ΕΣΥ: Στο στόχαστρο και η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας

Σωτήρης Καλιαμπάκος, Μηνάς Καραγιάννης

Πολλές φορές, ο κόσμος και οι οργανώσεις της Αριστεράς συνηθίζουν να παρουσιάζουν την κυβέρνηση σαν ανίκανη, χωρίς σχέδιο, χωρίς στρατηγική. Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει. Η κυβέρνηση και το κεφάλαιο έχουν αντιληφθεί την οικονομική κρίση που ξεκινάει, έχουν αναλύσει τα στοιχεία της και έχουν συγκεκριμένο σχεδιασμό για το πώς θα διατηρηθεί και θα επεκταθεί η κερδοφορία του κεφαλαίου. Κομβικό τμήμα αυτού του σχεδιασμού κεφαλαίου και κυβέρνησης είναι η εμπορευματοποίηση και η ιδιωτικοποίηση της υγείας. Είναι τόσο σημαντικό τμήμα του σχεδιασμού των κυβερνώντων, που ακόμα και η πανδημία δεν μπόρεσε να διακόψει αυτή τους την προσπάθεια.

Με μια σειρά, λοιπόν, μέτρων και νόμων προωθούν αυτή τη διαδικασία της ιδιωτικοποίησης. Τελευταίο σε αυτή τη λίστα νόμων είναι το νομοσχέδιο για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) που κατέθεσε πριν λίγες μέρες η κυβέρνηση. Η ΠΦΥ ήταν ήδη υποβαθμισμένη, ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα. Μετά τη μεγάλη φυγή γιατρών από την ΠΦΥ το 2014, τον αποκλεισμό χιλιάδων αυτοαπασχολούμενων της γειτονιάς, τον Covid-19 που μετέτρεψε την ΠΦΥ σε δομή μίας νόσου, έρχεται αυτό το νομοσχέδιο για να επιβεβαιώσει και να επεκτείνει την υποβάθμιση. Πρακτικά, με τα μέτρα που φέρνει το νομοσχέδιο αυτό, η πρόσβαση στο σύστημα υγείας καθίσταται ακόμα δυσκολότερη για τον άρρωστο, τον οποίο στρέφουν στην ιδιωτική υγεία. Ταυτόχρονα, η εργασία για τους εργαζόμενους στην ΠΦΥ εντατικοποιείται περαιτέρω.

Πιο συγκεκριμένα:

α) Το νομοσχέδιο προβλέπει τη δημιουργία του θεσμού του προσωπικού γιατρού, ο οποίος είναι διαχρονική επιταγή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα λειτουργεί ως «δερβέναγας» του συστήματος υγείας (gatekeeper). Για να απευθυνθεί σε γιατρό άλλης ειδικότητας ή σε νοσοκομείο, ο ασθενής θα πρέπει να περνάει από τον προσωπικό του «δερβέναγα».

β) Το νομοσχέδιο προβλέπει την ύπαρξη τουλάχιστον 5.500 προσωπικών γιατρών (11 εκατομμύρια/2.000 ο πληθυσμός αναφοράς). Την ίδια στιγμή, οι εργαζόμενοι στην ΠΦΥ είναι 1.350. Δεν υπάρχει κανένα κίνητρο κάποιος νέος γιατρός να αναλάβει το ρόλο του οικογενειακού γιατρού. Η σύμβαση που προτείνεται στους ιδιώτες αυτοαπασχολούμενους δεν είναι βιώσιμη. Ενώ και οι σχέσεις εργασίας που προτείνονται σε νέους γιατρούς για δημόσιες δομές της ΠΦΥ είναι επισφαλείς. Άρα, με τις υπάρχουσες συνθήκες δεν υπάρχουν κίνητρα για να μπουν γιατροί στο σύστημα.

γ) Ταυτόχρονα, το νομοσχέδιο δεν αναφέρει αμοιβή και ο υπουργός αφήνει να εννοηθεί ότι η δαπάνη για την υγεία θα μειωθεί περαιτέρω. Άρα, δεν υπάρχουν και ούτε προβλέπεται να υπάρξουν οι προσωπικοί γιατροί που θα αποτελούν το πρώτο στάδιο της νέας ΠΦΥ. Αυτό κάνει ακόμα πιο δύσκολη την πρόσβαση του κόσμου στο σύστημα υγείας.

δ) Μια φορά τον χρόνο θα μπορεί ο προσωπικός γιατρός να παραπέμψει κάποιον ασθενή σε γιατρό μίας ειδικότητας. Αυτό κάνει την παρακολούθηση των χρονίως πασχόντων από το δημόσιο και δωρεάν σύστημα υγείας πρακτικά αδύνατη. Ο κίνδυνος για την υγεία των ασθενών αυξάνεται κατακόρυφα και οι ασθενείς σπρώχνονται προς τον ιδιωτικό τομέα.

ε) Τα ήδη υποστελεχωμένα κέντρα υγείας θα στελεχώνονται μόνο από πέντε ειδικότητες. Αυτή η υποστελέχωση θα οδηγήσει σε αύξηση της θνητότητας και της νοσηρότητας.

στ) Θεσμοθετούνται ποιοτικά κριτήρια για τα διαγνωστικά κέντρα που θα συνδέονται με τη χρηματοδότηση του ΕΟΠΥΥ. Έτσι, πρακτικά, θα οδηγήσουν στο κλείσιμο των μικρών διαγνωστικών κέντρων προς όφελος των μεγάλων αλυσίδων.

Αυτό το νομοσχέδιο είναι ταφόπλακα για την ΠΦΥ, για τους εργαζόμενους σε αυτήν, καθώς και για την υγεία του λαού. Όπου έχει εφαρμοστεί αυτό το σύστημα (για παράδειγμα Ηνωμένο Βασίλειο), έχει συσχετιστεί με καθυστερημένες διαγνώσεις, αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα (ειδικά σε πάσχοντες από κακοήθειες). Ο λαός μας δεν χρειάζεται μια τέτοια δήθεν «ΠΦΥ», των περικοπών, των αποκλεισμών, των ΣΔΙΤ, των ιδιωτικοποιήσεων. Αντίθετα, χρειάζεται μια δωρεάν δημόσια Πρωτοβάθμια Υγεία, με αποκλειστικά κρατική χρηματοδότηση, πλήρως ενταγμένη στο ΕΣΥ, οργανικά διασυνδεμένη με τα δημόσια νοσοκομεία και με γιατρούς μόνιμους επιμελητές κλάδου ΕΣΥ και γενικά υγειονομικούς λειτουργούς πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης σε μόνιμες θέσεις. Με σοβαρές και πλήρεις δομές (πολυδύναμα επαρκώς στελεχωμένα Κέντρα Υγείας στις πόλεις και στην περιφέρεια και περιφερειακά ιατρεία στην ευθύνη των Κέντρων Υγείας), με προσανατολισμό την πρόληψη.

Το μαχόμενο υγειονομικό κίνημα, μαζί με τον πληττόμενο λαό, πρέπει μαχητικά να διεκδικήσει μία ΠΦΥ που θα σέβεται τον ασθενή και τον εργαζόμενο, που δε θα βλέπει την υγεία ως εμπόρευμα και τους υγειονομικούς ως γρανάζια. Μόνο με τους αγώνες μας μπορούμε να επιβάλουμε μια τέτοια κατεύθυνση.

ΥΓ: Σε άρθρο του νομοσχεδίου αυτού περιλαμβάνεται και η διάταξη για το άνοιγμα των απογευματινών χειρουργείων στους ιδιώτες, καθώς και για τη μερική απασχόλησή τους στα δημόσια νοσοκομεία. Πρέπει τώρα να τους σταματήσουμε!