Μουντιάλ 2022: μία βρόμικη διοργάνωση ενός βρόμικου συστήματος

Γιώργος Ράγκος

Για την συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου, το 22ο Παγκόσμιο Κύπελλο της FIFA (Μουντιάλ) στο Κατάρ, είναι το Μουντιάλ του κέρδους και της διαφθοράς, της καταναγκαστικής εργασίας και των χιλιάδων νεκρών μεταναστών εργατών, της καταπίεσης των ανθρώπινων δικαιωμάτων, με αιχμή τις γυναίκες και τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, της οικολογικής καταστροφής.

Σε μία πρόσφατη δημοσκόπηση, για τη γερμανική δημόσια τηλεόραση, το 56% δηλώνει ότι δεν θα παρακολουθήσει "κανέναν αγώνα" και μόνο το 18% δηλώνει ότι δεν θα αλλάξει συμπεριφορά σε σχέση με τις προηγούμενες διοργανώσεις.

Είναι η πρώτη φορά, που στη διάρκεια ενός Μουντιάλ, το επίκεντρο της συζήτησης δεν είναι οι ομάδες και οι αγώνες αλλά όλα αυτά που το έχουν χαρακτηρίσει ως το πιο απαξιωμένο και «βρώμικο» στην ιστορία. 

Η FIFA, το καθεστώς του Κατάρ αλλά και η υποκρισία των δυτικών κυβερνήσεων εξακολουθούν να «δίνουν πάσες» σε αυτή τη συζήτηση. Για παράδειγμα, το Σάββατο 18/11, ο πρόεδρος της FIFA, Ιφαντίνο, δήλωνε υποκριτικά ότι: «Σήμερα αισθάνομαι Καταριανός, αισθάνομαι Άραβας, αισθάνομαι Αφρικανός, αισθάνομαι ομοφυλόφιλος, αισθάνομαι ανάπηρος, αισθάνομαι μετανάστης εργάτης». Δεν πέρασαν ούτε δύο μέρες και η FIFA απείλησε ότι όποιος αρχηγός ομάδας φορέσει περιβραχιόνιο με τα χρώματα του ουράνιου τόξου (συμβολικό μήνυμα κατά των διακρίσεων) θα τιμωρηθεί με κίτρινη κάρτα. Όμως, οι αντιδράσεις των οπαδών και των παικτών, μέσα σε αυτό το ζοφερό κλίμα, δεν έλλειψαν με κορυφαία την στάση των παικτών του Ιράν που χρησιμοποίησαν τη συμμετοχή τους για να δηλώσουν την υποστήριξη τους στις εξεγέρσεις στη χώρα τους. Οι 11 Ιρανοί ποδοσφαιριστές που έπαιξαν στην πρεμιέρα δεν τραγούδησαν τον εθνικό τους ύμνο. Οι 9 αγωνίζονται σε ομάδες της χώρας τους. Όταν θα γυρίσουν στο Ιράν ξέρουν ότι η κυβέρνηση θα τους συλλάβει.

Η επιλογή του Κατάρ, από τα 22 μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής (ΕΕ) της FIFA, έγινε το 2010. Κατάφερε να κερδίσει τη ψηφοφορία στην ΕΕ γιατί από το 2008, που ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του, μέχρι το 2010, που κέρδισε απέναντι στην υποψηφιότητα των ΗΠΑ, έκανε δύο «απλά» πράγματα καλύτερα από τις ΗΠΑ: από τη μία δωροδόκησε, με εκατομμύρια δολάρια, μία σειρά από μέλη της ΕΕ και από την άλλη «έκανε συμφωνίες για αγορές και μεγάλες επενδύσεις», με χώρες που είχαν εκπρόσωπο στην ΕΕ (προμήθεια Φυσικού Αερίου στην Ταϊλάνδη, σωτηρία βραζιλιάνικων τραπεζών, αγορά γαλλικών αεροσκαφών και πολλές άλλες).

Για να καταλάβει κανείς την ιστορία και το μέγεθος της εκτεταμένης και ασύστολης διαφθοράς της FIFA, τον τρόπο που ξετυλίγεται το κουβάρι της διαπλοκής, με εταιρείες κολοσσούς και κυβερνήσεις, τις διαδρομές της μίζας, του ξεπλύματος και των σκανδάλων, τον τρόπο με τον οποίο έγιναν οι αναθέσεις των Μουντιάλ, και αυτό στο Κατάρ, θα πρέπει να δει το ντοκιμαντέρ «FIFA Uncovered» στο Netflix. Ακόμα και ο διαδεδομένος χαρακτηρισμός «FIFAmafia» αποτελεί «προσβολή» για τη mafia.

 

Το Μουντιάλ του Κατάρ είναι η ακριβότερη αθλητική διοργάνωση στην ιστορία. Μία απίστευτη σπατάλη χρημάτων τη στιγμή που ο πλανήτης βιώνει μία τεράστια οικονομική και επισιτιστική κρίση. Το κόστος για τα οκτώ γήπεδα και τα συνοδευτικά έργα (αεροδρόμιο, μετρό, δρόμοι και 100 ξενοδοχεία) εκτιμάται στα 230 - 300 δισ (!) δολάρια. Το Μουντιάλ της Ρωσίας το 2018 κόστισε 15 δισ δολάρια.

Τα θεμέλια των γηπέδων και των υποδομών τα στοιχειώνουν οι μετανάστες εργάτες που δούλεψαν κάτω από, κυριολεκτικά, συνθήκες σκλαβιάς. Η βρετανική εφημερίδα «Guardian» υπολογίζει ότι, από το 2011 μέχρι και το 2020, πέθαναν 6.500 εργάτες μόνο από την Ινδία, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές, τη Σρι Λάνκα και το Νεπάλ, των χωρών, δηλαδή, που κυρίως προμηθεύουν το Κατάρ με εργατικό δυναμικό. Το συνολικό νούμερο είναι ακόμα μεγαλύτερο γιατί υπάρχουν νεκροί και από άλλες χώρες. Σε μια σκηνή του «FIFA Uncovered» παρακολουθούμε τους συγγενείς εργατών να περιμένουν τους δικούς τους στο αεροδρόμιο του Κατμαντού στο Νεπάλ. Από το αεροπλάνο, όμως, δεν βγαίνουν ζωντανοί άνθρωποι αλλά κλειστά φέρετρα.

Υπάρχουν 2 εκατ. μετανάστες που εργάζονται στο Κατάρ. Το 90% (!) του πληθυσμού. Η πλειοψηφία αυτών απασχολούνται στις κατασκευές. Σύμφωνα με έκθεση της Migrant-rights.org: «Οι μετανάστες εκτίθενται σε μια σειρά κινδύνων για την υγεία τους. Η πολύωρη χειρωνακτική εργασία σε υψηλές θερμοκρασίες μπορεί να οδηγήσει σε θερμικό στρες, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε βλάβες στα όργανα». Ποδοσφαιρικοί αγώνες δεν μπορούσαν να γίνουν το καλοκαίρι στα γήπεδα του Κατάρ αλλά η κατασκευή τους έγινε θυσιάζοντας τους μετανάστες.

Ο μισθός ήταν 275 δολάρια το μήνα. Οι βάρδιες έφταναν τις 12 ώρες, 30 μέρες το μήνα. Δηλαδή, λιγότερο από 1 δολάριο την ώρα, σε μια χώρα με το τέταρτο υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Και όλα αυτά, υπό το καθεστώς «kafala», όπου οι μετανάστες υποχρεούνταν να έχουν έναν «κηδεμόνα» εργοδότη και ήταν παράνομο να αλλάζουν δουλειά ή να εγκαταλείπουν τη χώρα «χωρίς την άδεια του κηδεμόνα τους».

Σε μια προσπάθεια να αντισταθεί στην αυξανόμενη οργή, το Κατάρ ανακοίνωσε «εργασιακές μεταρρυθμίσεις» που τέθηκαν σε ισχύ τον Σεπτέμβριο του 2020. Αυτές περιελάμβαναν, δήθεν, και τον τερματισμό του «kafala». Για την FIFA και τις δυτικές κυβερνήσεις ήταν μία «ανακούφιση». Η χρονική επιλογή της εφαρμογής των «μεταρρυθμίσεων» δεν ήταν τυχαία. Τα περισσότερα γήπεδα και υποδομές είχαν ολοκληρωθεί μέχρι τότε. Όμως, στην ουσία, τίποτα δεν είχε αλλάξει.

Αυτό, όμως, που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι η οργάνωση και οι, σε αρκετές περιπτώσεις, νικηφόροι αγώνες των μεταναστών. Ο Stephen, ένας βρετανός συνδικαλιστής που ήταν στο Κατάρ, δήλωσε, στην βρετανική εφημερίδα Socialist Worker, πως «οι εθνικές οργανώσεις αυτοβοήθειας μεταναστών έχουν εξελιχθεί σε de facto συνδικάτα». Ο Stephen αναφέρει για μια απεργία: «Χιλιάδες εργαζόμενοι σταμάτησαν την εργασία τους και απέκλεισαν τον κεντρικό αυτοκινητόδρομο προς τη Σαουδική Αραβία λόγω απλήρωτων μισθών. Πείστηκαν να κάνουν πίσω με υποσχέσεις που δεν τηρήθηκαν. Έτσι έκαναν δεύτερη απεργία και κατέλαβαν τον κεντρικό αυτοκινητόδρομο. Η κυβέρνηση παρενέβη και συνέλαβε τους εργοδότες, πλήρωσε τους εργάτες και αύξησε τους μισθούς τους. Το καθεστώς έχει συλλάβει και απελάσει εργάτες για διαμαρτυρίες και απεργίες αλλά σε μία σειρά περιπτώσεις, οι απεργίες ήταν τόσο ισχυρές και η εξάρτηση του Κατάρ από την εργασία των μεταναστών τόσο μεγάλη, που κέρδισαν νίκες».

Η Διεθνής Αμνηστία έχει ξεκινήσει καμπάνια για την αποζημίωση των μεταναστών και των οικογενειών τους, που υπέστησαν τραυματισμούς ή έχασαν δικούς τους ανθρώπους στα «εργοτάξια του θανάτου», με ποσό ίσο με αυτό που θα πάρουν οι 32 ομάδες για τη συμμετοχή τους, 440 εκατ. δολάρια. Η FIFA αρνείται αυτή την αποζημίωση.

Οι μετανάστες στο Κουβέιτ, που δώσαν τη ζωή τους για να γίνει αυτό το Μουντιάλ, είναι εξοστρακισμένοι στη διάρκεια των αγώνων. Σε ρεπορτάζ του Guardian διαβάζουμε ότι: «[Σε] ένα γήπεδο κρίκετ... χιλιάδες, κυρίως χαμηλόμισθοι εργάτες της Νότιας Ασίας, γεμίζουν τις εξέδρες ή κάθονται σταυροπόδι στο γρασίδι. Είναι ένας κόσμος μακριά από το καλογυαλισμένο πρόσωπο της Ντόχα που θα δουν οι περισσότεροι οπαδοί... βρίσκεται εντός της Asian Town, που χτίστηκε ειδικά για τους μετανάστες εργάτες του Κατάρ, περίπου 30 λεπτά με το αυτοκίνητο από το κέντρο της πόλης. Μια τεράστια έκταση αποθηκών, εργαστηρίων και πολυκατοικιών απλώνεται για μίλια στη μία πλευρά, φιλοξενώντας εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένους, συχνά σε ζοφερούς, γεμάτους κοιτώνες. Σε έναν τοίχο, ένα πανό στα Αραβικά, Αγγλικά και Χίντι γράφει: ‘Ευχαριστούμε για τη συνεισφορά σας που παραδώσατε το καλύτερο Παγκόσμιο Κύπελλο FIFA που έγινε ποτέ’... Πολλοί εδώ έπαιξαν ρόλο στην κατασκευή των γηπέδων και των υποδομών, αλλά η ευγνωμοσύνη έχει τα όριά της. Οποιοδήποτε εισιτήριο ήταν πολύ ακριβό για τους μετανάστες εργαζόμενους που κερδίζουν μόλις 270 € το μήνα».

Το Κατάρ το χειμώνα χρειάζεται 10.000 λίτρα νερό και το καλοκαίρι 50.000 λίτρα για καθέναν από τους χλοοτάπητες των 8 γηπέδων. Μη έχοντας πρόσβαση σε φυσικές πηγές, είναι αναγκασμένο να βασίζεται στην αφαλάτωση νερών του Περσικού Κόλπου. Η αφαλάτωση είναι ένας από τους χειρότερους παράγοντες θαλάσσιας ρύπανσης.

Η FIFA και οι δυτικές κυβερνήσεις στηρίζουν απροκάλυπτα το Μουντιάλ στο Κατάρ.

Ο πρόεδρος της FIFA έφτασε να κατηγορεί ακόμα και για «ισλαμοφοβία» όσες/οι είναι ενάντια ζητώντας «σεβασμό σε απόψεις και πεποιθήσεις καθεστώτων» και να «επικεντρωθούμε στο ποδόσφαιρο αφήνοντας έξω την πολιτική» . Απύθμενο θράσος και διπλή υποκρισία. Θράσος, γιατί η καταναγκαστική εργασία, η καταπίεση των γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ+ δεν χωράνε σε κανένα «σεβασμό σε απόψεις και πεποιθήσεις καθεστώτων» που σκοτώνουν εργάτες και θεωρούν τους ομοφυλόφιλους ότι «έχουν βλάβη στο μυαλό» και τους κλείνουν φυλακή. Υποκρισία, γιατί η άποψη «η πολιτική έξω από το ποδόσφαιρο» είναι ο πυρήνας του «ξεπλύματος» καθεστώτων από το Μουντιάλ του Μουσολίνι το 1934, του Βιντέλα το 1978 μέχρι και σήμερα. Υποκρισία, γιατί η «no politica» FIFA απέκλεισε τη Ρωσία από το Μουντιάλ, εξαιτίας του σημερινού πολέμου την Ουκρανία, αλλά της έδωσε το Μουντιάλ, το 2018, παρά την «προσάρτηση» της Κριμαίας το 2014. Απέκλεισε τη Ρωσία αλλά όχι τη Σαουδική Αραβία για την επέμβασή της στην Υεμένη.

Οι δυτικές κυβερνήσεις, ότι και να ψελλίζουν, δεν νοιάζονται για τα ανθρώπινα δικαιώματα, νοιάζονται για μπίζνες. Το «συντηρητικό» Κατάρ, όπως και όλα τα καθεστώτα του Κόλπου, είναι δημιούργημα του δυτικού ιμπεριαλισμού. Οι «ανησυχίες» για τις συνθήκες εργασίας, τα δικαιώματα των μεταναστών, των γυναικών και των LGBTQ στο Κατάρ είναι και ρατσιστικές και υποκριτικές. Ρατσιστικές γιατί ξεκινάνε από τη θέση της «ηθικής ανωτερότητας» της Δύσης έναντι των Αράβων και μουσουλμάνων. Το δουλικό καθεστώς «kafala», για παράδειγμα, είναι κληρονομιά του βρετανικού ιμπεριαλισμού στα κράτη του Κόλπου. Οι βρετανοί το δημιουργήσαν αρχικά στο Μπαχρέιν, τη δεκαετία του 30, για να εξαπλωθεί στα υπόλοιπα κράτη του Κόλπου. Ψεύτικες γιατί κάνουν τα ίδια με το Κατάρ. Πόσο διαφέρει η ΕΕ που τρέχει να υιοθετήσει την ατζέντα της φασίστριας Μελόνι για το προσφυγικό; Πόσοι χιλιάδες μετανάστες πνίγονται στα «ασφαλή σύνορα» της ΕΕ; Πόσους αγώνες έδωσε και δίνει η LGBTQ κοινότητα στη Δύση για να διεκδικήσει τα δικαιώματα της στην «ορατότητα», ακόμα και στον επαγγελματικό αθλητισμό, και ενάντια στις διακρίσεις; Δεν ξεχνάμε το περσινό EURO και τη στάση της κυβέρνησης Όρμπαν, στην Ουγγαρία, απέναντι στην «ορατότητα» των LGBTQ φιλάθλων.      

Για τη Δύση, το Κατάρ αποτελεί σημαντικό εταίρο για τη σύνδεση με την υπόλοιπη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Είναι «γήπεδο» επενδύσεων αμερικανικών και ευρωπαϊκών εταιριών, στρατηγικός επενδυτής σε αμερικάνικες και ευρωπαϊκές τράπεζες και επιχειρήσεις, αγοράζει όπλα και στρατιωτικό εξοπλισμό από τις ΗΠΑ, την Ιταλία, τη Γαλλία και τη Βρετανία. Για την Ευρωπαϊκή Ένωση ειδικά, είναι και «σανίδα σωτηρίας» εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης γιατί είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας LNG με 77 εκατ. τόνους τον χρόνο και προοπτική να φτάσει τους 126 σε συνεργασία με τη βρετανική Shell και την γαλλική Total.  Το 2011 Κατάρ αγόρασε τη γαλλική ποδοσφαιρική ομάδα Παρί Σεν-Ζερμέν και ο καταριανός πρόεδρός της είναι μέλος της ΕΕ της UEFA και πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαϊκών Συλλόγων.

Για το Κατάρ, το Μουντιάλ είναι κάτι παραπάνω από «ξέπλυμα» του αντιδραστικού καθεστώτος. Θέλει να ενθαρρύνει τον τουρισμό και τις ξένες επενδύσεις και ταυτόχρονα, να αποκτήσει μεγαλύτερη πολιτική επιρροή, στην ευρύτερη περιοχή. Το Κατάρ «φιλοξενεί» την αμερικανική βάση Al Udeid Air Base που αποτελεί στρατηγείο των ΗΠΑ για όλη την περιοχή.

Δεν είναι τυχαίο ότι η Σαουδική Αραβία έχει τα ίδια σχέδια για το μέλλον. Ετοιμάζει φάκελο για υποψηφιότητα συνδιοργάνωσης του Μουντιάλ το 2030. Μαζί με ποιές χώρες; Με τη χούντα της Αιγύπτου και την Ελλάδα! Ο Μητσοτάκης έχει δώσει, ήδη, το «πράσινο φως», εμείς πρέπει να του δώσουμε «απ’ ευθείας κόκκινη κάρτα».

Σχεδόν, όλα τα Μουντιάλ έχουν από πίσω τους «ξεπλύματα» καθεστώτων, διαπλοκή με τεράστια οικονομικά συμφέροντα, διαφθορά και δωροδοκίες. Ο ΓΓ της FIFA, Ζερόμ Βαλκέ, το 2013, δήλωνε ότι: «λιγότερη δημοκρατία είναι μερικές φορές καλύτερη για τη διοργάνωση ενός Παγκοσμίου Κυπέλλου».

Το, μόλις, δεύτερο Μουντιάλ, το 1934, δόθηκε στη φασιστική Ιταλία του Μουσολίνι. Ο Μουσολίνι επιδίωξε να αναλάβει, και να κερδίσει, το Μουντιάλ ως μία ευκαιρία για την ανάδειξη και προώθηση του φασισμού. Η FIFA του έδωσε αυτή την ευκαιρία και με «στημένες κληρώσεις» και «προκλητικές διαιτησίες» του έδωσε και τον τίτλο σε ένα τελικό - ποδοσφαιρικό σκάνδαλο. Η Ιταλία είχε προκριθεί «άνετα» στο Μουντιάλ γιατί στα προκριματικά η Ελλάδα, έναντι αμοιβής, δεν κατέβηκε να παίξει στο παιχνίδι ρεβάνς. 

Το πρωί της 12ης Σεπτεμβρίου 1973 το ‘Εθνικό Στάδιο της Χιλής’, στην πρωτεύουσα Σαντιάγκο, γέμιζε με χιλιάδες πολιτικούς κρατούμενος που είχαν συλληφθεί την προηγούμενη μέρα στο πραξικόπημα του Πινοσέτ. Έγινε ο τόπος σκληρών βασανιστηρίων και εκτελέσεων. Δύο μήνες μετά, στις 21 Νοεμβρίου, στο ίδιο γήπεδο, η FIFA έδινε το «πράσινο φως» στη Χιλή για να αντιμετωπίσει την Σοβιετική Ένωση για το ποια ομάδα που θα πήγαινε στο Μουντιάλ του 1974. Η Σοβιετική Ένωση αρνήθηκε να αγωνιστεί και ζήτησε να γίνει το παιχνίδι σε ουδέτερη χώρα. Η FIFA αποφάσισε να γίνει κανονικά το παιχνίδι ακόμα και αν δεν κατέβαινε να παίξει η Σοβιετική Ένωση. Με ένα παιχνίδι - παρωδία, η χούντα του Πινοσέτ βρέθηκε στο Μουντιάλ του 1974.

Η Αργεντινή είχε αναλάβει τη διοργάνωση του Μουντιάλ του 1978 ήδη από το 1966. Το 1977 ο στρατηγός Βιντέλα κάνει πραξικόπημα και παίρνει την εξουσία. Η στρατιωτική χούντα του Βιντέλα ήταν ένα από τα πιο αιμοσταγή καθεστώτα. Εκατοντάδες χιλιάδες αγωνιστές φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν, «εξαφανίστηκαν», δολοφονήθηκαν. Παρά τη διεθνή κατακραυγή, τις διαδηλώσεις και τα καλέσματα για μποϊοτάζ, ακόμα και από τη Διεθνή Αμνηστία, η FIFA δεν σκέφτηκε ποτέ να αφαιρέσει από την Αργεντινή την διοργάνωση του Μουντιάλ. Αντίθετα, έκανε ό,τι μπορούσε (με το αζημίωτο) για να εξωραΐσει και να ξεπλύνει τη χούντα. Μετά το πραξικόπημα, ο τότε πρόεδρος της FIFA, ο Βραζιλιάνος χουντικός Χαβελάνζε, επισκέφτηκε την Αργεντινή και δήλωσε, δίπλα στον Βιντέλα, ότι «είμαι σίγουρος ότι θα γίνει ένα εξαιρετικό Μουντιάλ καθώς υπάρχουν όλες οι σωστές συνθήκες». Με το απαραίτητο «σπρώξιμο» της FIFA και ένα σκάνδαλο στον αγώνα με το Περού, η Αργεντινή του Βιντέλα, όπως και η Ιταλία του Μουσολίνι, το κατέκτησε. Ο Βασίλης Νικολαϊδης θα γράψει το θρυλικό τραγούδι:

Δεν είναι φάρσα, δεν είναι μπακατέλα / στην προσμονή του ζούσαμε καιρό / είναι το μουντιάλ του στρατηγού Βιντέλα / φτύστε τα μούτρα σας και τον πολιτισμό.

Εκεί θα είναι η Αμερική, Περού, Αργεντινή και Βραζιλία / τι κι αν πεθαίνουν στην ασφάλεια μερικοί / άλλο ποδόσφαιρο κι άλλο πολιτική.

Θα είναι εκπρόσωποι της γηραιάς Ευρώπης / θα είναι οι Ρώσοι κι ο Πλατινί / κι από συλλήψεις αν θα γίνεται της πόρνης / οι διαιτητές θα `ναι συμβατικοί.

Κι αφού ο κόσμος έχει αποφασίσει / να δώσει χέρι στον φασισμό / κι εγώ μ’ εμένανε τα έχω κανονίσει / θα δω το κύπελλο χωρίς ενδοιασμό.

Μα άμα δω ψηλά στον ουρανό / ελικόπτερο να φτερουγίζει / της Κόκα – Κόλα δε θα `ν’ διαφημιστικό / πετάει πτώματα στη ζούγκλα κι από `δώ / περνάει και στη βάση του γυρίζει.

Το 1994, στις ΗΠΑ, ήταν το "Μουντιάλ της Coca - Cola". Κουμάντο κάνανε οι χορηγοί και τα τηλεοπτικά συμβόλαια με τους αγώνες να γίνονται μεσημεριάτικα και με θερμοκρασίες που ξεπερνούσαν τους 35° C για να μπορεί να τους βλέπει η Ευρώπη το βράδυ. Το 2014, στη Βραζιλία, είχαμε τις τεράστιες διαδηλώσεις, με τους Βραζιλιάνους να σηκώνουν πανό “FIFA Go Home”, ενάντια καταναγκαστική έξωση χιλιάδων φτωχών οικογενειών από τα σπίτια τους από περιοχές που ήταν προγραμματισμένες να μετατραπούν σε γήπεδα και στη σπατάλη χρημάτων τη στιγμή που η πλειοψηφία του κόσμου ζούσε κάτω από το όριο της φτώχειας.

Το Μουντιάλ στη Ρωσία, το 2018, ήταν αποκαλυπτικό. Η Ρωσία κερδίζει την ανάθεση της διοργάνωσης στην ίδια συνεδρίαση της FIFA και με τα ίδια μέσα που κέρδισε και το Κατάρ.

Αν σήμερα ο Πούτιν θεωρείται από τη Δύση «δικτάτορας και εισβολέας», το 2018 ήταν «σύμμαχος και συνέταιρος». Ακόμα και αν είχαν προηγηθεί ο πόλεμος με την Ουκρανία και η προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, η εισβολή στη Γεωργία το 2008, οι καταγγελίες πως αρκετοί θάνατοι αποσιωπήθηκαν καθώς και δημοσιογραφικές έρευνες που μιλάνε για κανονικές συνθήκες σκλαβιάς ξένων εργατών, με χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό του γηπέδου στην Αγ. Πετρούπολη στο οποίο δούλευαν κάτω από τραγικές συνθήκες εκατοντάδες Βορειοκορεάτες, η καταπίεση των δικαιωμάτων της LGBTQ κοινότητας.

Δισεκατομμύρια άνθρωποι, σε όλο το κόσμο, αγαπούν και παρακολουθούν ποδόσφαιρο. Περίπου 3,5 δισ παρακολούθησαν το Μουντιάλ του 2018. Αυτό δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη. Στον καπιταλισμό, οι άνθρωποι αναζητούν τη διαφυγή ή την προσωρινή ανακούφιση απέναντι στη σκληρή καθημερινότητα, τη συλλογικότητα, έστω και του «οπαδού», απέναντι στην ατομικοποίηση. Αυτά μπορεί να τα προσφέρει, έστω και στρεβλά, το ποδόσφαιρο. Όπως συμβαίνει, όμως, με όλες τις πτυχές της ανθρώπινης δραστηριότητας στον καπιταλισμό, το ποδόσφαιρο έχει εμπορευματοποιηθεί. Είναι ένα μεγάλο «γήπεδο» για να βγάλουν κέρδη οι καπιταλιστές. Ταυτόχρονα, επειδή είναι κάτω από τον έλεγχο της άρχουσας τάξης, χρησιμοποιείται και για αντιδραστικούς σκοπούς. Η ψευδής αίσθηση της «οπαδικής συλλογικότητας» χρησιμοποιείται για την ενίσχυση του εθνικισμού αλλά και για τη διαίρεση της εργατικής τάξης. Η υποστήριξη της «δικής μας» εθνικής ομάδας δημιουργεί την ψευδαίσθηση της «υπερηφάνειας» για την πατρίδα «μας». Έτσι, ο εχθρός δεν είναι τα αφεντικά στη χώρα «μας» αλλά ένα άλλο έθνος. Και αυτό είναι ωφέλιμο για τις άρχουσες τάξεις. Ο Μενότι, προπονητής της Αργεντινής στο Μουντιάλ του 78, είχε δηλώσει: «Δυστυχώς η χρήση του ποδοσφαίρου από τους ισχυρούς είναι όσο παλιός είναι κι ο κόσμος μας».

Αλλά αυτή η ψευδαίσθηση «διαλύεται στον αέρα» όταν ο κόσμος ξεσηκώνεται. Μετά τη νίκη του Ιράν επί της Ουαλίας, στο Κατάρ, κανένας δεν βγήκε να πανηγυρίσει στη Τεχεράνη. Το καθεστώς ανάγκασε να βγάλει την αστυνομία να πανηγυρίσει και μας «χάρισε» τραγελαφικές σκηνές.

Το Μουντιάλ είναι πολύ παραπάνω από ένα παράδειγμα «εμπορευματοποιημένου αθλητισμού». Είναι μία βρόμικη διοργάνωση ενός βρόμικου συστήματος.