• Παρ, 29/09/2017 - 20:15
Trans: Η επιλογή φύλου είναι δική τους [της Αφροδίτης Φράγκου]

Trans: Η επιλογή φύλου είναι δική τους

της Αφροδίτης Φράγκου.
 
 
Στις 12 Ιούνη έκλεισε η δημόσια διαβούλευση για τη νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου[i]. Η αναγνώριση ταυτότητας φύλου σε πολλά κράτη, ανάμεσά τους και η Ελλάδα μέχρι την ψήφιση του νομοσχεδίου, έχει μια σειρά προϋποθέσεις (μεταξύ των οποίων ιατρικές και ψυχιατρικές). Σκοπός του νομοσχεδίου είναι να αρθούν αυτές οι προϋποθέσεις, αλλά μένει στα μισά. Αποκλείει ανήλικα και έγγαμα άτομα, απαιτεί δικαστική απόφαση και αφήνει ερωτηματικά στο θέμα των παιδιών, αν το άτομο που αλλάζει τα έγγραφά του είναι ήδη γονέας ή κηδεμόνας.
 
Στελέχη και μέλη του ΣΥΡΙΖΑ έχουν προβάλει δικαιολογίες για τις επιλογές αυτές[ii] όπως ότι μπορεί από την αλλαγή εγγράφων να προκύψει ομόφυλο ζευγάρι πράγμα που δεν προβλέπεται (!) ή δικαιολογίες που κινούνται στο μήκος κύματος της δήλωσης του Αλέξη Τσίπρα πριν γίνει πρωθυπουργός, «δεν έχει αποφανθεί η επιστήμη». 
 
Στην πραγματικότητα το ερώτημα δεν είναι διαδικαστικό, ούτε βρίσκεται στα χέρια της «επιστήμης». Είναι το ερώτημα του αυτοπροσδιορισμού. Αυτή είναι η διεκδίκηση και το θεμελιώδες δικαίωμα των τρανς ανθρώπων: να μπορούν να επιλέξουν το φύλο και το όνομα με τα οποία θα ζουν την καθημερινή τους ζωή. Και αυτό είναι το αίτημα που το κίνημα και η Αριστερά πρέπει να υπερασπιστεί άνευ όρων για να κοπεί σαν γόρδιος δεσμός και κάθε «πρόβλημα» σαν αυτά που επικαλείται η κυβέρνηση. Η ψήφιση του νομοσχεδίου για την ταυτότητα φύλου θα είναι μια νίκη του ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος, αλλά η διεκδίκηση των τρανς δικαιωμάτων πηγαίνει ακόμα πιο μακριά.
 
Την τελευταία δεκαετία, πέρα από την κρίση, έχουμε και την επαναφορά ενός δυναμικού γυναικείου και ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος που παλεύει ενάντια στην καταπίεση των γυναικών όπως και των ομοφυλόφιλων, αμφιφυλόφιλων, τρανς, ίντερσεξ και κουήρ ανθρώπων. Το χρέος της επαναστατικής αριστεράς είναι να στρέψει αυτή την οργή ενάντια στο σύστημα που παράγει το σεξισμό, την ομοφοβία και την τρανσφοβία και να ενώσει τις μάχες του εργατικού, αντιρατσιστικού και αντιφασιστικού κινήματος με το ΛΟΑΤΚΙ+ και το γυναικείο κίνημα για να κερδίσουν. Ήδη πολλές από αυτές τις μάχες είναι κοινές: σύσσωμο σχεδόν το ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα στην Ελλάδα έχει ταχθεί στο πλευρό των προσφύγων, ενώ συμμετέχει δυναμικά στους αντιφασιστικούς αγώνες. Ταυτόχρονα μια σειρά εργατικοί κλάδοι και χώροι έχουν στηρίξει τα ΛΟΑΤΚΙ+ αιτήματα με σημαντικό παράδειγμα τη στήριξη της ΑΔΕΔΥ στην ημέρα Περηφάνιας το 2015 και το 2016, μια μάχη που δόθηκε από τα κάτω και κερδήθηκε.
 
Στο φετινό Athens Pride δεν ήρθε μόνο κόσμος του ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος. Άνθρωποι που δεν είναι ΛΟΑΤΚΙ+ στηρίζουν τα αιτήματα αυτά, θέλουν να μάθουν και να ενημερωθούν. Οι δεκάδες χιλιάδες που πέρασαν από την πλατεία Συντάγματος είναι εργάτες και εργάτριες, μετανάστες και μετανάστριες, φοιτητές και φοιτήτριες που θέλουν ένα κόσμο χωρίς σεξουαλική ή άλλου είδους καταπίεση. Πρόσφατα ο Δ.Κουτσούμπας, Γ.Γ. του ΚΚΕ, τοποθετήθηκε σε συνέντευξή του υπέρ του δικαιώματος στον επαναπροσδιορισμό φύλου. Είναι μια εντυπωσιακή εξέλιξη που δείχνει την πίεση που ασκεί όλος αυτός ο κόσμος στα κόμματα της Αριστεράς να πάρουν ξεκάθαρη θέση. Η συζήτηση για τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα και πώς θα τα κερδίσουμε είναι πλέον πιο ανοιχτή από ποτέ και οι διεκδικήσεις του τρανς κινήματος μπορούν να μπουν στην ημερήσια διάταξη των μαχών που δίνονται σε εργατικούς χώρους, σχολές, σχολεία. 
 
Ταυτότητα φύλου και διακρίσεις
 
Η ταυτότητα και η έκφραση φύλου είναι πτυχές της ζωής για τις οποίες δεν μπορεί να έχει λόγο κανένας πλην του ίδιου του ατόμου. Ό,τι και να υποθέτουν οι γιατροί και ο περίγυρος με βάση τα γονίδια[1], τα γεννητικά όργανα ή τα δευτερογενή χαρακτηριστικά[2], στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, τα τρανς άτομα αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους σαν άτομο του «άλλου» φύλου από πολύ μικρή ηλικία. Αυτό μάλιστα αποτελεί θεμελιώδες κομμάτι της αντίληψης του εαυτού τους και είναι δύσκολο η τρανς εμπειρία να μεταφερθεί με τα λόγια σε μη τρανς άτομα. 
 
Συχνά το ότι ένα παιδί είναι τρανς θεωρείται «απλά μια φάση» της παιδικής ηλικίας, ή ακόμα χειρότερα μια κατάσταση που επιδέχεται και μάλιστα χρειάζεται διόρθωση. Συνήθως δηλαδή δε λαμβάνεται στα σοβαρά το τρανς βίωμα και αντιμετωπίζεται με προχειρότητα ή, πιο συχνά, με εχθρότητα από τους γονείς. Στη δε έφηβη και ενήλικη ζωή η αντιμετώπιση του τρανς βιώματος ξεκινά από την υποτίμηση και φτάνει μέχρι τις απροκάλυπτες διακρίσεις και τη δολοφονική εχθρότητα.
 
Από την παραλαβή ενός δέματος μέχρι τον έλεγχο σε αεροδρόμιο, πράγματα που για τα μη-τρανς άτομα είναι καθαρά διαδικαστικά, για τα τρανς άτομα είναι στην καλύτερη περίπτωση ένα ρίσκο. Είναι άτυπα στην ευχέρια ενός/μιας υπαλλήλου το αν θα εξυπηρετήσει ένα άτομο που η εμφάνισή του δεν ταιριάζει με το ονοματεπώνυμο και το φύλο που αναγράφεται στα χαρτιά του. Μπορεί το τρανς άτομο να κατηγορηθεί για κλοπή, να υποστεί χλευασμό δημόσια ή ακόμη και να δεχτεί επίθεση καθώς αποκαλύπτεται η τρανς ταυτότητά του.
 
Υπάρχουν διάχυτες σε όλη την κοινωνία οι προκαταλήψεις και άρα οι διακρίσεις σε βάρος των τρανς ατόμων, πράγμα που κάνει τους εργοδότες από δύσπιστους μέχρι ανοιχτά τρανσφοβικούς, ή τους δίνει πάτημα για περισσότερη ασυδοσία. Στην Ελλάδα ο νόμος ενάντια στις διακρίσεις (πχ. στην εύρεση εργασίας και κατοικίας) περιλαμβάνει τις διακρίσεις βάσει του σεξουαλικού προσανατολισμού, αλλά όχι τις διακρίσεις βάσει της ταυτότητας και έκφρασης φύλου.
 
Κάθε χρόνο γίνονται δεκάδες δολοφονίες τρανς ατόμων (σύμφωνα με τις καταγραφές που είναι μάλιστα λιγότερες από τα πραγματικά περιστατικά) ακριβώς για το γεγονός ότι είναι τρανς. Τους τελευταίους μήνες στην Ελλάδα έχουν γίνει πολλές καταγγελίες για βίαιες τρανσφοβικές επιθέσεις, με πιο πρόσφατη τη ρατσιστική και τρανσφοβική επίθεση σε δύο τρανς γυναίκες, πρόσφυγες στη Λέσβο. Ήταν εκτεθειμένες τόσο λόγω του ότι είναι μετανάστριες ενώ βρίσκεται σε ισχύ η ρατσιστική συμφωνία ΕΕ-Ελλάδας-Τουρκίας, όσο και λόγω του ότι η ίδια τους η ύπαρξη ως τρανς γυναίκες είναι αντικείμενο μίσους. Το 2015 στο σταθμό Λαρίσσης έγινε δολοφονική απόπειρα με πυροβολισμό τρανς γυναίκας στα πόδια. Ακόμη και στους ίδιους τους κόλπους της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας δεν είναι σπάνια τα περιστατικά τρανσφοβικού λόγου και πράξεων. Η αποπομπή τρανς μέλους της οργανωτικής επιτροπής του Athens Pride το 2014 είναι ένα παράδειγμα, αλλά όχι το μοναδικό περιστατικό.
 
Φυλομετάβαση: κάλυψη από το ΕΣΥ και την κοινωνική ασφάλιση
 
Το επόμενο κεντρικό και ζωτικής σημασίας αίτημα του τρανς κινήματος είναι η δωρεάν, προσβάσιμη και ασφαλής φυλομετάβαση. Φυλομετάβαση είναι η διαδικασία της μετάβασης στο επιθυμητό φύλο και γίνεται με μια σειρά επεμβάσεων: θεραπεία αντικατάστασης ορμονών, μαστεκτομή στους τρανς άνδρες, προσθετική στήθους στις τρανς γυναίκες, εγχείριση επαναπροσδιορισμού φύλου (η διαμόρφωση των γεννητικών οργάνων). Υπάρχουν επιπλέον και πολλές άλλες σχετικές διαδικασίες (μικρότερες επεμβάσεις, μαθήματα φωνητικής κ.α.). Διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο το πόσες και ποιες από τις παραπάνω επεμβάσεις θα επιλέξει να κάνει για τη μετάβασή του. 
 
Σε κάθε περίπτωση είναι μια πτυχή του αυτοπροσδιορισμού που επίσης δε χωράει καμία αυθαίρετη ιεράρχηση. Οι ανάγκες των τρανς ατόμων από το σύστημα Υγείας αντιμετωπίζονται με δυο μέτρα και δυο σταθμά: ενώ ακόμη η τρανς κατάσταση θεωρείται «διαταραχή»[3], οι επεμβάσεις που περιγράφθηκαν πιο πάνω θεωρούνται σε πολλές χώρες και πολλές περιπτώσεις «κοσμητικές» ή ακόμη και «πειραματικές»! 
 
Στις αρχές του καπιταλιστικού συστήματος, όταν η τρανς ταυτότητα άρχισε να γίνεται διακριτή ως τέτοια, οι γιατροί πίστευαν ότι η χορήγηση περισσότερων ορμονών που σχετίζονται με το βιολογικό φύλο είναι η λύση. Ταυτόχρονα εφάρμοζαν πρακτικές όπως ψυχοθεραπεία με στόχο την «επιστροφή» στο βιολογικό φύλο, ηλεκτροσόκ και μια σειρά άλλες «θεραπείες»-βασανιστήρια που ο στόχος τους ήταν πραγματικά στον αντίποδα των αναγκών των τρανς ανθρώπων[iii].
 
Αργότερα έγινε γνωστό, με το έργο γιατρών όπως ο H. Benjamin και ο M. Hirschfield ότι η μόνη λύση στη δυσφορία, την απομόνωση και τις αυτοκτονικές τάσεις από τις οποίες υπέφεραν οι τρανς άνθρωποι είναι η διευκόλυνσή τους να ζήσουν ως μέλος του φύλου με το οποίο αυτοπροσδιορίζονται. Προτάθηκε η ορμονική αγωγή με ορμόνες του επιθυμητού φύλου, οι επεμβάσεις που διαμορφώνουν το σώμα όπως το άτομο επιθυμεί, η ψυχιατρική στήριξη να στρέφεται γύρω από τη νέα καθημερινότητα ως άτομο του επιθυμητού φύλου.
 
Ακόμη και σε αυτή τη θετική εξέλιξη, το ιατρικό και ψυχιατρικό κατεστημένο ξαναέγινε εμπόδιο: σύντομα άρχισαν να μπαίνουν κριτήρια για το ποιος ή ποια επιτρεπόταν να ακολουθήσει τη διαδικασία της μετάβασης. Πιο διαβόητο κριτήριο ήταν το να «θέλει πραγματικά» να κάνει τη μετάβαση, με συνεπακόλουθο το να «πείθει» ως άτομο του επιθυμητού φύλου! Κάποια από τα κριτήρια εξακολουθούν και ισχύουν ακόμη, όπως για παράδειγμα η γνωμάτευση ψυχιάτρου ύστερα από τουλάχιστον δύο χρόνια παρακολούθησης. Οι ίδιες οι αντιλήψεις μιας κοινωνίας ποτισμένης με τρανσφοβία, από τις οποίες ούτε οι γιατροί μένουν ανεπηρέαστοι (αντιθέτως σε παλιότερες περιόδους βοήθησαν στο να θεμελιωθούν «επιστημονικά») είναι μία από τις μάχες που έχει να δώσει το ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα, μαζί με το εργατικό υγειονομικό κίνημα.
 
Εκεί όμως που το εργατικό κίνημα έχει να παίξει καθοριστικό ρόλο είναι στην ενσωμάτωση των τρανς αναγκών στη δημόσια και δωρεάν Υγεία. Το ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα μπορεί να διεκδικήσει και να κερδίσει αυτό το αίτημα, βάζοντας μπροστά σε αυτόν τον αγώνα τις εργαζόμενες και τους εργαζόμενους στην Υγεία. Και φυσικά τα συνδικάτα τους. 
 
Εδώ και τουλάχιστον ένα χρόνο το κίνημα των υγειονομικών διεκδικεί όχι απλά το σταμάτημα των περικοπών που απαιτούν τα μνημόνια, αλλά προσλήψεις και χρηματοδότηση. Μετά από εφτά χρόνια μνημονίων και δέκα χρόνια κρίσης, σε ένα τέτοιο αίτημα χτυπά η καρδιά της μάχης για ανατροπή του καπιταλισμού, αφού θέτει σε αμφισβήτηση τις βασικότερες προτεραιότητές του: θέλουμε περικοπές στην Υγεία έτσι ώστε να πληρώνουμε το χρέος και να παραμένουμε στην ΕΕ, το θεσμό που έχει επιλέξει το κεφάλαιο για να υπερασπίζεται τα συμφέροντά του, ή θέλουμε δημόσια και δωρεάν Υγεία για όλο τον κόσμο και τις ανάγκες του;
 
Κάλυψη της φυλομετάβασης από το ΕΣΥ και την κοινωνική ασφάλιση σημαίνει το δεύτερο και σημαίνει ρήξη με κάποιες από τις πιο στρατηγικές επιλογές του καπιταλισμού. Η σύγκρουση μεταφέρεται και στο ιδεολογικό επίπεδο, όπου κάποιες ανάγκες θεωρούνται «δευτερεύουσες» ή δε θεωρούνται καν ανάγκες αλλά «κοσμητικές αλλαγές». Για τον καπιταλισμό οι μόνες ανάγκες που έχουν προτεραιότητα είναι η επιβίωση και η εκπαίδευση της εργατικής τάξης για να μπορεί να εργάζεται, αλλά ακόμη κι αυτές σε καιρό κρίσης γυρίζουν στις πλάτες των ίδιων των εργατών. Η ψυχική υγεία, η κοινωνικοποίηση, η ικανοποίηση από την καθημερινή ζωή ρίχνονται στο περιθώριο. Η διεκδίκηση αυτών των αναγκών είναι μια μάχη που αμφισβητεί τις προτεραιότητες του κεφάλαιου.
 
Τρανς βίωμα, ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα
 
Η σεξουαλικότητα και η ταυτότητα φύλου δεν ταυτίζονται, ωστόσο οι μάχες του ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος για την απελευθέρωση αλληλοεπικαλύπτονται λόγω της κοινής βάσης της καταπίεσης ομοφυλόφιλων και τρανς ανθρώπων. Οι πρώτες τρανς εξεγέρσεις βρίσκονται ήδη στις αρχές του καπιταλισμού, ενώ η κοινή δράση ομοφυλόφιλων και τρανς ανθρώπων ενάντια στη σεξουαλική καταπίεση, θέτοντας τις ρίζες του ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος ξεκινάει από τα τέλη του 19ου αιώνα[iv]. Σύντομα συνδέθηκε σε διάφορες μάχες και με το εργατικό, ενώ σοσιαλιστικά και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα ήταν τα πρώτα που επιχείρησαν να ανοίξουν το διάλογο αυτών των διεκδικήσεων. Αλλά οι μεγάλες κατακτήσεις έγιναν όταν οι εργάτριες και οι εργάτες πήραν στα χέρια τους την εξουσία με την Οκτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία. Η ποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας καταργήθηκε σχεδόν αμέσως, ενώ νομιμοποιήθηκαν οι εκτρώσεις και απλοποιήθηκε το διαζύγιο. Τα σοβιετικά δικαστήρια ενέκριναν γάμους μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών. Έχουν ακόμη καταγραφεί επεμβάσεις επαναπροσδιορισμού φύλου κατά τη δεκαετία του ’20 [v].
 
Το σύγχρονο κίνημα έχει τις ρίζες του στην εξέγερση του Stonewall στην οποία πρωτοστάτησαν τρανς γυναίκες από το Πουέρτο Ρίκο (Σίλβια Ριβέρα, Μάρσα Τζόνσον). Δεν ήταν βέβαια η πρώτη ούτε η τελευταία εξέγερση αυτού του είδους: ήταν συχνό φαινόμενο στη δεκαετία του ’60, σε περιοχές των αμερικάνικων μητροπόλεων που συγκεντρώνονταν ΛΟΑΤΚΙ+ να γίνονται εξεγέρσεις ενάντια στις διακρίσεις των καταστημάτων σε βάρος τους, στις αστυνομικές καταδρομές, στις εξευτελιστικές συλλήψεις και έρευνες[vi]. Σε όλες αυτές τις εξεγέρσεις τρανς γυναίκες συμμετείχαν και έπαιξαν κεντρικό ρόλο.
 
Οι κοινωνίες στη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας πάντα έβγαζαν διαφορετικά συμπεράσματα για το φύλο ανάλογα με τις κοινωνικές και ιστορικές συνθήκες. Έχουν υπάρξει κοινωνίες που αναγνωρίζουν πάνω από δύο φύλα και κοινωνίες στις οποίες τα όρια μεταξύ ομοφυλοφιλίας και τρανς ταυτότητας είναι δυσδιάκριτα[4]. Η ταυτότητα και η έκφραση φύλου λοιπόν ανέκαθεν ήταν περισσότερο φάσμα παρά δίπολο[5]. Σε διάφορες κοινωνίες οι άνθρωποι που σήμερα ονομάζουμε τρανς θεωρούνταν ιεροί και καλότυχοι, σε άλλες αντιμετώπιζαν εχθρότητα, σε άλλες δεν τύχαιναν ειδικής μεταχείρισης.
 
Η γέννηση της τρανσφοβίας και της συστημικής καταστολής της ταυτότητας και έκφρασης φύλου παράγεται από τον ίδιο τον καπιταλισμό, μια και οι τρανς ταυτότητες και συμπεριφορές αμφισβητούν, όπως και οι σεξουαλικοί προσανατολισμοί που θεωρείται ότι «αποκλίνουν» (ομοφυλοφιλία, αμφιφυλοφιλία), το «ιδανικό» της πυρηνικής οικογένειας[vii]. Γενικά μέσα στον καπιταλισμό οι ανάγκες και οι συμπεριφορές όλων μπαίνουν σε ένα προκρούστειο κρεβάτι, επομένως οι απαντήσεις για τη «φύση» της ομοφυλοφυλίας και της ταυτότητας φύλου δεν μπορούν να δοθούν στα πλαίσια αυτού του συστήματος.
 
Την ίδια στιγμή οι επαναστάτες μαρξιστές παλεύουμε για οτιδήποτε κάνει την εργατική τάξη πιο δυνατή, πράγμα που στη σημερινή κοινωνία σημαίνει να καλύπτονται όλες οι ανάγκες των τρανς ανθρώπων για μια ασφαλή και ικανοποιητική ζωή, για ίσα δικαιώματα στην εργασία, τη στέγαση, το γάμο, την έκφραση. Η συντριπτική πλειονότητα των τρανς ατόμων ανήκουν στην εργατική τάξη και το δυνάμωμά τους σε κάθε πτυχή της ζωής σημαίνει δύναμη για όλους και όλες, τρανς και μη.
 
 
 
Σημειώσεις
 
Θεωρητικά, ένας άνθρωπος με γονίδια φύλου ΧΧ αναπτύσσει την ανατομία που θεωρείται γυναικεία, ενώ ένας άνθρωπος με ΧΥ αναπτύσσει την ανατομία που θεωρείται ανδρική. Αυτός ο κανόνας έχει τις εξαιρέσεις του: υπάρχουν γυναίκες και άνδρες, τρανς και μη, που έχουν γονίδια φύλου διαφορετικά από την ανατομία τους. Επίσης, σχεδόν κανείς δεν ασχολείται με τα γονίδια: ακόμη και οι γιατροί στο υπερηχογράφημα εξετάζουν μόνο την ανατομία του εμβρύου κι έτσι «αποφασίζουν» το φύλο του.
Δευτερογενή χαρακτηριστικά φύλου λέγονται τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά του σώματος που διαφοροποιούνται με την ανάπτυξη, εκτός από τα γεννητικά όργανα: στήθος, κατανομή λίπους, κατανομή τριχοφυΐας, φωνή κλπ. Είναι αυτά με τα οποία συνήθως ο περίγυρος ενός ατόμου κρίνει το φύλο του. Διαμορφώνονται κυρίως από τις ορμόνες.
Στο αμερικάνικο ψυχιατρικό εγχειρίδιο υπήρχε καταχώρηση «διαταραχή ταυτότητας φύλου». Στη νεότερη έκδοσή του η καταχώρηση έγινε «δυσφορία φύλου» Έγινε έτσι μια προσπάθεια να αφαιρεθεί η στιγματιστική χροιά. Επίσης προστέθηκε ειδική καταχώρηση για παιδιά για να είναι πιο εύκολη η αναγνώριση της κατάστασής τους, επειδή ενώ έχουν αίσθηση του φύλου τους μπορεί να μην ξέρουν πώς να το διατυπώσουν.
Στην Ινδία υπήρχαν οι hijras, ενώ στους πληθυσμούς των γηγενών της Αμερικής οι berdaches και αναγνωρίζονταν μέχρι 5 φύλα. Ο Λουκιανός στο έργο του μας προσφέρει μια αναφορά σε λεσβιακό ζευγάρι που με την περιγραφή αποκαλύπτεται ότι η μία πρωταγωνίστρια αυτοπροσδιορίζεται ως άνδρας. Σε λογοτεχνικά έργα του 19ου και του 20ού αιώνα και όχι μόνο, ομοφυλόφιλοι άνδρες αφηγούνται την εμπειρία τους σαν να νιώθουν γυναίκες. Για όλες αυτές τις ταυτότητες και τις συμπεριφορές δεν μπορούμε να πούμε ότι υπήρχε ενιαία αντιμετώπιση. 
Το ίδιο ισχύει και για την ανατομία των χαρακτηριστικών φύλου. Υπάρχουν για παράδειγμα άνθρωποι των οποίων η ανατομία δεν μπορεί να καταχωρηθεί ξεκάθαρα σε ένα από τα δύο φύλα. Τα μεσοφυλικά (intersex) άτομα κινούνται ανάμεσα στην ανατομία που πλησιάζει τα γυναικεία γεννητικά όργανα και στην ανατομία που πλησιάζει τα ανδρικά, με διαφορετικούς βαθμούς ομοιότητας σε κάθε άτομο. Κάποια μεσοφυλικά άτομα δε γνωρίζουν καν ότι είναι μεσοφυλικά. Είναι εκτεταμένο φαινόμενο να γίνονται επεμβάσεις στα μεσοφυλικά άτομα την ημέρα της γέννησής τους ή πολύ σύντομα μετά από τη γέννηση, έτσι ώστε τα γεννητικά τους όργανα να θυμίζουν το φύλο που ο/η γιατρός θεωρεί πιο «ταιριαστό» στο βρέφος. Στη συντριπτικη πλειονότητα των περιπτώσεων αυτή η επέμβαση οδηγεί σε προβλήματα στη σεξουαλική, και όχι μόνο, ζωή αυτών των ανθρώπων. Πάγιο αίτημα του ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος εδώ και δεκαετίες είναι να πάψει αυτή η απαράδεκτη πρακτική που καταπατά κατάφωρα τα δικαιώματα των intersex παιδιών.
 
Πηγές:
 
 
 
[iii] Julia Serano, “Whipping Girl”, κεφ. 7
 
[iv] Suzan Stryker, “Transgender history”, κεφ. 2
 
[v] Sherry Wolf, “Sexuality and Socialism: History, Politics, and Theory of LGBT Liberation”, κεφ. 3
 
[vi] Suzan Stryker, “Transgender history”, κεφ. 3
 
 
[vii] Κώστας Τορπουζίδης, “Ομοφυλοφιλία, σεξουαλικότητα και η πάλη για την απελευθέρωση”, κεφ. 3