H Ευρωπαική Ανοιξη έκανε ήδη την εμφάνιση της

Toυ Λ. Βατικιώτη*

Διαστάσεις θύελλας έχουν προσλάβει σε όλη την Ευρώπη οι αντιδράσεις απέναντι στην πολιτική κανιβαλικής λιτότητας που προωθούν Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη. Στην Ιταλία το 55% των πολιτών ψηφίζουν δύο κόμματα που αμφισβητούν το ευρώ παίρνοντας την εκδίκησή τους από τη Μέρκελ για το συνταγματικό πραξικόπημα με το οποίο ανατράπηκε ο Μπερλουσκόνι, τον Νοέμβριο του 2011. Στην Κύπρο το 67% των ερωτηθέντων τάσσεται κατά του ευρώ κι η πολιτική ηγεσία της χώρας –πλην Λακεδαιμονίων– εξετάζει την αποχώρηση από το ευρώ και προετοιμάζεται γι’ αυτήν. Στην Πολωνία το 62% όσων συμμετείχαν σε δημοσκόπηση διαφωνεί με την ένταξη στο ευρώ, όταν δέκα χρόνια πριν, το 2003, το 78% δήλωνε υπέρμαχος του ενιαίου νομίσματος. Αντίστοιχη είναι και η φθορά που καταγράφουν όσοι πολιτικοί αναλαμβάνουν να φέρουν σε πέρας την κατεδάφιση του κράτους πρόνοιας και την αφαίρεση των εργατικών κατακτήσεων, με τα σκήπτρα να ανήκουν στον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, που μέσα σε λιγότερο από έναν χρόνο κατοίκησης στα Ηλύσια Πεδία χαρακτηρίζεται «κακός πρόεδρος» από το 51% των Γάλλων.

Οι αντιδράσεις δεν περιορίζονται μόνο στις χαμηλότερες κοινωνικές ομάδες που θίγονται από τα νεοφιλελεύθερα μέτρα. Ετσι, έκπληξη προκαλούν –εκ πρώτης όψεως– οι δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών του Λουξεμβούργου, Ζαν Ασελμπορν, ότι η Γερμανία επιδιώκει την «ηγεμονία» στην Ευρώπη κι επίσης ότι «η Γερμανία δεν έχει το δικαίωμα να αποφασίζει για το οικονομικό μοντέλο άλλων κρατών-μελών της Ε.Ε.». Τα φαινόμενα απειθαρχίας πυκνώνουν, με τον ιταλικό ΣΕΒ (Confidustria) να κηρύσσει κατάσταση έκτακτης πιστωτικής ανάγκης, καλώντας τις οικονομικές αρχές να βρουν αμέσως 40 δισ. ευρώ (2% ΑΕΠ) για να εξοφλήσουν τους προμηθευτές. Μια κίνηση που, είτε αποτελεί επιθετικό μέτρο δημοσιονομικής στήριξης (fiscal stimulus) είτε καθυστερημένη αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων χρεών (όπως διατείνεται), αναιρεί ντε φάκτο την πολιτική δημοσιονομικής πειθαρχίας που απαιτεί η Γερμανία.

Το αυξανόμενο ρεύμα δυσπιστίας και απόρριψης του ευρώ και της Ε.Ε., που συχνά καλείται ευρωσκεπτικισμός, είναι η απάντηση των όσων πίστεψαν ότι η Ε.Ε. και το ευρώ αποτελούν τους εγγυητές του βιοτικού επιπέδου και των δημοκρατικών κατακτήσεων. Το σχετικό προφίλ που περίτεχνα κι επί δεκαετίες οικοδόμησε η Ε.Ε., με την αμέριστη βοήθεια της σοσιαλδημοκρατίας, η οποία τώρα πληρώνει το τίμημα με την εκλογική της υποχώρηση, κατέρρευσε όταν έπρεπε να αντιμετωπιστεί η τρέχουσα κρίση. Τότε ο βασιλιάς φάνηκε γυμνός, με τα κανιβαλικά μνημόνια, που εφαρμόστηκαν σε Ιρλανδία, Πορτογαλία και πρωτίστως Ελλάδα, και τη δήλωση εκ μέρους της Γερμανίας (μέσω του προέδρου του συμβουλίου υπουργών Οικονομικών και του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) ότι ακόμη και οι τραπεζικές καταθέσεις μπορούν να θυσιαστούν στον βωμό της διάσωσης των τραπεζών και της υπέρβασης της κρίσης να καθιστούν σαφές ότι είμαστε μάρτυρες ενός κοινωνικού πολέμου χωρίς ουδέτερες ζώνες, χωρίς πρόσφατο προηγούμενο. Επίδικα αυτού του πολέμου είναι τόσο τα εργατικά δικαιώματα κι οι κατακτήσεις (από το οκτάωρο μέχρι τη δημόσια υγεία και παιδεία) όσο και τα κυριαρχικά δικαιώματα που αμφισβητούνται από τον ανανεωμένο και επικίνδυνο γερμανικό επεκτατισμό, φυσικά συγκαλυμμένα, μέσω των θεσμών της Ε.Ε. Η μίνι «στάση» της πολιτικής ηγεσίας του Λουξεμβούργου και της Ιταλίας απέναντι στη Γερμανία, παρότι καμία απ’ αυτές τις δύο χώρες δεν είχε την τιμή να φιλοξενήσει τους γκαουλάιτερ του Τέταρτου Ράιχ, όπως είναι ο Φούχτελ και η Task Force του Ράιχενμπαχ, αποκαλύπτει επίσης το σοκ που δέχτηκαν οι πολιτικές ελίτ της Ευρώπης από τον απίστευτο κυνισμό με τον οποίο «τελείωσαν» οικονομικά την Κύπρο οι Γερμανοί σε μία νύχτα. «Αν τώρα έγινε στην Κύπρο, γιατί σύντομα να μην έρθει η δική μας σειρά», φαίνεται να αναρωτιούνται, απρόθυμοι σε κάθε περίπτωση να μετατραπούν σε αποικίες του Τέταρτου Ράιχ, όπως πειθήνια έχει αποδεχτεί η ελληνική πολιτική ελίτ.

Η ένταση της κοινωνικής και πολιτικής πόλωσης, ως αποτέλεσμα των αυστηρότερων μέτρων λιτότητας που φέρνει το Δημοσιονομικό Σύμφωνο, και η επέκταση της κρίσης (με τον χρόνο να κυλάει αντίστροφα για τη Σλοβενία), για την οποία άλλωστε μας προϊδέασε η πρόσφατη απόφαση της γερμανικής κεντρικής τράπεζας να διπλασιάσει τα αποθεματικά που τηρεί για ώρα ανάγκης (κρατική χρεοκοπία) από 7,7 δισ. σε 14,4 δισ. ευρώ, θα δώσουν νέα ώθηση στο ρεύμα του ευρωσκεπτικισμού. Από την αποφασιστικότητα όσων έχουν συμφέρον να ανατρέψουν την επερχόμενη λαίλαπα θα εξαρτηθούν η διάρκεια και το βάθος της Ευρωπαϊκής Ανοιξης που ήδη έκανε την εμφάνισή της…

*O Λεωνίδας Βατικιώτης είναι οικονομολόγος και στέλεχος της ΑΝΤΑΡΣΥΑ

………………………………………………………………….

Σκίτσο: Μιχάλης Κουντούρης

Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών, Σάββατο 6/4