Απαντήσεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ-Ανατρεπτική Συνεργασία στα ερωτήματα που έθεσε η Πρωτοβουλία για τη Διασφάλιση της Δημόσιας Διαχείρισης του Νερού ενόψει των ευρωεκλογών του 2024

1) Θεσμική ενίσχυση της ενιαίας δημόσιας οικονομικής και λειτουργικής διαχείρισης του κύκλου του νερού.

Το ΣτΕ με την υπ’ αριθμ1886/2022 απόφαση του απαγόρευσε την ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης και λειτουργίας του υδροδοτικού συστήματος και ακύρωσε το ΣΔΙΤ στο ΕΥΣ (Εξωτερικό Υδροδοτικό Δίκτυο) Αττικής θεωρώντας την παροχή ύδρευσης ως ένα ενιαίο σύστημα από τις πηγές μέχρι τις βρύσες και ότι η ΕΥΔΑΠ και η Εταιρεία Παγίων ΕΥΔΑΠ «αποτελούν ενιαίο λειτουργικό σύστημα».

Σε αυτή την κατεύθυνση, πως προτίθεστε να συμβάλλετε ώστε να ενισχυθεί σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο η νομική θωράκιση της ενιαίας δημόσιας οικονομικής και λειτουργικής διαχείρισης του κύκλου του νερού από τις πηγές έως τις βρύσες των σπιτιών και έως την παροχέτευση των λυμάτων επεξεργασμένων στο φυσικό αποδέκτη;

Είναι θεμελιώδης θέση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ η εναντίωση σε κάθε κίνηση ιδιωτικοποίησης των δημόσιων υποδομών και λειτουργιών. Σε αυτό το πλαίσιο εκφράζουμε με κάθε τρόπο (κινηματικό, πολιτικό και μέσα από την παρέμβασή μας σε θεσμικά όργανα) την κατηγορηματική μας αντίθεση σε οποιασδήποτε μορφής προσπάθεια για ιδιωτικοποίηση του νερού. Το νερό είναι το πιο πολύτιμο φυσικό αγαθό για την ίδια την ύπαρξη του ανθρώπου και κάθε ζωής στη γη ιδιαίτερα στην εποχή της κλιματικής κρίσης. Η διαχείριση του κύκλου του νερού είναι θεμελιακό ζήτημα για την υγεία του λαού και έχει κομβική σημασία για τον αγροτικό τομέα και τα διατροφικά αγαθά.

Το νερό δεν μπορεί και δεν πρέπει να επιτρέψουμε να γίνει εμπόρευμα.

Όπως όμως έχει δείξει και η έως τώρα εμπειρία αντίστοιχων συνταγματικών άρθρων για κοινωνικά αγαθά πχ. άρθρο 16 για το δημόσιο πανεπιστήμιο, δεν αρκεί μόνο αυτό και θα είναι πάντα διακύβευμα απέναντι στις συστημικές προσπάθειες ιδιωτικοποίησης του κύκλου του νερού. Απαιτείται το εργατικό κίνημα να θέσει στην ατζέντα των διεκδικήσεων του με σταθερό τρόπο το ζήτημα των δημόσιων κοινωνικών αγαθών αλλά και οι συλλογικότητες στις γειτονιές να πάρουν πρωτοβουλίες για την ανάδειξη της σημασίας της πάλης για τα κοινωνικά αγαθά.

 Από τη μεριάς ως ΑΝΤΑΡΣΥΑ επιδιώκουμε να συμβάλουμε με κάθε τρόπο στην ανάπτυξη ενός συνολικού αγώνα που θέτει τους ακόλουθους στόχους πάλης :

• Απόλυτη προστασία του νερού, ως δημόσιου φυσικού αγαθού, ενάντια στην ιδιωτικοποίηση και λεηλασία των φυσικών πόρων που προωθεί ο καπιταλισμός και ευθύνονται για την κλιματική κρίση και ξηρασία σε όλο τον πλανήτη.
• Μόνο στο δημόσιο όλος ο κύκλος του νερού και της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων για την εξυπηρέτηση των λαϊκών αναγκών, με κοινωνικό – εργατικό έλεγχο.
• Πάλη για μέτρα ασφάλειας, ελέγχους και κονδύλια για την προστασία των υδατικών πόρων και του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
• Για δραστική μείωση των οικιακών τιμολογίων και των τιμολογίων των φτωχών αγροτικών νοικοκυριών. Κατάργηση του ΦΠΑ, καμία διακοπή νερού στα λαϊκά νοικοκυριά.
• Για ανατροπή όλου του πλέγματος μνημονιακών νόμων και δεσμεύσεων.
• Για απειθαρχία στις ντιρεκτίβες της ΕΕ, ρήξη και αντικαπιταλιστική αποδέσμευση από την ΕΕ.

 

2) Ο ρόλος της ΡΑΑΕΥ ως μοχλός εμπορευματοποίησης του κύκλου του νερού

Με την υπαγωγή του νερού στην διευρυμένη ΡΑΑΕΥ (ν.5037/2023), παρά τις αντιδράσεις εργαζομένων και κινημάτων των πολιτών, αλλά ακόμα και της Ένωσης Διοικητικών Δικαστών, του Συνηγόρου του Πολίτη και της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής ανοίγει ο δρόμος για την εμπορευματοποίηση του κύκλου του νερού.

Πώς προτίθεστε να αντιμετωπίσετε αυτή την εξέλιξη ;

Με τον νόμο 5037 (ΦΕΚ Α 78/29.3.2023) η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) μετονομάστηκε σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) με διεύρυνση του αντικειμένου της με αρμοδιότητες επί των υπηρεσιών ύδατος και της διαχείρισης αστικών αποβλήτων. Να θυμίσουμε εδώ ότι η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας δημιουργήθηκε το 1999, πολύ πριν ιδιωτικοποιηθεί η ΔΕΗ και η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (EETT) το 1992 πολύ πριν ιδιωτικοποιηθεί ο ΟΤΕ. Η δημιουργία αυτών των αρχών σκοπό και στόχο είχε την επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων και την απελευθέρωση των αντίστοιχων αγορών με την μεταφορά των βασικών υποδομών στο κεφάλαιο. Από τις πρώτες πράξεις της νέας πλέον ΡΑΑΕΥ ήταν η αποστολή εγγράφου στις δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης-αποχέτευσης με το οποίο ζητά στοιχεία για την κοστολόγηση του νερού ύδρευσης. Όλα αυτά τη στιγμή που η διεθνής πείρα τεκμηριώνει ότι το βάθεμα της εμπορευματοποίησης-ιδιωτικοποίησης του νερού συνοδεύεται από δραματική πτώση της ποιότητάς του, επιδείνωση των υποδομών και της απαιτούμενης συντήρησής τους. Η ιδιωτικοοικονομική λειτουργία στη βάση του «κόστους – οφέλους» θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια των τροφίμων και την υγεία του λαού.

Η θεσμοθέτηση ρυθμιστικών αρχών σε κοινωνικά αγαθά εντάσσεται στις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποβλέπει στην αντιμετώπισή τους ως εμπόρευμα και αποσκοπεί στη ρύθμιση της αγοράς του αγαθού που «απελευθερώνεται». Είναι ένα σαφές πρώτο βήμα στην διαδικασία ιδιωτικοποίησής του κοινωνικού αγαθού. Αυτή είναι η εμπειρία από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας αλλά και από τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων.

Η θεσμοθέτηση Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων είναι ενέργεια που σαφώς κινείται στην κατεύθυνση ιδιωτικοποίησης του νερού και της διαχείρισης των αποβλήτων. Η διάταξη αυτή για το νερό και τα απόβλητα αποτελεί ποιοτική τομή στις συνεχείς προσπάθειες της σημερινής κυβέρνησης και όλων των μνημονιακών κυβερνήσεων να προωθήσουν την αγορά του νερού, κόντρα ακόμα και σε αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας που κατοχυρώνουν τον δημόσιο έλεγχο στο νερό.

 

Για να υπάρξει λύση προς όφελος της λαϊκής πλειοψηφίας σήμερα απαιτείται συνολικός πολιτικός αγώνας του εργατικού και του λαϊκού κινήματος ενάντια στην πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων που προωθούν η ΕΕ και τα μονοπώλια, υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα των αγαθών, κατάργηση της ρυθμιστικής αρχής. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ στηρίζει και συμβάλλει με όλες της τις δυνάμεις στην ανάπτυξη τέτοιων αγώνων. Μέσα από εργατικά σωματεία, πρωτοβουλίες, τοπικές συλλογικότητες, δημοτικές και περιφερειακές κινήσεις, επιδιώκουμε με κάθε τρόπο έναν αγωνιστικό συντονισμό που θα θέτει τις διεκδικήσεις απέναντι σε τοπικό και κεντρικό κράτος. Πλευρά της πάλης αυτής είναι και η κατάργηση του νόμου με τον οποίο θεσμοθετήθηκε η ρυθμιστική αρχή.

 

3) ΣΔΙΤ- εργολαβοποίηση – χρηματιστηριοποίηση ως έμμεση ιδιωτικοποίηση

Παρά την επιστροφή του πλειοψηφικού πακέτου των μετοχών των ΕΥΔΑΠ/ΕΥΑΘ στο ελληνικό δημόσιο, ποσοστό 11,33% των μετοχών της ΕΥΔΑΠ και 24,02% της ΕΥΑΘ βρίσκονται στην κατοχή του ΤΑΙΠΕΔ (το οποίο και έχει ως αποκλειστικό σκοπό την πώληση των μετοχών σε ιδιώτες).

Παράλληλα το μοντέλο παραχώρησης της διαχείρισης του κύκλου του νερού σε ιδιώτες, μέσω ΣΔΙΤ, αγνοώντας το σκεπτικό της υπ’ αριθμό 1886/2022 απόφασης για το ΣΔΙΤ του ΕΥΣ Αττικής, δρομολογείται σε τουλάχιστον 9 περιπτώσεις (π.χ. Κέρκυρα).

Προτίθεστε να αναδείξετε την απαίτηση για πλήρη επιστροφή όλων των μετοχών των ΕΥΔΑΠ/ ΕΥΑΘ στο ελληνικό δημόσιο, επανένωση των εταιρειών ΕΥΔΑΠ ΑΕ και ΕΥΔΑΠ Παγίων με σκοπό την ενιαία διαχείριση του κύκλου του νερού ;

Στο σημερινό καπιταλιστικό σύστημα, η πλήρης εμπορευματοποίηση των φυσικών πόρων και των κοινωνικών αγαθών δημιουργεί εφιαλτικές καταστάσεις για την ίδια την ζωή της εργαζόμενης πλειοψηφίας. Τα λαϊκά νοικοκυριά βιώνουν ήδη πολύ οδυνηρά την εμπειρία της ιδιωτικοποίησης του κοινωνικού αγαθού του ρεύματος και βλέπουν τα πενιχρά εισοδήματά τους να μειώνονται από τις συνεχείς, υπέρογκες αυξήσεις στο ζωτικό αγαθό της ενέργειας – ηλεκτρικό ρεύμα, θέρμανση. Όπου ιδιωτικοποιήθηκε το Νερό, όπως ο “κώδικας του νερού” που ισχύει στη Χιλή από την περίοδο της χούντας Πινοσέτ, κάθε σταγόνα νερού έχει ιδιοκτήτη, το νερό έπαψε να είναι κοινό αγαθό!

Στο προγραμματικό πλαίσιο πάλης, θεμελιώδης θέση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι η εναντίωση σε κάθε ιδιωτικοποίηση των δημόσιων υποδομών, υπηρεσιών και λειτουργιών.

Σε αυτή τη βάση εκφράζουμε με όλους τους δυνατούς τρόπους (κινηματικά, πολιτικά κ.α.), τη κατηγορηματική μας θέση μας για επαναφορά στο δημόσιο όλων των εταιρειών που αφορούν την κοινωνική ωφέλεια και την κατάργηση των Υπερταμείου – ΤΑΙΠΕΔ. Η μεταφορά των μετοχών των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ από το Υπερταμείο – γέννημα του 3ου μνημονίου που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με την πλήρη συμφωνία ΝΔ, ΠΑΣΟΚ - στο Δημόσιο, σύμφωνα και με τις αποφάσεις του ΣτΕ, είναι σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Η ολοκλήρωση της εξασφάλισης του δημόσιου χαρακτήρα διαχείρισης του κύκλου του Νερού υπέρ των αναγκών της κοινωνικής πλειοψηφίας απαιτεί, ταυτόχρονα, τον κοινωνικό και εργατικό έλεγχο στη λειτουργία των εταιριών.

Στα πλαίσια της ριζικής εναντίωσης που περιγράφουμε στην προηγούμενη απάντηση-θέση, αρνούμαστε να μπούμε σε οποιαδήποτε συζήτηση επιμέρους ποσοστών και μεσοβέζικης «λογιστικής» τακτοποίησης του σημαντικότατου κοινωνικού ζητήματος του Νερού. Θεωρούμε ότι οι ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ πρέπει να είναι 100% κτήμα του ελληνικού λαού και κάτω από κοινωνικό - εργατικό έλεγχο. Παράλληλα, είμαστε υπέρ μίας και ενιαίας δημόσιας ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ. Η διάσπαση/κατακερματισμός των υπηρεσιών αυτών (όπως έγινε και με τον ΟΣΕ και τη ΔΕΗ) είναι το πρώτο βήμα για το ξεπούλημα των πιο κερδοφόρων φιλέτων τους σ μεγάλες ιδιωτικές εταιρίες, πολυεθνικές ή/και ελληνικές που αποσκοπούν στην αύξηση της κερδοφορίας τους με όποιο κοινωνικό κόστος.

Το πολιτικό πρόγραμμα της ΑΝΤΑΡΣΤΑ αναδεικνύει όλα τα παραπάνω. Είμαστε ριζικά αντίθετοι στη χρηματιστικοποίηση των κοινών αγαθών όπως το Νερό, η Ενέργεια, οι επικοινωνίες, οι συγκοινωνίες, κλπ. Η ιδιωτικοποίηση και η συμμετοχή στο χρηματιστήριο είναι εκείνη η διαδικασία που οδηγεί σε αυξήσεις των τιμών και υποβάθμιση των υπηρεσιών προς το λαό που φθάνουν μέχρι το ακραίο σημείο να βάζουν σε κίνδυνο ακόμη και την ανθρώπινη ζωή, όπως απέδειξε το έγκλημα στα Τέμπη.

 

4) Κίνδυνοι από τη δημιουργία συγκεντρωτικών φορέων διαχείρισης με την μορφή ΑΕ χωρίς κοινωνικό έλεγχο (συγχωνεύσεις ΔΕΥΑ, ΟΔΥΘ)

Εδώ και αρκετό καιρό η κυβέρνηση, επικαλούμενη υπαρκτά προβλήματα στη διαχείριση του νερού ύδρευσης – αποχέτευσης στην περιφέρεια της χώρας, απεργάζεται σχέδιο υποχρεωτικής συγχώνευσης των ΔΕΥΑ σε μεγάλους φορείς ανά Περιφέρεια. Ανεξάρτητα από την ασάφεια και τις καθυστερήσεις στην εφαρμογή του λόγω των ισχυρότατων αντιδράσεων της τοπικής αυτοδιοίκησης, εργαζομένων και διοικήσεων των ΔΕΥΑ, η βασική φιλοσοφία του σχεδίου η οποία συνίσταται στην δημιουργία υπερφορέων μακριά από τις τοπικές κοινωνίες με μοναδικό σκοπό την εκχώρηση λειτουργιών τον ιδιωτικό τομέα δεν έχει ανατραπεί.

Ανάλογα σχέδια δημιουργίας υπερφορέων τύπου ΑΕ δρομολογούνται και για το αρδευτικό νερό, με πρόσχημα όπως πάντα τα υπαρκτά προβλήματα σπατάλης και κακής διαχείρισης. Το αρδευτικό νερό αποτελεί 80-85% του συνόλου της κατανάλωσης νερού και είναι ένα νέο ανεκμετάλλευτο πεδίο κερδοφορίας για τους ιδιώτες.

Σημαντικότατη αρνητική εξέλιξη σε αυτή την κατεύθυνση είναι η δημιουργία με το ν.5106 /2024 του ΟΔΥΘ (Οργανισμός Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας).

Προτίθεστε να αντιδράσετε στις παραπάνω εξελίξεις, με ποιο τρόπο ;  

Οι κινήσεις της κυβέρνησης αναφορικά με την αντιμετώπιση των μεγάλων καταστροφών λόγω του Daniel στη Θεσσαλία, είναι ενδεικτικές για τις επιδιώξεις τους σε σχέση με τη διαχείριση των υπηρεσιών ύδατος και των υδατικών πόρων της χώρας. Ο ΟΔΥΘ είναι ένα νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου µε τη μορφή της ανώνυμης εταιρείας µε την επωνυμία Οργανισμός Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας Α.Ε., ο οποίος «λειτουργεί χάριν του δημόσιου συμφέροντος σύμφωνα µε τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας, υπό την εποπτεία του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με την επιφύλαξη της εποπτείας ως προς τα δίκτυα εγγείων βελτιώσεων την οποία ασκεί ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων καθώς και της εποπτείας ως προς τα αντιπλημμυρικά έργα την οποία ασκεί ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών». Στην ΑΕ μεταφέρονται όλοι οι ΤΟΕΒ και ΓΟΕΒ της Θεσσαλίας με τον εξοπλισμό τους οι οποίοι και καταργούνται ταυτόχρονα με την μεταφορά. Παράλληλα οι υπάλληλοι από το Τμήμα Παρακολούθησης και Προστασίας των Υδατικών Πόρων της Διεύθυνσης Υδάτων Θεσσαλίας και η Διεύθυνση Υδροοικονομίας μεταφέρονται στον ΟΔΥΘ. Έτσι μεταφέρονται αυτούσια κομμάτια του κράτους (αποκεντρωμένη διοίκηση και περιφέρεια ) σε μια Ανώνυμη Εταιρεία που θα δουλεύει με τους νόμους της αγοράς. Με τον τρόπο αυτό η κυβέρνηση σπάει ουσιαστικά και τη μονιμότητα των εργαζομένων.

Επιπλέον η τιμολογιακή πολιτική του ΟΔΥΘ για το νερό διαμορφώνεται σύμφωνα με τις προβλέψεις της κοινής υπουργικής απόφασης της παρ. 6 του άρθρου 12 του ν. 3199/2003 (Α’ 280) λαμβάνοντας υπόψη την προέλευση του νερού, την τιμολογιακή πολιτική του ΟΕΒ που εξυπηρετούσε την περιοχή και την ανάγκη κάλυψης των αντίστοιχων λειτουργικών δαπανών. Χαρακτηριστικότερο όλων είναι ότι η πρώτη πράξη για την ΑΕ θα είναι εξόφληση των χρεών των ΤΟΕΒ /ΟΕΒ στους παρόχους ρεύματος με επιδότηση του κράτους έως 75% των συνολικών οφειλών, συνολικού ύψους έως οκτώ εκατομμύρια ευρώ για κάθε ΤΟΕΒ. Με λίγα λόγια το κράτος βρίσκει χρήματα να εξοφλεί τα χρέη των ΤΟΕΒ στους παρόχους ρεύματος, προκειμένου να μην υπάρχει καμία επιβάρυνση της ΑΕ (δίνοντας όμως «προίκα» το κεφάλαιο, τον εξοπλισμό και εργαζόμενους) όταν για τη συντήρηση των δικτύων μετά την καταστροφή από τον Daniel «δεν είχε χρήματα». Έτσι, οι άμεσες προτεραιότητες αυτών των νέων παρόχων θα είναι η τιμολόγηση του νερού με όρους που θα διασφαλίζουν την κερδοφορία τους και παράλληλα η ανάθεση σε ιδιώτες μέσω εργολαβιών ή ΣΔΙΤ των δικτύων μεταφοράς και διανομής του αρδευτικού νερού. Παράλληλα διαμέσου των ΣΔΙΤ, η συντήρηση και λειτουργία των έργων, όπως φαίνεται και από το έργο ΥΔΩΡ 2.0, θα περάσει στα χέρια των κατασκευαστικών εταιρειών με αποτέλεσμα να αυξηθούν κατακόρυφα οι χρεώσεις στην τιμή της χρήσης του νερού αφού κριτήριό τους είναι η αύξηση της κερδοφορίας τους. Από τα παραπάνω συνάγεται ότι η κυβέρνηση εκμεταλλεύεται την καταστροφή που συνέβη στην Θεσσαλία για να προωθήσει αντιδραστικές μεταρρυθμίσεις και να ιδιωτικοποιήσει το αρδευτικό νερό και την ύδρευση αφού θα περάσουν στα χέρια των παρόχων υπηρεσιών νερού, οι οποίοι λειτουργούν με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Είναι φανερό ότι η μεθόδευση ιδιωτικοποίησης του νερού της Θεσσαλίας μέσω της παράδοσης της διαχείρισης σε Ανώνυμη Εταιρεία, αποτελεί προπομπό για την υπόλοιπη χώρα.

Από τη μεριά μας είμαστε ενάντια σε οποιαδήποτε τέτοια εξέλιξη και είμαστε υπέρ της κατάργησης όλων των σχετικών νόμων που δρομολογούν παρόμοιες εξελίξεις. Θεωρούμε ότι για να υπάρξει λύση προς όφελος της λαϊκής πλειοψηφίας σήμερα απαιτείται συνολικός πολιτικός αγώνας. Είναι αναγκαίο το επόμενο διάστημα να αναπτυχθούν μαζικοί αγώνες του εργατικού και του λαϊκού κινήματος ενάντια στην πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων που προωθούν η ΕΕ και τα μονοπώλια, για την υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα των αγαθών, κατάργηση της ρυθμιστικής αρχής.

Επίσης, Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ δηλώνει την κατηγορηματική της αντίθεση στην επαναφορά του σχεδίου για την εκτροπή του Αχελώου, δηλαδή της βίαιης αναπροσαρμογή των φυσικών ροών των νερών. Πρόκειται για ένα φαραωνικό έργο που θα προκαλέσει τεράστια οικολογική καταστροφή στην ευρύτερη περιοχή της Μεσοχώρας προς αποκλειστικό όφελος των ιδιωτών παρόχων νερού στη Θεσσαλία και των κατόχων πολλών στρεμμάτων (μεγαλοαγρότες) του θεσσαλικού κάμπου.

Ως ΑΝΤΑΡΣΥΑ θα υπερασπιστούμε το κοινωνικό αγαθό του Νερού με αγώνες, μαζί με τους κατοίκους και τις τοπικές συλλογικότητες, με τους αγρότες, με εργατικά σωματεία, στο πλευρό των εργαζόμενων στις εταιρείες ύδρευσης και στις ΔΕΥΑ, με τη συμβολή δημοτικών και περιφερειακών κινήσεων.

Στην κατεύθυνση αυτή είναι καθοριστική και η συμβολή πρωτοβουλιών όπως η Πρωτοβουλία για τη διασφάλιση της δημόσιας διαχείρισης του νερού, καθώς και η αξιοποίηση της εμπειρίας των μέχρι τώρα κινητοποιήσεων για το εν λόγω ζήτημα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την ιδιαίτερα μαζική συγκέντρωση στη Θεσσαλονίκη τον Απρίλη του 2023. Απαιτείται αγωνιστικός συντονισμός και συσπείρωση για την υπεράσπιση του Νερού ως κοινωνικό αγαθό απέναντι σε τοπικό και κεντρικό κράτος. Στην προσπάθεια αυτή η ΑΝΤΑΡΣΥΑ θα επιδιώξει να συμβάλει με κάθε δυνατό τρόπο.

 

5) Εξοικονόμηση – ορθολογική διαχείριση νερού και ενίσχυση ανθρώπινων και υλικών πόρων των δημόσιων φορέων διαχείρισης.

Η εξοικονόμηση νερού είναι σημαντική προτεραιότητα σε συνθήκες κλιματικής κρίσης. Αυτό απαιτεί σοβαρό σχεδιασμό τον οποίο μόνον επαρκώς στελεχωμένοι δημόσιοι φορείς υποκείμενοι σε κοινωνικό έλεγχο μπορούν να υποστηρίξουν.

Η εφαρμογή των μνημονίων, η διακοπή των προσλήψεων για πάνω από δέκα χρόνια (παρότι οι υπηρεσίες ύδρευσης είναι ανταποδοτικές και έχουν τη δυνατότητα κάλυψης του κόστους νέου προσωπικού με ίδιους πόρους), η εργολαβοποίηση τμημάτων των υπηρεσιών, οδήγησαν σε δραματική υποστελέχωση με αρνητικές επιπτώσεις στην εξοικονόμηση νερού και την ορθολογική διαχείριση του.

Κατά τη γνώμη μας απαιτείται σημαντική ενίσχυση με εξειδικευμένο προσωπικό όλων των δημόσιων φορέων διαχείρισης (ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΔΕΥΑ, ΤΟΕΒ/ΟΕΒ). Τα αιτήματα των εργαζομένων σε αυτούς τους φορείς για τη διασφάλιση των εργασιακών σχέσεων, και προσλήψεις συνδέονται αδιάρρηκτα με την προστασία των υδάτινων πόρων και την εξοικονόμηση.

Σε ποια πολιτική κατεύθυνση και με ποια βήματα προτίθεστε να κινηθείτε σε σχέση με τα παραπάνω ; Συμφωνείτε με άμεσες προσλήψεις τακτικού προσωπικού πλήρων δικαιωμάτων, όπου υπάρχει ανάγκη ;

Η πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων που έχουν ακολουθήσει με συνέπεια όλες οι μέχρι σήμερα κυβερνήσεις, έχει ως απαραίτητο συμπλήρωμα τη συστηματική υποβάθμιση των υπηρεσιών που αυτές παρέχουν, μέσα από την υποστελέχωση κρίσιμων τομέων των οργανισμών αυτών. Συνήθης πρακτική είναι ακόμα οι σταθερές θέσεις εργασίας που μειώνονται να αντικαθίστανται με outsoursing, «μαύρη» και ανασφάλιστη εργασία και ενοικιασμένους εργαζόμενους από διάφορες «δουλεμπορικές» εταιρείες.

Κατά συνέπεια, πρώτο βήμα προκειμένου να αποκατασταθεί η αποτελεσματικότητα που είχαν οι οργανισμοί αυτοί πριν τον τεμαχισμό/ξεπούλημά τους είναι το να γίνουν άμεσες προσλήψεις μόνιμου προσωπικού με κατοχυρωμένα όλα τα εργασιακά δικαιώματα στους τομείς της δραστηριότητάς τους.

Η μάχη ενάντια στην εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση του νερού, όπως και άλλων κοινωνικών αγαθών (βλέπε σιδηροδρόμους, τηλεπικοινωνίες, ενέργεια κα.) και συνολικά η μάχη για την υπεράσπιση της δημόσιας περιουσίας, δεν μπορεί παρά να αναπτύσσεται στο πλευρό των εργαζόμενων αυτών των υπηρεσιών, στηρίζοντας τα δίκαια αιτήματά τους, για προσλήψεις με μόνιμες θέσεις εργασίας, με πλήρη δικαιώματα. Παρόλα αυτά, οι στόχοι δεν θα πρέπει να περιορίζονται στη διατήρηση ενός προϋπάρχοντος καθεστώτος, αλλά στη δημιουργία δημόσιων, αξιόπιστων υπηρεσιών υπό κοινωνικό και εργατικό έλεγχο, με βασικό γνώμονα την κάλυψη των κοινωνικών αναγκών. Είμαστε υπέρ μίας και ενιαίας δημόσιας ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ και παλεύουμε να είναι 100% κτήμα του ελληνικού λαού και κάτω από κοινωνικό - εργατικό έλεγχο.

 

6) Κατοχύρωση της απρόσκοπτης, καθολικής πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες ύδρευσης – αποχέτευσης

Το πόσιμο νερό είναι ζωτικό δημόσιο αγαθό που προστατεύεται από το Σύνταγμα (άρθρο 24, παρ1) και η «καθολική και ισότιμη πρόσβαση σε ασφαλές και προσιτό πόσιμο νερό για όλους» αποτελεί βασικό στόχο του ΟΗΕ (στόχος 6 για τη βιώσιμη ανάπτυξη).

Παρολ’ αυτά υπάρχουν συμπολίτες μας που στερούνται ή κινδυνεύουν να στερηθούν την πρόσβαση λόγω χρεών. Το πρόβλημα εντείνεται καθώς οι υπηρεσίες ύδρευσης αποχέτευσης διολισθαίνουν σε λειτουργία όχι με κοινωνικά, αλλά με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Για παράδειγμα, διευθύνοντες της ΕΥΔΑΠ λαμβάνουν μπόνους με βάση την εισπραξιμότητα από τις διακοπές υδροδότησης όσων αδυνατούν να πληρώσουν. Αντιστοίχως οι προωθούμενες αλλαγές στις ΔΕΥΑ προβλέπουν αναγκαστικές εισπράξεις των οφειλετών μέσω Δ.Ο.Υ.

Κατά τη γνώμη μας πρέπει να θεσπιστεί ένα ελάχιστο όριο κατανάλωσης νερού που αντιστοιχεί στις καθημερινές ανάγκες το οποίο θα παρέχεται δωρεάν σε όλους.

Πώς κατά τη γνώμη σας μπορεί να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη, καθολική πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες ύδρευσης – αποχέτευσης, και τι προτίθεστε να κάνετε γι αυτό ;

Το νερό είναι δημόσιο αγαθό και η απρόσκοπτη, καθολική πρόσβαση του λαού σε πόσιμο νερό αλλά και αποχέτευση που πρέπει να περιλαμβάνεται, είναι θεμελιώδες δικαίωμα του ανθρώπου. Σε αυτό το πλαίσιο εναντιωνόμαστε σε κάθε νομοθετική προσπάθεια εμπορευματοποίησής του και σε οποιαδήποτε λειτουργία των υπηρεσιών ύδρευσης/ αποχέτευσης με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια.

Τα όποια όρια κατανάλωσης του νερού θα πρέπει να μπαίνουν στους μεγάλους καταναλωτές με βάση κοινωνικά κριτήρια και όχι να υπηρετούν τη λογική του οι «έχοντες» καταναλώνουν ανεξέλεγκτα, την ίδια στιγμή που τα λαϊκά και φτωχά στρώματα αποκλείονται από ένα αγαθό που είναι απαραίτητο για την ίδια τη ζωή. Η κινηματική οργάνωση του λαού και των εργαζομένων είναι πρώτης προτεραιότητας για την ουσιαστική διαφύλαξη του δημόσιου χαρακτήρα του νερού και για να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη, καθολική πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες ύδρευσης – αποχέτευσης.

 

7) Ο κίνδυνος αύξησης των τιμών του νερού με πρόσχημα τη λειψυδρία λόγω κλιματικής αλλαγής.

Κατά τη γνώμη μας η αύξηση των τιμών χρήσης του νερού στην πράξη όχι μόνον δεν αντιμετωπίζει το ζήτημα της λειψυδρίας, αλλά πρόκειται για μια άδικη φιλοσοφία που τιμωρεί τους «μη έχοντες» για πολιτικές που χαράζουν οι «έχοντες».

Ποια είναι η άποψη σας ; Προτίθεστε ν’ αντιταχθείτε σε αυξήσεις των τιμών του νερού ;

Ζούμε σε μια εποχή που η ανεξέλεγκτη πλέον περιβαλλοντική καταστροφή, σημαντική έκφραση της οποίας είναι η κλιματική κρίση, απειλεί να αφανίσει τις βάσεις της ζωής στον πλανήτη. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα, η λειψυδρία, οι πυρκαγιές σε όλο τον κόσμο, η διαρκής και εκτεταμένη μείωση της βιοποικιλότητας, η ερημοποίηση, γεννούν καταστροφές, πανδημίες, οικολογική προσφυγιά, κίνδυνο πείνας. Η κλιματική αλλαγή με τη σειρά της παροξύνει την ενεργειακή φτώχεια, την υγειονομική και επισιτιστική κρίση, για τις οποίες βασική γενεσιουργός αιτία είναι οι δυνάμεις της αγοράς. Όλα τα παραπάνω ζητήματα είναι αλληλένδετα και κανένα από αυτά δεν μπορεί να επιλυθεί εάν παραμείνουν ανέγγιχτοι οι ακρογωνιαίοι λίθοι του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Στον αντίποδα, η μόνη απάντηση που δίνει το κεφάλαιο είναι η εμπορευματοποίηση της φύσης και της προστασίας της. Η κεντρική ιδέα είναι η εμπορευματοποίηση του περιβάλλοντος, η ανάλυση του σε συγκεκριμένα αγαθά και υπηρεσίες, τα οποία τιμολογούνται και η (μερική έστω) ενσωμάτωση αυτού του κόστους στους ισολογισμούς των επιχειρήσεων, μέσω της δημιουργίας αγορών περιβαλλοντικών προϊόντων οι οποίες θα παρέχουν τα αγοραία κίνητρα προκειμένου να μεταβάλλουν τις τιμές στις υφιστάμενες αγορές. Η λογική της προστασίας του περιβάλλοντος με αντάλλαγμα το κέρδος έχει οδηγήσει σε τερτίπια του τύπου «ο ρυπαίνων πληρώνει» που τελικά καταλήγουν στο αντίθετο «ο πληρώνων ρυπαίνει» με αποτέλεσμα όποιος διαθέτει τους οικονομικούς πόρους να είναι σε θέση είτε να ρυπαίνει είτε να καταναλώνει αφειδώς περιβαλλοντικούς πόρους, ένας εκ των οποίων είναι και το νερό.

Το νερό είναι το πιο πολύτιμο φυσικό αγαθό για την ίδια την ύπαρξη του ανθρώπου και κάθε ζωής στη γη ιδιαίτερα στην εποχή της κλιματικής κρίσης. Η αντιμετώπισή του ως φυσικό αγαθό, το οποίο χρειάζεται να προστατεύσουμε για τις επόμενες γενιές προϋποθέτει την ορθολογική του διαχείριση και την προστασία των υδατικών συστημάτων τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά. Παρόλα αυτά δεν πιστεύουμε ότι κάτι τέτοιο επιτυγχάνεται μέσα από την αύξηση των τιμών του νερού.

Είμαστε κατηγορηματικά κάθετα ενάντια σε οποιαδήποτε προσπάθεια αντιμετώπισης των φαινομένων λειψυδρίας με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και εφαρμογή πολιτικών που επιτρέπουν στους έχοντες να ρυπαίνουν και να καταναλώνουν ανεξέλεγκτα, καλώντας τα λαϊκά στρώματα να πληρώνουν δυσανάλογο κόστος για ένα αγαθό όπως το νερό που θα πρεπει να είναι δημόσιο και δωρεάν. Δυστυχώς η ίδια λογική ακολουθείται συνολικά για την αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης και της περιβαλλοντικής καταστροφής.

 

8) Η χρήση του νερού για ύδρευση/ άρδευση ως απόλυτη προτεραιότητα

Η χρηματιστηριοποίηση του τομέα της ενέργειας και οι τεράστιες επιδοτήσεις και διευκολύνσεις σε ιδιώτες για την δημιουργία εγκαταστάσεων παραγωγής και αποθήκευσης «ΑΠΕ», διαμορφώνουν ένα τοπίο όπου η «αξιοποίηση» (αρπαγή) των υδάτινων πόρων για χρήσεις ενέργειας αποδεικνύεται κερδοφόρα. Το πρόγραμμα «ΑΠΟΛΛΩΝ» είναι εργαλείο σε αυτή την κατεύθυνση καθώς προβλέπεται να υποχρεώσει ΟΤΑ, ΓΟΕΒ-ΤΟΕΒ, ΔΕΥΑ να γίνουν πελάτες ιδιωτών παραγωγών ενέργειας από ΑΠΕ.

Βλέπουμε να προωθούνται επενδύσεις εγκατάστασης υδροηλεκτρικών έργων στην κοίτη ρεμάτων, καταστρέφοντας την τοπική χλωρίδα και πανίδα (Τζουμέρκα, Άνω Παύλιανη), αλλαγή της χρήσης φραγμάτων άρδευσης σε αντλησιοταμίευση για ανεμογεννήτριες (Λέσβος). Επίσης υπάρχουν φαινόμενα βιομηχανίες να χρησιμοποιούν (για λόγους ευκολίας) καθαρό πόσιμο νερό, ενώ θα μπορούσαν να καλύψουν τις ανάγκες τους με άλλους τρόπους (π.χ. Θάσος όπου εκμεταλλεύονται το καθαρό πόσιμο νερό τα λατομεία).

Ποια είναι η άποψη σας ; συμφωνείτε στην απόλυτη προτεραιότητα της χρήσης του νερού για ύδρευση/ άρδευση ;

Η μόνη λογική που μας βρίσκει σύμφωνους είναι η αντιμετώπισή του νερού ως φυσικό αγαθό το οποίο συνεπάγεται αυτόματα την ορθολογική του διαχείριση και την προστασία των υδατικών συστημάτων τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά. Στην κατεύθυνση αυτή προτεραιότητα της χρήσης του νερού αφορά στην κάλυψη των βασικών κοινωνικών αναγκών, όπως είναι η ύδρευση και η άρδευση, χωρίς ταξικούς φραγμούς και άλλους διαχωρισμούς και όχι η εξυπηρέτηση χρήσεων που εντάσσονται στη διασφάλιση της κερδοφορίας των επενδύσεων.

 

9) Συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών

Ο Στόχος 6β του ΟΗΕ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη αναφέρεται στην : «Στήριξη και ενδυνάμωση της συμμετοχής των τοπικών κοινοτήτων στη βελτίωση της διαχείρισης του νερού και των εγκαταστάσεων υγιεινής».

Όπως προαναφέραμε όλες οι δρομολογούμενες θεσμικές αλλαγές (συγχωνεύσεις ΔΕΥΑ, δημιουργία ΟΔΥΘ) κινούνται στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση και συντείνουν στην πλήρη απομάκρυνση από τις τοπικές κοινωνίες και τη λήψη αποφάσεων από θεσμούς που λειτουργούν με ιδιωτικοποικονομικά κριτήρια (ΑΕ) και με έλεγχο μόνον από την εκάστοτε κυβέρνηση.

Έχετε προτάσεις θεσμικής κατοχύρωσης της συμμετοχής των τοπικών κοινωνιών (δήμοι, συνδικάτα, κοινωνίες των πολιτών, ΜΚΟ κλπ.) στη λήψη αποφάσεων ; Στοχεύετε να συμβάλλετε στην ενεργοποίηση των τοπικών κοινωνιών ;

Το νερό δεν μπορεί και δεν πρέπει να επιτρέψουμε να γίνει εμπόρευμα. Είναι κεφαλαιώδες περιβαλλοντικό ζήτημα και ζήτημα για την ασφάλεια της υγείας του πληθυσμού της χώρας.

Η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στη λήψη αποφάσεων είναι σημαντική, αλλά ως ΑΝΤΑΡΣΥΑ θεωρούμε ότι στο υπάρχον καπιταλιστικό σύστημα η οποιαδήποτε διεκδίκηση για να μπορεί να επιφέρει νίκες απαιτεί το ξεδίπλωμα συλλογικών αγώνων. Απαιτείται το εργατικό κίνημα, το κίνημα των αγροτών και της νεολαίας, αλλά και οι τοπικές συλλογικότητες στις γειτονιές να πάρουν πρωτοβουλίες για την ανάδειξη της σημασίας της υπεράσπισης του Νερού ως κοινωνικό αγαθό και να θέσουν συνολικά στην ατζέντα των διεκδικήσεων τους με σταθερό τρόπο το ζήτημα των δημόσιων κοινωνικών αγαθών.

Ως ΑΝΤΑΡΣΥΑ θεωρούμε ότι απαιτείται η ανάπτυξη συνολικού αγώνα για να αντιαπαλέψουμε τις εξελίξεις εμπορευματοποίησης και ιδιωτικοποίησης του νερού που θα βάλει στόχους πάλης :

• Απόλυτη προστασία του νερού, ως δημόσιου φυσικού αγαθού, ενάντια στην ιδιωτικοποίηση και λεηλασία των φυσικών πόρων που προωθεί ο καπιταλισμός και ευθύνονται για την κλιματική κρίση και ξηρασία σε όλο τον πλανήτη.
• Μόνο στο δημόσιο όλος ο κύκλος του νερού και της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων για την εξυπηρέτηση των λαϊκών αναγκών, με κοινωνικό – εργατικό έλεγχο.
• Πάλη για μέτρα ασφάλειας, ελέγχους και κονδύλια για την προστασία των υδατικών πόρων και του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
• Για δραστική μείωση των οικιακών τιμολογίων και των τιμολογίων των φτωχών αγροτικών νοικοκυριών. Κατάργηση του ΦΠΑ, καμία διακοπή νερού στα λαϊκά νοικοκυριά.
• Για ανατροπή όλου του πλέγματος μνημονιακών νόμων και δεσμεύσεων.
• Για απειθαρχία στις ντιρεκτίβες της ΕΕ, ρήξη και αντικαπιταλιστική αποδέσμευση από την ΕΕ.

 

10) Η στάση απέναντι σε προαπαιτούμενα και ευρωπαϊκές οδηγίες που σχετίζονται με το νερό.

Η βασική Οδηγία για το νερό είναι η 2000/60 ΕΚ στην οποία όσον αφορά την τιμολόγηση αναφέρεται :

 «και, ιδίως, τον δεδηλωμένο σκοπό αυτής, συνιστάμενο στη διασφάλιση της ποιότητας του ύδατος και τη διαχείριση αυτού όχι ως εμπορικού προϊόντος, αλλά ως κοινωφελούς αγαθού, προκύπτει ότι η εθνική πολιτική παροχής υπηρεσιών ύδρευσης, συμπεριλαμβανομένης και της τιμολόγησης αυτών, σχεδιάζεται από τα κράτη μέλη ως πολιτική παροχής υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, με βασικό κριτήριο την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων της εν λόγω οδηγίας για την προστασία των εσωτερικών, επιφανειακών, παράκτιων και υπογείων υδάτων. Ειδικότερα, οι πολιτικές τιμολόγησης των υπηρεσιών αυτών σχεδιάζονται από τα κράτη μέλη με γνώμονα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (γεωγραφικά, κλιματολογικά κ.λπ.) και τις ειδικές συνθήκες της κάθε περιοχής (ήτοι, κατ’ αρχήν σε επίπεδο λεκάνης απορροής ποταμού), συνεκτιμωμένων και των κοινωνικών, περιβαλλοντικών και οικονομικών αποτελεσμάτων της ανάκτησης κόστους».

Η ανάγνωση της παραπάνω οδηγίες συνηγορεί σαφέστατα στο ότι το νερό δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως εμπορικό προϊόν.

Παράλληλα όμως, εάν απομονωθεί το χωρίο που αναφέρεται στην «ανάκτηση κόστους», μπορεί να ερμηνευτεί ως «πράσινο φως» για αύξηση των τιμών του νερού, τη διαχείριση του με ιδιωτικοοικονομικά και όχι κοινωνικά κριτήρια όπως και έγινε στο ν. 5037/2023 για την υπαγωγή του νερού στην ΡΑΑΕΥ.

Θα απαιτήσετε θεσμικές ρυθμίσεις σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο που να εξασφαλίζουν την μη εμπορευματοποίηση του νερού; Πώς πρέπει, κατά τη γνώμη σας, να διαμορφωθούν οι κανόνες τιμολόγησης του ;

Μεταξύ των προαπαιτουμένων για την αξιοποίηση χρηματοδοτήσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης, αναφέρεται και το εξης:

«15. Εκδήλωση πρόσκλησης ενδιαφέροντος για δράσεις εξοικονόμησης του νερού»

Η πιθανότερη εκδοχή του, με βάση την μέχρι τώρα εμπειρία, είναι η δρομολόγηση εκχώρησης λειτουργιών των υπηρεσιών διαχείρισης σε ΣΔΙΤ η οποία θα οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη αδιαφάνεια της διαχείρισης και αύξηση των τιμών. Παράλληλα γίνεται προσπάθεια από ποικίλους κύκλους (βλ ZERO DROP ) να εθιστεί η κοινωνία στο ρόλο των ιδιωτών στην εξοικονόμηση νερού.

Πως προτίθεστε να αντιμετωπίσετε αυτή την εξέλιξη;

Με την οδηγία 2000/60/EΚ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία παρουσιάστηκε σαν η βάση για την προστασία της ποιότητας και της ποσότητας των νερών, απαιτούνται πολιτικές τιμολόγησης του νερού και εξασφάλιση ότι «ο ρυπαίνων πληρώνει» και ότι πρέπει να ανακτάται το κόστος των υπηρεσιών του ύδατος. Με την εφαρμογή της εν λόγω οδηγίας, , το νερό μετατρέπεται σε εμπόρευμα το οποίο πρέπει να κοστολογηθεί και να τιμολογηθεί. Αποτέλεσμα αυτής της οδηγίας είναι η κατακόρυφη αύξηση της τιμής της χρήσης διαμέσου της επιβολής περιβαλλοντικών τελών στους αγρότες αφού αυτοί θεωρήθηκαν ότι ρυπαίνουν με την άσκηση της αγροτικής δραστηριότητας. Επιπλέον η λογική «ο ρυπαίνων πληρώνει» τελικά εύκολα καταλήγει στο αντίθετο «ο πληρώνων ρυπαίνει» με αποτέλεσμα όποιος διαθέτει τους οικονομικούς πόρους να είναι σε θέση να καταναλώνει αφειδώς νερό με στόχο το πολύ μεγαλύτερο κέρδος που θα αποκομίσει από την όποια επιχειρηματική δραστηριότητα.

Το κόστος των συμπληρωματικών μέτρων που προτείνουν τα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Aπορροής Ποταμών ενσωματώνεται στη διαδικασία κοστολόγησης του νερού με βάση και την εθνική νομοθεσία, σύμφωνα με την οποία το συνολικό κόστος της χρήσης του νερού θα υπολογίζεται με βάση το «χρηματοοικονομικό κόστος», το «περιβαλλοντικό κόστος» και το «κόστος πόρου». Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εν λόγω έννοιες εισήχθησαν στην ελληνική νομοθεσία, το 2017,όταν επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ δημοσιεύθηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) με θέμα την «Έγκριση γενικών κανόνων κοστολόγησης και τιμολόγησης υπηρεσιών ύδατος» και επανέρχονται στο ν. άρθρο 3 του ν. 5037/28.03.2023 (ΦΕΚ Α’ 78). Με αυτόν τον τρόπο στρώνεται το έδαφος για περαιτέρω αύξηση της χρέωσης της χρήσης του νερού, ειδικά στην γεωργία φορτώνοντας εκτός από τα περιβαλλοντικά κόστη και κόστη απόσβεσης του κεφαλαίου κατασκευής των έργων κλπ.

Κεντρική επιδίωξη είναι η αλλαγή της χρέωσης από στρεμματική που είναι μέχρι τώρα σε χρέωση ανά κυβικό μέτρο νερού. Τα τελευταία χρόνια εκτινάχτηκε το λειτουργικό κόστος των ΟΕΒ εξ αιτίας της υπέρογκης αύξησης του κόστους λειτουργίας των αντλιοστασίων του νερού λόγω αύξησης των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος με την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας. Αποτέλεσμα αυτού ήταν πολλοί ΤΟΕΒ/ΟΕΒ να βρεθούν σε αδιέξοδο, να αυξήσουν τις στρεμματικές εισφορές στους αγρότες και να εμφανίζουν χρέη. Παράλληλα, από τις πρώτες πράξεις της νέας πλέον ΡΑΑΕΥ ήταν η αποστολή εγγράφου στις δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης-αποχέτευσης με το οποίο ζητά στοιχεία για την κοστολόγηση του νερού ύδρευσης.

Από τη μεριά μας πιστεύουμε ότι ο μόνος δρόμος για να αντιαπαλέψουμε αυτές τις εξελίξεις εμπορευματοποίησης και ιδιωτικοποίησης του νερού είναι η ανάπτυξη συνολικού αγώνα που θα βάλει στόχους πάλης :

• Απόλυτη προστασία του νερού, ως δημόσιου φυσικού αγαθού, ενάντια στην ιδιωτικοποίηση και λεηλασία των φυσικών πόρων που προωθεί ο καπιταλισμός και ευθύνονται για την κλιματική κρίση και ξηρασία σε όλο τον πλανήτη.
• Μόνο στο δημόσιο όλος ο κύκλος του νερού και της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων για την εξυπηρέτηση των λαϊκών αναγκών, με κοινωνικό – εργατικό έλεγχο.
• Πάλη για μέτρα ασφάλειας, ελέγχους και κονδύλια για την προστασία των υδατικών πόρων και του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
• Για δραστική μείωση των οικιακών τιμολογίων και των τιμολογίων των φτωχών αγροτικών νοικοκυριών. Κατάργηση του ΦΠΑ, καμία διακοπή νερού στα λαϊκά νοικοκυριά.
• Για ανατροπή όλου του πλέγματος μνημονιακών νόμων και δεσμεύσεων.
• Για απειθαρχία στις ντιρεκτίβες της ΕΕ, ρήξη και αντικαπιταλιστική αποδέσμευση από την ΕΕ.