• Πέμ, 05/05/2016 - 21:05
Διαγραφή του χρέους, ρήξη με ΕΕ - ΔΝΤ [του Σωτήρη Κοντογιάννη]
του ΣΩΤΗΡΗ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗ
 
Αναδημοσίευση από Εργατική Αλληλεγγύη, Τεύχος 1221, 04-05-2016.
 
Η εμπλοκή των διαπραγματεύσεων με το "Κουαρτέτο" δείχνει ανάγλυφα πόσο γελοίες ήταν όλες αυτές οι προσδοκίες που καλλιεργούσε το προηγούμενο διάστημα η κυβέρνηση ότι "μετά την αξιολόγηση" τελειώσαμε. Τίποτα δεν πρόκειται να τελειώσει. Ποτέ στην ιστορία δεν έχει απαλλαγεί κανείς από εκβιαστές με υποχωρήσεις. Το μόνο που καταφέρνουν οι υποχωρήσεις είναι να τους κάνουν ακόμα πιο απαιτητικούς, ακόμα πιο ανένδοτους, ακόμα πιο απειλητικούς και ξετσίπωτους. 
 
Η κυβέρνηση, στη σκιά των αντεγκλήσεων με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση την σύγκληση ενός έκτακτου Eurogroup τη Μεγάλη Πέμπτη. Η απάντηση των "εταίρων μας" ήρθε με μια ανάρτηση στο Twitter του Γερούν Ντάισελμπλουμ: "Χρειάζεται περισσότερος χρόνος... Συνάντηση για την πρώτη αξιολόγηση, το πακέτο εφεδρικών μέτρων και το χρέος σε μετέπειτα στάδιο". Θα μπορούσε να είχε βάλει και τον σοφέρ του να πει στον Τσίπρα το "όχι" από το τηλέφωνο...
 
Από τραγωδία σε τραγωδία
"Η ιστορία επαναλαμβάνεται πάντα δυο φορές", έγραφε, κοροϊδευτικά ο Μαρξ. "Την πρώτη σαν τραγωδία και τη δεύτερη σαν φάρσα". Στην περίπτωση του Τσίπρα και της κυβέρνησής του, όμως, τα πράγματα είναι μάλλον διαφορετικά. Η περσινή τραγωδία που οδήγησε τελικά στην υπογραφή του τρίτου μνημονίου επαναλαμβάνεται τώρα ξανά απλά σαν μια ακόμα τραγωδία. Οι αυταπάτες ότι το "τρίτο μνημόνιο" θα ήταν και το τελευταίο διαψεύδονται όπως ακριβώς είχαν διαψευστεί και οι αντίστοιχες αυταπάτες για το πρώτο και το δεύτερο. Το μόνο που καταφέρνουν τα μνημόνια είναι να ανοίξουν το δρόμο για το επόμενο -με μαθηματική ακρίβεια.
 
Αυτό δεν είναι τυχαίο. Πέρσι ο Τσίπρας αναγκάστηκε να υπογράψει το τρίτο μνημόνιο κάτω από την απειλή της άμεσης χρεοκοπίας.
 
Η Ελλάδα, αφού "έξυσε", στο όνομα της εξυπηρέτησης του χρέους "τον πάτο του βαρελιού", μαζεύοντας ακόμα και τη τελευταία δεκάρα από δημόσιες υπηρεσίες, δήμους, ασφαλιστικά ταμεία και νοσοκομεία, αναγκάστηκε να παραδεχτεί την ήττα της και να υποχωρήσει.
 
Ποιοι ήταν αυτοί οι απαιτητικοί πιστωτές που απειλούσαν να "μας χρεοκοπήσουν" αν δεν επιστρέφαμε τα χρεολύσια; Η απάντηση είναι απλή: ήταν η ίδια η Τρόικα. Η κυβέρνηση "έχασε" δυο πληρωμές προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (που έχει μια θεσμοθετημένη ανοχή). Αλλά δεν διανοήθηκε καν να κάνει το ίδιο με τις πληρωμές προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
 
Τα χρέη που έπρεπε να ξεπληρώσει δεν προέρχονταν από το παρελθόν: ήταν χρέη που είχαν προέλθει στα πλαίσια του ίδιου του "προγράμματος διάσωσης". Η Τρόικα με απλά λόγια έχει φροντίσει έτσι ώστε τα προγράμματά της να μην αφήνουν κανένα περιθώριο ανάσας στην όποια ελληνική κυβέρνηση: τα χρέη λήγουν σε σύντομα χρονικά διαστήματα. Αν η Τρόικα ήταν μια εμπορική τράπεζα θα ανακύκλωνε εύκολα αυτά τα χρέη, διαπραγματευόμενη ίσως λίγο τα επιτόκια. Και η Τρόικα τα ανακυκλώνει τελικά. Αλλά το αντάλλαγμα είναι κάθε φορά ένα νέο μνημόνιο: τα ανακυκλώνει με αίμα.
 
Το μεγαλύτερο κομμάτι από τα 87 δις του τρίτου μνημονίου θα επιστρέψει κατευθείαν στους δανειστές μας, για την αποπληρωμή των δόσεων του πρώτου και του δεύτερου μνημονίου που λήγουν. Το υπόλοιπο πήγε ήδη στους τραπεζίτες για τη διαβόητη νέα ανακεφαλαιοποίηση. 
 
Πρόσθετα μέτρα
Η αφορμή της εμπλοκής είναι γνωστή: το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο απαιτεί τώρα, εκτός από τα μέτρα περικοπών των 5.6 δις που έχει ήδη υιοθετήσει η κυβέρνηση του Τσίπρα, πρόσθετα μέτρα αξίας 3.6 δις. Αλλιώς αρνείται να υπογράψει την έκθεση της πρώτης αξιολόγησης (του τρίτου μνημονίου). Αν δεν κλείσει η αξιολόγηση άμεσα η Ελλάδα κινδυνεύει να χρεοκοπήσει: τον Ιούλιο πρέπει να επιστρέψει στους πιστωτές της 3,5 δισεκατομμύρια Ευρώ. Χωρίς την έγκριση της αξιολόγησης και την εκταμίευση της "δόσης" δεν θα τα καταφέρει. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ξέρει πολύ καλά ότι ο χρόνος είναι υπέρ του. Το είχε πει άλλωστε ανοιχτά ο Τόμσεν στην συνομιλία του με την Ντάλια Βελκουλέσκου που διέρρευσε στα Wikileaks: η Ελλάδα, όταν φτάσει στα όρια της χρεοκοπίας, θα συμβιβαστεί.
 
Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί με την υπογραφή του Τρίτου Μνημονίου για "πρωτογενές πλεόνασμα" (το πρωτογενές πλεόνασμα είναι η διαφορά ανάμεσα στα έσοδα και τα έξοδα του κράτους, πλην τόκων) 3.5% του ΑΕΠ το 2018. Οι υπολογισμοί της ίδιας της κυβέρνησης δείχνουν ότι ο στόχος αυτός θα επιτευχθεί με τα μέτρα που έχουν ήδη προγραμματιστεί. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, όμως, αμφισβητεί και τους υπολογισμούς και το αποτέλεσμα. Και επιμένει στη νομοθέτηση αυτού του πρόσθετου πακέτου περικοπών των 3,6 δις -που περιλαμβάνει πρόσθετες μειώσεις στις συντάξεις και τους μισθούς, απολύσεις και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς.
 
Πώς δικαιολογεί η Τρόικα την απαίτησή της για αυτό το θηριώδες πρωτογενές πλεόνασμα; Μα με το πάγιο κόλπο των δόσεων του χρέους φυσικά. Η Ελλάδα πρέπει να επιστρέψει 16 δισεκατομμύρια τη φετινή χρονιά. Το 2017 είναι ελαφρώς ευκολότερο -έχει να πληρώσει "μόνο" 10 δις. Το 2018 ακόμα πιο εύκολη -τα χρεολύσια δεν ξεπερνούν τα 5 δις. Το 2019, όμως, έρχεται άλλο ένα "βουνό" 14 δισεκατομμυρίων. Πώς θα το πληρώσετε; αναρωτιέται "αθώα" η Κριστίν Λαγκαρντ. Στην πραγματικότητα αυτές οι πληρωμές έχουν ακριβώς αυτό τον στόχο: να αφήνουν το θύμα τους μόνιμα στα νύχια του θύτη. Να διαιωνίζουν τον έλεγχο. Να μονιμοποιούν τον εκβιασμό. 
 
Διαπραγματεύσεις
Η κυβέρνηση μοιάζει σαν να μην έχει μάθει τίποτα από την περσινή της πανωλεθρία. Το υπουργείο Οικονομίας έχει αρχίσει και πάλι να "ξύνει τον πάτο του βαρελιού" μαζεύοντας ό,τι έχουν και δεν έχουν οι δημόσιες υπηρεσίες. Ο Τσίπρας στέλνει επιστολές στους "ευρωπαϊκούς θεσμούς" (αυτούς που στέλνουν τις απαντήσεις τους μέσω twitter) για να παρακαλέσει για μια νέα σύγκληση του Eurοgroup... Η Ελλάδα έχει τηρήσει στο ακέραιο τις δεσμεύσεις της, σύμφωνα με τα όσα υπέγραψε τον περασμένο Ιούλιο, επαναλαμβάνει. Τώρα πρέπει και οι δανειστές να τηρήσουν τις δικές τους. 
 
"Το δίκιο χωρίς δύναμη είναι τσουβάλι τρύπιο" λέει ένα παλιό τραγούδι. Οι υπογραφές και οι δεσμεύσεις είναι τσουβάλια τρύπια χωρίς τη δύναμη του ΟΧΙ. 
 
Η κυβέρνηση προσπάθησε να παίξει το χαρτί των διαιρέσεων ανάμεσα στην "καλή" Ευρωπαϊκή Ένωση και το "κακό" και "παράλογο" Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Αυτό το χαρτί κάηκε όπως ακριβώς είχε καεί και πέρσι. Μόνο ο τόπος ήταν διαφορετικός: πέρσι το "ελληνικό ζήτημα" έκλεισε, ερήμην της ελληνικής κυβέρνησης, στο Βερολίνο. Φέτος με τον ίδιο ακριβώς τρόπο στην Ουάσιγκτον. "Χρειάζεται περισσότερος" χρόνος λέει τώρα η Ευρωπαϊκή Ένωση. «Το ΔΝΤ πρέπει να μείνει στο ελληνικό πρόγραμμα» λέει ο Σόιμπλε. Το συμπέρασμα: «ο Τσίπρας πρέπει να υπογράψει. Να τα υπογράψει όλα. Δεν υπάρχει άλλη λύση».
 
Οι δανειστές και «εταίροι μας» δεν θέλουν να σώσουν την Ελλάδα. Τα δισεκατομμύρια που έδωσε η Τρόικα στα πλαίσια των μνημονίων στην Ελλάδα είχαν σαν μοναδικό στόχο να αναχαιτίσουν το κύμα της χρεοκοπίας πριν φτάσει στην κεντρική Ευρώπη -όπως ακριβώς κάνουν τώρα και με το "κύμα" των προσφύγων. Τα δισεκατομμύρια έσωσαν τις γαλλικές και τις γερμανικές τράπεζες.
Το χρέος, όμως, "εγκλωβίστηκε" εδώ -για πάντα.
 
Ο Τσίπρας έχει αρχίσει ήδη τις "θετικές" προσφορές: να νομοθετήσουμε έναν "αυτόματο διακόπτη" -που θα επιβάλλει μέτρα αυτόματα όταν ξεφεύγουμε από τους στόχους. Η Τρόικα, προς το παρόν, αρνείται.
 
Χρειάζεται να βάλουμε ένα τέλος σε αυτόν τον κατήφορο. Είναι γελοίο να επιμένει κανείς, μετά από όλα αυτά, να μιλάει για "ευρωπαϊκές αξίες" και "ευρωπαϊκά κεκτημένα". Οι πραγματικές "αξίες" της "Ενωμένης Ευρώπης" είναι η λιτότητα, η καταστολή, οι ψεύτικες υποσχέσεις και οι ωμοί εκβιασμοί. Η μόνη λύση είναι η έξοδος από την Ευρωπαϊκή Ένωση -όχι οι αυταπάτες για τη "μεταρρύθμισή" της. Και το ίδιο ισχύει προφανώς για το Ευρώ και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. 
 
Η κυβέρνηση προσπαθεί να χρυσώσει το χάπι των μέτρων με την υπόσχεση της ρύθμισης του χρέους. Το χρέος, όμως, δεν πρόκειται ποτέ να γίνει βιώσιμο μέσα από διαπραγματεύσεις με αυτά τα τέρατα. Μόνο μια λύση υπάρχει για να απαλλαγούμε από αυτό: να αρνηθούμε να το πληρώσουμε. Να το διαγράψουμε -μονομερώς. 
 
Η Τρόικα και οι σύμμαχοί της εδώ στην Ελλάδα (η άρχουσα τάξη του "Μένουμε Ευρώπη") σπέρνουν το πανικό απέναντι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο: θα απομονωθούμε, λένε. Ο τουρισμός θα πεθάνει. Η οικονομία θα πατώσει. Θα ξεμείνουμε από καύσιμα και τρόφιμα. Λένε ψέματα. 
 
 
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει πάνω από 500 εκατομμύρια κατοίκους. Η πλειοψηφία τους είναι εργάτες, φτωχοί, θύματα και οι ίδιοι των τραπεζιτών, των τοκογλύφων και των πολιτικών που πιέζουν τώρα για πρόσθετα μέτρα στην Ελλάδα. Μια "ανταρσία" εδώ θα προκαλούσε κύματα ενθουσιασμού σε όλη την Ευρώπη -και όχι μόνο στην Ευρώπη. Ο Σόιμπλε, ο Ντάισελμπλουμ και ο Τουσκ μπορούν εύκολα να απαντάνε "μέσω του σοφέρ" στον Τσίπρα. Αλλά θα το σκεφτούν διπλά και τρίδιπλα πριν κάνουν το ίδιο απέναντι σε ένα ξεσηκωμένο 99% της Ευρώπης.