- Σάβ, 12/04/2014 - 18:40
Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, η Κόρινθος και ένα άρθρο που δεν θα έπρεπε να υπάρχει [του Πάνου Δαμέλου]
Γράφει ο Πάνος Δαμέλος Στα πενήντα μέτρα από το σπίτι μου βρίσκεται η μάντρα ενός στρατοπέδου συγκέντρωσης. Το γράφω και μου φαίνεται σαν ψέμα, ή μάλλον θα ήθελα να είναι ψέμα. Δεν θα έπρεπε να υπάρχει, ούτε το στρατόπεδο, ούτε και οι συνθήκες στις οποίες επιβιώνουν –εκτός «απροόπτου»- εκατοντάδες άνθρωποι μέσα σε αυτό τα τελευταία δύο χρόνια, ώστε μην έχει λόγο ύπαρξης κι αυτό το άρθρο. Όμως υπάρχουν, είναι πραγματικά, ανυπόφορα πραγματικά, και αν θέλουμε να αλλάξουμε αυτή την κατάσταση πρέπει να τη γνωρίσουμε καλύτερα. Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για το κέντρο κράτησης της Κορίνθου. Πρόκειται για το πρώην 6ο Σύνταγμα Πεζικού, έναν χώρο αρκετών στρεμμάτων, μέσα στην πόλη, που λειτουργούσε από το 1927 ως κέντρο νεοσυλλέκτων. Το 2011 ήταν ήδη γνωστό ότι το στρατόπεδο προορίζεται να κλείσει και είχε ανοίξει η συζήτηση στην τοπική κοινωνία για την αξιοποίηση αυτού του χώρου, για παράδειγμα ακουγόταν ότι θα μεταφερθούν εκεί διάφορες δημόσιες υπηρεσίες. Όμως τον Αύγουστο του 2012, χωρίς καμία επίσημη προειδοποίηση, πόσο μάλλον διαβούλευση, μέσα σε μία νύχτα και ενώ υπήρχαν μέσα ακόμη αξιωματικοί και οπλίτες, μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο 400 μετανάστες που είχαν συλληφθεί εκείνες τις μέρες κατά κύριο λόγο σε Πάτρα και Κόρινθο με την περίφημη επιχείρηση-σκούπα με το κυνικό, ειρωνικό όνομα «Ξένιος Δίας». Σύντομα και οι τελευταίοι στρατιωτικοί απομακρύνθηκαν και το στρατόπεδο μετατράπηκε οριστικά σε στρατόπεδο συγκέντρωσης για ανθρώπους που το μόνο τους έγκλημα ήταν ότι το κράτος δεν τους είχε δώσει χαρτιά. Και εδώ αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι κατά την περίοδο 2008-2012, από τις 64010 αιτήσεις ασύλου που είχαν κατατεθεί, εγκρίθηκαν μόνο οι 535, δηλαδή ποσοστό 0,83% τη στιγμή που ο μέσος όρος στην ΕΕ ξεπερνά το 25%. Οι 400 φυλακισμένοι μετανάστες των πρώτων ημερών σύντομα αυξήθηκαν, καθώς κάθε λίγες μέρες έρχονταν περισσότεροι με λεωφορεία της αστυνομίας. Πριν λίγους μήνες στο στρατόπεδο ήταν κλεισμένοι 1200 μετανάστες, ενώ σήμερα είναι περίπου 900. Ωστόσο μόλις ολοκληρώθηκε η δημιουργία νέων θαλάμων (μικρότερων, πιο κοντά στα πρότυπα φυλακής), ώστε η συνολική χωρητικότητα πλέον να ξεπερνά τα 2000 άτομα.
Αυτές οι συνθήκες διαβίωσης έχουν οδηγήσει δεκάδες μετανάστες σε απόπειρες αυτοκτονίας, σε απελπισμένες προσπάθειες να αφεθούν ελεύθεροι, έστω και με κίνδυνο της ζωής τους, ή έστω για να ασχοληθεί κάποιος με το ιατρικό τους πρόβλημα. Από ό,τι φαίνεται πάντως, ο στόχος του αρχηγού της αστυνομίας Νίκου Παπαγιαννόπουλου, που πριν μερικούς μήνες είχε πει ότι «πρέπει να τους κάνουμε τον βίο αβίωτο», έχει επιτευχθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό.
Απέναντι σε αυτή την κατάσταση ο αλληλέγγυος κόσμος της Κορίνθου δεν έμεινε με σταυρωμένα τα χέρια. Έχουν γίνει συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας με αίτημα να κλείσει το στρατόπεδο συγκέντρωσης, έχουμε κάνει αρκετές επισκέψεις, έχουμε προσπαθήσει να αναδείξουμε τα προβλήματα, καθώς και να βοηθήσουμε σε μεμονωμένες περιπτώσεις. Επίσης είχαμε συγκεντρώσει τρόφιμα και ρούχα, αλλά όταν μιλάμε για 1000 άτομα τα μεγέθη πραγματικά υπερβαίνουν τις δυνάμεις μας, νιώθεις σα να προσπαθείς να σβήσεις μια πυρκαγιά με νεροπίστολο. Το ακόμα αθλιότερο σε αυτή την κατάσταση είναι ότι στις πλάτες αυτών των ανθρώπων και στη στέρηση της ελευθερίας τους έχει στηθεί πραγματικά ένα πανηγύρι εκατομμυρίων. Η χώρα μας μόνο το 2013 πήρε από κονδύλια της ΕΕ πάνω από 35.000.000 ευρώ για το μεταναστευτικό ζήτημα. Όπως είχε πει και η Γραμματέας Μεταναστευτικής Πολιτικής της ΝΔ, Φωτεινή Πιπιλή, «Η αντιμετώπιση του εθνικού προβλήματος της μετανάστευσης έχει και κέρδη! Ζεστό ευρωπαϊκό χρήμα». Αυτή η αφήγηση έχει χρησιμοποιηθεί και για να μετριαστούν οι αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών. Για παράδειγμα, το δημοτικό συμβούλιο της Δεσκάτης Γρεβενών υπερψήφισε τη δημιουργία στρατοπέδου συγκέντρωσης εντός των ορίων του δήμου με 20 ψήφους υπέρ και 1 κατά, με την αιτιολόγηση ότι έτσι θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. Στην Κόρινθο υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που έχουν να κάνουν με οικονομικά ζητήματα και που θα μπορούσαν να αναφερθούν. Μία χαρακτηριστική είναι αυτή της πώλησης ψιλικών στους κρατούμενους. Η δουλειά αρχικά ανατέθηκε σε συνταξιούχο αστυνομικό που διατηρεί μπακάλικο στην περιοχή. Στη συνέχεια απαίτησαν συμμετοχή και οι περιπτεράδες της πόλης. Κατόπιν αντιλήφθηκε την ευκαιρία ο εμπορικός σύλλογος, ο οποίος κατάφερε να περάσει η δουλειά σε διαφορετικό τοπικό ψιλικατζίδικό κάθε βδομάδα. Και σήμερα υπάρχουν μηχανήματα αυτόματης πώλησης, από τα οποία το 10% καταλήγει στο ταμείο της αστυνομίας! Δηλαδή η αστυνομία βγάζει και άμεσα χρήματα από τους μετανάστες τους οποίους η ίδια έχει φυλακίσει…
Θα μπορούσε κανείς να πει ότι φαινομενικά σε όλη αυτή την ιστορία υπάρχουν τεράστιες αντιφάσεις. Καταρχάς, σε μια εποχή οικονομικής κρίσης, όπου τα σχολεία και τα νοσοκομεία μένουν χωρίς χρηματοδότηση και κλείνουν, όπου γενικότερα τα δημόσια αγαθά ξεπουλιούνται, πώς βρίσκονται άφθονα κονδύλια για να λειτουργούν όλο και περισσότερα τέτοια κέντρα κράτησης; Επίσης, ενώ οι μετανάστες αντιμετωπίζονται ως «πρόβλημα», γύρω από την ύπαρξή τους χτίζονται οικονομικές δραστηριότητες με μάλλον μόνιμα χαρακτηριστικά και άρα προωθούν τη διαιώνιση του «προβλήματος». Και εν τέλει, σε ένα σύστημα με τάσεις παγκοσμιοποίησης που πασχίζει για την όσο το δυνατόν πιο ελεύθερη μετακίνηση των εμπορευμάτων από χώρα σε χώρα, παράλληλα φαίνεται σε πρώτο επίπεδο κάπως περίεργο να διώκεται τόσο πολύ η ελεύθερη μετακίνηση των εργαζομένων… Ωστόσο, αν το δούμε λίγο πιο προσεκτικά, θα δούμε ότι αυτή η κατάσταση υπηρετεί ουσιαστικά τη συνολική πολιτικοοικονομική κατάσταση στη χώρα από πολλές απόψεις.
Δεύτερον, αυτό που περνάνε οι μετανάστες λειτουργεί ως φόβητρο, ως μέτρο σύγκρισης και παράδειγμα για το ότι «υπάρχουν και χειρότερα» από αυτό που ζουν οι Έλληνες άνεργοι για παράδειγμα. Τρίτον, όσο συνηθίζουμε στην ιδέα των στρατοπέδων συγκέντρωσης, τόσο πιο εύκολο θα είναι να εφαρμοστούν και για άλλες πληθυσμιακές ομάδες. Ήδη ο προηγούμενος υπουργός δικαιοσύνης είχε δηλώσει ότι αναζητείται αντίστοιχος χώρος για οφειλέτες. Τέταρτον, δεν είναι αμελητέες οι μπίζνες που έχουν στηθεί γύρω από αυτή την ιστορία, όπως περιγράψαμε προηγουμένως, και εξυπηρετούν επιχειρηματικά συμφέροντα και ρουσφετολογικές σχέσεις. Πέμπτον, είναι πολύ πιθανό αργά ή γρήγορα, πατώντας τάχα στην αγανάκτηση για τα υπέρογκα έξοδα συντήρησης των κέντρων κράτησης, να τεθεί ζήτημα και εργασιακής εκμετάλλευσης αυτών των ανθρώπων, με τη δικαιολογία ότι πρέπει να συμβάλλουν στην κάλυψη των εξόδων. Κάτι τέτοιο φυσικά απλώς θα ανοίξει τον δρόμο για ακόμα μεγαλύτερα κέρδη ιδιωτικών επιχειρήσεων, που θα βρίσκουν πάμφθηνα εργατικά χέρια. Και έτσι αυτά τα κέντρα κράτησης θα μοιάσουν ακόμα περισσότερο με τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης…
Ας απορρίψουμε λοιπόν συνολικά τα ιδεολογήματα και τις αφηγήσεις που στηρίζουν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, τη μαύρη εργασία, τους πνιγμούς στα σύνορα από τη frontex και το λιμενικό. Να διεκδικήσουμε νομιμοποίηση και ίσα δημοκρατικά δικαιώματα για όλους, να απαιτήσουμε να κλείσουν τώρα όλα τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Να μην ενδώσουμε στον κοινωνικό κανιβαλισμό και στους διαχωρισμούς των εργαζομένων σε Έλληνες και ξένους, νόμιμους και παράνομους. Δεν είναι αγώνας μόνο για τους μετανάστες, είναι αγώνας για την αξιοπρέπεια και την απελευθέρωση όλων μας. Πάνος Δαμέλος, μέλος της Αντιρατσιστικής-Αντιφασιστικής Πρωτοβουλίας Κορίνθου * Οι φωτογραφίες που συνοδεύουν το άρθρο είναι τραβηγμένες πρόσφατα από κρατούμενους στο στρατόπεδο της Κορίνθου. Δημοσιεύθηκε στην pandiera.gr |