Σαμαράς και Βενιζέλος ενώνουν τις δυνάμεις τους στη διάρκεια ολόκληρης της προεκλογικής εκστρατείας για να επιτεθούν στην Αριστερά. Εκτός από τα παραληρήματά τους, σύμφωνα με τα οποία η Αριστερά φταίει για την κρίση γιατί αντιστάθηκε στις «μεταρρυθμίσεις»-επιθέσεις που έπρεπε να έχουν γίνει εδώ και χρόνια, πλασάρουν ακόμη ένα επιχείρημα. Λένε ότι η Αριστερά μπορεί να γκρινιάζει και να διαφωνεί αλλά δεν έχει άμεση πρόταση για τη διακυβέρνηση στο σήμερα.

Η αριστερά πρέπει να ανταποκριθεί σε αυτήν την πρόκληση και να απαντήσει στα ίσια στους λασπολόγους. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι η δύναμη που δίνει ήδη καθαρή απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Το μεταβατικό της πρόγραμμα είναι μια άμεση πρόταση για το σήμερα, μια πρόταση ωστόσο που δημιουργεί ταυτόχρονα τη γέφυρα με το αύριο, με την κοινωνία που θέλουμε και μπορούμε να χτίσουμε. Η διαγραφή του χρέους, η κρατικοποίηση των τραπεζών, η αντικαπιταλιστική ρήξη με την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρώ και ο εργατικός έλεγχος δεν είναι προτάσεις για το μακρινό μέλλον, αλλά προτάσεις πάλης εδώ και τώρα.

Όμως είναι ανάγκη να ξεκινήσει κανείς από αυτούς που εξαπολύουν την επίθεση. Ποιος πιστεύει πλέον ότι αυτοί έχουν προτάσεις για τη διακυβέρνηση στο σήμερα; Ακόμη κι αν αφήσει κανείς στην άκρη το πόσο άδικες και καταστροφικές είναι οι πολιτικές που έχουν ήδη εφαρμόσει, ακόμη και αν παραβλέψουμε ότι είναι ψεύτες, ένα βασικό συμπέρασμα των τελευταίων λίγων χρόνων είναι ότι οι “πολιτικές” τους είναι έρμαιο στις ανεξέλεγκτες κινήσεις των Χρηματιστηρίων, των διεθνών Οίκων αξιολόγησης, των αγορών. Τα Ζάππεια Ι, ΙΙ και ΙΙΙ του Σαμαρά έχουν τόση αξία όση και η υπογραφή του, αυτή που δεν θα έβαζε στο πρώτο μνημόνιο και την έβαλε στο δεύτερο.

Οι προεκλογικές δεσμεύσεις του Βενιζέλου έχουν τόση αξία όση και ο “πάτος στο βαρέλι” που υποτίθεται θα έμπαινε με το Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα και έτσι δεν θα χρειάζονταν άλλα μέτρα. Η πολιτική που θα ακολουθήσει η οποιαδήποτε κυβέρνηση συγκροτηθεί μετά τις εκλογές με τα γνωστά κόμματα δεν θα καθοριστεί από τις “ιδέες” που έχει στο κεφάλι του ο Βενιζέλος, ο Σαμαράς, ο Καμμένος ή ο Καρατζαφέρης, αλλά από το πώς θα προχωρήσει η κρίση στην Ισπανία και την Ιταλία. Θα καθοριστεί από τον τρόπο με τον οποίο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι ηγέτες της ΕΕ θα αποφασίσουν να στηρίξουν τις τράπεζές τους.

Όταν ζητάνε από την Αριστερά “προτάσεις για το σήμερα”, εννοούν ότι η Αριστερά πρέπει να κάνει προτάσεις που δεν θα ενοχλούν τους τραπεζίτες, δεν θα αμφισβητούν τα κέρδη των αφεντικών, δεν θα παραβιάζουν τις δεσμεύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γιατί αυτό είναι το σήμερα και το αύριό τους.

Η πολιτική πρόταση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ ξεκινάει από την ανάγκη να συγκρουστούμε με αυτά τα δεδομένα. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να διευκρινίσει κανείς όταν φιλοδοξεί να δώσει απαντήσεις είναι “ποιος ορίζει τα δεδομένα;”, “ποιος έχει το κουμάντο στην κοινωνία”; Και εδώ η απάντηση που δίνει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι εντελώς διαφορετική, πιο ριζοσπαστική αλλά ταυτόχρονα και πιο ρεαλιστική. Το κουμάντο στην κοινωνία πρέπει να το πάρουν οι εργαζόμενες και οι εργαζόμενοι, αυτοί που παράγουν τον πλούτο, και να επιβάλουν εργατικό έλεγχο πάνω στην οικονομία.

Άμεση απάντηση

Ο εργατικός έλεγχος είναι η άμεση απάντηση στα προβλήματα που γεννάει η κρίση. Ας σκεφτούμε τι σημαίνουν τα κλεισίματα των εργοστασίων και των επιχειρήσεων. Τα αφεντικά που βάζουν λουκέτο δεν το κάνουν συνήθως επειδή ξεμείνανε από χρήματα, αλλά γιατί η κερδοφορία τους έχει πέσει. Προτιμούν να κρατήσουν τα λεφτά τους στην τράπεζα και τις μηχανές σβηστές, περιμένοντας καλύτερες μέρες ή παίζοντας στο μεταξύ στα διεθνή χρηματιστήρια.

Εργατικός έλεγχος σημαίνει ότι μπορούμε να βάλουμε μπρος εμείς τις μηχανές για να παράγουμε αδιαφορώντας για το ύψος της κερδοφορίας. Πρόκειται για διπλό κέρδισμα. Αφενός και οι δουλειές δεν θα χαθούν, αντίθετα μπορούν να γίνουν καινούργιες προσλήψεις. Αφετέρου παράγονται χρήσιμα πράγματα για ολόκληρη την κοινωνία. Σε καιρό κρίσης, φτώχειας, ακόμη και πείνας, το να υπολειτουργούν εργοστάσια που παράγουν τρόφιμα, ποτά, ρούχα και παπούτσια είναι κυριολεκτικά έγκλημα. Ο εργατικός έλεγχος μπορεί να αποκαταστήσει την ηθική και τη δικαιοσύνη.

Ταυτόχρονα, εργατικός έλεγχος σημαίνει εξοικονόμηση πόρων και λιγότερη σπατάλη. Την ώρα της κρίσης τα αφεντικά συνεχίζουν να παράγουν είδη πολυτελείας τα οποία καταναλώνουν μόνοι οι ίδιοι με τα συσσωρευμένα κέρδη τους. Τα ναυπηγεία έχουν δεσμευτεί να παράγουν υποβρύχια και στο Σκαραμαγκά οδηγούν τους εργάτες να δουλεύουν μόνο μια μέρα τη βδομάδα. Εργατικός έλεγχος θα σήμαινε την απλή επιλογή να ξεκινήσει ένα μαζικό πρόγραμμα κατασκευής μέσων μαζικής μεταφοράς αντί για όπλα, για να ανανεωθούν και να πυκνώσουν όλοι οι στόλοι των λεωφορείων σε κάθε πόλη.

Θα σήμαινε ένα πρόγραμμα για κατασκευή ασφαλών πλοίων που θα ενώνουν σταθερά και τακτικά όλα τα νησιά με την ηπειρωτική χώρα και μεταξύ τους. Εργατικός έλεγχος στη φαρμακοβιομηχανία θα σήμαινε τεράστια ελάφρυνση για το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Αντί τα νοσοκομεία να πληρώνουν διπλά και τρίδιπλα στους προμηθευτές, το φάρμακο μπορεί να γίνει δημόσιο αγαθό, όπως (ακόμη) είναι το νερό και να πωλείται σε τιμή κόστους, έτσι ώστε να το έχουν δωρεάν όσοι το έχουν ανάγκη.

Εργατικός έλεγχος σημαίνει ότι δίνουμε προτεραιότητα στις ανάγκες της πλειοψηφίας, όχι στα κέρδη της μειοψηφίας. Τι χρειαζόμαστε περισσότερο; “Μητροπολιτικό πάρκο” στο Ελληνικό με γήπεδα γκολφ και πολυτελή ξενοδοχεία; Μαρίνες για κότερα στα νησιά; Ή καινούργιες κατοικίες για εκατοντάδες χιλιάδες φτωχούς ανθρώπους, ντόπιους και μετανάστες. που συνεχίζουν να ζουν στο νοίκι, ο ένας πάνω στον άλλο, σε σπίτια μικρά και ανθυγιεινά; Χρειαζόμαστε φοιτητικές εστίες για τους φοιτητές που τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο δεν πάνε να σπουδάσουν σε πόλη μακριά από τους γονείς τους αφού δεν έχουν να πληρώσουν κατοικία και διατροφή; Κάθε λογικός άνθρωπος ξέρει ποια είναι η σωστή απάντηση.

Αποφάσεις

Για να την κάνουμε πράξη όμως, ο χάλυβας πρέπει να σταματήσει να είναι στον έλεγχο του Μάνεση και του Αγγελόπουλου. Πρέπει να σταματήσει ο “Χάλυψ”, ο “Τιτάν” και ο “Ηρακλής” να ελέγχουν τα τσιμέντα. Και πάνω απ' όλα πρέπει ο έλεγχος της ροής των επενδύσεων αλλά και της γης να σταματήσει να είναι στα χέρια του Προβόπουλου, του Κωστόπουλου, του Βγενόπουλου και των άλλων τραπεζιτών και να περάσει στα χέρια των εργαζόμενων που είναι σε καλύτερη θέση να αποφασίσουν αν ένα οικόπεδο αξίζει να γίνει σχολείο ή εκκλησία, πολυκατάστημα ή εστία.

Αυτή η τελευταία επισήμανση για τις τράπεζες μας φέρνει και στα άλλα αιτήματα που συναποτελούν το άμεσο πρόγραμμα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Για να μπορέσουμε να δώσουμε εδώ και τώρα λύσεις στα πιο στοιχειώδη προβλήματα που έχει οξύνει η κρίση, χρειάζεται να έχουμε συνολικό έλεγχο πάνω στις τράπεζες. Καμιά κυβέρνηση, όσο αριστερή κι αν είναι ή δηλώνει ότι είναι, δεν μπορεί να κάνει το παραμικρό βήμα, όσο την κάνουλα των επενδύσεων την κρατάνε στα χέρια τους οι ίδιοι τραπεζίτες και όσο τα αφεντικά έχουν την ελευθερία να μεταφέρουν τα λεφτά τους από τον ένα λογαριασμό στον άλλο, από την Ελβετία στο Λονδίνο και στα νησιά Καϊμάν. Απαιτείται κρατικοποίηση του τραπεζικού συστήματος, έτσι ώστε και το χρήμα και οι κινήσεις των λογαριασμών να βρίσκονται σε συλλογική γνώση και σε συλλογικό έλεγχο από τους εργαζόμενους.

Αυτό αναγκαστικά σημαίνει ρήξη με την Ευρωπαϊκή Ένωση και με το ευρώ. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και ο κάθε Μάριο Ντράγκι που βρίσκεται επικεφαλής της, βρίσκονται εκεί για να εξασφαλίζουν πως κάθε εθνική οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα κινείται στο ρυθμό της συσσώρευσης κερδών. Οι ευρωπαίοι τραπεζίτες δεν θα αφήσουν τα ευρώ “τους” να πηγαίνουν σε μισθούς, συντάξεις, σε χρήσιμες επενδύσεις και σε δημόσια έργα για το καλό όλων. Η έξοδος από την ΕΕ και το ευρώ είναι προφανής άμεση επιλογή για να αποκτήσουμε έλεγχο πάνω στον πλούτο των τραπεζών και των μεγάλων επιχειρήσεων.

Ο εργατικός έλεγχος θα σημάνει ταυτόχρονα λύση σε μια σειρά προβλήματα που για τον καπιταλισμό και τα κόμματά του μοιάζουν απίστευτα δυσεπίλυτα και υπόσχονται κάθε φορά περίπλοκες λύσεις. Όπως για παράδειγμα τα ζητήματα διαφθοράς και φοροδιαφυγής. Όταν οι εργάτες και οι εργάτριες πάρουν τον έλεγχο των λογιστηρίων, μπορούν να φέρουν στο φως μέσα σε λίγες μέρες πού πραγματικά πήγαιναν τα κέρδη που συσσώρευε το αφεντικό τόσα χρόνια. Ποιους και πόσο λάδωνε; Πόσους μυστικούς λογαριασμούς άνοιγε σε οφ-σορ και πόσα ακίνητα αγόραζε στο εξωτερικό για τον ίδιο και την οικογένειά του.

Τον εργατικό έλεγχο σίγουρα δεν θα τον πετύχουμε με τις εκλογές. Θα τον πετύχουμε με αγώνες, με καταλήψεις και απεργίες, αποκτώντας πραγματικά το κουμάντο εκεί που καθορίζονται τα πράγματα, μέσα στα εργοστάσια, τις επιχειρήσεις, τα ναυπηγεία, τις αποθήκες, τα καράβια, τα νοσοκομεία, τα σχολεία. Αυτά είναι πραγματικά βήματα για το σήμερα και το αύριο. Έχουμε δει μικρά δείγματα από το νοσοκομείο του Κιλκίς μέχρι την Ελευθεροτυπία των εργαζομένων. Η ιστορία έχει να μας δείξει αντίστοιχα παραδείγματα σε ασύγκριτα μεγαλύτερη κλίμακα, όταν οι εργάτριες και οι εργάτες σε καιρούς κρίσης έβαλαν τα αφεντικά να πληρώσουν αντί να πληρώσουν οι απλοί άνθρωποι. Κι όταν μας ρωτάνε ποια είναι η πρόταση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ για το σήμερα απαντάμε ξεκάθαρα: εργατικός έλεγχος παντού, να ξηλώσουμε τα άχρηστα αφεντικά και να αναλάβουν το κουμάντο αυτοί που ξέρουν από δουλειά.