Η δολοφονία του Ζακ: Να βάλουμε τέρμα στην περιθωριοποίηση [της Αφροδίτης Φράγκου]

Αρχική

Παρ, 28/09/2018 - 14:22

Η δολοφονία του Ζακ: Να βάλουμε τέρμα στην περιθωριοποίηση [της Αφροδίτης Φράγκου]

Η δολοφονία του Ζακ: Να βάλουμε τέρμα στην περιθωριοποίηση

της Αφροδίτης Φράγκου

Οργή και πιεστικά ερωτήματα προκάλεσε ο άγριος ξυλοδαρμός του Ζακ Κωστόπουλου σε κοσμηματοπωλείο στην Ομόνοια το μεσημέρι της 21/9, ο οποίος μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο με χειροπέδες, για να διαπιστωθεί ο θάνατός του. Το πρώτο βίντεο που κυκλοφόρησε αποτυπώνει με τον πιο καθαρό τρόπο την αγριότητα του καταστηματάρχη και του γείτονα μεσίτη που κλώτσησαν επανειλημμένα τον Ζακ στο κεφάλι, όταν αυτός δεν ήταν σε θέση να σηκωθεί στα πόδια του και αιμορραγούσε μέσα στα σπασμένα γυαλιά της βιτρίνας. Το δεύτερο αποκαλύπτει τη σαπίλα του συστήματος ακόμα πιο εξοργιστικά: πεσμένος κάτω, γεμάτος αίματα και έχοντας δεχτεί τις πρώτες βοήθειες από το ΕΚΑΒ, προσπαθεί να σηκωθεί και δέχεται κλωτσιά στην πλάτη από αστυνομικό, ο οποίος μετά απομακρύνεται (!). Τρομοκρατημένος αρπάζει ένα κομμάτι γυαλί και επιχειρεί να φύγει, με τους μπάτσους αυτή τη φορά να του επιτίθενται και να τον χτυπούν με γκλοπ για να τον ακινητοποιήσουν.

Στη διάρκεια του πρώτου κύματος του ξυλοδαρμού του από τον καταστηματάρχη και τον γείτονά του, ένας περαστικός φαίνεται στο βίντεο να παρεμβαίνει για να τους σταματήσει. Αυτός ο άνθρωπος βλέπει καθαρά ότι κανείς δεν απειλείται από τον αιμόφυρτο Ζακ. Αντίθετα καταλαβαίνει ότι έχει χτυπηθεί σοβαρά και προσπαθεί να τον προστατέψει. Η αστυνομία είναι παρούσα ενώ συνεχίζει και η ίδια το όργιο της βίας. Από κανένα στοιχείο δεν προκύπτει ότι οι δράστες, που χτύπησαν με δολοφονικό μένος τον Ζακ, το έκαναν για να «αμυνθούν», ούτε καν υπέρ της περιουσίας του πρώτου, πόσο μάλλον για τις ζωές τους.

Μόνο να συγκρίνει κανείς αυτά τα βίντεο με την είδηση όπως κυκλοφόρησε από τα δεξιά ΜΜΕ («ο νοικοκύρης που προστάτεψε την περιουσία του από τοξικομανή ληστή, βρήκε τον μπελά του») μπορεί να αντιληφθεί σε όλη του την ανατριχιαστική διάσταση τι μοίρα επιφυλάσσει σε εξαθλιωμένους ανθρώπους αυτό το σύστημα: στα μάτια των δραστών (και των αστυνομικών) δεν ήταν παρά ένας ανώνυμος χρήστης τον οποίο κανένας δε θα αναζητήσει και η εγκληματική πράξη σε βάρος του δε θα διερευνηθεί. Και δυστυχώς αυτή είναι η πραγματικότητα για χιλιάδες συνανθρώπους μας που η εξαθλίωση τους οδηγεί σε πράξεις απόγνωσης, ενώ οι κυρίαρχες πολιτικές τους καθιστούν ακριβώς «ανώνυμους» που πετάγονται στα αζήτητα.

Ακτιβιστής

Ο Ζακ Κωστόπουλος ήταν γνωστός ΛΟΑΤΚΙ+ ακτιβιστής και καλλιτέχνης. Πάλεψε για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ και των οροθετικών (όντας ο ίδιος οροθετικός), πήρε θέση ενάντια στο ρατσισμό και τον φασισμό, αγωνίστηκε για να ανοίξει η δημόσια συζήτηση για τα ζητήματα της υγειονομικής περίθαλψης, της ορατότητας και του στίγματος.

Ήταν γνωστή -στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα και όχι μόνο- drag queen (περφόρμερ γυναικείας περσόνας), μια τέχνη που γεννήθηκε στις ΗΠΑ τις δεκαετίες αμέσως πριν την εξέγερση του Stonewall, στα μπαρ που σύχναζαν -κυρίως μαύροι/ες- ΛΟΑΤΚΙ+, όντας αποκλεισμένοι/ες από την υπόλοιπη νυχτερινή ζωή. Οι αγώνες και το καλλιτεχνικό έργο του Ζακ ήταν που δεν άφησαν τη δολοφονία του να πέσει στα ψιλά, παρά τις απαίσιες προσπάθειες των ΜΜΕ και της αστυνομίας, από την πρώτη κιόλας στιγμή, να συγκαλυφθεί και να γυρίσει σε μια ακόμη εκστρατεία νόμου και τάξης. Κανείς και καμία δεν οφείλει να έχει επιδείξει αγώνες και τέχνη για να δικαιούται μια αξιοπρεπή ζωή και έναν αξιοπρεπή θάνατο. Όλες και όλοι έχουν ονόματα, ζωές, όνειρα και αγωνίες. Κι αυτό κάνει επιτακτικό, η μάχη για την απόδοση δικαιοσύνης για έναν γνωστό και αγαπητό άνθρωπο, να είναι αφετηρία για τη συνολική διεκδίκηση αυτής της αξιοπρέπειας.

Το κράτος

Η δολοφονία του Ζακ έχει πολλούς ενόχους. Στην επίθεση των δραστών αντανακλάται η πολιτική του κράτους, που συνειδητά και με τη βοήθεια των ΜΜΕ έχει καλλιεργήσει τη βία.

Με την τρομολαγνεία των προηγούμενων ετών για την «εγκληματικότητα» και τα «γκέτο», με τις επικοινωνιακές εκστρατείες ενάντια σε μετανάστες, χρήστες, οροθετικές/ούς, με τις βαρύγδουπες δηλώσεις υπουργών για «υγειονομικές βόμβες» και με τις ίδιες τις επιχειρήσεις διαπόμπευσης οροθετικών και «σκούπας» χρηστών και μεταναστών, έχει στρώσει το δρόμο. Το σύστημα βρίσκεται σε βαθιά κρίση και ποντάρει όλα του τα λεφτά στο να τη χρεώσει στα πιο αδύναμα στρώματα της κοινωνίας, να σπείρει τη διχόνοια, να αποπροσανατολίσει για το ποιος πραγματικά φταίει. Στην αρχική απάθεια και στη συνέχεια ενεργητική συμμετοχή των μπάτσων στον ξυλοδαρμό του Ζακ αποκαλύπτεται για μια ακόμη φορά ο πραγματικός ρόλος της αστυνομίας.

Χρειάζεται η συζήτηση να πάει ακόμα πιο πέρα. Πίσω από τους φυσικούς δολοφόνους υπάρχει μια ολόκληρη σειρά πολιτικών επιλογών που κυριολεκτικά σπρώχνουν τους ανθρώπους στην εξαθλίωση και την απόγνωση, σε πράξεις απελπισίας όπως η κλοπή (ανεξάρτητα αν υπήρξε απόπειρα κλοπής στην συγκεκριμένη περίπτωση, καθώς υπάρχουν μαρτυρίες ότι μπήκε στο κατάστημα για να προστατευθεί από βίαιο επεισόδιο): οι περικοπές έχουν διαλύσει τις δομές και τις υπηρεσίες που βοηθούν τους χρήστες να απεξαρτηθούν, ή ακόμη κι αν δεν τον καταφέρνουν αυτό, να ζουν αξιοπρεπώς. Με τη διάλυση των υπηρεσιών των δήμων οργανισμοί όπως ο ΟΚΑΝΑ δεν μπορούν παρά να προσφέρουν σε ορισμένους μόνο χρήστες τη λεγόμενη «χαμηλή οδό», δηλαδή μόνο υποκατάστατο της δόσης. Χωρίς τα υποστηρικτικά προγράμματα η χαμηλή οδός δεν δίνει τη δυνατότητα απεξάρτησης και επανένταξης, κάνοντας την οικονομική κρίση και την ανεργία ακόμα πιο βαριά φορτία για τους χρήστες και τις οικογένειές τους.

Υποκριτές

Οι δολοφονίες δεν ξεκινάνε από τη “νοοτροπία του όχλου», αλλά από τις ίδιες τις πολιτικές που προσπαθούν να στρέψουν τον ένα ενάντια στον άλλο.

Το παράδειγμα των οροθετικών γυναικών το 2012 το δείχνει καθαρά: οι διώξεις τους είχαν, όπως και τώρα, ξεσηκώσει τα δεξιά ΜΜΕ στο κυνήγι αποδιοπομπαίων τράγων από τις οποίες οι οικογενειάρχες έπρεπε να προστατευθούν. Κάποιες από αυτές πέθαναν εξ αιτίας της εκστρατείας αυτής του Λοβέρδου.

Οι υποκριτές που τα βάζουν με τις οροθετικές, εκβιάζουν δια του φερεφώνου τους, του Σκάι, τον καιρό του δημοψηφίσματος: «Να συνεχίσουν να διατίθενται φάρμακα? #NAI #OXI» (τουίτ της 1/7/15). Ο Ζακ Κωστόπουλος είχε απαντήσει αποστομωτικά: «Είστε χυδαίοι. Τουλάχιστον. Και σας το λέει οροθετικός που η ζωή του εξαρτάται από φάρμακα και δεν υποκύπτει σε εκβιασμούς. Ζωα».

Οι ίδιοι κόβουν τη χρηματοδότηση από τα νοσοκομεία με αποτέλεσμα τον Δεκέμβρη του 2015 να προκληθεί κρίση προμηθειών στα αντιρετροϊκά. Είναι καθαρό ότι βήμα το βήμα οι πολιτικές της άρχουσας τάξης αφενός οδηγούν τους πιο φτωχούς σε μηδενικές επιλογές και αφετέρου στρώνουν το δρόμο για να καλυφθούν τα δικά της τα σπασμένα, χρεώνοντας την εξαθλίωση σε «προσωπικές επιλογές».

Παρά την συντονισμένη προσπάθεια να γυρίσει η δολοφονία του Ζακ σε μια ευκαιρία για να χύσει το γνωστό δηλητήριό του το τόξο του «νόμου και της τάξης», αυτό δεν κατορθώθηκε.

Η προσπάθεια έγινε από τον δράστη, τα δεξιά ΜΜΕ και την αστυνομία. Ο «αμυνόμενος» δράστης μίλησε ψυχραιμότατα στις κάμερες για μια «απόπειρα ληστείας» αλλά ποτέ για τον ξυλοδαρμό. Δεν ήξερε ότι υπήρχε βίντεο. Τα πρωτοσέλιδα εφημερίδων, που δεν πάει ένας χρόνος από τότε που καλούσαν σε «ξύλο στους πούστηδες», έπαιξαν όσο πιο λυσσαλέα μπορούσαν το προφίλ του Ζακ για να πουν ότι είχε την τύχη που του άξιζε.

Αλλά όλη αυτή η εκστρατεία έχει απέναντί της τον κόσμο που έδωσε και δίνει μάχες ενάντια στα μνημόνια, ενάντια στις περικοπές, ενάντια στην ακροδεξιά και τους φασίστες.

Τα άμεσα καθήκοντα όλου του κόσμου που απαιτεί δικαιοσύνη για τον Ζακ είναι να μην αφήσει τη δίωξη να γίνει πρόχειρα και ρίχνοντας τους δολοφόνους στα μαλακά. Η δικογραφία σε βάρος των δραστών έχει τρομακτικά κενά, όπως η απουσία καταθέσεων αρκετών αυτοπτών μαρτύρων, οι μαρτυρίες αστυνομικών που επίσης δεν αναφέρουν τον ξυλοδαρμό, η απουσία υλικού από κάμερες ασφαλείας. Είναι μια υπόθεση που αφορά όλη την κοινωνία. Μέχρι την ώρα της απολογίας των δραστών έγινε σύσκεψη των ΛΟΑΤΚΙ+ οργανώσεων με τη συμμετοχή της LGBTQI+ ΑΝΤΑΡΣΥΑ βάζοντας αυτόν τον προσανατολισμό.

Και έχουμε μπροστά μας τη διεκδίκηση να ξηλωθούν για πάντα οι πολιτικές και το σύστημα που καλλιεργούν τον αποκλεισμό, τη βία και το μίσος και διαλύουν τη δημόσια υγεία και τις ζωές όλων μας.

Παράλληλα με τις περικοπές, ο Δήμος Αθηναίων προτιμά να δίνει χρήματα σε επιχειρήσεις «σκούπα» και στην καταστολή. Όπως δήλωσε ο Π. Κωνσταντίνου, δημοτικός σύμβουλος Αθήνας με την ‘Ανταρσία στις γειτονιές της Αθήνας’: «Αυτή η δολοφονία είναι καρπός της στοχοποίησης των εξαρτημένων ως των ανεπιθύμητων παράσιτων, που χαλάνε την εικόνα της Αθήνας- πόλο έλξης του τουρισμού ενώ ταυτόχρονα στοχοποιούνται και για την υποβάθμιση στις πλατείες και τα πάρκα. Οι εξαρτημένοι στο στόχαστρο αυτής της εκστρατείας δεν απέχουν πολύ από τα να θεωρούνται σκουπίδια που χρήζουν αποκομιδής και μεταφοράς κάπου μακριά. Ακόμη και ο Δήμαρχος Καμίνης μιλούσε στην ειδική συνεδρίαση για τα ναρκωτικά στο Πεδίο του Άρεως, με νοσταλγία για την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων, όταν εξαφάνισαν όλα ‘τα ενοχλητικά’ άτομα από το κέντρο της Αθήνας, εξαρτημένους και ζητιάνους».

Δημοσιεύτηκε στην Εργατική Αλληλεγγύη, 26/09/2018, No 1342

Categories:

Διαλογος