Είναι εργατικό καθήκον να υπερασπίζουμε τις ΑΟΖ;

 

του Γιώργου Ράγκου

 

Ο Γ.Γ. της ΚΕ του ΚΚΕ, Δ. Κουτσούμπας, στο τέλος της συνάντησης με την ΠτΔ, στις 3 Ιούνη, δήλωνε: "...εκφράσαμε την ανησυχία μας και τους προβληματισμούς μας, αλλά και τις θέσεις του ΚΚΕ, γύρω από τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, την ένταση των ανταγωνισμών, των αντιθέσεων και την κλιμάκωσή τους, ιδιαίτερα με την τουρκική επιθετικότητα και προκλητικότητα στο Αιγαίο, την αμφισβήτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας, του λαού μας και κυρίως με τα τελευταία γεγονότα, που είτε στον Έβρο θέτουν σε αμφισβήτηση το Πρωτόκολλο του 1926 και τη συνθήκη της Λωζάνης είτε τώρα με τις νέες δηλώσεις, με την ενεργοποίηση του απαράδεκτου και ανυπόστατου τουρκο-λιβυκού συμφώνου, μνημονίου, για τον καθορισμό των ΑΟΖ, μεταξύ των δύο αυτών χωρών... Και βεβαίως όλα αυτά γίνονται στο φόντο των θέσεων και των ΗΠΑ και της ΕΕ και του ΝΑΤΟ στην ουσία, που οδηγούν σε συνδιαχείριση του Αιγαίου, που άπτονται κυριαρχικών δικαιωμάτων του ελληνικού λαού... από αυτήν τη σκοπιά ανησυχούμε." 

 

Τα ίδια επανέλαβε και μερικές μέρες αργότερα, την Τετάρτη 17 Ιούνη, όταν μίλησε σε ανοικτή συγκέντρωση στην Αλεξανδρούπολη: "Η Θράκη, ο Έβρος, ο τόπος σας βρέθηκε και συνεχίζει να βρίσκεται στο επίκεντρο της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας και της τουρκικής προκλητικότητας με τους κινδύνους να μεγαλώνουν... σειρά γεγονότων από τον Έβρο ως την Ανατολική και Κεντρική Μεσόγειο αποδεικνύουν την κλιμάκωση αυτής της επιθετικότητας. Τα γεγονότα είναι πολλά... μόλις προχθές όμως ελληνική φρεγάτα της ευρωπαϊκής δύναμης ‘Ειρήνη’ πήρε εντολή από την ιταλική διοίκηση να αφήσει ήσυχο το τουρκικό πλοίο που μετέφερε όπλα στη Λιβύη. Τι έχουν να πουν γι' αυτό οι κύριοι της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ; Κατάπιαν τη γλώσσα τους για το συγκεκριμένο".

 

Εθνικό αφήγημα

 

Δυστυχώς, είναι οι θέσεις του ΚΚΕ που «προκαλούν ανησυχία» γιατί όχι μόνο δεν "διαβάζουν σωστά" το χαρακτήρα του ελληνοτουρκικού ανταγωνισμού, το ρόλο του ιμπεριαλισμού στην περιοχή και τις επιδιώξεις της ελληνικής άρχουσας τάξης αλλά συντάσσονται και πίσω από το "εθνικό αφήγημα" ότι η Ελλάδα είναι "αμυνόμενη χώρα που προασπίζεται τα κυριαρχικά της δικαιώματα απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα και προκλητικότητα στο Αιγαίο". Ντύνει αυτές τις θέσεις και με μπόλικο “αντιμπεριαλισμό” υποστηρίζοντας ότι όσο η Ελλάδα παραμένει στο "άρμα του ΝΑΤΟ και της ΕΕ" κινδυνεύει να "απεμπολήσει και τα κυριαρχικά της δικαιώματα". Και με τον όρο "κυριαρχικά δικαιώματα", το ΚΚΕ, συμπεριλαμβάνει τη δυνατότητα καθορισμού και οριοθέτησης της Υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ μέχρι τα 200 ν.μ. από τις γραμμές βάσης, την επέκταση των χωρικών υδάτων της Ελλάδας στα 12 ν.μ., από 6 ν.μ., αλλά και την μονομερή επέκταση του εναέριου χώρου της Ελλάδας στα 10 ν.μ., θεωρώντας μάλιστα αυτήν την παγκόσμια πρωτοτυπία διαφοράς θαλάσσιας και εναέριας κυριαρχίας ως "εθιμικό δίκαιο" γιατί υπάρχει από το 1931... 

 

Αυτές οι θέσεις είναι ανιστόρητες, δεν επικοινωνούν με την πραγματικότητα και, το σημαντικότερο, αποπροσανατολίζουν την πάλη για να βάλουμε φρένο στην πραγματική απειλή ενός ελληνοτουρκικού πολέμου. 

 

Κατ' αρχάς, είναι ψέμα ότι στον ελληνοτουρκικό ανταγωνισμό υπάρχει “καλή” και “κακή” πλευρά, “επιθετική” και “αμυντική”. Πρόκειται για έναν ανταγωνισμό των δυο υποϊμπεριαλισμών για τον έλεγχο της ευρύτερης περιοχής με το στήσιμο “αξόνων”, τον οποίο και οι δυο πλευρές τελευταία οξύνουν. Είναι επικίνδυνος και αντιδραστικός και κινδυνεύει να σύρει τις δυο χώρες σε πολεμική σύρραξη από την οποία οι λαοί στις δυο πλευρές του Αιγαίου έχουν μόνο να χάσουν.

 

Γιατί, πόσο "κυριαρχικό δικαίωμα" είναι η επέκταση των χωρικών υδάτων της Ελλάδας στα 12 ν.μ., με βάση τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982; Με αυτή την επέκταση τα διεθνή ύδατα στο Αιγαίο θα περιορίζονταν από το 49% στο 19% με το ελληνικό μερίδιο να ανεβαίνει από το 43% στο 71,5%. Ουσιαστικά, τα περάσματα του Αιγαίου, ο έλεγχος της ναυσιπλοΐας από και προς τον Εύξεινο Πόντο, θα ελέγχονται αποκλειστικά από την Ελλάδα, μετατρέποντας έτσι το Αιγαίο σε μία «ελληνική λίμνη». Ούτε πρέπει να έχει κανείς, και πολύ περισσότερο το ΚΚΕ, την παραμικρή αυταπάτη για τον «σεβασμό» της Ελλάδας στις διεθνείς συμφωνίες. Η ίδια η Συνθήκη της Λοζάνης προβλέπει, μεταξύ άλλων, και την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου αλλά αυτό δεν έχει εμποδίσει τη μετατροπή π.χ. της Λήμνου σε οχυρωμένη αεροπορική βάση για τα πιο σύγχρονα επιθετικά αεροπλάνα. Η κάθε πλευρά θυμάται τη Συνθήκη της Λοζάνης όταν θέλει να καταγγείλει την άλλη πλευρά. Ακόμα και αυτό το λεγόμενο "Διεθνές Δίκαιο", που το ΚΚΕ μας καλεί να το υπερασπίσουμε, δεν είναι ουδέτερο αλλά αποτέλεσμα των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, συγκρούσεων και συμμαχιών ανάμεσα σε άρχουσες τάξεις και αποτυπώνουν την ισχύ και τις επιδιώξεις του "ισχυρότερου" σε κάθε περίοδο. 

 

Το ίδιο ισχύει και για τις ΑΟΖ. Αυτό το «κυριαρχικό δικαιώμα» έχει οικονομική και γεωστρατηγική σημασία και για τις δύο χώρες. Οι εξορύξεις φυσικού αερίου και πετρελαίου από τα βάθη της θάλασσας αποτελούν έναν "εν δυνάμει" θησαυρό για τις πολυεθνικές της ενέργειας και το ποιά χώρα θα τον ελέγχει γίνεται όπλο στα χέρια της, όχι μόνο οικονομικό αλλά και γεωστρατηγικό. 

 

Τι έχουν όμως να κερδίσουν οι εργάτες και η νεολαία από μια τέτοια πολιτική που δεν θα «εκχωρεί» τις ΑΟΖ και την «επέκταση των χωρικών υδάτων» αλλά θα τις διεκδικεί χωρίς «υποχωρητικότητα» όπως μας καλεί το ΚΚΕ; Η απάντηση είναι μονόδρομη. Την συμμετοχή τους σε ένα άδικο πόλεμο για τα συμφέροντα των καπιταλιστών. Γιατί τον ανταγωνισμό για τις ΑΟΖ και τα χωρικά ύδατα τον κάνουν άρχουσες τάξεις των δύο χωρών μόνο για τα δικά τους συμφέροντα. Ακόμα και αν οι «εξορύξεις» στεφθούν με επιτυχία, σε μας θα μείνει ο λογαριασμός με τους εξοπλισμούς, τη λιτότητα, την πολεμοκαπηλεία, την κλιματική αλλαγή και την καταστροφή του περιβάλλοντος. 

 

Είναι η ελληνική πλευρά «αμυνόμενη» που υπερασπίζεται τα «δίκαια κυριαρχικά δικαιώματα» της για τις ΑΟΖ; Όχι βέβαια. Το σχέδιο όλων των ελληνικών κυβερνήσεων τα τελευταία χρόνια ήταν η μονομερής οριοθέτηση των ΑΟΖ στην περιοχή της Μεσογείου προσπαθώντας να δημιουργήσει τετελεσμένα. Η υπογραφή της νέας αμυντικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ και ο αντιδραστικός άξονας Ελλάδας - Κύπρου με τη χούντα του Σίσι στην Αιγύπτο και με το κράτος - τρομοκράτη του Ισραήλ αυτόν τον σκοπό εξυπηρετεί. Είναι επιθετικές κινήσεις του ελληνικού καπιταλισμού σε βάρος του τούρκικου.

 

Αλλά υπάρχει και μία άλλη διάσταση που το ΚΚΕ τη «χάνει». Δεν χρειαζόμαστε περισσότερα ορυκτά καύσιμα. Χρειαζόμαστε ενέργεια που να μην καταστρέφει το περιβάλλον και να είναι προσαρμοσμένη στις ανάγκες κάθε περιοχής, στις ανάγκες των εργατών και των εργατριών. Γι’ αυτό είναι διπλά προβληματική η θέση του ΚΚΕ ότι το υπέδαφος των ΑΟΖ είναι μία «πλουτοπαραγωγική πηγή» που θα μπει στην «υπηρεσία του λαού στον σοσιαλισμό». Αν η πάλη για το σοσιαλισμό «περνάει» μέσα από την υπεράσπιση των συμφερόντων της «δικιά μας» άρχουσας τάξης για να έχουμε περισσότερα ορυκτά καύσιμα στον σοσιαλισμό τότε αυτό, σίγουρα, δεν θα είναι σοσιαλισμός.   

 

Και επειδή σε ένα ανταγωνισμό υπάρχουν τουλάχιστον δύο παίκτες, η "απάντηση" της Τουρκίας ήταν το, σύμφωνα με τον Κουτσούμπα, «ανυπόστατο απαράδεκτο τουρκο-λιβυκό σύμφωνο» με την κυβέρνηση του Φαγέζ αλ Σαράζ στη Λιβύη. Το σύμφωνο αυτό, εκτός από την στρατιωτική συνεργασία, καθόριζε και τα όρια ανάμεσα στις ΑΟΖ των δυο χωρών (μια διαγώνια θαλάσσια λωρίδα που περνάει κάτω από την Κρήτη κόβοντας τη Μεσόγειο στα δυο). Από τότε μέχρι σήμερα η κυβέρνηση Μητσοτάκη κάνει ότι περνάει από το χέρι της για να ακυρώσει - διπλωματικά και στρατιωτικά - την οριοθέτηση της ΑΟΖ ανάμεσα σε Τουρκία και Λιβύη ρίχνοντας συνεχώς λάδι στη φωτιά της αντιπαράθεσης. Μέχρι και ελληνική φρεγάτα περιπολεί ανοικτά της Λιβύης, που σύμφωνα με τον Κουτσούμπα δεν κάνει και καλά τη δουλειά της γιατί «αφήνει» τις τούρκικες να περνάνε ανενόχλητες, κάνοντας τον ελληνοτουρκικό ανταγωνισμό κομμάτι του εμφύλιου στη Λιβύη.  

 

Το ίδιο προβληματικές είναι και θέσεις του ΚΚΕ για τους πρόσφυγες. Στη διάρκεια της διήμερης περιοδείας του ΓΓ του ΚΚΕ στη Θράκη, δήλωνε στα τοπικά ΜΜΕ: «δεν είμαστε με τη λογική για παράδειγμα των ανοιχτών συνόρων, όπως λένε διάφοροι τυχοδιώκτες. Όμως, ταυτόχρονα, επιμένουμε ότι οι λύσεις δεν βρίσκονται μόνο σ' έναν φράχτη, αλλά βρίσκονται σ' όλες αυτές τις συμφωνίες οι οποίες πρέπει να καταγγελθούν και ν' ανοίξει άλλος δρόμος» και πρότεινε ενδεικτικά «η καταγραφή των προσφύγων και των μεταναστών να γίνεται στο έδαφος της Τουρκίας, εκεί που βρίσκονται και όχι στην Ελλάδα…». Από τη μία καταγγελία της ρατσιστικής Συμφωνίας ΕΕ - Τουρκίας αλλά στο δια ταύτα προτείνει "κλειστά σύνορα για πρόσφυγες και μετανάστες", οι μετανάστες να μείνουν στην Τουρκία και να πάρουν εκεί άσυλο και ταξιδιωτικά έγγραφα. Μακριά από μας οι πρόσφυγες και όπου θέλουν ας είναι...

 

Χρειαζόμαστε μία αριστερά που να πιάνει το νήμα της επαναστατικής παράδοσης του διεθνισμού, της ανειρήνευτη κόντρας στις επιδιώξεις της «δικιάς μας άρχουσας τάξης». Χρειάζεται να γυρίσουμε πίσω στον Λένιν και στο κόμμα των μπολσεβίκων, στην αντιπολεμική αριστερά του Α’ ΠΠ που ήρθε σε ρήξη με την πολιτική των κομμάτων της Δεύτερης Διεθνούς που στήριζαν τις άρχουσες τάξεις «των χωρών τους» στον πόλεμο στο όνομα της «εθνικής άμυνας». Να θυμηθούμε τον Λήμπκνεχτ που έλεγε ότι «ο κύριος εχθρός είναι στην ίδια μας τη χώρα», να ακούσουμε τον «δικό μας», και πρώτο γραμματέα του ΚΚΕ, Παντελή Πουλιόπουλο. 

 

Αυτή η παράδοση διαμορφώνει συγκεκριμένες θέσεις στον σημερινό ελληνοτουρκικό ανταγωνισμό. Δεν πολεμάμε για τις ΑΟΖ. Δεν θέλουμε εξορύξεις, οι υδρογονάνθρακες να μείνουν στο βυθό της θάλασσας, δεν θέλουμε φρεγάτες να τις «προστατεύουν». Θέλουμε λεφτά για δουλειές, σχολεία και νοσοκομεία. Θέλουμε ανοικτά σύνορα για τους πρόσφυγες και μετανάστες γιατί είναι καλοδεχούμενοι. 

Παλεύουμε μαζί με την εργατική τάξη της Τουρκίας ενάντια στις πολεμικές εξορμήσεις και στις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες, παλεύουμε μαζί ενάντια στο ΝΑΤΟ και για να διώξουμε τις βάσεις, απλώνουμε το χέρι στο «αραβικό πεζοδρόμιο» σπάζοντας τη συμμαχία με τη δικτατορία της Αιγύπτου και το σιωνιστικό κράτος του Ισραήλ. 

 

Δημοσιεύτηκε στην Εργατική Αλληλεγγύη, No 1428