Γιώργος Κρεασίδης

Μέσα ένα πλήρες αδιέξοδο κατέληξε όπως αναμενόταν την Μ. Τετάρτη η άτυπη πενταμερής διάσκεψη για το Κυπριακό που κάλεσε στη Γενεύη ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες. Εκεί βρέθηκαν ο Κύπριος πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης, που συνοδεύεται από τους πολιτικούς αρχηγούς της Κύπρου, ο τουρκοκύπριος ηγέτης Ε. Τατάρ και οι υπουργοί Εξωτερικών των λεγόμενων «εγγυητριών δυνάμεων», δηλαδή της Ελλάδας, Ν. Δένδιας, της Τουρκίας, Μ. Τσαβούσογλου και Βρετανίας. Ντ. Ρόουμπ. Η ΕΕ δεν συμμετείχε μετά από τουρκικό βέτο που έχει τη βρετανική συναίνεση.

Η διάσκεψη ξεκίνησε την Μ. Τρίτη με διμερείς συναντήσεις του Γκουτιέρες με τους Αναστασιάδη και Τατάρ. Την επομένη έγινε η ολομελειακή διάσκεψη το πρωί και που επαναλήφθηκε σε δείπνο το βράδυ, ενώ πριν και μετά από αυτό έγιναν διμερείς συναντήσεις όλων με τον Γκουτιέρες και μεταξύ τους, οι οποίες συνεχίστηκαν και την Μ. Πέμπτη το πρωί. Κατόπιν έγινε η τελική ολομέλεια.

Το περισσότερο που κατάφερε ο Γκουτιέρες ήταν να δηλώσει πως δεν εγκαταλείπει τις προσπάθειες και ανακοίνωσε ότι θα καλέσει μια νέα διάσκεψη σε 2 με 3 μήνες.

Σε αυτή την περίπλοκη και εντατική διαδικασία είναι προδιαγεγραμμένο το αδιέξοδο, καθώς ο εκπρόσωπος των Τουρκοκυπρίων Τατάρ έχει δηλώσει όλους τους τόνους ότι η μόνη η λύση που αποδέχεται είναι αυτή των δύο κρατών στην Κύπρο. Με αυτήν την απαίτηση στο τραπέζι είναι δεδομένη η αποτυχία κάθε διάσκεψης με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Ο Τατάρ, που είναι άνθρωπος της πολιτικής Ερντογάν χωρίς κάποια σχετική αυτοτέλεια όπως σε προηγούμενη φάση ο Ακιντζί, εκφράζει την αδιαλλαξία μιας Τουρκίας που και ισχυρότερη αισθάνεται σε γεωπολιτικό, αλλά και χωρίς ανάγκη να πετύχει κάποιο συμβιβασμό. Η υπόθεση των ΑΟΖ ήταν το κίνητρο για να κάνει κάποια βήματα συμβιβασμού ο Ερντογάν στην προηγούμενη αποτυχημένη διάσκεψη στο Κραν Μοντανά το 2017. Σήμερα αυτή η υπόθεση είναι αντικείμενο ενός σκληρού ανταγωνισμού όπου η όξυνση κλιμακώνεται. Μεσοπρόθεσμα η παγίωση της Κατοχής και του διχασμού της Κύπρου, η λύση με χαρακτηριστικά «μη λύσης», έτσι κι αλλιώς ήταν πάντα στις επιλογές της Τουρκίας.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος Αναστασιάδης έχει γνωστά όρια καθώς ήταν αυτός που είχε δυναμιτίσει την προηγούμενη διάσκεψη στο Κραν Μοντανά. Αυτό συνέβη όταν είχε διαφανεί ότι ίσως θα πρέπει να συζητηθεί ο τρόπος υλοποίησης της θέσης του ΟΗΕ για διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, από τη στιγμή που η Τουρκία δεχόταν τότε να μπει στο τραπέζι ένα χρονοδιάγραμμα αποχώρησης των κατοχικών δυνάμεων. Η «μη λύση» σαν διαιώνιση της εξουσίας της ελληνοκυπριακής αστικής τάξης έστω και στο 60% της Κύπρου ήταν πάντα μια γραμμή με ηγεμονία στα κέντρα ισχύος στη Λευκωσία. Ειδικά με τις φιλοδοξίες για νέα πεδία κερδοφορίας που ανοίγουν οι ΑΟΖ και η συμμετοχή στην ΕΕ τα τελευταία 17 χρόνια, όπως δείχνουν τα «χρυσά διαβατήρια» και οι κατηγορίες από παράγοντες ΕΕ ότι οι κυπριακές τράπεζες είναι πλυντήριο χρήματος.

Φυσικά ο Γκουτιέρες δεν οργάνωσε την πενταμερή μόνο για δημόσιες σχέσεις. Η συμμετοχή των «εγγυητριών δυνάμεων» θυμίζει την ιμπεριαλιστική παρέμβαση που από την πρώτη μέρα της Κυπριακής Δημοκρατίας υπονομεύουν την ειρηνική συνύπαρξη των δυο κοινοτήτων στο νησί. Ο αμερικάνικος παράγοντας, σε στενή συνεργασία με την παρούσα στη Γενεύη Βρετανία σκοπεύουν να αξιοποιήσουν το αδιέξοδο για να προωθήσουν μια λύση στα μέτρα των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών, τύπου Σχεδίου Ανάν. Στο όνομα της αδυναμίας επίλυσης του Κυπριακού να επαναφέρουν σχέδια που θα διασφαλίζουν τη μερίδα του λέοντος στις ΑΟΖ, τις βρετανικές βάσεις που είναι το 2% του νησιού και τον γεωπολιτικό έλεγχο από τον ιμπεριαλισμό στον ευαίσθητο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου.