▸ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ τα δίνουν όλα στο κεφάλαιο, υπόσχονται διαρκώς στη «μεσαία τάξη» και κτυπούν την εργατική τάξη

Ο ορισμός ενός βαρετού ποδοσφαιρικού παιχνιδιού είναι το λεγόμενο «παιχνίδι κέντρου». Στην πολιτική σκηνή της χώρας –και όχι μόνο- όλο το ενδιαφέρον στρέφεται από τους αστικούς κύκλους στη μάχη για το «κέντρο» και τον μεσαίο χώρο, για το ποιος θα κατακτήσει την «μεσαία τάξη»! Ενώ η εργατική τάξη στην Ελλάδα είναι η πλειονότητα του οικονομικά ενεργού πληθυσμού είναι πραγματικά εντυπωσιακό πόσο μονότονα η αντιπαράθεση μεταξύ του νέου αστικού διπολισμού ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ, με τσόντα το ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ, κινείται σχεδόν αποκλειστικά γύρω από τα συμφέροντα της «μεσαίας τάξης» σε κοινωνικό επίπεδο και πολιτικά γύρω από το χώρο του «κέντρου». Μάλιστα, η προσπάθεια αναστύλωσης του ΠΑΣΟΚ έρχεται να εντείνει τον προσανατολισμό των κυρίαρχων κομματικών δυνάμεων προς το «κέντρο», στην πραγματικότητα προς τα δεξιά, αφού ως «κέντρο» μεταφράζεται η εγκατάλειψη του «λαϊκισμού» και η προώθηση των αστικών αναδιαρθρώσεων σε ένα τεχνοκρατικό περιβάλλον αποστειρωμένο από τις εργατικές και λαϊκές διεκδικήσεις.

Κ. Μητσοτάκης και Α. Τσίπρας (βλέπε ομιλίες για τον προϋπολογισμό), αλλά και ο Ν. Ανδρουλάκης (πρώτη συνάντηση ως πρόεδρος με μικρομεσαίους επιχειρηματίες) μιλούν διαρκώς για τη «μεσαία τάξη», η οποία βεβαίως δεν υπάρχει ως τέτοια, αποτελεί κατασκεύασμα. Εξάλλου, στην πραγματικότητα, τα αστικά κόμματα έχουν βασικό προσανατολισμό την εξυπηρέτηση του κεφαλαίου και των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, που θεωρούν (όπως και η ΕΕ με το Ταμείο Ανάκαμψης) ως βασικά υποκείμενα της καπιταλιστικής ανάπτυξης.

Η «μεσαία τάξη» για τα αστικά επιτελεία περιγράφεται συνήθως ως εκείνοι που έχουν «μεσαία εισοδήματα», σε ένα εύρος που συχνά πιάνει από εργατικά νοικοκυριά και μισθωτούς που κινούνται πάνω από το επίπεδο της φτώχειας μέχρι τους αυτοαπασχολούμενους και τους μικρο-μεσαίους επιχειρηματίες. Ο στόχος είναι σαφής: μέσα σε αυτόν τον κοινωνικό χυλό να χαθεί κάθε έννοια ταξικής εργατικής αναφοράς, να αισθάνεται ο εργάτης-εργαζόμενος «μεσαίος», άρα συμμέτοχος στην ανάγκη σταθερότητας του συστήματος. Ταυτόχρονα βέβαια, οι κοινωνικές αυτές κατηγορίες, που περιλαμβάνουν τμήματα της εργατικής τάξης και μεσαία στρώματα, αποτελούν βασικό στόχο της φορολογικής λεηλασίας του κράτους προς όφελος του μεγάλου κεφαλαίου και των τοκογλύφων δανειστών, καθώς από τους πολύ φτωχούς δεν υπάρχουν πολλά να αρπάξουν, ενώ τα κέρδη και τον συσσωρευμένο πλούτο δεν τον αγγίζουν.

Μεταξύ 2008 και 2018, τα χαμηλά εισοδήματα μειώθηκαν 23%, τα μεσαία 11%, τα υψηλά 6,6%. Ο φόρος εισοδήματος των φτωχών αυξήθηκε 152%, ενώ των πλουσίων μειώθηκε 7,4%

Τα τελευταία χρόνια οι κυβερνήσεις και τα αστικά ΜΜΕ έχουν διαμορφώσει μια εικόνα που θέλει την «μεσαία τάξη» να είναι η μεγάλη χαμένη της κρίσης και της μνημονιακής καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης. Άρα εκεί πρέπει να στραφούν και τα μέτρα ανακούφισης. Σε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του καθηγητή Τάσου Γιαννίτση (υπεράνω κάθε φιλεργατικής μεροληψίας) στην Καθημερινή (Τα μεσαία στρώματα και «οι άλλοι» 5/9/2021) υπάρχουν πολύ ενδιαφέρουσες επισημάνσεις που ανατρέπουν αυτή την αντίληψη. Όπως σημειώνει ο Τ. Γιαννίτσης, μεταξύ 2008 και 2018, τα χαμηλά εισοδήματα μειώθηκαν 23%, τα μεσαία 11% και τα υψηλά 6,6%. Η κατηγοριοποίηση του Τ. Γιαννίτση δεν είναι μαρξιστική με βάση τις τάξεις, αλλά στηρίζεται στο ύψος των εισοδημάτων. Τα χαμηλά εισοδήματα περιλαμβάνουν το κατώτερο 60%, τα μεσαία το 30% και τα υψηλά το ανώτερο 10% του πληθυσμού. Είναι όμως αποκαλυπτική για τη στρέβλωση της αστικής πολιτικής συζήτησης. Όσον αφορά τη φορολογία εισοδήματος, «που ήρθε να περιορίσει ακόμα περισσότερο το διαθέσιμο εισόδημα», τα στοιχεία που παρατίθενται είναι εντυπωσιακά: «Συνολικά, στην περίοδο 2008-2018, τα χαμηλά εισοδήματα είδαν τη συμμετοχή τους στα συνολικά έσοδα του φόρου εισοδήματος να αυξάνεται κατά 152%, τα μεσαία κατά 5,3% ενώ στα ανώτερα η συμμετοχή μειώθηκε κατά 7,4%.

Στα παραπάνω δεν περιλαμβάνεται η επίδραση από την αύξηση του ΦΠΑ και της φορολογίας ακίνητης περιουσίας, που έπληξαν ιδιαίτερα τα χαμηλά στρώματα, λιγότερο τα μεσαία και ακόμα λιγότερο τα υψηλά. Επίσης, δεν περιλαμβάνονται οι σοβαρές περικοπές στις δημόσιες δαπάνες για υγεία και ανεργία, με αρνητικές επιπτώσεις κυρίως στις «ασθενέστερες ομάδες». Αξιοσημείωτο είναι ακόμα το συμπέρασμα που προκύπτει από τα πιο αναλυτικά στοιχεία του άρθρου πως δεν υπάρχει ουσιαστική διαφορά στις δύο περιόδους που εξετάζονται (2008-2014 και 2014-2018), δηλαδή στη διακυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ.

ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ διαγκωνίζονται για την «μεσαία τάξη» εκτιμώντας πως έτσι θα αποκτήσουν εκλογικό προβάδισμα, αποσπώντας το κρίσιμο ποσοστό που θα κρίνει τη διαφορά μεταξύ τους. Γι’ αυτό αναπτύσσουν αυτό το βαρετό πολιτικό «παιχνίδι κέντρου», με ανούσιες πασίτσες μεταξύ τους, που αποξενώνει την κοινωνία και ειδικά τη νεολαία. Δεν λείπουν μόνο τα μεγάλα οράματα κοινωνικής ανατροπής (οι «μεγάλες μπαλιές» που θα λέγαμε με ποδοσφαιρικούς όρους), απουσιάζουν από το «αφήγημά» τους τα κοινωνικά άκρα, οι εργάτες, οι χαμηλόμισθοι, ο κόσμος της εργασιακής περιπλάνησης, οι σκλάβοι της ενοικίασης εργασίας, οι άνεργοι και οι εργαζόμενοι μαύρα, οι γυναίκες της διπλής εκμετάλλευσης και της έμφυλης καταπίεσης, οι νέοι που δεν μπορούν να βρουν αξιοπρεπή δουλειά και δρόμο για τα όνειρά τους.

Όλοι αυτοί οι «outsiders» του συστήματος παραμένουν εντυπωσιακά αόρατοι και άγνωστοι για τον αστικό πολιτικό κόσμο, παρότι αποτελούν το κύριο θύμα της πανδημίας και της οικονομικής κρίσης, αλλά και ένα ενεργό αγωνιστικά, αλλά και πολιτικά υποκείμενο, όπως έδειξαν η ηφαιστειακή έκρηξη των διανομέων της efood, η Cosco, τα Πετρέλαια Καβάλας, οι εκπαιδευτικοί, οι πολλές «μικρές» και μεγαλύτερες μάχες. Η σύγχρονη εργατική τάξη δήλωσε εμφατικά παρούσα! Μπορούν οι δυνάμεις της εργατικής πολιτικής και της σύγχρονης κομμουνιστικής Αριστεράς να παίξουν «από τα άκρα», να στρέψουν την προσοχή τους στον εργατικό πολυκόσμο και στα πληβειακά στρώματα, στα οποία παρεμβαίνει απειλητικά και η ακροδεξιά;

Όσο για την «μεσαία τάξη», παρά τα φιλικά κτυπήματα στην πλάτη,οι κυβερνήσεις έχουν μαύρα σχέδια, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της ΕΕ και του ΣΕΒ, που επίμονα ζητά να ξεπεραστεί ο κατακερματισμός της ιδιοκτησίας στην Ελλάδα και να πριμοδοτηθούν οι μεγάλες επιχειρήσεις. Η κυρίαρχη πολιτική οδηγεί τελικά τους μικρομεσαίους στον αφανισμό και τη βίαιη προλεταριοποίηση. Δεν έχουν τίποτα να περιμένουν από κει. Το εργατικό κίνημα και η αντικαπιταλιστική Αριστερά μπορούν να ανοίξουν έναν άλλο δρόμο με κέντρο τα εργατικά και λαϊκά συμφέροντα σε βάρος του κεφαλαίου.

Εφημερίδα ΠΡΙΝ, 30/12/21-2/1/22