• Πέμ, 11/05/2023 - 20:02
Αντίσταση στην περιβαλλοντική καταστροφή [του Γιώργου Ράγκου]
Αντίσταση στην περιβαλλοντική καταστροφή
Γιώργος Ράγκος 
 
από την Εργατική Αλληλεγγύη, No 1571
Η κυβέρνηση της ΝΔ έχει συνδέσει τη θητεία της με την περιβαλλοντική καταστροφή και την όξυνση της κλιματικής κρίσης. Ταυτόχρονα, είδαμε ένα κίνημα αντιστάσεων που στο κέντρο τους είχαν, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, τη σύγκρουση όχι μόνο με την κυβέρνηση αλλά και με το ίδιο το σύστημα που βάζει τα κέρδη πάνω από τις ζωές μας και το περιβάλλον.
 
Στα τέλη Απρίλη του 2020, μέσα στη πρώτη περίοδο της καραντίνας και με μία Βουλή που τυπικά θα νομοθετούσε μόνο για θέματα που θα αφορούσαν την πανδημία, ο Χατζηδάκης καταθέτει Πολυνομοσχέδιο για το περιβάλλον. Δεν κρατάει ούτε τα κοινοβουλευτικά προσχήματα. Ενώ είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση με 66 άρθρα, στη τελική μορφή του εμφανίζονται 130 και απέκλεισε από την ακρόαση των φορέων όλους τους «ειδικούς» για το περιβάλλον. Ενδεικτικό για το σε ποιους ήταν «κομμένο και ραμμένο», οι φορείς που το βρήκαν σε «σωστή κατεύθυνση» ήταν ο ΣΕΒ, η ΕΛΕΤΑΕΝ (που εκπροσωπεί το «αιολικό λόμπι») και ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων. 
 
Λογικό, γιατί ήταν ένα νομοσχέδιο - έκτρωμα που, μεταξύ άλλων, άνοιγε το δρόμο για την άμεση διαδικασία ιδιωτικοποίησης των δικτύων διαχείρισης και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, την επιτάχυνση των διαδικασιών εξορύξεων υδρογονανθράκων καθώς και την επέκταση βιομηχανικών ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών (ΒΑΠΕ) χωρίς κανέναν έλεγχο και με «διευκολύνσεις» προς τους επενδυτές, την ουσιαστική κατάργηση της προστασίας των περιοχών Natura 2000. Επίσης για την νομιμοποίηση αυθαιρέτων εντός δασικών εκτάσεων, υγροτόπων και ρεμάτων, τις παρεμβάσεις σε δάση χωρίς έγκριση των δασικών υπηρεσιών, την μεταφορά αρμοδιοτήτων διαχείρισης απορριμμάτων από Δήμους σε Ανώνυμες Εταιρείες και την μετατροπή όλων των περιαστικών περιοχών σε απέραντες χωματερές, την υποβάθμιση των ρεμάτων από την ανεξέλεγκτη διάθεση αστικών και βιομηχανικών λυμάτων μέσα σε αυτά. Το "κερασάκι στη τούρτα" ήταν η φωτογραφική διάταξη για την απαλλαγή της «Ελληνικός Χρυσός», στις Σκουριές, από την υποχρέωση αδειοδότησης ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων, χώρων απόθεσης εξορυκτικών απόβλητων και εγκαταστάσεων επεξεργασίας υδάτων. 
 
Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε στη Βουλή στις 4 Μάη του 2020. Την ίδια ώρα έξω από τη Βουλή, και παρά τις απαγορεύσεις της καραντίνας, χιλιάδες οργισμένοι διαδηλωτές από όλη την Ελλάδα συμμετείχαν στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας που καλέστηκε από την "Πρωτοβουλία Ενάντια στην Περιβαλλοντική Καταστροφή και την Κλιματική Αλλαγή" και πολλές περιβαλλοντικές οργανώσεις. Συγκέντρωση που ένωσε όλους τους κεντρικούς και τοπικούς αγώνες και έδωσε αυτοπεποίθηση στο κόσμο να συνεχίσει τους αγώνες. 
 
Έμπνευση
 
Πράγματι, οι αγώνες αποδείχθηκαν πολύ πιο δυνατοί από την καταστολή των ΜΑΤ, τις διώξεις των αγωνιστών και τις μπουλντόζες των «επενδυτών». Έχουν μπλοκάρει και καθυστερήσει πολλά από τα «επενδυτικά» έργα. Οι κάτοικοι της Τήνου κατάφεραν να διώξουν τον όμιλο Κοπελούζου και την εγκατάσταση ανεμογεννητριών στο νησί δίνοντας έμπνευση για τη συνέχεια αντίστοιχων κινητοποιήσεων σε όλη την Ελλάδα. Συγκροτήθηκαν περισσότερες κινήσεις ενάντια στις εξορύξεις με διαδηλώσεις από την Ήπειρο μέχρι την Κρήτη. 
 
Στο Βόλο, μαθητές, φοιτητές και εργατικά σωματεία δεν σταμάτησαν να διαδηλώνουν ενάντια στη καύση σκουπιδιών από την ΑΓΕΤ-Lafarge που δηλητηριάζει τον αέρα της περιοχής. Η καταστολή της αστυνομίας θα στοιχίσει τη ζωή του αγωνιστή Βασίλη Μάγγου αλλά ο κόσμος δεν υποχωρεί. Το ίδιο και στη Δυτική Θεσσαλονίκη ενάντια στη καύση σκουπιδιών από τη τσιμεντοβιομηχανία ΤΙΤΑΝ. Στις γειτονιές της Δυτικής Αττικής ο κόσμος ξεσηκώθηκε ενάντια στην ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης απορριμμάτων και στη δημιουργία νέων ΧΥΤΑ δίπλα από τα σπίτια τους. 
 
Το ΣτΕ εξέδωσε προσωρινή διαταγή με την οποία υποχρεώνει την COSCO να σταματήσει τις εργασίες στην Πειραϊκή, που αφορούν τις βυθοκορήσεις και το μπάζωμα της θάλασσας, ενθαρρύνοντας τον αγώνα των κατοίκων μέχρι τη τελική νίκη. Οι κάτοικοι της Ραφήνας σταματάνε τις μπουλντόζες της ΙΝΤΕΡΚΑΤ για να μην "μπαζώσουν" το Μεγάλο Ρέμα της περιοχής: «Το απόγευμα της ίδιας μέρας βγήκαμε με μικροφωνική και καλέσαμε τον κόσμο να συμμετέχει στη συγκέντρωση το πρωί της Τρίτης, όπου η μαζική παρουσία των κατοίκων κράτησε τις μπουλντόζες μέσα στο εργοτάξιο» δηλώνει στην Εργατική Αλληλεγγύη, η Εμμανουέλα Τερζοπούλου από την Κίνηση για την Προστασία και την Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας. «Την Δευτέρα κατατέθηκε αίτηση ακύρωσης στο ΣτΕ της απόφασης παραχώρησης του εργοταξίου στην Ιντρακάτ από το Δήμο Ραφήνας… μέχρι την απόφαση υπάρχει κάλεσμα για συγκεντρώσεις κάθε μέρα στην είσοδο του εργοταξίου, ενώ το Σάββατο 30/4 θα πραγματοποιηθεί στην κεντρική πλατεία Ραφήνας, συγκέντρωση και πορεία».
 
Οι πυρκαγιές του καλοκαιριού του 2021 σημάδεψαν τη μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή στην ιστορία του ελληνικού κράτους και το πρώτο μαζικό κύμα οργής του κόσμου απέναντι στη κυβέρνηση της ΝΔ και στον ίδιο τον Μητσοτάκη, που έγινε το γνωστό σύνθημα στα χείλη όλου του κόσμου. 
 
Σχεδόν 2 εκατομμύρια στρέμματα δασικών και αγροτικών εκτάσεων έγιναν στάχτη, με μοναδικό υπεύθυνο την κυβέρνηση της ΝΔ. Όσο και αν προσπαθούσε η κυβέρνηση να κρυφτεί πίσω από την κλιματική αλλαγή, για να δικαιολογηθεί, τα νούμερα είναι αδιάψευστα. Όπως γράφει ο Σεραφείμ Ρίζος στο περιοδικό Σοσιαλισμός από τα Κάτω: «η Ελλάδα, το 2021, είχε τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση σε καμένα στρέμματα (+632%) σε σχέση με το μέσο όρο των ετών 2008- 2020. Αν και είχε χαμηλότερο αριθμό μεγάλων δασικών πυρκαγιών (69) σε σχέση με άλλες χώρες όπως η Ιταλία (668), η Ισπανία (251) ή η Τουρκία (178), είχε τη χειρότερη αναλογία μέσης καμένης έκτασης ανά δασική πυρκαγιά. Στην Ελλάδα ο μέσος όρος καμένων στρεμμάτων ανά δασική πυρκαγιά είναι 18.500 περίπου στρέμματα. Για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης δεύτερη στον κατάλογο είναι η Τουρκία με σχεδόν τα μισά, 10.000 καμένα στρέμματα ανά πυρκαγιά και στην τρίτη θέση η Αλγερία με 7.900. Οι διαφορές είναι μεγάλες και δεν αρκεί η επίκληση της κλιματικής αλλαγής, για να τις εξηγήσει». 
 
Όλος ο κόσμος καταλάβαινε ότι ο «εμπρηστής που βάζει φωτιά στα δάση» ήταν η κυβέρνηση και το Νομοσχέδιο Χατζηδάκη και η έκταση της καταστροφής ήταν το αποτέλεσμα της πλήρης ανικανότητας του «επιτελικού κράτους» να αντιμετωπίσει την ολοσχερή καταστροφή. Οι «επενδυτικές ευκαιρίες» πάνω στο φυσικό περιβάλλον συνάντησαν τη διάλυση, εξαιτίας των περικοπών και της υποστελέχωσης, της Πυροσβεστικής και Δασικής Υπηρεσίας και ολοκλήρωσαν την καταστροφή.
 
Θράσος
 
Είναι απύθμενο το θράσος της κυβέρνησης να μιλάει για τη κλιματική αλλαγή. Η Ελλάδα, στην περίοδο της κυβέρνησης της ΝΔ αύξησε κατακόρυφα τις εκπομπές CO2 στην ατμόσφαιρα και πριν και μετά την ενεργειακή κρίση. Την ίδια μέρα που ο Μητσοτάκης έπαιρνε το αεροπλάνο για να μιλήσει στη Σύνοδο για την Κλιματική Αλλαγή, στην COP27 στην Αίγυπτο, ανακοίνωνε τις κοινοπραξίες που θα κάνουν εξορύξεις υδρογονθράκων στην Κρήτη και στο Ιόνιο. Και ενώ οι πραγματικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (παρατεταμένοι καύσωνες και ξηρασία) θα έπρεπε να είχαν σημάνει την αύξηση της προστασίας των δασών, η κυβέρνηση πετσόκοψε τη χρηματοδότηση των δασικών υπηρεσιών και δεν προχώρησε στην ανανέωση των συμβάσεων 5000 εποχικών δασοπυροσβεστών. Αντίθετα, τους έστειλε και τα ΜΑΤ όταν διαδήλωναν μπροστά από το Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας.
 
Η μόνη δύναμη που προσπάθησε να περιορίσει την έκταση της καταστροφής και να σώσει τα χωριά και τα δάση ήταν η δράση των απλών ανθρώπων που ζούσαν σ' αυτές τις περιοχές και εθελοντών. Η συλλογικότητα και ο συντονισμός των δράσεων ήταν αποτέλεσμα της πεποίθησης ότι μόνο ο απλός κόσμος θα σώσει τις ζωές του και το ίδιο το περιβάλλον και όχι η κυβέρνηση και ο «κρατικός μηχανισμός» που είναι απέναντί τους. Αυτό οδήγησε σε ριζοσπαστικοποίηση όχι μόνο των ιδεών αλλά και των μεθόδων οργάνωσης και δράσης. Όταν κλιμάκιο της Εργατικής Αλληλεγγύης παρακολούθησε τη Συνέλευση Αγώνα Βόρειας Εύβοιας, ένας από τους κατοίκους της περιοχής δήλωνε: «Στη συνέλευση συμμετέχουν άνθρωποι απ’ όλα τα χωριά της Βόρειας Εύβοιας, είτε καμένα, είτε όχι. Κόσμος που έδωσε μαζί τη μάχη με την πυρκαγιά, για να σώσει τα σπίτια του, γιατί αν είχαμε ακούσει τις συμβουλές της κυβέρνησης θα ήμασταν τώρα όλοι πρόσφυγες. Κόσμος που όλο λέγαμε ότι πρέπει να βρούμε ένα τρόπο να συντονιστούμε, να βρεθούμε όλοι μαζί. Βρισκόμαστε κάθε Τετάρτη στην Αγία Άννα απ’ όλα τα χωριά. Δεν μας ενδιαφέρει τι χρώμα είναι ο καθένας ούτε τα σύμβολά του εκτός βέβαια από τα “στοχάδια”, που εκεί είμαστε κάθετοι».
 
Οι δυνάμεις της αντικαπιταλιστικής αριστεράς παίρνουν την πρωτοβουλία για συγκέντρωση διαμαρτυρίας μπροστά από τη Βουλή, στις 10 Αυγούστου. Η συμμετοχή ξεπερνά κάθε πρόβλεψη και προσδοκία. Χιλιάδες κόσμος πλημμυρίζει το Σύνταγμα. Δίπλα στα πανό των εργατικών σωματείων, των οργανώσεων και των συλλογικοτήτων υπήρχαν εκατοντάδες αντικυβερνητικά αυτοσχέδια πλακάτ. Η συγκέντρωση μετατρέπεται σε μαζική διαδήλωση στο κέντρο της Αθήνας με την οργή για τα καμένα στρέμματα δάσους να γίνεται κίνημα για να κάψει τη κυβέρνηση και τα περιβαλλοκτόνα σχέδια της, με την αντικαπιταλιστική αριστερά στο κέντρο. Το ίδιο και στη Στροφυλιά, στην Εύβοια, στις 21 Αυγούστου με τα τοπικά εργατικά συνδικάτα, τη νεολαία και τους αγρότες να είναι στη πρώτη γραμμή της διαδήλωσης.
 
Για την αντικαπιταλιστική αριστερά, ο αγώνας για την προστασία του περιβάλλοντος, ο αγώνας ενάντια στη κλιματική κρίση πάει χέρι - χέρι με τους αγώνες ενάντια στην πολιτική που θέλει να φορτώσει στις πλάτες μας την κρίση του καπιταλισμού. Γι’ αυτό, χρειάζεται συντονισμός των αγώνων και γενίκευση των αιτημάτων. 
 
Το αίτημα, π.χ., για επανακρατικοποίηση της ΔΕΗ με εργατικό έλεγχο πρέπει να είναι υπόθεση της κάθε κίνησης που παλεύει ενάντια στις εξορύξεις, ενάντια στην καταστροφή των βουνών από τις ανεμογεννήτριες του κάθε «επενδυτή». Γιατί οι εργαζόμενοι στη ΔΕΗ μπορούν, κάτω από το δικό τους έλεγχο, να επιβάλλουν ότι η ενέργεια δεν θα είναι μόνο φθηνή και προσιτή σε όλους αλλά, ταυτόχρονα, η παραγωγή της δεν θα προέρχεται από ορυκτά καύσιμα που αυξάνουν τα «αέρια του θερμοκηπίου» αλλά, αντίθετα, θα προέρχεται από πραγματικές ΑΠΕ που θα σχεδιάζονται και θα υλοποιούνται μαζί με τις τοπικές κοινωνίες με σεβασμό στην προστασία του περιβάλλοντος.
 
Η δικαίωση, στις κάλπες, όλων αυτών των αγώνων και των επιλογών που κάναμε μαζί είναι με το ψηφοδέλτιο της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Για να συνεχίσουμε πιο δυνατοί μέχρι την ανατροπή!