Η διαδικασία που ακολουθήθηκε προς τη Συνδιάσκεψη και όλα τα φαινόμενα τα οποία έχουμε δει τις τελευταίες εβδομάδες και πιθανότατα αυτά που θα ακολουθήσουν αναδεικνύουν ορισμένα προβληματικά χαρακτηριστικά σε σχέση με τη φυσιογνωμία ενός μετώπου της αντικαπιταλιστικής  αριστεράς και τα αξιακά στοιχεία που πρέπει να το χαρακτηρίζουν.

Στην Α Συνδιάσκεψη, υπήρξαν πολιτικές επιλογές μεθοδεύσεων, αποκλεισμών και μάχης μηχανισμών στην εκλογή των οργάνων. Υπήρξαν μεθοδεύσεις, κυκλικής σταυροδοσίας με τρεις επάλληλες λίστες προκειμένου να εκλεγούν με το 30% των αντιπροσώπων το 40% των θέσεων στο ΠΣΟ. Είναι προφανές ότι τέτοιες μεθοδεύσεις μετατρέπουν τις ψηφοφορίες σε λιστομαχίες και οδηγούν τους ανένταχτους αγωνιστές ή τις μικρότερες οργανώσεις σε (εκούσια ή ακούσια) προσαρτήματα των μεγάλων οργανώσεων προκειμένου να αντιπροσωπεύονται στα όργανα.

Επίσης στην προηγούμενη Συνδιάσκεψη είχαν εγγραφεί σε μια σειρά επιτροπές μέλη τα οποία είτε δεν είχαν σχέση με τις περιοχές εγγραφής τους είτε είχαν μικρή σχέση με το χώρο της επαναστατικής αντικαπιταλιστικής αριστεράς, ή καθόλου πολιτικό οργανωτικούς δεσμούς με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ.  Ορισμένα μέλη γράφτηκαν με γνώμονα τις κοινωνικές σχέσεις ή άλλους δεσμούς με οργανωμένα – κυρίως- μέλη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Το αποτέλεσμα ήταν ότι ένας σημαντικός αριθμός μελών εγγράφηκε μία – δύο βδομάδες πριν από τη Α Συνδιάσκεψη και τους 20 μήνες που μεσολάβησαν, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται δύο εκλογικές αναμετρήσεις αλλά κυρίως δεκάδες μεγάλες ή μικρότερες απεργιακές κινητοποιήσεις, είτε δεν εμφανίστηκαν ποτέ ξανά στις διαδικασίες της ΑΝΤΑΡΣΥΑ είτε εμφανίστηκαν μία εβδομάδα πριν από τις εκλογές αντιπροσώπων για τη Β Συνδιάσκεψη. Το αποτέλεσμα ήταν ότι στις τοπικές συνελεύσεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ που έγιναν τους 20 μήνες που μεσολάβησαν από την Α Συνδιάσκεψη ο μέσος όρος των συμμετεχόντων μελών να μην ξεπερνά το 30 % - 40 %των εγγεγραμμένων μελών

Αυτές οι επιλογές είχαν τουλάχιστον τυπικά αντιμετωπισθεί αυτοκριτικά από όλους και είχε ληφθεί μία καταρχήν απόφαση από το Π.Σ.Ο για τη διερεύνηση μίας δημοκρατικότερης και αναλογικότερης διαδικασίας εκλογής των οργάνων σε όλα τα επίπεδα εν όψει της Β Συνδιάσκεψης. Ταυτόχρονα θεωρητικά είχε γίνει αποδεκτό ότι παύει να είναι μέλος της ΑΝΤΑΡΣΥΑ όποιος αδικαιολόγητα δεν συμμετέχει σε καμία δραστηριότητά της για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει τους  8μήνες και δεν συνεισφέρει οικονομικά για το ίδιο διάστημα.

Παρ όλα αυτά, όχι μόνο δεν υπήρξε κάποια βελτίωση, αλλά η διαδικασία συζήτησης θέσεων και εκλογής αντιπροσώπων προς τη Β Συνδιάσκεψη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ οδήγησε σε επιδείνωση του πολιτικού και δημοκρατικού ελλείμματος.

• Παρ όλες τις αποφάσεις του ΠΣΟ για βελτίωση του πλαισίου δημοκρατικής λειτουργίας, η Β Συνδιάσκεψη προκηρύχθηκε χωρίς να έχει διαμορφωθεί το οργανωτικό της πλαίσιο. Το αποτέλεσμα ήταν δια της σιωπηρής οδού να απορριφθούν όλες οι προτάσεις για ενίσχυση του δημοκρατικού πλαισίου είτε α) αυτή που πρότεινε την εκλογή αντιπροσώπων και οργάνων σε όλα τα επίπεδα με την ύπαρξη διακριτών εκλογικών ψηφοδελτίων δηλαδή την απλή αναλογική β) είτε αυτή που πρότεινε την αρχή ένα μέλος – ένα σταυρός και γ) είτε την επιμέρους βελτίωση με τον περιορισμό του δικαιώματος σταυροδότησης στο 1/6 των προς εκλογή μελών. Ακόμα και η εντελώς ανεπαρκής πρόταση που είχε καταρχήν αποφασισθεί στην ΚΣΕ για περιορισμό του δικαιώματος σταυροδότησης στο 1/5 των προς εκλογής μελών ανατράπηκε σε μία νύχτα με επιλογή της μεγαλύτερης οργάνωσης στο εσωτερικό του ΑΝΤΑΡΣΥΑ
• Υπήρξε προσπάθεια να μην εισαχθούν προτάσεις για τροποποιήσεις επί των θέσεων στις συνελεύσεις των τοπικών επιτροπών. Με μία επιχειρηματολογία πρωτοφανή στα χρονικά για σχηματισμό της αριστεράς είτε Α) ότι δεν είναι δυνατόν το κατώτερο όργανο να αμφισβητήσει τις αποφάσεις του ανωτέρου, είτε Β) ότι δεν έχει καμία σημασία η απόφαση των τοπικών συνελεύσεων αφού δεν δεσμεύει του αντιπροσώπους που θα εκλεγούν να την υπερψηφίσουν στη Συνδιάσκεψη.  Επιχειρηματολογία που δεν συμβαδίζει όχι με μέτωπο της επαναστατικής αντικαπιταλιστικής αριστεράς, αλλά ούτε καν με γραφειοκρατικά ανατολικού τύπου, ή σοσιαλρεφορμιστικά κόμματα.
• Δεν τέθηκε κανένα κριτήριο συμμετοχής στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ όλο το χρονικό διάστημα, που μεσολάβησε μεταξύ των δύο Συνδιασκέψεων, ούτε κάποιο χρονικό όριο για την εγγραφή νέων μελών πριν τη διαδικασία εκλογής αντιπροσώπων (ακόμα και το άνευ σημασίας τριήμερο καταστρατηγήθηκε σε πολλές περιπτώσεις). Το αποτέλεσμα ήταν να εμφανισθούν μέλη μόνο για να ψηφίσουν και τα οποία θα εμφανισθούν – ακόμα και αυτό είναι αμφίβολο – μόνο για να ξαναψηφίσουν στην επόμενη Συνδιάσκεψη.
• Το γεγονός αυτό οδήγησε σε αρκετές περιπτώσεις σε αλλοίωση των διαδικασιών. Ορισμένες οργανώσεις είτε σε καθολική κλίμακα για τα μεγέθη τους, είτε σε μεγάλο βαθμό α) ενέγραψαν ή επανενέγραψαν ως μέλη συγγενικά τους ή φιλικά τους πρόσωπα τα οποία δεν είχαν κάποια σχέση με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ και σε ορισμένες περιπτώσεις ούτε γενικά με το κίνημα και την αριστερά β) προχώρησαν στην αυθαίρετη τοποθέτηση μελών ή και επιρροών τους σε τοπικές επιτροπές στις οποίες δεν κατοικούσαν έτσι ώστε να συγκεντρώσουν δυνάμεις και να αλλοιώσουν τους συσχετισμούς γ) γενίκευσαν την κυκλική σταυροδοσία και μάλιστα έξω από κάθε πολιτική αρχή και συμφωνία σε επίπεδο τοπικών επιτροπών. Το γεγονός αυτό αλλοιώνει κάθε έννοια δημοκρατίας πολύ περισσότερο από την προηγούμενη συνδιάσκεψη στο βαθμό που δυνητικά εισάγει τρία επίπεδα κυκλικής σταυροδοσίας α) αντιπρόσωποι τοπικής επιτροπής β) εκλογή ΠΣΟ από Συνδιάσκεψη και γ) αν υπάρξει καταστατική αλλαγή εκλογή ΚΣΕ από ΠΣΟ πρόκειται για τριπλή αντιδημοκρατική εκτροπή που πολλαπλασιάζει την εκπροσώπηση των μεγαλύτερων μπλοκ και εκμηδενίζει των μικρότερων. Ετσι συνεπώς, η σωστή πρόταση για εκλογή της ΚΣΕ από το ΠΣΟ πρέπει απαραίτητα να συνοδευθεί από την καθιέρωση συστήματος απλής αναλογικής
• Οι διεργασίες αυτές είναι αποτέλεσμα των υπολογισμών και των μεθοδεύσεων βασικών πολιτικών δυνάμεων της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και την έλλειψη δημοκρατικού πλαισίου λειτουργίας που αυξάνεται. Ετσι η κυκλική σταυροδοσία της προηγούμενης Συνδιάσκεψης άνοιξε τους ασκούς του Αιόλου. Ορισμένοι από αυτούς που κατήγγειλαν την κυκλική σταυροδοσία στην προηγούμενη Συνδιάσκεψη, «διδάχτηκαν» και για λόγους «άμυνας» όπως διατείνονται την εφάρμοσαν και την πήγαν πολλά βήματα παραπέρα συνδυάζοντάς τη με τα περιφερόμενα ή τα μέλη μίας χρήσης. Στην επόμενη Συνδιάσκεψη οι πρώτοι διδάξαντες της κυκλικής σταυροδοσίας που τώρα μπορεί να μην ενέγραψαν σε μαζική κλίμακα άσχετα πρόσωπα με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ ή με τις περιοχές τοπικών επιτροπών θα το κάνουν και πάει λέγοντας.
• Οι μεθοδολογίες αυτές συμπυκνώνουν μία πολιτική κατάσταση. Αντανακλούν την εμπέδωση της με αστικούς όρους εκπροσώπησης πολιτικών σχέσεων η ακόμη χειρότερα κοινωνικών σχέσεων. Στην πρώτη περίπτωση έχουμε τα μέλη των οργανώσεων που τυπικά είναι υπέρ της απλής αναλογικής σε όλα τα επίπεδα και την διεκδικούν και την ίδια ώρα εφαρμόζουν κυκλική σταυροδοσία και αποδέχονται τις ενιαίες λίστες σταυροδότησης που οδηγούν σε πλειοψηφικό σύστημα επειδή το επιβάλλει το «καλό» της οργάνωσης. Στην δεύτερη περίπτωση, έχουμε απλά προσωπικές σχέσεις που διαμεσολαβούνται σε μία εκλογική διαδικασία μία φορά στα δύο χρόνια, κάτι ανάλογο με συμμετοχή στις «βουλευτικές εκλογές του χώρου» . Αυτές οι διαδικασίες δεν υπάρχουν ούτε στα αστικά κόμματα, παρά μόνο στην περίπτωση που θέλουν να μετασχηματιστούν σε ακόμα αντιδραστικότερη κατεύθυνση. Π.χ. η καθολική συμμετοχή «επιρροών» που εγγράφονταν στα μητρώα μέχρι την ημέρα της ψηφοφορίας για εκλογή αρχηγού ήταν ένα ακόμα περαιτέρω βήμα στην αντιδραστικοποίηση του ΠΑΣΟΚ και δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί αν δεν είχε προηγηθεί μία μακρά πορεία αντιδραστικοποίησης του. Αντίστοιχα ένα σημαντικό διακύβευμα για τις εξελίξεις στην αριστερά αφορά στη διαδικασία  μετασχηματισμού του ΣΥΡΙΖΑ από μέτωπο- συνασπισμό οργανώσεων και ρευμάτων σε κόμμα με αρχηγικά χαρακτηριστικά και την κατάργηση των συνιστωσών και την εκλογή των οργάνων του με ενιαία λίστα. Η μεταβολή αυτή δεν είναι άσχετη με την νέα θέση του στο πολιτικό φάσμα. Αυτή η διαδικασία οργανωτικής συγκρότησης σε μια συγκυρία που η ένταξη και ποσοτικά  αλλά και ποιοτικά στελεχών και επιρροών όχι απλά της παλαιότερης «κεντρώας» σοσιαλδημοκρατίας αλλά και του ΠΑΣΟΚ της περιόδου του επιθετικού νεοφιλελευθερισμού επιχειρεί να  συγκροτήσει έναν μηχανισμό υπό την ηγεμονία της παρούσας γραμμής Τσίπρα, να θέσει ένα πλαίσιο εξισορρόπησης των πολιτικών αντιθέσεων, να οριοθετήσει την πολιτική επίδραση που ενδεχομένως είχαν μέχρι τώρα μικρότερες οργανώσεις με όψεις αριστερής κριτικής ή και κομμάτια του ίδιου του ΣΥΝ που μέχρι πρότινος δημόσια αμφισβητούσαν την επιμονή στην ευρωστρατηγική. Ακόμα όμως και στο ΣΥΡΙΖΑ που αποτελεί ένα μέτωπο ρεφορμιστικών δυνάμεων  υπάρχουν σοβαρές αντιστάσεις για αυτή την μεταβολή και την περαιτέρω αστικοποίηση του.  Ειναι κατανοητό σε όλους ότι αυτού του τύπου η ενοποίηση του Συνασπισμού, στο όνομα του ανοίγματος στις μάζες για την ενίσχυση του εν όψει της κατάληψης της κυβερνητικής εξουσίας  θα συμπιέσει τις αριστερές τάσεις. Ακόμα όμως και στο ΣΥΡΙΖΑ σε αντίθεση με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ έχει ληφθεί η πρόνοια ότι τα μέλη που θα εγγράφονται το διάστημα ένα μήνα πριν από το Συνέδριο του δεν θα έχουν δικαίωμα συμμετοχής στην εκλογή αντιπροσώπων.
• Τι επίδραση μπορεί να έχει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ όταν εφαρμόζει με τον χειρότερο τρόπο τις «ενιαίες» λίστες και τον αποκλεισμό τάσεων και αντιλήψεων. Υπ΄ αυτή την έννοια το ζήτημα της δημοκρατικής συγκρότησης δεν είναι ούτε εσωστρεφές, ούτε η συζήτηση του οπισθοδρόμηση. Αντίθετα το ξεπέρασμα τέτοιων προβληματικών είναι αναγκαίος όρος για μια σταθερή ΑΝΤΑΡΣΥΑ, που θα διευρύνεται, θα δημιουργεί πολιτικό ρεύμα και θα επιδρά στις εξελίξεις
• Το λιγότερο προβληματικό αν και όχι αμελητέο στοιχείο των διαδικασιών που ακολουθήθηκαν στη Συνδιάσκεψη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, είναι η αλλοίωση των συσχετισμών. Το πιο σημαντικό είναι ο εθισμός ενός ευρύτερου δυναμικού σε μία κουλτούρα και πρακτική που δεν έχει σχέση με τις αρχές της επαναστατικής αριστεράς. Το να καταστρατηγείς τις δημοκρατικές αρχές με την κυκλική σταυροδοσία είναι γραφειοκρατισμός. Το να εντάσσεις συγκυριακά για λόγους εκλογικής μάχης σε ένα μέτωπο της επαναστατικής αντικαπιταλιστικής αριστεράς ανθρώπους που δεν έχουν καμία σχέση με την πρακτική και τη λειτουργία του είναι αντιδραστικό και επικίνδυνο. Το να μεταφέρεις ανθρώπους εδώ και εκεί και να τους βάζεις να λένε ψέματα για τον τόπο κατοικίας τους μπροστά σε μία ολόκληρη συνέλευση, είναι αμοραλισμός. Το να ανέχεσαι ή και να αναπαράγεις όλες αυτές τις μεθοδολογίες και να κάνεις το «κοροΐδο» γιατί  σε βολεύει είναι τυχοδιωκτισμός. Ολες αυτές τις πρακτικές πρέπει να τις αντιμάχεται η αντικαπιταλιστική αριστερά και είναι δεδομένο ότι τις αντιμάχεται όταν αφορούν βουλευτικές εκλογές, ή τη νοθεία σε ένα σύλλογο και ένα σωματείο, την εγγραφή προσώπων που δεν έχουν σχέση με τους χώρους και τους κλάδους, συνήθη πρακτική του καθεστωτικού αλλά και του ρεφορμιστικού συνδικαλισμού κ.λ.π.
• Για αυτούς τους λόγους και η ίδια η διαδικασία των συζητήσεων των τοπικών συνελεύσεων στο βαθμό που κυριάρχησαν αυτές οι μεθοδολογίες εμφάνισαν μεγάλο βαθμό αδικαιολόγητης πόλωσης, και στρατοπεδοποίησης χωρίς πολιτικό περιεχόμενο. Πολλοί σύντροφοι ανένταχτοι και οργανωμένοι απογοητεύτηκαν από την εμφάνιση αμετακίνητων και αδιαπέραστων μπλοκ, ατόμων πολλά από τα οποία δεν είχαν τακτική συμμετοχή στις προηγούμενες τοπικές συνελεύσεις που στρατεύονταν πίσω από παράλληλους μονολόγους.
• Ενα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα για την ΑΝΤΑΡΣΥΑ και την μελλοντική ύπαρξη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι η λειτουργία της σε ένα πολιτικό και δημοκρατικό πλαίσιο το οποίο να συνδυάζει δύο πρωτότυπα καθήκοντα α) τη σταθερότητα και την διεύρυνση ενός μετώπου πολιτικού δυνάμεων και τάσεων και β) την ώσμωση, σύγκλιση, αλληλοστήριξη και από κοινού ανάπτυξη ενός κοινωνικού και πολιτικού δυναμικού που προέρχεται από διαφορετικές οργανώσεις, αντιλήψεις, κοινωνικούς χώρους. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ των μελών δεν σημαίνει το μετασχηματισμό της ΑΝΤΑΡΣΥΑ σε κόμμα, ή πολιτικό φορέα με κατάργηση των τάσεων – πόσο μάλλον όταν ακόμα και σε αρκετά κόμματα, της αριστεράς υπάρχει η θεσμοθετημένη λειτουργία των τάσεων – διότι δεν υπάρχει, ούτε θα υπάρξει στο μεσοπρόθεσμο μέλλον η απαραίτητη πολιτικοϊδεολογική σύγκλιση και ενότητα θεωρίας και πρακτικής στο εσωτερικό της για κάτι τέτοιο. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ των μελών σημαίνει αυτό που περιγράψαμε παραπάνω: σύγκλιση πρακτικής, όσμωση αντιλήψεων, κοινή οριζόντια πολιτική λειτουργία του συνόλου των μελών της, οργανωμένων και ανένταχτων. Απαραίτητο για κάτι τέτοιο είναι α) η εφαρμογή της απλής αναλογικής για την εκλογή των οργάνων της και β) ο καθορισμός της ιδιότητας του μέλους σε σχέση με τις πολιτικές διαδικασίες και τις πολιτικές πρωτοβουλίες της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Είναι διαλυτικό για την έννοια της ΑΝΤΑΡΣΥΑ των μελών και για την έννοια του μετώπου με αυτοτελείς πολιτικές λειτουργίες, το γεγονός της συμμετοχής στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ δι’ εκπροσωπήσεως δηλαδή χωρίς καμία συμμετοχή στις πολιτικές διαδικασίες της απλά επειδή κάθε δύο χρόνια μπορεί να εμφανίζεται κανείς ως μέλος ή επιρροή μίας οργάνωσης.
• Για τους παραπάνω λόγους είναι απαραίτητο και επιτακτικό να γίνουν οι ακόλουθες μεταβολές στο πλαίσιο πολιτικό οργανωτικής λειτουργίας της ΑΝΤΑΡΣΥΑ 1) να λειτουργήσουν οι κλαδικές επιτροπές 2) η εγγραφή στις τοπικές επιτροπές να γίνεται με κριτήρια αποκλειστικά τον τόπο κατοικίας ή τον τόπο εργασίας 3) τα νέα μέλη που εγγράφονται στο διάστημα που μεσολαβεί ένα μήνα πριν από την καθορισμένη ημερομηνία της εκάστοτε Συνδιάσκεψης να μην έχουν δικαίωμα συμμετοχής στην εκλογή αντιπροσώπων για τη Συνδιάσκεψη 4) τα μέλη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ αυτοδίκαια χάνουν την ιδιότητα του μέλους αν για χρονικό διάστημα 8 μηνών δεν έχουν συμμετάσχει στις πολιτικές διαδικασίες της ΑΝΤΑΡΣΥΑ (συνεδριάσεις τοπικών ή κλαδικών επιτροπών, ή οργάνων που έχουν εκλεγεί) και δεν είναι συνεπή στις οικονομικές τους υποχρεώσεις. Η επανεγγραφή μελών που έχουν απολέσει  την ιδιότητα μέλους μπορεί να γίνει, ωστόσο τα μέλη που επανεγγράφονται δεν μπορούν να συμμετάσχουν στην εκλογή αντιπροσώπων, ή άλλων οργάνων για διάστημα ενός μηνός από την ημερομηνία επανεγγραφής τους. 5) Η εκλογή των αντιπροσώπων και όλων των οργάνων (τοπικών συντονιστικών, κλαδικών συντονιστικών, ΠΣΟ, ΚΣΕ) γίνεται με την μέθοδο της συμμετοχής σε διακριτές πολιτικές – εκλογικές λίστες – πλατφόρμες και με έγκυρο αριθμό σταυρών που αντιστοιχεί στο ¼ του αριθμού υποψηφίων της κάθε πλατφόρμας. Στα επιχειρήματα ορισμένων σ. ότι η ύπαρξη διαφορετικών πολιτικοεκλογικών πλατφορμών εμποδίζει α) την δυνατότητα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ να ενοποιηθεί β) την δυνατότητα των ανένταχτων συντρόφων να εκλεγούν πρέπει να απαντήσουμε ότι αντίθετα η ενοποίηση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και πολλοί περισσότερο η εκλογή ανένταχτων σ. διευκολύνεται οργανωτικά από την απλή αναλογική αλλά και τη συζήτηση πάνω σε πολιτικές κατευθύνσεις που ενοποιούν ευρύτερες τάσεις και όχι στενά πολιτικό οργανωτικούς μηχανισμούς. Στο επιχείρημα ότι η εκλογή μέσω πλατφόρμας δεν δίνει την δυνατότητα να επιλεγούν σ. από άλλες πλατφόρμες που πιθανόν να ήθελαν να επιλέξουν σ. που δεν τοποθετούνται απόλυτα προς μία πλατφόρμα αυτό πιθανόν να μπορούσε να επιλυθεί με ένα μικτό σύστημα δηλαδή την εκλογή του 80 % των αντιπροσώπων ή των οργάνων με πλατφόρμες και του υπόλοιπου 20 % με ενιαία λίστα με δυνατότητα επιλογής του 1/5 του συνολικού αριθμού προς εκλογής υποψηφίων.

Βάνιας Ζαμπούνης