1. Οι άρχουσες τάξεις παγκόσμια τρέφουν μεγάλες προσδοκίες για έξοδο από την πανδημία και οικονομική ανάκαμψη, υπολογίζοντας ότι έτσι θα μπορέσουν να κρατήσουν τον έλεγχο απέναντι στην οργή και τις ελπίδες του απλού κόσμου που υποφέρει, αγανακτεί και αγωνίζεται. Η μακρόσυρτη και πολλαπλή κρίση του καπιταλισμού διεθνώς, όμως, δεν βρίσκεται στο τέρμα της. Αντίθετα, αποσταθεροποιεί σε πολλά επίπεδα τα σενάρια των κυβερνήσεων και των πολιτικών δυνάμεων που υπηρετούν το σύστημα και ανοίγει διαρκώς δυνατότητες για τις αντιστάσεις της εργατικής τάξης και τις πρωτοβουλίες της αριστεράς που αντιπαλεύει το σύστημα.

 

Αυτή η αντίφαση ανάμεσα στις προσδοκίες για βελτίωση της κατάστασης και στην αδυναμία του συστήματος να τις υλοποιήσει, είναι πιο έντονη στην περίπτωση του ελληνικού καπιταλισμού: η κρίση του ήταν και παραμένει πιο βαθιά, η εργατική τάξη κουβαλάει δυνατές εμπειρίες αγωνιστικά και πολιτικά και η επαναστατική αριστερά παίζει ρόλο στην εξέλιξη της αναμέτρησης.

 

2. Η οικονομική ύφεση δεν είναι απλά και μόνο αποτέλεσμα της πανδημίας και της καραντίνας αλλά συνδέεται με τη μακρόσυρτη κρίση του συστήματος. Πολλές επιχειρήσεις ήταν ήδη «ζόμπι» σαν αποτέλεσμα της αναιμικής ανάκαμψης από την κρίση του 2008-09, και η κατάστασή τους επιβαρύνθηκε μέσα στη βουτιά του 2020. Το τραπεζικό σύστημα που διαχειρίζεται τα «κόκκινα δάνειά» τους αντιμετωπίζει διλήμματα για το αν και μέχρι πότε μπορεί να συνεχίσει να τις χρηματοδοτεί, έστω κι αν οι κεντρικές τράπεζες συνεχίσουν να προσφέρουν φτηνό χρήμα. Δεν υπάρχει καμιά εγγύηση ότι το φτηνό χρήμα προς τις τράπεζες και τις επιχειρήσεις μετατρέπεται σε επενδύσεις και ανάπτυξη. 

 

3. Αυτά λειτουργούν αποσταθεροποιητικά για πολιτικά συστήματα των οποίων οι αντοχές ήδη δοκιμάζονται σκληρά. Ο κατάλογος των χωρών που γνώρισαν μαζικές εκρήξεις απλώνεται από το Σουδάν τον Ιούνη του 2019 μέχρι την Ινδία πρόσφατα. Η συσσωρευμένη οργή της εργατικής τάξης, της νεολαίας και των φτωχών προκαλεί ένα κύμα ριζοσπαστικοποίησης σχεδόν παντού. Η εισβολή των ακροδεξιών οπαδών του Τραμπ στο Καπιτώλιο ήταν η επιβεβαίωση της τάσης προς πολιτική αποσταθεροποίηση.

 

4. Επιπλέον αποσταθεροποιητικά λειτουργεί η ένταση των γεωστρατηγικών ανταγωνισμών. Το υπόβαθρο για τους κλυδωνισμούς σε όλη την ιμπεριαλιστική αλυσίδα είναι η σχετική υποχώρηση της αμερικάνικης ηγεμονίας και αυτή είναι άλλη μια πλευρά της μακρόσυρτης κρίσης του συστήματος που δεν βρίσκεται στο τέλος της. Αντίθετα, δημιουργεί επιπλέον πιέσεις και αυτό είναι πολύ ορατό στη γειτονιά του ελληνικού καπιταλισμού.

 

5. Όταν το καλοκαίρι του 2019 η Νέα Δημοκρατία κέρδιζε τις εκλογές, ανθούσαν οι θεωρίες ότι αυτό ήταν ένα σημάδι πως κλείνει η «παρένθεση» της πολιτικής και οικονομικής κρίσης συνολικά στην Ευρώπη, ακόμη και στην Ελλάδα. Μόλις ενάμισι χρόνο αργότερα αυτές οι απόψεις έχουν χρεοκοπήσει. Στο επίπεδο της οικονομίας, οι επίσημες προβλέψεις της ΕΕ θεωρούν ότι ούτε στα τέλη του 2022 το ΑΕΠ δεν θα έχει επιστρέψει στα επίπεδα του 2019. 

 

6. Οι δυσκολίες δεν περιορίζονται στην οικονομία. Αφορούν και τις γεωπολιτικές φιλοδοξίες του ελληνικού καπιταλισμού. Το άπλωμα των ανταγωνισμών με την Τουρκία έχει σημάνει εμπλοκή σε όλο και περισσότερα ναρκοπέδια, από τη Λιβύη μέχρι τα Αραβικά Εμιράτα. Ταυτόχρονα, η ήττα του Τραμπ και η ανάδειξη του κινήματος Black Lives Matter είναι μεγάλο πλήγμα και για τους ντόπιους πολιτικάντηδες: ο ρατσισμός δεν τους δίνει σανίδα σωτηρίας. Αυτό είναι το υπόβαθρο για την τάση της κυβέρνησης να καταφεύγει όλο και περισσότερο σε αστυνομικά μέτρα καταστολής. Ο προκλητικός ρόλος του Χρυσοχοϊδη δεν είναι ένδειξη δύναμης, είναι ένδειξη αδυναμίας. Γι’ αυτό άλλωστε οι απαγορεύσεις έχουν πάει από πολιτικό φιάσκο σε πολιτικό φιάσκο, από την καραντίνα της Πρωτομαγιάς μέχρι το Πολυτεχνείο, την επέτειο του Γρηγορόπουλου και το ποδοπάτημα της απαγόρευσης διαδηλώσεων μέσα στον Γενάρη και τον Φλεβάρη.

 

7. Τίποτε από όλα αυτά δεν σημαίνει ότι σταυρώνουμε τα χέρια και περιμένουμε την κατάρρευση της κυβέρνησης κάτω από το βάρος των εξελίξεων. Το αντίθετο ισχύει: η επαναστατική αριστερά μπορεί και πρέπει να είναι πρωτοπορία στην πάλη ενάντια στην κυβέρνηση της δεξιάς, στην οργάνωση των αγώνων ενάντια στις κυβερνητικές επιθέσεις σε όλα τα μέτωπα. Αυτές τις δυνατότητες έχει αρχίσει να αξιοποιεί όλο και περισσότερος κόσμος και το κόμμα μας ήταν μπροστά σε όλες αυτές τις προσπάθειες, από την 7 Απρίλη των Νοσοκομείων στην 7 Οκτώβρη του αντιφασισμού και συνεχίζουμε. 

 

8. Μπροστά μας ανοίγεται η προοπτική να ξεδιπλωθεί σε μεγαλύτερη κλίμακα αυτή η δυναμική. Αλλά η πορεία δεν είναι γραμμική. Χρειαζόμαστε μεγαλύτερες δυνάμεις για να ανταποκριθούμε με πρωτοβουλίες στήριξης των αγώνων και του κινήματος παντού. Χρειαζόμαστε, όμως, και γενίκευση και συνολίκευση των αντιστάσεων σε ένα πρόγραμμα εργατικής εναλλακτικής λύσης. Στο ερώτημα «Μετά τη ΝΔ τί;» που θα γίνεται όλο και πιο επίκαιρο, η απάντηση δεν είναι μια πιο ευαίσθητη, υποτίθεται, εκδοχή της ίδιας διαχείρισης αλλά ένα πρόγραμμα «έκτακτης ανάγκης» που αγκαλιάζει όλα τα άμεσα αιτήματα της εργατικής τάξης και τα αναδεικνύει σαν μεταβατικά, πέρα από τα όρια του καπιταλισμού μέσα στην κρίση του. Αυτή είναι η πρόκληση για τον νέο αναβαθμισμένο ρόλο του ΣΕΚ το επόμενο διάστημα.

 

9. Από το ξεκίνημα της πανδημίας δημιουργήθηκαν δυο στρατόπεδα: το κυβερνητικό που υποστήριζε ότι η αντιμετώπιση της πανδημίας είναι ατομική ευθύνη του καθένα και της καθεμιάς, και από την άλλη το εργατικό που έβαζε στο στόχαστρο τις ευθύνες της κυβέρνησης και αναδείκνυε τη συλλογική δράση σαν απάντηση. Οι συμμετοχές σε αυτήν την αντιπαράθεση δεν ήταν ξεκάθαρες από την αρχή, αλλά όσο προχωρούσαν οι αγώνες, τόσο περισσότερο δυνάμωνε το δικό μας στρατόπεδο και αδυνάτιζε η άλλη μεριά.

 

Η πρώτη μεγάλη κεντρική μάχη ήταν στα νοσοκομεία. Η 7 Απρίλη στις πύλες διεκδικώντας μαζικές προσλήψεις, επίταξη των ιδιωτικών κλινικών και μέτρα προστασίας, έδειξε το δρόμο και σε άλλα εργατικά κομμάτια. Τεράστια συλλαλητήρια των Εργατών Τέχνης τον Μάη, ακολούθησαν τα σωματεία του Επισιτισμού-Τουρισμού με την αντικαπιταλιστική αριστερά να συμμετέχει και να δίνει τον τόνο με αιτήματα όπως «Κρατικοποίηση ξενοδοχείων για να έχουν δουλειά οι εργαζόμενοι και να βρουν στέγη οι πρόσφυγες και οι άστεγοι». Στην εκπαίδευση, μαθητές, φοιτητές και εκπαιδευτικοί ανέδειξαν με τις κινητοποιήσεις τους τους όρους για ανοιχτά σχολεία και πανεπιστήμια. Καινούργια αιτήματα που δένουν τις μάχες των εργατών με τις ανάγκες όλης της κοινωνίας μέσα στην περίοδο της πανδημίας και της ύφεσης. 

 

10. Αντίστοιχο ρόλο έπαιξε η απεργιακή μέρα των Γυναικών στις 8 Μάρτη. Ενώσαμε τους αγώνες των γυναικών ενάντια στον σεξισμό, τις διακρίσεις και τις ανισότητες με τους αγώνες των ομοφυλόφιλων, των τρανς, των προσφυγισσών από τα στρατόπεδα και των μεταναστών χωρίς χαρτιά. Δρόμους για το κίνημα ανοίξαμε και στις 21 Μάρτη, στη διεθνή μέρα ενάντια στον ρατσισμό και τον φασισμό. Η αξία αυτών των ανοιγμάτων φάνηκε άμεσα στις 26 Ιούνη. Η πρωτοβουλία της ΚΕΕΡΦΑ έφερε το Black Lives Matter στην Αθήνα και σε πολλές άλλες πόλεις. Χιλιάδες μετανάστες και πρόσφυγες μαζί με διαδηλωτές από σχολές, σχολεία και συνδικάτα έκαναν κεντρικό το σύνθημα «Black Lives Matter-Refugee Lives Matter». Η 7 Οκτώβρη με την κοσμοπλημμύρα στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας έγινε σημείο καμπής. Η απόφαση για την καταδίκη της Χρυσής Αυγής και τη φυλάκιση της ηγεσίας της ήταν μια τεράστια νίκη για το αντιφασιστικό κίνημα με διεθνή απήχηση. Ήταν υπογράμμιση για το ότι οι αγώνες μπορούν να νικάνε. 

 

11. Όλες αυτές οι εμπειρίες μέσα σε συνθήκες πανδημίας έχουν φέρει πιο κοντά τη σύγκρουση με την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αλλά και τη συνειδητοποίηση τι σημαίνει σήμερα καπιταλισμός σε κρίση. Όλα αυτά επηρεάζουν και τη σχέση των πολιτικοποιημένων κομματιών με τα ρεφορμιστικά κόμματα. Πολύ περισσότερος αριστερός κόσμος κρατάει αποστάσεις από αυτά. Αυτή η στάση πατάει σίγουρα στις εμπειρίες από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ που είναι τόσο πρόσφατες και τόσο απογοητευτικές. Αλλά έχει να κάνει και με το πόσο ξεψυχισμένη είναι η σημερινή αντιπολίτευση. 

 

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει προσφέρει συναίνεση στην κυβέρνηση ξανά και ξανά και για την πανδημία και για τα ελληνοτουρκικά και για την οικονομία. Ουσιαστικά μιλάει ακόμη πιο δεξιά, είτε όταν καταγγέλλει την κυβέρνηση ότι δεν πέτυχε κυρώσεις κατά της Τουρκίας, είτε όταν εγκωμιάζει το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ «που δεν αξιοποιεί η κυβέρνηση». Αποφεύγει κάθε πρωτοβουλία μαζικής κινητοποίησης και όταν ξεκινάνε αγώνες κρατάει αποστάσεις.

 

Το ΚΚΕ διαφοροποιείται φωναχτά από τον ΣΥΡΙΖΑ με συνεχείς καταγγελίες, αλλά ταυτόχρονα αποφεύγει συστηματικά κάθε κλιμάκωση των κινητοποιήσεων. Τα πολιτικά του όρια φαίνονται πολύ καθαρά όταν υποστηρίζει ότι οι ΑΟΖ είναι «εθνικός πλούτος» και τα κινηματικά του όρια φαίνονται στις δράσεις όπου πάντα μπαίνει τελευταίο και αποχωρεί πρώτο. 

 

Για τον κόσμο που αντιστέκεται στις αντεργατικές επιθέσεις, που συγκρούεται με την κυβέρνηση και θέλει να τελειώνει με αυτήν, όλα αυτά σημαίνουν έναν κλονισμό στην παραδοσιακή σχέση με τα ρεφορμιστικά κόμματα, σημαίνουν ότι πολλοί περισσότεροι αγωνιστές βλέπουν τη λύση στους δικούς τους αγώνες και γίνονται πιο ανοιχτοί στην αντικαπιταλιστική προοπτική.

 

12. Αναδεικνύεται η ανάγκη για «εργατική εναλλακτική», δηλαδή ένα πρόγραμμα που συνδέει τα αιτήματα από τις άμεσες μάχες του κινήματος με την προοπτική της ανατροπής όχι μόνο αυτής της κυβέρνησης αλλά του ίδιου του συστήματος, βάζοντας τις ανθρώπινες ανάγκες πάνω από τα κέρδη. Αυτή η γενίκευση ξεκινάει από τις μάχες του εργατικού κινήματος που έχουν διαμορφώσει και αναδείξει τέτοια αιτήματα. Προφανώς αυτό ισχύει για τους εργάτες της Υγείας όταν απαιτούν επίταξη των ιδιωτικών κλινικών αλλά και για τους εργάτες της Τέχνης και του Επισιτισμού και όλων των άλλων κλάδων με μαζική ανεργία που απαιτούν επίδομα ίσο με τον μισθό. Η πανδημία ριζοσπαστικοποιεί τις διεκδικήσεις και η τάση αυτή απλώνεται σε όλα τα μέτωπα. Τις ίδιες διαπιστώσεις μπορούμε να κάνουμε για τις διεκδικήσεις των γυναικών, του κινήματος LGBTQ, του αντιρατσιστικού και του περιβαλλοντικού κινήματος. 

 

Δική μας υπόθεση είναι να συγκεντρώσουμε όλα αυτά τα αιτήματα σε ένα συνολικό πρόγραμμα που τα αναδεικνύει σαν μεταβατικά, δηλαδή συνδέει τις άμεσες μάχες του εδώ και τώρα με την αλλαγή του συστήματος και βάζει την εργατική τάξη στο κέντρο σαν τη δύναμη που μπορεί να το υλοποιήσει. Ένας τέτοιος προσανατολισμός παίρνει την πρωτοβουλία από τα χέρια των ρεφορμιστών που ζητάνε από τον κόσμο να περιμένει τις εκλογές για να «ψηφίσει σωστά» και αναβαθμίζει το ρόλο των επαναστατών όχι μόνο σαν μαχητικών ακτιβιστών αλλά σαν πολιτική δύναμη.

 

13. Σε αυτή την προσπάθεια λογοδοτούν οι κομματικές λειτουργίες του ΣΕΚ, η καμπάνια των στρατολογιών, η οργάνωση των πυρήνων και των κλαδικών ομάδων, το ρίζωμα στους εργατικούς χώρους, στις γειτονιές και στις σχολές. Ανεβασμένους στόχους μπορεί και πρέπει να έχει κάθε πυρήνας και για τις στρατολογίες αλλά και για το κέρδισμα κάθε νέου μέλους στη ζωή του πυρήνα, στις παρεμβάσεις και στις ιδέες μας. Κάθε νέο μέλος που συμμετέχει στη διακίνηση της Εργατικής Αλληλεγγύης αναβαθμίζει το ρόλο του πυρήνα σαν πολιτικό, ιδεολογικό και οργανωτικό κέντρο. Οι εμπειρίες από τη διακίνηση της εφημερίδας μας μέσα στην καραντίνα έδειξαν ζωντανά τη σημασία που έχει. Τα συνεργεία της ΕΑ ήταν καλοδεχούμενες πρωτοβουλίες για τον κόσμο που ήθελε να σπάσει την εξατομίκευση. Το δίκτυο διακίνησης της Εργατικής Αλληλεγγύης είναι πολύτιμο για να συνεχίσουμε και να μεγαλώσουμε αυτόν τον ρόλο μας. Αναπόσπαστο κομμάτι αυτής της προσπάθειας είναι η αξιοποίηση της αρθρογραφίας του Σοσιαλισμός από τα κάτω. Το περιοδικό έχει τη δυνατότητα να δίνει μια πιο αναλυτική και σε βάθος εικόνα των ζητημάτων που ανοίγουν. 

 

14. Αυτό είναι δεμένο με το άπλωμα της «εργατικής εναλλακτικής» τοπικά. Κερδίζουμε περισσότερους αγωνιστές στην αντικαπιταλιστική προοπτική αλλά και κερδίζουμε την εκτίμηση αγωνιστών και αγωνιστριών που ήδη βρίσκονται στον χώρο. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ κεντρικά δεν έχει προχωρήσει να παίξει το ρόλο που της αντιστοιχεί μέσα στη νέα περίοδο, αλλά η παρουσία και παρέμβαση του ΣΕΚ βοηθάει αγωνιστές του χώρου να βλέπουν πώς μπορούν να δράσουν και να προχωρήσουν, όπως είναι εφικτό μέσα στις δυνατότητες και τις προκλήσεις της περιόδου.

 

15. Όλες οι πρόσφατες εξελίξεις, οι αποτυχίες του «λοκντάουν-ακορντεόν», τα σκάνδαλα των εμβολιασμών, η οργή της νεολαίας κατά της Κεραμέως και του Χρυσοχοϊδη, οι αποκαλύψεις για τα σεξιστικά εγκλήματα των πλούσιων (εκ)βιαστών επιταχύνουν την κρίση της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και επιβεβαιώνουν την ανάγκη αλλά και τη δυνατότητα για να δυναμώσουμε την Αριστερά και το κίνημα που παλεύει για την επανάσταση και τον Σοσιαλισμό.