• Πέμ, 16/01/2014 - 11:20
Για την παρέμβαση στο τοπικό επίπεδο, την πολιτική κατεύθυνση της αντικαπιταλιστικής αριστεράς και τις αυτοδιοικητικές εκλογές [των Π.Βασιλάκη, Ν.Πυρουνάκη]

Α. Η διεθνής οικονομική κρίση

1. Πέντε χρόνια μετά το ξέσπασμα της διεθνούς οικονομικής κρίσης και μετά από 4 χρόνια μνημονίων στη χώρα, η καπιταλιστική κρίση εξελίσσεται οδηγώντας σε νέο κύκλο ύφεσης, σε γενικευμένη αποσταθεροποίηση του καπιταλιστκού συστήματος, σε ένταση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών αλλά και σε ακόμα μεγαλύτερη επίθεση στις δυνάμεις της εργασίας.

2. Η οικονομική κρίση αρχικά εκφράστηκε στο χρηματοπιστωτικό επίπεδο (βλ. ΗΠΑ 2008). Και σε αυτό το επίπεδο επιχειρηθήκε αρχικά, στη «σφαίρα» δηλαδή της κυκλοφορίας του κεφαλαίου, σαν δημοσιονομικό πρόβλημα, σαν κρίση «χρέους» η διαχείριση μιας σειράς κρισιακών φαινομένων που η πραγματική αιτία τους εδράζεται στο πραγματικό επίπεδο της παραγωγικής διαδικασίας. Τα φαινόμενα αυτά η μείωση του ποσοστού κέρδους του επενδεδυμένου κεφαλαίου, η αδυναμία παραγωγικής επανεπένδυσης κεφαλαίων και συνακόλουθα η ένταση των διεθνών ανταγωνισμών, η γενίκευση των περιφερειακών πολέμων και των ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στον αγώνα για τον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πηγών περιγράφει την πραγματική ένταση την ένταση και το βάθος της κρίσης, που είναι μία δομική κρίση του καπιταλισμού, μία κρίση υπερσυσσώρευσης.

3. Η κρίση αυτή δεν μπορεί να ξεπεραστεί με την αντιμετώπιση του χρέους, τη «δημοσιονομική εξυγίανση» των κρατικών ελλειμμάτων και τις μειώσεις μισθών, όπως υποστηρίζουν οι νεοφιλελεύθεροι, αλλά ούτε και με «ενέσεις ρευστότητας» και «ενεργοποίηση της ζήτησης», όπως υποστηρίζουν οι νεοκεϊνσιανοί. Δεν πρόκειται να ξεπεραστεί χωρίς μια μαζικής έκτασης καταστροφή κεφαλαίων, που μπορεί να οδηγήσει σε ανάκαμψη του ποσοστού κέρδους, ούτε και χωρίς μια τεράστια προσπάθεια αναδιάρθρωσης της παραγωγής και ριζικής τροποποίησης του συσχετισμού δύναμης σε βάρος της εργασίας.

4. Ανάλογα και οι στρατηγικές εξόδου του κεφαλαίου από την κρίση ακολουθούν «ιστορικές» πεπατημένες. Η φυγή κεφαλαίων προς άλλες αγορές (χαμηλότερο κόστος παραγωγής, φθηνή εργατική δύναμη, χαμηλό ή ανύπαρκτο επίπεδο ταξικών αγώνων κ.α.) είναι η μία όψη, ενώ η άλλη - στο εσωτερικό των κοινωνικών σχηματισμών του «δυτικού κόσμου» που βρίσκονται στο επίκεντρο της κρίσης – ως φυσικό επακόλουθο, είναι η αύξηση της εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης (μείωση μισθών, κατάργηση συμβάσεων κ.α.) και η οικονομική καταστροφή – ταχύτατη «απαξίωση» - κεφαλαίων που είτε δεν ήταν παραγωγικά, είτε εδράζουν τη δραστηριότητα τους σε μεταποιητικές και εμπορικές δραστηριότητες ή/και παραγωγικές με κύριο χαρακτηριστικό όμως την ένταση εργασίας.

Β. Η κρίση στην ευρωζώνη – το δημόσιο χρέος

5. Το βάθος της κρίσης αποτυπώνεται και στις εκρηκτικές διαστάσεις που παίρνουν οι αντιφάσεις εντός της ευρωζώνης, αναδεικνύοντας και τα όρια της «αρχιτεκτονικής» του ευρώ, όπως τα προβλήματα της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και Ιταλίας, που δείχνουν αυτήν την στιγμή άλυτα, ενώ επίσης είναι χαρακτηριστικό το πώς διαχειρίζεται την κρίση μια «αριστερή» κυβέρνηση της Κύπρου στα πλαίσια της Ε.Ε.

6. Με λίγα λόγια το δημόσιο χρέος είναι πρώτα και κυρίαρχα πολιτικό ζήτημα και οι στρατηγικές γύρω απ’ το χρέος βαθιά ταξικές. Με μοχλό το δημόσιο χρέος πραγματοποιείται η πιο βάρβαρη κοινωνική επίθεση των δυνάμεων του κεφαλαίου απέναντι στις όποιες εναπομείναντες κατακτήσεις των δυνάμεων της εργασίας στον ανεπτυγμένο δυτικό κόσμο στα πλαίσια της Ε.Ε.

7. Επιπρόσθετα, η ενίσχυση της βασική κατεύθυνση στο εσωτερικό της ΕΕ, ως τη μόνη υπαρκτή λύση για την ανάκαμψη της κεφαλαιακής κερδοφορίας, της εμβάθυνσης της «ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης» που εξαρτά τα όποια «πακέτα βοήθειας» από την εμπέδωση ιδιαίτερα σκληρών μέτρων λιτότητας και «διαρθρωτικών αλλαγών» σε βάρος των ευρωπαίων εργαζομένων, σημαίνει ειδικά για την Ελλάδα την ένταση της στρατηγικής των «διαρθρωτικών αλλαγών», της μετατροπής της Ελλάδας σε μια «Ειδική Οικονομική Ζώνη» φτηνής και ευέλικτης εργασίας, επιχειρηματικής ασυδοσίας και λεηλασίας του δημόσιου πλούτου.

8. Οι πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις στο εσωτερικό της ΕΕ, όπως η νίκη της Μέρκελ στη Γερμάνια επιβεβαιώνουν τη συνέχεια της ίδιας πολιτικής, αλλά και αποδεικνύουν τις πλαστές προσδοκίες που καλλιέργησε η ελληνική κυβέρνηση ότι όταν τελειώσει η προεκλογική εκστρατεία και οι ανάγκες της θα «χαλαρώσει» η «γερμανική πολιτική», ήταν ένα ακόμα επικοινωνιακό παιχνίδι για τη στήριξη της αντιλαϊκής πολιτικής. Άλλωστε υπό εποπτεία θα έναι η ελληνική οικονομία, ακόμα και χωρίς μνημόνια, σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο της ΕΕ, το οποίο έχει συνυπογράψει η Ελλάδα. Για άλλα τουλάχιστον 27 χρόνια, θα βρίσκεται υπό καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, σύμφωνα με τα όσα προβλέπει η δίπτυχη δέσμη μέτρων για την οικονομική διακυβέρνηση της ευρωζώνης, που άρχισε ήδη να εφαρμόζεται.

9. Συμπερασματικά λοιπόν μπορούμε να πούμε ότι: Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές και η φυγή μπρος τα εμπρός δεν είναι μία απ' τις  επιλογές του ελληνικού κεφαλαίου και της κυβέρνησης, αλλά η μοναδική. Δεν μπορεί να υπάρχει κενσυανικού τύπου διαχείριση σε αυτά τα πλαίσια. Πλέον, περισσότερο παρά ποτέ δεν πρέπει να υπάρχουν αυταπάτες για τυχόν αλλαγή της Ευρωπαϊκής πολιτικής. Αντίθετα, θα πρέπει να περιμένουμε βάθεμα του νεοφιλελεύθερου και αντιδημοκρατικού χαρακτήρα της ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι το αίτημα της ρήξης με το ευρώ και την ΕΕ, αναδεικνύεται σε βασικό στοιχείο μιας μάχιμης αριστερής τοποθέτησης.

Γ. Η εξέλιξη της κρίσης στην Ελλάδα

10. Παρά τους πανηγυρισμούς για το πρωτογενές πλεόνασμα στην πραγματικότητα ζούμε τη διάψευση του “success story” της κυβέρνησης. Η τρομαχτική και σταθερή αύξηση της ανεργίας, η παρατεταμένη ύφεση, η διάλυση κρίσιμων υποδομών από τη λιτότητα, η εκτίναξη του συνολικού χρέους στα 321 δισ. €, η βεβαιότητα του χρηματοδοτικού κενού όχι μόνο το 2014 αλλά και το 2015 και μετά όταν θα σωρεύονται χρέη προς αποπληρωμή, σημαίνουν ότι παραμένουμε μέσα στο πλαίσιο της διαρκούς ανάγκης «νέας βοήθειας» και κατά συνέπεια των νέων μνημονίων και μέτρων, τουλάχιστον μέχρι το τέλος της δεκαετίας, στο πλαίσιο και της συνολικότερης αντιδραστικής αναδιάρθρωσης της ΕΕ στην εποχή της «ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης» και της προσπάθεια για μια νέα οικονομική αρχιτεκτονική της Ευρώπης.

11. Σε αυτό το φόντο η συνεχιζόμενη περικοπή των δημόσιων δαπανών, βασική πλευρά άλλωστε του πρωτογενούς πλεονάσματος, των μισθών και των συντάξεων, που θα συνεχιστεί και όλα τα επόμενα χρόνια, εφόσον μόνο έτσι μπορεί να εκπληρωθεί η πρόβλεψη για πλεονάσματα που θα αποπληρώνουν το χρέος, συνεπάγεται μια συνεχή αφαίρεση ρευστότητας από την οικονομία που αντικειμενικά συντηρεί ένα φαύλο κύκλο λιτότητας – ύφεσης – ανεργίας, όσες αισιόδοξες προβλέψεις και εάν κάνουν. Αυτό εξηγεί την επιμονή να περάσουν τώρα οι διαθεσιμότητες / απολύσεις (και το δεύτερο κύμα το Δεκέμβρη), το νέο κύμα φορομπηξίας από το φθινόπωρο, μέτρα όπως η άρση της αναστολής πλειστηριασμών για την πρώτη κατοικία (μέτρο που στοχεύει όχι μόνο στην ενίσχυση των τραπεζών αλλά και στην υποτίμηση της ακίνητης περιουσίας στο πλαίσιο της συνολικότερης στρατηγικής της εσωτερικής υποτίμησης). Κομβική πλευρά των εξελίξεων το επόμενο διάστημα και το νέο κύμα ιδιωτικοποιήσεων, ξεκινώντας από την πίεση της Τρόικας για άμεση εκποίηση της ΛΑΡΚΟ, των ΕΑΣ και της ΕΒΟ.

12. Παρόλα αυτά, πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι η κυρίαρχη στρατηγική των ισχυρότερων αστικών μερίδων σήμερα συμπυκνώνεται στην πολιτική στρατηγική της ΕΕ – ΟΝΕ. Παρόλη την πίεση που ασκείται σε μερίδες της αστικής τάξης δεν πρέπει παραβλέπουμε ότι σημαντικές μερίδες του κεφαλαίου αναβαθμίζουν τη θέση τους μέσα στη συγκυρία. Η συντριβή των μισθών, η διάλυση των εργατικών δικαιωμάτων, και η απελευθέρωση των απολύσεων έχουν βελτιώσει τα περιθώρια κέρδους πολλών επιχειρήσεων, ενώ στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η συγκυριακή ενίσχυση κλάδων όπως ο τουρισμός. Η τροποποίηση του συσχετισμού δύναμης σε βάρος της εργασίας και όλα αυτά τα μικρά και μεγάλα μεμονωμένα «success stories» εξηγούν και γιατί υπάρχει τελικά τόσο εντυπωσιακή συστράτευση των αστικών μερίδων και των «οργανικών διανοουμένων» τους πίσω από την κυβερνητική πολιτική. Ακόμη και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν μεμονωμένοι κλάδοι, κύρια όσοι εξαρτώνται από μεγάλες ροές δανειακής ρευστότητας από τις τράπεζες, μεταφράζονται στην πραγματικότητα σε απαίτηση για ακόμη μεγαλύτερες «διαρθρωτικές αλλαγές», για ακόμη μεγαλύτερη επίθεση προς τις δυνάμεις της εργασίας.

 

Δ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση

13. Την ίδια στιγμή η ίδια η Ε.Ε. αποτυπώνει θεσμικά στην λειτουργία της τις νίκες του κεφαλαίου σε όλα τα επίπεδα. Η Ευρωπαϊκή Οικονομική Διακυβέρνηση, οι ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί, οι τιμωριτικές κυρώσεις, η αποφασιστική λειτουργία γραφειοκρατικών επιτελείων και τόσα άλλα διαλύουν και τις τελευταίες ψευδαισθήσεις όποιων έλπιζαν ότι κάτι καλό μπορεί να βγει απ’ τον ιμπεριαλιστικό αυτό μηχανισμό. Στο κάτω κάτω, είναι η ίδια η Ε.Ε., που ενορχηστρώνει την επίθεση, τα μνημόνια και ό,τι βιώνουμε τόσα χρόνια στην Ελλάδα, η πιο μεγάλη συνιστώσα της επίθεσης και της Τρόικα. Ακόμα και απλές πολιτικές αστικής διαχείρισης σε πιο φιλολαϊκή κατεύθυνση σε ένα ενδεχόμενο συγκρότησης με όρους εξουσίας μιας νέας σοσιαλδημοκρατίας όπως: ο «έλεγχος κεφαλαίων», δασμοί και γενικότερα προστατευτικά μέτρα, μεγάλες κρατικές παρεμβάσεις, εθνικοποιήσεις, χρηματοδοτήσεις, ή ακόμα και για μια φιλομεταναστευτική πολιτική απαιτούν την σύγκρουση και την ρήξη με την Ε.Ε και την ΟΝΕ.

14. Η Ε.Ε. που θεωρεί τα ριζοσπαστικά κινήματα τρομοκρατικές οργανώσεις, η Ε.Ε. που εξισώνει τον φασισμό με τον κομμουνισμό, η Ε.Ε. που αιματοκυλεί την ανθρωπότητα είναι απ’ την ίδρυση της, την δομή και την φύση της αντιλαϊκός ιμπεριαλιστικός μηχανισμός.

15. Δεν μπορεί σήμερα μια αριστερή δύναμη να μην βάζει στην ημερήσια διάταξη αυτά τα ζητήματα και να προσδιορίζεται ως αριστερή. Όποια δύναμη θεωρεί αυτά τα ζητήματα δευτερεύοντα, ζητήματα που θα λυθούν σε μια άλλη συγκυρία ότι ο λαός δεν είναι έτοιμος ακόμα να τα ακούσει κτλ αντικειμενικά ενισχύει τον εχθρό. Ενσωματώνει, αποπροσανατολίζει, σπέρνει αυταπάτες στον κόσμο του κινήματος και όποιος σπέρνει αυταπάτες θα θερίσει απογοήτευση και ήττες, θα είναι συνυπεύθυνος για την ήττα της Αριστεράς σε κάθε επίπεδο και την περεταίρω άνοδο του φασισμού. Γιατί η αντι-ΕΕ τοποθέτηση σήμερα δεν είναι μια ιδεολογική αναφορά, είναι η αναγκαία πολιτική τοποθέτηση και οριοθέτηση ώστε να δώσει ο λαός πραγματικά την μάχη για την αξιοπρέπεια του και την συλλογική του επιβίωση αρχικά και την ευημερία του στην συνέχεια. Η αναγνώριση του χρέους, η εντός της Ε.Ε. και ευρώ άσκηση πολιτικής, η επίκληση στην νομιμότητα και τους θεσμούς έχει μόνο μια κατάληξη για το λαό: Νέα μνημόνια, νέες θυσίες κοινωνική καταστροφή. Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι: Δεν υπάρχει απλά δυνατότητα φιλολαϊκής Ε.Ε., αλλά ούτε και πλευρές της μπορεί να είναι φιλολαϊκές.

Ε. Η εσωτερική πολιτική συγκυρία

16. Σε αυτό το τοπίο είναι που μπορούμε να δούμε και τις εξελίξεις στο πολιτικό σκηνικό. Η ΝΔ είναι σαφές ότι προσπαθεί να εδραιωθεί στο κυβερνητικό κέντρο και να μπορέσει να ενισχυθεί στο χώρο της δεξιάς, εξ ου και οι προσπάθειες να χτυπηθεί η Χρυσή Αυγή (αλλά και οι ΑΝΕΛ), ως απόπειρα να αναδιαταχτεί το πολιτικό σκηνικό με αφορμή τις εξελίξεις γύρω από τη Χρυσή Αυγή. Αυτή η προσπάθεια της ΝΔ για αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού και επαναπροσδιορισμό της ατζέντας δεν αναιρεί το γεγονός ότι παραμένει κοινωνικά και πολιτικά πιεσμένη, με δεδομένη την όξυνση της κοινωνικής κρίσης, την αποδόμηση του success story και την κινηματική έξαρση, ωστόσο διεκδικεί ακόμη να έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων, να μπορέσει να εκμεταλλευτεί την ελληνική προεδρεία στην ΕΕ, να μπορέσει να αποφύγει ένα μεγάλο «πακέτο μέτρων» ενόψει της κάλυψης του χρηματοδοτικού κενού και σε αυτή τη βάση να μπορεί να διεκδικήσει την πρώτη θέση σε τυχόν εκλογές. Δεν είναι τυχαίο ότι από τώρα παίρνει πρωτοβουλίες για αλλαγές στον εκλογικό νόμο για τις αυτοδιοικητικές προσπαθώντας να περιορίσει τυχόν πολιτικό κόστος που θα αποτυπωνόταν.

17. Στο χώρο της «κεντροαριστεράς» είναι σαφές ότι τμήματα του συστήματος προσπαθούν να ανασυνθέσουν έναν πόλο με δεδομένη την οριακή αποδιάρθρωση του ΠΑΣΟΚ, ωστόσο δεν είναι καθόλου δεδομένο εάν – σε πείσμα διαφόρων κέντρων εξουσίας – μπορεί σήμερα είτε γύρω από το ΠΑΣΟΚ, είτε γύρω από τη ΔΗΜΑΡ, είτε από το άθροισμα ΔΗΜΑΡ – ΠΑΣΟΚ να διαμορφωθεί ένας πόλος που θα μπορούσε να ανασυγκροτήσει μια εικόνα δικομματισμού. Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι καθόλου δεδομένη η δυνατότητα της ΝΔ και του κυβερνητικού κέντρου να μπορέσουν να διατηρήσουν την πρωτοβουλία των κινήσεων. Η όξυνση της κοινωνικής κρίσης, οι επιπτώσεις από τα αλλεπάλληλα κύματα μέτρων, η κλιμάκωση των κοινωνικών συγκρούσεων, η ταπεινωτική αποδοχή και νέων μνημονίων, όλα αυτά μπορούν και να επιταχύνουν τη φθορά της κυβέρνησης, στοιχείο που μπορεί να οδηγήσει και σε πρόωρες εκλογές.

18. Σε ό,τι αφορά την κατάσταση στην Αριστερά είναι σαφές ότι στον ΣΥΡΙΖΑ ολοκληρώνεται την επαύριον του συνεδρίου μια δεξιά στροφή. Οι εγγυήσεις προς τις αστικές δυνάμεις ότι θα ακολουθήσει «ρεαλιστική» πολιτική και η συνειδητή επιλογή του ρόλου μιας ενδοσυστημικής εναλλακτικής λύσης για την αναδιαπραγμάτευση και όχι ανατροπή της λιτότητας είναι ενδεικτικές της κατεύθυνσης αυτής. Στο ίδιο πλαίσιο και τα διάφορα σενάρια για κυβερνήσεις «μεγάλου συνασπισμού» με συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ που ακόμη και εάν δεν αντανακλούν την επιθυμία της ηγετικής ομάδας (που σαφώς και ρητά προσανατολίζεται σε κυβέρνηση με ΔΗΜΑΡ και ΑΝΕΛ) αποτυπώνουν τη διάθεση αστικών κέντρων για πλήρη ενσωμάτωση της κυβερνώσας Αριστεράς. Ο ΣΥΡΙΖΑ αποκτά χαρακτηριστικά τυπικής σοσιαλδημοκρατίας και συνειδητά αυτοτοποθετείται εντός των ορίων μιας ενδοσυστημικής προοδευτικής εναλλαγής, θεωρώντας ότι έτσι θα εξασφαλίσει την «κοινωνική σωτηρία». Κομβική πλευρά αυτής της οριοθέτησης και η πλήρης αποδοχή ως αναπόδραστης της παραμονής εντός των δεσμεύσεων της ευρωζώνης. Αυτή η κατεύθυνση εξηγεί και τον εγγενή εκλογικισμό του ΣΥΡΙΖΑ, που είτε υψώνει τους κινηματικούς τόνους, είτε προτιμά να παρουσιάζεται ως δύναμη «ομαλότητας». Αυτό εξηγεί και τον τρόπο που στο ζήτημα της Χρυσής Αυγής εγκλωβίστηκε στη λογική της «υπεράσπισης των θεσμών και της νομιμότητας». Δεν είναι τυχαίο ότι τμήμα των αστικών μερίδων, συμπεριλαμβανομένων και εκπροσώπων τους τύπου ΣΕΒ ή ακόμη και ξένα κέντρα δοκιμάζουν να έχουν διαύλους επικοινωνίας με το ΣΥΡΙΖΑ. αντιλαμβάνονται ότι εάν καταρρεύσει η τρέχουσα κυβερνητική εκδοχή, αναγκαστικά το πολιτικό παιχνίδι θα μετατοπιστεί σε έναν άξονα με κέντρο το ΣΥΡΙΖΑ, σε μια κυβέρνηση, πιθανότητα συνεργασίας, που θα διεκδικήσει την επαναδιαπραγμάτευση της λιτότητας. Δεν είναι τυχαίο, επίσης, ότι από διαφορετικές αφετηρίες και βλέψεις και σε διαφορετικούς βαθμούς οι ΑΝΕΛ, η ΔΗΜΑΡ, τμήμα του ΠΑΣΟΚ κινούνται σε αυτή την κατεύθυνση.

19. Στην περίπτωση του ΚΚΕ είναι σαφές ότι η βασική μέριμνα της ηγεσίας είναι η με κάθε τρόπο πολιτική οριοθέτηση απένατι σε άλλα κομμάτια του αγωνιζόμενου κινήματος, ακόμη και εάν αυτός σημαίνει συνειδητά απεργοσπαστική στάση μέσα στους αγώνες. Δεν είναι τυχαίο έτσι ότι τα όποια ενωτικά ανοίγματα (π.χ. στην ΕΡΤ ή τους αντιφασιστικούς αγώνες) μένουν μετέωρα και ο κεντρικός τόνος είναι η άρνηση της αγωνιστικής ενότητας. Ούτε είναι επίσης τυχαίο ότι χειρίστηκε θέματα όπως η πώληση των ΜΜΕ με κριτήρια αμιγώς μηχανισμού, αδιαφορώντας για την αρνητική επίπτωση που είχε στον κόσμο της Αριστεράς η απόλυση των εργαζομένων εκεί και η συναλλαγή με τμήμα του μηντιακού συμπλέγματος, για το οποίο αρνήθηκε ακόμη και να δώσει πλήρη στοιχεία. Στο εσωκομματικό επίπεδο, φαίνεται ότι ένα σημαντικό δυναμικό που δεν χωράει στην επίσημη γραμμή επιμένει να διαλέγει το δρόμο της παραμονής, την ίδια ώρα που η ηγεσία διαλέγει το δρόμο της σκλήρυνσης με τελευταίο παράδειγμα την κατάργηση της στήλης του Ν. Μπογιόπουλου. Ετσι, η αυτόκεντρη πολιτική του στάση αποτελεί έναν ιδιότυπο σεχταρισμό ενώ η πολιτική εκτίμηση του ότι δεν μπορείς να έχεις νίκες στο σήμερα αλλά μόνο να οικοδομείς συσχετισμούς με γνώμονα την λαϊκή εξουσία, δεν του επιτρέπει να συντάσεται με ενδιάμεσους στόχους σημαντικούς για το λαϊκό κίνημα και το απομονώνει ακόμα περισσότερο.

Ζ. Η αντιφασιστική πάλη – η αυταρχική θωράκιση του κράτους

20. Η εν ψυχρώ δολοφονία του Παύλου Φύσσα από ενεργό μέλος της Χρυσής Αυγής κορύφωσε μια κλιμάκωση στη βίαιη δράση των φασιστών και την προσπάθεια να κατακτήσουν χώρο στις λαϊκές γειτονιές, να περιορίσουν τη δράση της Αριστεράς, να ξεδιπλώσουν τις δικές τους πρακτικές και να οικοδομήσουν την δική τους αποκρουστική ηγεμονία. Η δολοφονική βία ήταν κάτι που χαρακτήριζε εξαρχής, ως δομικό χαρακτηριστικό, τη δράση της νεοναζιστικής συμμορίας. Αυτό που αποτελεί την ειδοποιό διαφορά είναι η επιλογή της Χρυσής Αυγής να προχωρήσει σε τέτοιας κλίμακας αντιπαράθεση με την Αριστερά (επίθεση στο ΚΚΕ στο Πέραμα) και η δολοφονική επίθεση απέναντι σε έλληνα και αριστερό, αλλά και κινήσεις όπως η διεκδίκηση του μονοπωλίου των δεξιών αντικομμουνιστικών αναφορών (Μελιγαλάς) σε ευθεία σύγκρουση με τη ΝΔ σηματοδότησαν μια αλλαγή κλίμακας και επιπέδου ως προς το ξεδίπλωμα της στρατηγικής τους. 

21. Παράλληλα, η κυβερνητική θεωρία «των δύο άκρων» και της βίας και η επισημοποίηση της φασιστικοποίησης της κοινωνικής και πολιτικής ζωής για να σπείρει το φόβο, να επιβάλλει γενικευμένη υποταγή, να δημιουργήσει συνθήκες συναίνεσης και υποχρεωτικής αποδοχής να καταστείλει και να βάλει στο «γύψο» τους κοινωνικούς, ταξικούς και λαϊκούς αγώνες, τη συνδικαλιστική οργάνωση, τα σωματεία, τη λαϊκή αυτο-οργάνωση και κάθε συλλογικότητα απαιτεί και διεργασίες στο εσωτερικό των κρατικών μηχανισμών και των αστικών θεσμών που θυμίζουν φαινόμενα είτε εκφασισμού του κράτους είτε κατάστασης εξαίρεσης με επίφαση κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Η περιστολή δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, η ρατσιστική ρητορία, η ένταση της κρατικής τρομοκρατίας και καταστολής, η ενίσχυση των μηχανισμών καταστολής και ελέγχου, η θωράκιση του νομικού οπλοστασίου του κράτους απέναντι στους αγωνιστές (τρομονόμοι) και όλες οι πρακτικές απέναντι σε αγωνιζόμενα κομμάτια, δε συμβάλλουν απλά στη σύγχρονη διάχυση του φασισμού, αλλά σηματοδοτούν την αυταρχική θωράκιση του κράτους ενάντια στον εχθρό λαό που επιλέγει η αστική τάξη, όταν νιώθει να αμφισβητείται ο ηγεμονικός της ρόλος στην κοινωνία. Μια πολιτική που υλοποιείται είτε με τους φασίστες στην πρώτη γραμμή, είτε στα μετόπισθεν, είτε με νέα φασιστικά μορφώματα που θα γεννήσει αυτό το σύστημα.

22. Μέσα σε αυτό λοιπόν το πλαίσιο, πρέπει να δούμε και το φαινόμενο της ενδυνάμωσης του φασισμού και της Χ.Α. ως πολιτική συγκρότηση με κοινωνική ανταπόκριση. Η διάλυση και η φτωχοποίηση των μεσοστρωμάτων καθώς και η αποσυγκρότηση της εργατικής τάξης οδηγεί στην αμφισβήτηση του παραδοσιακού πολιτικού κατεστημένου και σε συνδυασμό με την αδυναμία του επαναστατικού παράγοντα επιτρέπεται η εμφάνιση, η ενδυνάμωση και η σχετικά αυτόνομη παρουσία πολιτικών μορφωμάτων φασιστικής, ρατσιστικής, εθνικιστικής και αντικομμουνιστικής αντίληψης, τα οποία εκτός από τη διευρυμένη εκλογική έκφραση μπορούν λόγω των περιστάσεων να στρατολογούν λούμπεν στοιχεία που δρουν εγκληματικά με τη σχετική ανοχή των κρατικών μηχανισμών.

23. Είναι προφανές ότι για την Αριστερά η μάχη ενάντια στο φασισμό είναι μια μάχη βαθιά πολιτική. Δεν είναι μια μάχη των «θεσμών» ή απλώς μια μάχη αποκατάστασης της νομιμότητας. Τυχόν περιορισμός της δράσης εκεί θα έκανε την Αριστερά ουρά των κυβερνητικών πρωτοβουλιών και χειρισμών. Ούτε παραβλέπουμε το γεγονός ότι στο όνομα της αντιμετώπισης «της βίας» θα επιχειρηθεί συμψηφισμός ανάμεσα στην εγκληματική βία των φασιστών και τη μαζική λαϊκή «αντιβία» του κινήματος ή ακόμη και επέκταση της δυνατότητας ποινικοποίησης πολιτικών απόψεων.

Η. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ως τμήμα του κρατικού μηχανισμού

24. Η Τ.Α. αποτελεί τμήμα του κρατικού μηχανισμού, αναπόσπαστο στοιχείο της πολιτικής, ιδεολογικής, και οικονομικής λειτουργίας του αστικού κράτους που εξασφαλίζει την μακροπρόθεσμη αναπαραγωγή των καπιταλιστικών σχέσεων εξουσίας και εκμε­τάλλευσης, ακριβώς γιατί αυτές οι υλικές σχέσεις ορίζουν το πεδίο αναφοράς και τα όρια της.

25. Οι λειτουργίες των ΟΤΑ αφορούν, καταρχάς, λειτουργίες αναπαραγωγής τό­σο της εργατικής δομής όσο και της υποδομής για το συνολικό κοινωνικό κεφάλαιο. Αυτό καταγράφεται σε μία σειρά από πεδία συλλογικής κατανάλωσης και διαμόρφωσης του αναγκαίου κοινωνικού εξοπλισμού και των αντίστοιχων υποδομών για την εύρυθμη λειτουργία της παραγωγικής διαδικασίας, όπως μεταφορές, οδικό δίκτυο, αποχέτευση, ύδρευση, αποκομιδή σκουπιδιών, διαμόρφωση χώρων, κατανομή και υποδομή κατά ζώνες, συχνά προγράμματα λαϊκής στέγης, καθώς και τις οργανωτικές προϋποθέσεις τους, πολεοδομικός σχεδιασμός κλπ.

26. Σχετίζονται επίσης και με σημαντικότατες πολιτικές και ιδεολογικές λειτουργίες, επιτρέποντας την αποτελεσματικότερη οργάνωση του συνασπισμού εξουσίας σε ένα τοπικό επίπεδο, ειδικότερες δηλαδή συναρθρώσεις συμμαχιών και αποτελεσματικότερο χειρισμό τους, από την εξασφάλιση συμμαχιών με μικροαστικά στρώματα μέχρι και την διασφάλιση ισορροπιών ανάμε­σα σε μονοπωλιακά και μη μονοπωλιακά τμήματα της αστικής τάξης (μέσα από διευκολύνσεις, κατανομή έργων, δυνατότητα ή μη κερδοσκοπίας στην αγορά ακινήτου κλπ), ενώ παράλληλα διευθετούν και τις όποιες συγκρούσεις στο εσωτερικό του κράτους σε σχέση με το συσχετισμό στο εσωτερικό του συνασπισμού εξουσίας (αντιθέσεις «κέντρου-περιφέρειας» κλπ).

27. Οργανωτικό και επιτελικό ρόλο στις παραπάνω λειτουργίες ασκούν οι συμμετοχικοί θεσμοί (νομαρχιακά, δημοτικά και κοινοτικά συμβούλια), οι οποίοι αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα ενός δικτύου διαχείρισης των κοινωνικών αντιθέσεων και επαναπροσδιορίζουν τη σχέση κυβερνώντων - κυβερνωμένων μέσα από μία διοικητικά ελεγχόμενη εξουσία.

28. Με αυτή την έννοια, οι τοπικοί θεσμοί συμμετοχής, ως μορφές τοπικής πολιτικής οργάνωσης και εκπροσώπησης, έχουν διττό χαρακτήρα. Αποδίδουν, και λόγω του «τοπικού χαρακτήρα» και της βιωματικής σχέσης που έχουν τα λαϊκά στρώματα με τα τοπικά ζητήματα, την αίσθηση της πολιτικής αυτονομίας, ενώ παράλληλα διευκολύνουν την ενσωμάτωση λαϊκών και εργατικών αιτημάτων και διεκδικήσεων με την ηγεμονευμένη αντανάκλαση τους σε περιεκτικές και ολοκληρωμένες πολιτικές κρατικού σχεδιασμού κατά τρόπο που να μη διαταράσσεται ο συσχετισμός δύναμης υπέρ των δυνάμεων του κεφαλαίου, αλλά και ταυτόχρονα, να χρησιμοποιούνται τα λαϊκά αιτήματα για τη βελτίωση της κεφαλαιακής κερδοφορίας αλλά και συνολικότερων κρατικών σχεδιασμών.

29. Έτσι, επιχειρείται να θεωρηθεί ως γενεσιουργό αίτιο των ατομικών προβλημάτων η τοπική "υπανάπτυξη" και όχι τα οικονομικά αποτελέσματα ενός συγκεκριμένου τρόπου παραγωγής. Με τον τρόπο αυτό ως σημαντικότερο ζήτημα ανάγεται η τοπική αλληλεγγύη και οι κοινωνικοί αντίπαλοι μετατρέπονται σε κοινωνικούς εταίρους ενώ, παράλληλα, αποσυνδέονται τα κοινά ταξικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι στο σύνολο της χώρας και ενισχύονται τα τοπικιστικά φαινόμενα.

30. Τελικά, ο ρόλος των τοπικών θεσμών έγκειται στην ενίσχυση της πολιτικής και ιδεολογικής κυριαρχίας της αστικής τάξης και του κεφαλαίου και οι πολιτικές του τοπικού «κράτους» θα πρέπει να κατανοούνται ως εκφάνσεις μιας ευρύτερης στρατηγικής, όπου το τοπικό κράτος είναι δομικό προαπαιτούμενο, με σημαντικό ιδεολογικό ρόλο, κεντρικών πολιτικών, που εξυπηρετούν τις επιλογές της ιθύνουσας τάξης - επιλογές οι οποίες διαμορφώνονται σε κεντρικά ελεγχόμενες διαδικασίες λήψης αποφάσεων.

Θ. H αντιδραστική τομή του Καλλικράτη

31. Η αναδιάρθρωση των διοικητικών δομών της χώρας με το «Πρόγραμμα Καλλικράτης», ως συνέχεια του «Σχεδίου Καποδίστριας», δεν ρύθμισε απλώς την κατανομή αρμοδιοτήτων ανάμεσα στο κεντρικό, το περιφερειακό και τοπικό επίπεδο του κράτους, ούτε απλά συνέβαλλε στην υλοποίηση αντιδραστικών αλλαγών σε σχέση με τη λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης. Στον ένα χρόνο εφαρμογής του αποδείχτηκε ότι αποτελεί βασικό μοχλό εφαρμογής των πολιτικών των μνημονίων, ανατροπής της σχέσης κεφαλαίου – εργασίας στο επίπεδο αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης.  Εξυπηρετεί τους βασικούς άξονες της κυβερνητικής πολιτικής σε θέματα οικονομίας, εργασίας, εκμετάλλευσης του χώρου και του περιβάλλοντος και αντιδημοκρατικής θωράκισης του αστικού πολιτικού συστήματος.

32. Αποτελεί ειδική πλευρά της αντιδραστικής αναδιάρθρωσης του αστικού κράτους και προσαρμογής του στις ανάγκες ανασυγκρότησης του καπιταλιστικού συστήματος για την αντιμετώπιση της κρίσης του. Αποτελεί, επίσης, μέσο εναρμόνισης με το πολιτικό- θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ (Ευρωπαϊκός Χάρτης Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αποφάσεις της Λισσαβόνας, Σύμφωνο οικονομικής διακυβέρνησης).

33. Επιπλέον, τα Μνημόνια και το Μεσοπρόθεσμο εντάσσουν τους ΟΤΑ στο γενικότερο πλαίσιο της «δημοσιονομικής προσαρμογής», καθώς κατάρτιση των προϋπολογισμών των ΟΤΑ γίνεται στη βάση της τρέχουσας, μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής πολιτικής της κυβέρνησης - στοιχείο που εξανεμίζει τις όποιες υποτιθέμενες δυνατότητες παρέμβασης στον αυτοδιοικητικό μηχανισμό στο πλαίσιο μιας «φιλολαϊκής» διαχείρισης. Η πολιτική του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού και το ανώτατο όριο δαπανών που επιβάλλει η κυβέρνηση και η ΕΕ στους ΟΤΑ σημαίνει, στην πράξη, αποδοχή των περικοπών στους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους, στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και των κονδυλίων του ΕΣΠΑ για κοινωνικές δαπάνες και υποδομές.

34. Ως αποτέλεσμα, πολλοί ΟΤΑ μπαίνουν σε καθεστώς εξυγίανσης των οικονομικών τους με κυρίαρχο το ρόλο των δανειστών ως ελεγκτών και υπαγορευτών της πολιτικής τους. Υποχρεώνονται να καταθέτουν οικονομικό πρόγραμμα στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων (δανειστής) που περιλαμβάνει: περικοπές μισθών, θέσεων εργασίας, ιδιωτικοποιήσεις, ξεπούλημα δημόσιων δημοτικών χώρων, εξάπλωση ευέλικτης εργασίας, περικοπή κοινωνικών παροχών κ.α. για να έχουν χρηματική ρευστότητα (μνημόνιο δήμων). Πλέον, οι δήμοι που δε θα μπορούν να ανταποκριθούν οικονομικά, θα προχωρήσουν με μαθηματικό τρόπο στην ιδιωτικοποίηση υπηρεσιών και δημόσιας περιουσίας. Με παρόμοιο τρόπο, τόσο οι δήμοι όσο και οι περιφέρειες που διαθέτουν εκτάσεις ή χώρους αλλά και φυσικές πηγές ενέργειας που μπορούν να αξιοποιηθούν επιχειρηματικά θα οδηγηθούν στην απόδοση τους και την υλοποίηση καταστροφικών σχεδιασμών τόσο για τα συμφέροντα των κατοίκων όσο και για το περιβάλλον (ολυμπιακές εγκαταστάσεις, ορεινοί όγκοι κ.α.).

35. Δημιουργούνται πλέον οι προϋποθέσεις για μια συνολική απελευθέρωση δημοτικής φορομπηξίας, ενώ παράλληλα ανοίγει ο δρόμος για το πέρασμα ακόμα περισσότερων υπηρεσιών στην ανταποδοτική σφαίρα. Και εδώ οι κοινωνικές υπηρεσίες είναι αυτές που σε ένα μεγάλο φάσμα θα ενταχθούν σε μια λογική ανταποδοτικότητας (όσες δεν είναι ήδη, αφού σε υπηρεσίες όπως οι βρεφονηπιακοί σταθμοί υπάρχουν ήδη τροφεία και σε αρκετές περιπτώσεις ιδιαίτερα υψηλά). Επιπλέον, λόγω έλλειψης χρηματοδότησης, καθίσταται μονόδρομος για την υλοποίηση κάθε είδους τεχνικού προγράμματος ή κοινωνικής υποδομής κ.ο.κ. η  ιδιαίτερα υψηλή συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα με τις Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και με αντίστοιχα φυσικά οφέλη και προνομιακές συμβάσεις εκμετάλλευσης των έργων από τους ιδιώτες.

36. Ως αποτέλεσμα,  υποβαθμίζονται ακόμα περισσότερο οι κοινωνικές υπηρεσίες καθώς στους δήμους και τις περιφέρειες κρίσιμοι τομείς όπως η υγεία, η εκπαίδευση, οι δημόσιες συγκοινωνίες, η κοινωνική πρόνοια, η διαχείριση των αποβλήτων (ήδη δραστηριοποιούνται ιδιωτικές εταιρείες ανακύκλωσης αλλά και υπεργολάβοι υπηρεσιών καθαριότητας σε αρκετούς δήμους), η πολεοδομία, το περιβάλλον κ.ο.κ. αποτελούν αντικείμενο επιχειρηματικής εκμετάλλευσης ιδιωτικών κεφαλαίων. Υπό αυτό το πρίσμα μπορεί να ερμηνευθεί και η συγχώνευση των δημοτικών επιχειρήσεων, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις αποτελούσαν το «όχημα» άσκησης κοινωνικής πολιτικής σε διάφορους τομείς, όπως και η εξάρτηση διάφορων προγραμμάτων κοινωνικής πολιτικής για ευπαθείς κοινωνικές ομάδες από την κοινοτική χρηματοδότηση (π.χ. ΕΣΠΑ) ως πρώτο στάδιο πριν την «παράδοση» τους στην ελεύθερη αγορά ή και την πλήρη κατάργηση τους μετά το πέρας των χρηματοδοτήσεων σε περίπτωση που δεν υπάρξει επιχειρηματικό ενδιαφέρον. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν το πρόγραμμα «βοήθεια στο σπίτι», η «κάλυψη θέσεων» σε παιδικούς σταθμούς κ.α.

37. Τελικά, η εξάρτηση της χρηματοδότησης των ΟΤΑ από το βαθμό που απορροφούν κονδύλια είτε από τους δημότες τους, είτε από ιδιωτικές επενδύσεις με παραχώρηση σε ιδιώτες (π.χ. ΣΔΙΤ) λειτουργιών που μέχρι πρόσφατα αναλάμβανε το κράτος ως έκφραση άσκησης «κοινωνικής πολιτικής», είτε από την υλοποίηση αναπτυξιακών προγραμμάτων (ευρωπαϊκών και εθνικών) που θα τους εξασφαλίζουν κονδύλια, ενισχύει ακόμη περισσότερο το ρόλο τους ως μέρος του κρατικού μηχανισμού, αποδεσμεύοντας το κράτος από τις ευθύνες του και τους μετατρέπει σε ικανό εργαλείο προώθησης της αντιλαϊκής πολιτικής του κράτους και της ΕΕ σε τοπικό επίπεδο. Το κράτος πλεόν καθίσταται «αναρμόδιο» τόσο ως προς τη χάραξη μιας ενιαίας κεντρικής πολιτικής, στο πεδίο της κοινωνικής αναπαραγωγής, όσο και ως προς την αντίστοιχη χρηματοδότηση, με προφανή αποτελέσματα την ανισότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών στους πολίτες ανά δήμο στις αστικές περιοχές αλλά και την ακόμα παραπέρα εγκατάλειψη και καταστροφή των επαρχιακών περιοχών.

38. Παράλληλα, ο Καλλικράτης αποτελεί «ευκαιρία» για μαζικές απολύσεις στο δημόσιο και αλλαγής των εργασιακών σχέσεων σε βάρος των εργαζομένων. Με αυτόν τον τρόπο, από το μοντέλο της εργασιακής ομηρίας των συμβασιούχων, με τις ελαστικές – «μεσαιωνικές» σχέσεις εργασίας που ίσχυαν (συμβάσεις έργου ορισμένου χρόνου, εργαζόμενοι με stage, εποχικοί κ.α.), θα επιτευχθεί η πλήρης κατάργηση κάθε εργασιακής κατοχύρωσης με το βίαιο και απάνθρωπο διωγμό χιλιάδων εργαζόμενοι (με την κατάργηση και συγχώνευση των δημοτικών επιχειρήσεων και όχι μόνο). Το νέο μοντέλο που προοωθείτε για την κάλυψη των αναγκών των ΟΤΑ σε εργατικό δυναμικό είναι αυτό της πρόσληψης προσωπικού μέσω ΜΚΟ με 5μηνες συμβάσεις και 600 ευρώ μισθό - ένα φθηνό ανασφαλές, ελαστικοποιημένο εργατικό δυναμικό. Ειδικά μετά την πρόσφατη  έναρξη των «προγραμμάτων αυτεπιστασίας» στους ΟΤΑ, για την πρόσληψη 120000 ανέργων σε έργα αυτεπιστασίας με πλαφόν τα 135 μεροκάματα ετησίως, υπό των μανδύα των «μέτρων κατά της ανεργίας», εφαρμόζεται σε μαζική κλίμα η ανατροπή των εργασιακών σχέσεων στο δημόσιο τομέα. Παράλληλα με τις απολύσεις χιλιάδων εργαζομένων μέσα στα επόμενα χρόνια, μέσω συγχωνεύσεων και καταργήσεων οργανισμών, οι ΟΤΑ θα πρωτοστατούν στην αντικατάστασή τους από εργαζόμενους μερικής ουσιαστικά απασχόλησης που θα αμείβονται με ψίχουλα.

39. Η αναδιάρθρωση των ΟΤΑ με το «Πρόγραμα Καλλικράτη» συνέβαλε στην απρόσκοπτη υλοποίηση των κυρίαρχων πολιτικών κατευθύνσεων και αναβαθμίστηκε ο ρόλος τους ως εργαλεία άσκησης κεντρικής πολιτικής. Την ίδια στιγμή συνέβαλε στη θωράκιση τους από κάθε πολιτική και κινηματική αντίσταση που μπορεί να εκφραστεί απέναντι στην κυρίαρχη πολιτική, αντίσταση που σταδιακά και κλιμακούμενα έχει αρχίσει να εκφράζεται την προηγούμενη περίοδο. Η συγκρότηση των νέων δήμων και περιφερειών, με το μέγεθος τους και τις νέες πολιτικές δομές που εισάγει, θέλει να προσδώσει στην πολιτική λειτουργία των ΟΤΑ «κοινοβουλευτικό χαρακτήρα». Ο δήμος και η Περιφέρεια συνδέονται απευθείας με το κεντρικό κράτος και την Ε.Ε.  και ο θεσμός της Τ.Α. ολοκληρώνεται ως τοπικό κράτος ελαχιστοποιώντας τη δυνατότητα πολιτικής εκπροσώπησης αλλά και κινηματικής παρέμβασης των κατοίκων στο εσωτερικό του δήμου. Οι κινητοποιήσεις των κατοίκων αλλά και οι κινηματικές δομές που δημιουργούνται (επιτροπές κατοίκων – λαϊκές επιτροπές) δεν είναι μόνο ενοχλητικές είναι και επικίνδυνες και εκφράστηκαν εξαιρετικά δυναμικά πρόσφατα στις τοπικές κοινωνίες, τόσο σε σχέση με θέματα περιβάλλοντος και καταστροφικά «αναπτυξιακά πλάνα» (νέοι αυτοκινητόδρομοι, Υμηττός, παραλία, ΧΥΤΑ – Κερατέα, μεταλλεία Χαλκιδικής κ.α.).

40. Συνοπτικά ο Καλλικράτης:

  • Συρρικνώνει περαιτέρω τον δημόσιο τομέα και συνδέει τους δήμους με τις επιχειρήσεις προς όφελος των ιδιωτών και όχι των εργαζομένων
  • Επιβαρύνει οικονομικά τους εργαζόμενους μέσω της αύξησης των τοπικών φόρων και της μείωσης των κοινωνικών δαπανών
  • Θέτει υπό τον έλεγχο της ΕΕ και του κεφαλαίου τις υποδομές, το περιβάλλον, τις υπηρεσίες, την εκπαίδευση
  • Θωρακίζει την τοπική αυτοδιοίκηση απέναντι στα λαϊκά αιτήματα και δημιουργεί κυβερνήσεις «αναρμόδιες» για τα τοπικά ζητήματα, τα οποία στην πραγματικότητα είναι κεντρικά πολιτικά.

Ι. Η συγκυρία της χωρικής αναδιάρθρωσης

41. H στρατηγική της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης επέδρασε καθοριστικά στην εξέλιξη των χωρικών δομών, ιδιαίτερα στην Ευρώπη. Με τρόπο ανάλογο που η εξέλιξη της διεθνοποίησης του κεφαλαιακού ανταγωνισμού συνέβαλε στον ευρωπαϊκό χώρο στη συγκρότηση της Ε.Ε. και της οικονομικής ολοκλήρωσης που συμπυκνώθηκε με την Ο.Ν.Ε., μία υπόλογη διαδικασία σε επίπεδο χωρικής αναδιάρθρωσης συντελείται στο σύνολο του ευρωπαϊκού ενιαίου οικονομικού χώρου, την πρόσφατη περίοδο.

42. Στο πλαίσιο αυτό, ειδικό βάρος έλαβε η ανάπτυξη μητροπολιτικών αστικών κέντρων και περιοχών διεθνούς εμβέλειας, ως έκφραση της έντασης της κεφαλαιακής συσσώρευσης ακριβώς στις περιοχές όπου συγκεντρώνονται οι οικονομικοί, πολιτικοί και ιδεολογικοί όροι, που εξασφαλίζουν την αύξηση της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Δηλαδή, από το βαθμό ενσωμάτωσης συγκεκριμένων διαρθρωτικών αλλαγών στις τοπικές παραγωγικές διαδικασίες, την εξειδίκευση του παραγωγικού χαρακτήρα των αστικών κέντρων αλλά και ευρύτερων περιοχών, την εξασφάλιση των αναγκαίων υποδομών, την αναπροσαρμογή των εργασιακών σχέσεων και την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας αλλά και γενικότερα τη διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος και των φυσικών διαθεσίμων ως πεδίων  καπιταλιστικής κερδοφορίας.

43. Παράλληλα, κωδικοποιήθηκε η ευρωπαϊκή χωροταξική στρατηγική και οι σχετικοί κοινοτικοί μηχανισμοί, όπως το «σχέδιο ανάπτυξης κοινοτικού χώρου» (Σ.Α.Κ.Χ.), το «ευρωπαϊκό ταμείο περιφερειακής ανάπτυξης» κ.α. με σκοπό την εναρμόνιση των εθνικών αναπτυξιακών και χωροταξικών πολιτικών σε ένα ενιαίο ευρωπαϊκό πλαίσιο, αλλά και την υλοποίηση συγκεκριμένων μέτρων και δράσεων σε κάθε επιμέρους κοινωνικό σχηματισμό.

44. Κατ' αντιστοιχία στον ελληνικό χώρο, την τελευταία και πλέον δεκαετία, από την περίοδο των «μεγάλων έργων» του σημιτικού εκσυγχρονισμού και της προετοιμασίας για τους ολυμπιακούς αγώνες, επιχειρήθηκε, με εξαιρετική ένταση, μια γενικότερη αναδιάρθρωση σε σχέση με τη χωρική οργάνωση των παραγωγικών δραστηριοτήτων και αντίστοιχα την οργάνωση του χώρου, των αστικών συγκεντρώσεων και ειδικότερα των αστικών – μητροπολιτικών περιοχών. Ταυτόχρονα, εναρμονίστηκε η εθνική νομοθεσία με το ευρωπαϊκό πρότυπο (ΓΠΧΣΑΑ, ειδικά χωροταξικά σχέδια τομεακού χαρακτήρα), εξειδικεύοντας τις ευρωπαϊκές αναπτυξιακές κατευθύνσεις σε περιφερειακό επίπεδο, που παράλληλα και με τον έλεγχο των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων (ΕΣΠΑ, ΘΗΣΕΑΣ κλπ) έθετε ως στόχο να αποτελέσει η χώρα πύλη εισόδου των ευρωπαϊκών κεφαλαίων στην νοτιοανατολική μεσόγειο και τα βαλκάνια, αλλά και να ενισχυθούν στο εσωτερικό κυρίαρχες μερίδες του ελληνικού κεφαλαίου (κατασκευές, τηλεπικοινωνίες, τουρισμός). Επίσης, η διοικητική αναδιάρθρωση της χώρας (Σχέδιο Καποδίστριας, Πρόγραμμα Καλλικράτης) συνέτεινε τόσο στο να εκσυγχρονισθούν πλευρές της λειτουργίας του κρατικού μηχανισμού που αφορούν την τοπική αυτοδιοίκηση και τις οικονομικές της λειτουργίες, ως φορέα υλοποίησης κατά τόπους των αναπτυξιακών σχεδιασμών και στην ενίσχυση των πολιτικών και ιδεολογικών λειτουργιών της, όσο και στην προσαρμογή στο κυρίαρχο ευρωπαϊκό περιφερειακό μοντέλο.

45. Η διαδικασία της χωρικής αναδιάρθρωσης αποτέλεσε μια εξαιρετικά επιθετική επιλογή της αστικής τάξης και του κεφαλαίου, αποτελώντας έκφραση της ακραίας όψης του φιλελεύθερου μοντέλου διαχείρισης, ακόμα και με τα θέματα διαχείρισης του αστικού χώρου του περιβάλλοντος κλπ. Αναπόφευκτα, η άμεση συσχέτιση της αστ(υ)ικής ανάπτυξης με τις διαδικασίες διεθνοποίησης του κεφαλαίου ανέδειξε και μια ομόλογη διαδικασία εσωτερικής αναδιάρθρωσης του αστικού χώρου και εντατικοποίησης των ενδοαστικών αντιθέσεων που ως τέτοια επέφερε έντονη κοινωνική και γεωγραφική πόλωση και σταδιακή κοινωνική και γεωγραφική περιθωριοποίησης μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού και της πόλης.

46. Ειδικά, με την ολοκλήρωση της διοικητικής μεταρρύθμισης, ακυρώθηκαν όψεις της προηγούμενης μορφής διαχείρισης, που αποτελούσαν και μηχανισμούς ενσωμάτωσης των λαϊκών αναγκών και διεκδικήσεων και είχαν κωδικοποιηθεί με διάφορες μορφές, όπως μια σχετική μέριμνα για την προστασία του περιβάλλοντος, έστω και με τη μορφή της θεσμικής κατοχύρωσης, η διασφάλιση των όρων αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης σαν κοινωνικές παροχές (δημόσια δωρεάν εκπαίδευση, εργασία, ασφάλιση, υγεία, στέγαση, δωρεάν μεταφορές, αναψυχή, έργα προστασίας του περιβάλλοντος κλπ), υπό τη σκέπη του «κράτους δικαίου», η δυνατότητα εκπροσώπησης του λαϊκού παράγοντα σε πλευρές του κρατικού μηχανισμού (τοπική αυτοδιοίκηση), που δεν είχαν ακόμα ενταχθεί σε ένα συνολικότερο σχέδιο αξιοποίησης από μέρος του αστισμού.

Κ. η συγκυρία της κρίσης και ο χώρος

47. Σήμερα, η συγκυρία της κρίσης επαναπροσδιορίζει τις αναπτυξιακές κατευθύνσεις της προηγούμενης περιόδου. Το βάθος και η ένταση της κρίσης στο σύνολο της ευρωζώνης έχει ανατρέψει σχεδόν εκ βάθρων την προγενέστερη αναπτυξιακή στρατηγική, τουλάχιστον σε επίπεδο υλοποίησης, οδηγώντας στην αποσπασματική πλέον προσπάθεια «αξιοποίησης» των πλέον προσοδοφόρων για το κεφάλαιο περιοχών, δημόσιων επιχειρήσεων, πλουτοπαραγωγικών πηγών κ.λ.π. που συμπυκνώθηκε στο «Πρόγραμμα Ιδιωτικοποιήσεων».

48. Το πλήρες ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας και του φυσικού πλούτου φαίνεται να αποτελεί – αν όχι το μόνο – μία από τις πλέον κρίσιμες επιδιώξεις της κυβέρνησης. Η πληρωμή του χρέους που εξελίσσεται σε μία ανεξέλεγκτη «μαύρη τρύπα», προς όφελος των τραπεζών και των ντόπιων και ξένων δανειστών και τοκογλύφων επιβάλλει την επιτάχυνση και διεύρυνση του «προγράμματος αποκρατικοποιήσεων», ώστε να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις της τρόικα για εξεύρεση 15 δισ. ευρώ μέχρι το 2015.

49. Ήδη, από το 2010 με την ψήφιση του 1ου Μνημόνιου, μεθοδεύεται το ξεπούλημα τόσο των κρατικών επιχειρήσεων, όσο και της ακίνητης περιουσίας του κράτους που έφερε ως αποτέλεσμα τη θεσμοθέτηση της διαδικασίας του fast track – το «μνημόνιο του φυσικού περιβάλλοντος» - μέσω του οποίου το κάθε επιχειρηματικό σχέδιο αναγορεύθηκε σε «εθνικό στόχο», ενώ με ala carte προεδρικά διατάγματα να γίνεται πλέον εφικτή η παραβίαση κάθε έννοιας περιβαλλοντικής προστασίας, ώστε να επιταχυνθεί η διαδικασία ξεπουλήματος και να εξασφαλιστεί η κερδοφορία των κεφαλαίων που επενδύονται.

50. Σε αυτό το πλαίσιο, προωθούνται άμεσα νομοθετικές ρυθμίσεις για την ταχύτερη αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας, ειδικές διαδικασίες συντονισμού κρατικών υπηρεσιών, υπουργείων κλπ και μία σειρά παρεμβάσεων σε πολλούς τομείς, όπως η σύσταση Ρυθμιστικών Αρχών Λιμένων, Αερολιμένων, Αυτοκινητοδρόμων, Διαχείρισης Υδάτων και Αποχέτευσης, ενώ τελικά το «Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου» (Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ.) μετατρέπεται κυριολεκτικά σε «βρώμικο Ίππο» αυτών των μεθοδεύσεων καθώς βρίσκεται πίσω από κάθε «βρώμικη μπίζνα» και ξεπούλημα, καθώς το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων αφορά κατά 90% σε πώληση δικαιωμάτων γης και παραχώρηση υποδομών.

Λ. Τοπική παρέμβαση

51. Η τοπικότητα με την έννοια του αστικού χώρου, της γειτονιάς, της πόλης ανέκαθεν αποτελούσε μία συμπύκνωση των κοινωνικών σχέσεων εξουσίας, με την έννοια ότι οι οικονομικές τους λειτουργίες, η πολιτική – θεσμική οργάνωση και η ιδεολογική τους λειτουργία επικαθορίζονται από την κυρίαρχη αντίθεση εργασίας - κεφαλαίου. Με άλλα λόγια, ο χώρος και συνακόλουθα οι αστικές συγκεντρώσεις, ως κοινωνικό προϊόν, καθορίζεται γενικά πάντα από τη συγκεκριμένη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στις τρεις βασικές λειτουργίες ενός κοινωνικού σχηματισμού το οικονομικό, πολιτικό και ιδεολογικό επίπεδο και από την ειδική τους συνάρθρωση στη συγκυρία. Ο αστικός χώρος λοιπόν προσλαμβάνει το περιεχόμε­νο του από τις κοινωνικές αντιθέσεις που διαπερνούν τόσο τη συγκεκριμένη πε­ριοχή που περικλείει, όσο και το ευρύτερο εδαφικό πλαίσιο που περι­λαμβάνει ο δεδομένος κοινωνικός σχηματισμός.

52. Σήμερα αναγνωρίζεται ότι η ταξική πάλη λαμβάνει πολιτικές μορφές και σε μια σειρά πεδίων έξω από τη σφαίρα της παραγωγής, με δομές και μορφές έξω από τα όρια του τυπικού συνδικαλιστικού – εργατικού κινήματος και περιλαμβάνει όλες εκείνες τις όψεις που αντιτίθενται στις κεντρικές πλευρές των ασκούμενων καπιταλιστικών πολιτικών και στρατηγικών από την πλευρά της θιγόμενης πλειοψηφίας, που αφορούν το σύνολο της κοινωνικής αναπαραγωγής της εργασίας.

53. Ειδικά στο πεδίο της κοινωνικής αναπαραγωγής, αίρονται όψεις της προηγούμενης μορφής διαχείρισης που είχαν κωδικοποιηθεί με διάφορες μορφές - υπό τη σκέπη του «κράτους δικαίου» -, όπως η διασφάλιση των όρων αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης μέσω κοινωνικών παροχών και υπηρεσιών προς τα λαϊκά στρώματα, αυτά που κωδικά συμπυκνώνει η έννοια των «δημόσιων αγαθών» (δημόσια δωρεάν εκπαίδευση, εργασία, ασφάλιση, υγεία, στέγαση, δωρεάν μεταφορές, αναψυχή, πολιτιστικές δραστηριότητες, έργα προστασίας του περιβάλλοντος κλπ) αλλά και δευτερευόντος μια σχετική μέριμνα για την προστασία του περιβάλλοντος, έστω και με τη μορφή της θεσμικής κατοχύρωσης (π.χ. άρθρο 24Σ κ.α.). Η ανάληψη από το κράτος παρόμοιων αναπαραγωγικών δαπανών αποτελούσε έναν κοινωνικό συμβιβασμό, μία αποτύπωση του συσχετισμού δύναμης και του επιπέδου της ταξικής πάλης μακροπρόθεσμα στον κρατικό μηχανισμό, ο οποίος σε οικονομικό επίπεδο εκφράστηκε ως απόσπαση από το κεφάλαιο ενός μέρους του κοινωνικού προϊόντος και επαναδιάθεση του στη συλλογική κατανάλωση, γεγονός που αυτόματα σηματοδοτούσε μια πτώση της κερδοφορίας της εργασίας.

54. Σήμερα το κεφάλαιο είναι τόσο πιεσμένο από την κρίση που ακόμα και κρίσιμες για αυτό βασικές λειτουργίες αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης όπως μας ήτανε γνωστές, δεν τις εγκαταλείπει απλά στο πλαίσιο μίας οικονομικής περιοριστικής πολιτικής, αλλά επιχειρεί ταυτόχρονα να τις μετασχηματίσει και τις ανάγει σε νέο πεδίο κερδοφορίας. Η «επαναπόδοση» αυτού του μέρους του κοινωνικού προϊόντος στη διαδικασία της κεφαλαιακής συσσώρρευσης πραγματοποιείται είτε άμεσα - στο πλαίσιο μιας δημοσιονομικής πολιτικής λιτότητας - με «ιδιωτικοποίηση» λειτουργιών ή με επιβολή «τελών χρήσης» (π.χ. νηπιαγωγεία), είτε έμμεσα με «επιχειρηματικοποίηση» ή και άμεση απόδοση σε ατομικά κεφάλαια πλευρών του κρατικού μηχανισμού και ιδιαίτερα λειτουργιών πλευρών της τοπικής αυτοδιοίκησης.

55. Η ειδική συγκυρία της κρίσης όχι απλά ανέδειξε ως κομβική και αναγκαία την παρέμβαση της αριστεράς στο τοπικό επίπεδο, ως ένα αναγκαίο πεδίο του πολιτικού αγώνα, ενώ παράλληλα η κατάσταση και οι όροι συγκρότησης του εργατικού κινήματος, τα κοινωνικά και ιδεολογικά χαρακτηριστικά των κυριαρχούμενων στρωμάτων και η μορφή που λαμβάνουν τα κρίσιμα μέτωπα της περιόδου αναδεικνύουν την τοπική δράση και παρέμβαση ως κρίσιμο πυλώνα του λαϊκού – ταξικού κινήματος σήμερα στη χώρα.

56. Σήμερα, στο τοπικό επίπεδο συμπυκνώνονται, η μάχη για την προάσπιση των «δημόσιων αγαθών», η ένταση της φορομπηξίας και φοροκλοπής και η αποτροπή των επερχόμενων κατασχέσεων που πυροδοτούν τα αλλεπάλληλα «κινήματα ανυπακοής», η ανάδειξη και αναζωπύρωση κρίσιμων μαχών, απόρροια του «Προγράμματος Ιδιωτικοποιήσεων», το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας (ΔΕΚΟ, υποδομές, πλουτοπαραγωγικές πηγές, φυσικό περιβάλλον κλπ), που πυροδότησε και θα πυροδοτήσει εκτεταμένες κοινωνικές συγκρούσεις, τα αποτελέσματα της υλοποίησης της αντιδραστικής μεταρρύθμισης του «Προγράμματος Καλλικράτη», που καταργεί κάθε είδους κοινωνικής παροχής και υπηρεσίας προς ώφελος των λαϊκών και εργατικών στρωμάτων, η εκρηκτική άνοδος της ανεργίας και η ανάγκη οργάνωσής τους σε μία μάχιμη κατεύθυνση πλάι στο εργατικό κίνημα, τα άμεσα προβλήματα διαβίωσης του λαού, όπου η συντελλούμενη κοινωνική καταστροφή και η επικείμενη οικονομική κατάρρευση αναδεικνύει την ανάγκη αυτοοργάνωσης, αυτοπροστασίας και λαϊκής αλληλεγγύης και τέλος ο νεοφασιστικός κίνδυνος και η ένταση της κρατικής καταστολής και αυταρχισμού.

57. Μόνο τυχαίο δεν ήταν λοιπόν το ξεδίπλωμα εκατοντάδων τοπικών αντιστάσεων τα προηγούμενα χρόνια, που, ανεξάρτητα από το βαθμό της πολιτικής τους συγκρότησης, αμφισβήτησαν στην πράξη τον πυρήνα του αναδιαρθρωτικού εγχειρήματος, κινούμενα επί της ουσίας ή εν δυνάμει σε αντικαπιταλιστική κατεύθυνση. Η συγκρότηση δεκάδων επιτροπών κατοίκων, η διεξαγωγή λαϊκών συνελεύσεων σε περιοχές που μέχρι πρότινος αποτελούσαν «πολιτική έρημο» για την αριστερά, η πολύμορφη πολιτική συγκρότηση που επιτεύχθηκε απέδειξε την προηγούμενη περίοδο ότι, μετά την ευδαιμονία του εκσυγχρονισμού, είναι υπαρκτό ένα ποτάμι λαϊκής δυσαρέσκειας που μπορεί  να εκφράζεται, να διεκδικεί νίκες και έμπρακτα να αμφισβητεί κομβικές επιλογές του αστισμού στη χώρα.

58. Αυτή η εμπειρία έχει αφήσει σημαντικό χνάρι που και σήμερα πρέπει να αποτελεί οδηγό για τον τρόπο πολιτικής παρέμβασης και λαϊκής οργάνωσης στο τοπικό επίπεδο. Από τις μάχες των κατοίκων ενάντια στους ΧΥΤΑ στη Λευκίμμη και την Κερατέα, την ηρωική αντίσταση των κατοίκων ενάντια στα μεταλλέια στην Χαλκιδική από τον παραδειγματικό κινηματικό συντονισμό των επιτροπών κατοίκων της «Πρωτοβουλίας Αγώνα» ενάντια στους αυτοκινητόδρομους στον Υμηττό, από την πρωτοπόρα δράση κινήσεων πόλης και σχημάτων όπως, μεταξύ πολλών άλλων, της «Αριστερής Παρέμβασης Ν. Σμύρνης», της «Πρωτοβουλίας Κατοίκων στα Νότια» ή της «Αριστερής Παρέμβασης Πολιτών Βύρωνα», όλα αυτά αποτέλεσαν και αποτελούν πολύτιμα καύσιμα για το λαϊκό κίνημα.

Μ. Μέτωπα πάλης

59. Η πάλη για την προάσπιση των δημόσιων αγαθών και ενάντια στην εντεινόμενη φοροληστεία (χαράτσια – ρεύμα – νερό)

  • Ο αγώνας ενάντια στην φοροληστεία και τα χαράτσια και στην περιοχή ανέδειξε το σύνθημα κανένα σπίτι χωρίς ρεύμα, κανένας μόνος του στην κρίση. Το ρεύμα ως ένα αυτονόητο αγαθό που πρέπει να το έχει κάθε οικογένεια δεν είναι καθόλου αυτονόητο στην Ελλάδα του 2013. Υπάρχουν πολλά νοικοκυριά με ιδιαίτερη αύξηση σε λαϊκές φτωχικές συνοικίες, όπως το Πέραμα, όπου οικογένειες διαμορφώνουν την ζωή τους χωρίς ρεύμα γιατί είναι δεδομένο ότι δεν μπορούν να πληρώνουν τους λογαριασμούς. Οι αιτήσεις διακοπής έχουν εκτοξευτεί ενώ το ίδιο συμβαίνει με τις συνδέσεις που είναι κομμένες από την ΔΕΗ αλλά τις επανασυνδέουν είτε οργανωμένα και συλλογικά, είτε ατομικά. Το τραγικό είναι ότι το ίδιο ισχύει και για το νερό αν και σε περιορισμένη κλίμακα, προς το παρών.
  • Και αν για το κράτος και την κυβέρνηση το ρεύμα και το νερό δεν είναι  αυτονόητο, το κίνημα και μπορεί και πρέπει να κάνει πράξη το σύνθημα κανένας μόνος του στην κρίση. Είναι ένας αγώνας που ήδη συνδέεται με το κύμα πλειστηριασμών που ετοιμάζετε να ξεσπάσει κατά απαίτηση των τραπεζών και των δανειστών.
  • Ο δρόμος του ανυποχώρητου μαζικού αγώνα, ο δρόμος για την συλλογική οργανωμένη πάλη μέσα απ' τις επιτροπές κατοίκων τα πρωτοβάθμια σωματεία και τον συντονισμένο τους αγώνα σε όλη την Ελλάδα, ο δρόμος ενάντια στην φοροληστεία του λαϊκού εισοδήματος αλλά στην προάσπιση των αγαθών του ρεύματος και του νερού είναι ο πραγματικός μονόδρομος για το τοπικό κίνημα.

60. Η πάλη για την προάσπιση της λαϊκής κατοικίας ενάντια στις κατασχέσεις

  • Οι πλειστηριασμοί αποτελούν μια νέα καθολική επίθεση στη ζωή μεγάλου μέρους του πληθυσμού. Από την 1 Ιανουαρίου του 2014 αίρεται υπό προϋποθέσεις τόσο η προστασία από πλειστηριασμούς της πρώτης κατοικίας όσο και οποιουδήποτε άλλου ακινήτου ενώ καταργείται και το όριο προστασίας από πλειστηριασμούς για οφειλές μέχρι 200.000 ευρώ προς τις τράπεζες. Όσον αφορά τα χρέη προς το Δημόσιο (εφορία, ασφαλιστικά ταμεία, ΔΕΚΟ), η υφιστάμενη νομοθεσία δεν προβλέπει καμία προστασία της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς. Σύμφωνα με ό,τι ισχύει, το Δημόσιο έχει τη δυνατότητα να προβεί σε μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης για χρέη που ξεπερνούν τα 300 ευρώ.
  • Η επιλογή αυτή της κυβέρνησης αποτελεί ταυτόχρονα μια προσπάθεια βελτίωσης της οικονομικής εικόνας των τραπεζών με την ελάφρυνση των χαρτοφυλακίων τους από «κόκκινα» δάνεια. Με τον τρόπο αυτό ανοίγει ο δρόμος στο ξεπούλημα του ιδιωτικού και δημόσιου δομημένου και αδόμητου χώρου, αλλά και η δυνατότητα για χρηματιστηριακά παιχνίδια με βάση την τιτλοποίηση της γης και της ακίνητης περιουσίας.
  • Βρισκόμαστε μπροστά σε μια πολιτική ιδιότυπης δήμευσης της μικρής ιδιοκτησίας. Για παράδειγμα, η επιβολή των χαρατσιών και του Ενιαίου Φόρου Ακίνητης Περιουσίας κάνει αδύνατη τη διατήρηση της ιδιοκτησίας ακίνητης περιουσίας για τα ασθενέστερα εισοδήματα. Οπως ρητά δηλώνεται από επίσημους οικονομικούς κύκλους «στόχος της τρόικα είναι να μειωθεί δραστικά το ποσοστό ιδιοκατοίκησης, το οποίο στην Ελλάδα υπερβαίνει το 80% και είναι απαγορευτικό για την είσοδο ξένων παιχτών στην αγορά του real estate και για την «αναδόμηση των πόλεων».
  • Ως τώρα το 23% των στεγαστικών δανείων (17 δις), το 42,3% των καταναλωτικών (12,3 δις) και το 27,5% (33,2 δις) των επιχειρηματικών είναι «κόκκινα». Πρόκειται για ένα σύνολο περίπου 320.000 κόκκινων δανείων συνολικού ύψους 62,2 δις. Από αυτά υπολογίζεται ότι θα προκύψουν απαιτήσεις πλειστηριασμών για περισσότερα από 180.000 ακίνητα. Σήμερα 8 στις 10 κατοικίες που βρίσκονται πίσω από τα κόκκινα δάνεια εμπίπτουν το προστατευτικό καθεστώς. Οι απαιτήσεις αφορούν σε ποσοστό 80% πρώτη κατοικία.
  • Με βάση αυτά τα στοιχεία προβλέπεται παρόλα αυτά τα προς πλειστηριασμό ακίνητα για το 2014 να ξεπεράσουν τις 25.000. Μέρος των απαιτήσεων έχει μεταβιβαστεί σε διεθνή distress funds (ταμεία ελάφρυνσης) με ποσά εξαγοράς που κινούνται από 5-50% της αξίας των δανείων ανάλογα με το είδος και το ενδιαφέρον των εξασφαλίσεων που συνοδεύουν τα δάνεια. Πολλά από αυτά τα funds αποτελούν offshore (υπεράκτιες) επιχειρήσεις των ίδιων των τραπεζών, που με αυτόν τον τρόπο βελτιώνουν την οικονομική τους εικόνα. 
  • Η επίθεση αυτή που σε πρώτο επίπεδο μοιάζει να αφορά, μέχρι σήμερα, περίπου 180.000 νοικοκυριά, τα οποία θα πολλαπλασιασθούν καθώς θα αυξάνει η ύφεση και η ανεργία, στην πραγματικότητα αφορά όλους και όλες που βλέπουν τους κόπους μιας ζωής να εξανεμίζονται. Η υπέρμετρη φορολογία οδηγεί όλο και περισσότερους στη θέση του οφειλέτη και επομένως στα πρόθυρα της κατάσχεσης ακινήτων στα οποία κάποτε επένδυσε με στόχο την εξασφάλιση ενός ενοικίου-συμπληρώματος στο πενιχρό εισόδημά του (π.χ. συνταξιούχοι). Κάθε μικροϊδιοκτήτης κινδυνεύει να βρεθεί ή στο δρόμο άστεγος ή να χάσει μέρος από την περιουσία του. Η συνολική επίθεση στο βαθμό που θα υλοποιηθεί ενδέχεται να προκαλέσει εκρηκτικές καταστάσεις και ο ρόλος των τοπικών κινημάτων μπορεί να είναι καταλυτικός

61. Η πάλη για την προάσπιση της δημόσιας περιουσίας (φυσικό περιβάλλον - ΔΕΚΟ – υποδομές – διαθέσιμα)

  • Το πιο προφανές δημόσιο αγαθό είναι το φυσικό περιβάλλον. Η θάλασσα, το βουνό, οι ελεύθεροι χώροι, οι πλουτοπαραγωγικές πηγές, τα φυσικά διαθέσιμα κτλ. Με ιδιαίτερη ένταση στα χρόνια του μνημονίου, το περιβάλλον θεωρείτε απλά ανεκμετάλλευτη πρώτη ύλη για επενδύσεις. Και αν τα προηγούμενα χρόνια αυτό υπηρετούσε έναν μεγαλεπήβολο αστικό σχεδιασμό τώρα δηλώνεται απλά η διαθεσιμότητά του για οποιαδήποτε χρήση αρκεί να φέρει αυτή επενδυτές και χρήματα για την εξυπηρέτηση του χρέους. Η πρόσφατη νομοθεσία που έχει αναιρέσει πολλούς περιορισμούς και προστατευτικές διατάξεις και η εκχώρηση δημοσίων χώρων στο ΤΑΙΠΕΔ επί της ουσίας έχει δημιουργήσει ένα άνευ όρων real estate που μοναδικός σκοπός του είναι το ξεπούλημα του φυσικού πλούτου και της δημόσιας περιουσίας.
  • Αναλυτικότερα, η δημόσια περιουσία, δηλαδή το φυσικό και πολιτιστικό κεφάλαιο της χώρας – που πρέπει να αποτελεί συλλογική ιδιοκτησία των εργαζομένων, έχει πάρει το δρόμο της καθολικής ιδιωτικοποίησης.  Το Δημόσιο τη μεταβιβάζει στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ), μια ανώνυμη εταιρεία, η οποία, σύμφωνα με τον ιδρυτικό της νόμο, τη διαχειρίζεται με ένα και μοναδικό σκοπό, την αποτελεσματική και αποδοτική επένδυσή της για την πληρωμή του δημοσίου χρέους.  Τα πολύτιμα αυτά ακίνητα αποκτούν έτσι την λεγόμενη «επενδυτική ταυτότητα» και ο βέλτιστος χωρικός προορισμός τους, δηλ. η  χρήση τους, καθορίζεται πλέον με αποκλειστικό σκοπό την επίτευξη της μεγίστης χρηματιστηριακής τους αξίας. Για να καταστούν μάλιστα ελκυστικά στους επενδυτές, τα ακίνητα αυτά δεν υπάγονται πλέον στο πάγιο νομικό καθεστώς που ισχύει για όλο τον άλλο κόσμο όσον αφορά τον χωροταξικό σχεδιασμό ή την περιβαλλοντική προστασία, αλλά το καθένα αποκτά έναν δικό του, ατομικό σχεδιασμό με όρους εξαιρετικά ευνοϊκούς για τον κάθε επενδυτή. Είναι τα λεγόμενα «Ειδικά Σχέδια Χωρικής Αξιοποίησης Δημοσίων Ακινήτων», τα οποία επιτρέπουν, το καθένα ανάλογα με τις ανάγκες της επένδυσης, χρήσεις και προορισμούς που αλλιώς θα ήταν ανεπίτρεπτες. 
  • Επιπλέον, οι διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης σχεδόν εξουδετερώνονται. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος παραιτείται από την περιβαλλοντική αδειοδότηση σημαντικών για το περιβάλλον έργων, όπως ξενοδοχειακές μονάδες, θεματικά πάρκα, δασικά χωριά και αναθέτει την περιβαλλοντική αδειοδότηση στον ΕΟΤ ή στην Περιφέρεια.  Σε πολλές περιπτώσεις, εάν η άδεια δεν εκδοθεί μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, το έργο θεωρείται εγκεκριμένο. Επίσης, τα αιολικά πάρκα εγκαθίστανται παντού, παρά το γεγονός ότι η ίδια η στρατηγική μελέτη του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ αποκλείει την εγκατάστασή τους στους πυρήνες των εθνικών δρυμών, στα αισθητικά δάση, στις περιοχές Natura, στις ακτές και παραλίες κ.ο.κ.  Τα έργα αυτά, σε συνδυασμό με τα υδροηλεκτρικά έργα που τα συνοδεύουν, πρόκειται να αλλάξουν τη φυσιογνωμία, το τοπίο και το μικροκλίμα ολόκληρων περιοχών.  
  • Φυσικά η ίδια λογική διέπει την «αξιοποίηση» των φυσικά διαθέσιμα και για των δημόσιων εγκαταστάσεων και υπηρεσιών. Και εδώ είναι ένα πολύ μεγάλο ζήτημα. Ο ΟΣΕ παραδείγματος χάρη δεν είναι μόνο τα τρένα και τα εισιτήρια αλλά είναι το τεράστιο δίκτυο από ράγες που πολλές γενιές χρηματοδοτούσαν μέσω της φορολογίας τόσο για την κατασκευή τους όσο και για την συντήρηση τους. Η ΔΕΗ σχετίζεται με ασύλληπτου όγκου εγκαταστάσεις σε όλη την Ελλάδα με το δίκτυο παροχής, με τα λυγνιτικά αποθέματα και με πολλά άλλα. Και φυσικά η ΕΥΔΑΠ που και εδώ έχουμε τα δίκτυα παροχής, τα διαθέσιμα αποθέματα σε νερό κτλ.
  • Με αυτήν την έννοια τα ζητήματα της προάσπισης του περιβάλλοντος αλλά και τον ελεύθερων  χώρων ως στοιχείο της ποιότητας ζωής στην πόλη αλλά και σαν εναντίωση απέναντι στην αποτύπωση της μνημονιακής χωροταξικής αναδιάρθρωσης αλλά και στην αποτύπωση του δυσμενούς ταξικού συσχετισμού σε επίπεδο χώρου θα παραμείνουν ενεργά και δεν πρέπει να τα υποτιμάμε.
  • Οι αγώνες ενάντια στις «επενδύσεις» και τα «μεγάλα έργα», δηλαδή τη ληστρική εκμετάλλευση και των εργαζομένων και του περιβάλλοντος, όπως η μεγαλιώδης αντίσταση των κατοίκων της Χαλκιδικής ενάντια στα μεταλλεία, αλλά και της Κερατέας ενάντια στο ΧΥΤΑ, αποδεικνύουν ότι είναι εφικτές οι νίκες του λαού κόντρα στο μονόδρομο της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Κρίσιμες επίσης, θα είναι οι μάχες στις αστικές περιοχές ενάντια στην επιχειρηματική «αξιοποίηση» ελεύθερων και αδόμητων χώρων για εμπορευματικές χρήσεις, οικοπεδοποίηση ή οποιουδήποτε τύπου εμπορική εκμετάλλευση. Ειδικότερα η μεγάλη και κρίσιμη μάχη του χώρου του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού, αλλά και ενάντια στις επεκτάσεις οδικών αξόνων κ.ο.κ.

62. Η προάσπιση της εργασίας, η πάλη ενάντια στην ανεργία και η οργάνωση ενός μαχητικού κινήματος διεκδίκησης των ανέργων

  • Οι σημερινές πολιτικές που ασκούνται στα πλαίσια της κρίσης οδηγούν σε μια άνευ προηγουμένου καταστροφή θέσεων εργασίας, παράλληλα με μια σημαντική τάση προλεταριοποίησης των μικροαστικών στρωμάτων και συμπίεσης της μικροαστικής τάξης. Η ανεργία, ιδίως στους νέους, αποκτά δομικά χαρακτηριστικά, και το ίδιο ισχύει για την ελαστική απασχόληση. Το μοντέλο της σταθερής εργασίας απομακρύνεται όλο και περισσότερο από την πραγματικότητα, ιδίως της νεολαίας. Η κατάσταση αυτή έχει αναμφισβήτητες επιπτώσεις στα κοινωνικά κινήματα που αναπτύσσονται, στις μορφές οργάνωσης και διεκδίκησης που αναδύονται.
  • Τα στρώματα αυτά πέραν ενός σημείου δεν μπορούν αντικειμενικά να εκφραστούν μέσα από τις παραδοσιακές μορφές συγκρότησης και δομές του εργατικού κινήματος. Ωστόσο, οφείλουμε να διαπιστώσουμε ότι δεν αρκεί σήμερα η κλασικού τύπου παρέμβαση μέσα από τις παραδοσιακές δομές του συνδικαλιστικού κινήματος, ή έστω η αναβάθμισή της. Στην κατεύθυνση αυτή, κομβικό ρόλο μπορεί να παίξει η τοπική παρέμβαση εργατικής κατεύθυνσης. Πλέον, αναδεικνύονται σε τοπικό επίπεδο μία σειρά εργατικών αγώνων οι οποίοι παρόλο που δεν μπορούν να εκλάβουν τα χαρακτηριστικά κεντρικών εργατικών κινητοποιήσεων και απεργιών, συμπυκνώνουν το σύνολο της αντεργατικής επίθεσης και διαμορφώνουν όρους συντονισμού και κοινής δράσης και διεκδίκησης με το σύνολο των κοινωνικών και πολιτικών φορέων που δραστηριοποιούνται τοπικά. Το γεγονός αυτό μπορεί το επόμενο διάστημα να λειτουργήσει καταλυτικά στην ενίσχυση των εργατικών αγώνων. Οι αγώνες των καθηγητών στα φροντιστήρια, οι αγώνες εργαζόμενων σε μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων (acs, vodafon-wind κ.ο.κ.), ο κινηματικός αναβρασμός που υπάρχει στις ΕΛΜΕ και στα σωματεία εργαζομένων των δήμων αναδεικνύουν την ανάγκη αυτή.
  • Επίσης, οι άνεργοι και οι ελαστικά απασχολούμενοι, καθώς και ευρύτερα στρώματα που περιθωριοποιούνται καθώς πετάγονται εκτός παραγωγικής διαδικασίας και κοινωνικού ιστού, βρίσκονται πλέον στον πυρήνα και όχι στο περιθώριο του επαναστατικού υποκειμένου.
  • Ιδιαίτερα οι εργατικές λέσχες αποτελούν πρωτοπόρο εγχείρημα που επιχειρεί να αναμετρηθεί με τα παραπάνω ερωτήματα και δυνατότητες, όπως και η σχετική δράση των λαϊκών συνελεύσεων και επιτροπών.
  • Οι νέες αυτές δομές δεν μπορεί φυσικά να ειδωθούν αντιπαραθετικά με αυτές του παραδοσιακού εργατικού κινήματος, αλλά οι δυο να λειτουργήσουν συμπληρωματικά. Έχοντας συγκροτηθεί σε μια σειρά γειτονιών, αποτελούν ήδη έναν πραγματικό κόμβο συσπείρωσης αυτού του δυναμικού, επιχειρώντας παράλληλα να απαντήσουν από αντικαπιταλιστική και όχι φιλανθρωπική σκοπιά σε ερωτήματα αλληλεγγύης, αναδιάρθρωσης του κοινωνικού ιστού και ανασυγκρότησης της πολιτικής συμμετοχής. Μπορούν να διαμορφώσουν ένα διεκδικητικό πλαίσιο πάλης με προβολή συγκεκριμένων αιτημάτων (επίδομα ανεργίας χωρίς προϋποθέσεις για όλους τους ανέργους ίσο με το βασικό μισθό, πλήρης ιατροφαρμακευτική κάλυψη και ασφάλιση, επιδότηση για όλη την περίοδο της ανεργίας). Με απαίτηση για άμεση δημιουργία θέσεων εργασίας για όλους τους ανέργους.

63. Η παρέμβαση στην μαθητική και εργαζόμενη νεολαία

  • Η νεολαία βρίσκεται στο επίκεντρο της επίθεσης σήμερα, αντιμέτωπη με την τρομακτική αύξηση της ανεργίας, το φάσμα των νέων μέτρων που συνεπάγονται ελαστικότερες σχέσεις εργασίας και χαμηλότερους μισθούς για τους νέους, τις αναδιαρθρώσεις στην εκπαίδευση στην κατεύθυνση του ακόμη πιο επιχειρηματικού χαρακτήρα των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, τις περικοπές και τη λιτότητα. Αυτό απαιτεί ένα σύγχρονο μαχητικό νεολαιίστικο κίνημα, που να συνδέει τη σπουδάζουσα νεολαία, τη νεολαία της ελαστικής εργασίας, τους ανέργους. Ενάντια στις περικοπές σε σχολεία και σχολές, για δωρεάν παιδεία, σίτιση και στέγαση, ενάντια στο Σχέδιο Αθηνά, αλλά και ενάντια στη ανεργία και όλα τα προγράμματα εξαθλίωσης για τους νέους εργαζομένους..
  • Ειδικά στο τοπικό επίπεδο, είναι αναγκαίο σήμερα να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στη σύνδεση με τη νεολαία στα σχολεία, στους χώρους δουλειάς και στους χώρους συνεύρεσης-διασκέδασης. Ο ρόλος όλων των μορφωμάτων λαϊκής αυτοοργάνωσης, των κινήσεων πόλης αλλά και των συντρόφοων εκπαιδευτικών μπορεί να είναι καθοριστικός για να διαμορφωθεί ένα κίνημα πολιτικοποίησης της νεολαίας, όχι μόνο να ξαναβγεί το νεολαιίστικο κίνημα στο δρόμο του νικηφόρου αγώνα, αλλά και να ανακόψουμε την επιρροή άλλων ρευμάτων όπως οι φασίστες που προσπαθούν να αποκτήσουν επιρροή ιδίως στη μαθητική νεολαία.

64. Η διάλυση της δημόσιας δωρεάν εκπαίδευσης

  • Η δημόσια εκπαίδευση σε όλα τα επίπεδα καταργείται. Στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση νήπια μένουν εκτός σχολείου και τα ολοήμερα δημοτικά καταργήθηκαν. Στη  δευτεροβάθμια εκπαίδευση οι συγχωνεύσεις σχολικών μονάδων, η περικοπή των κονδυλίων για τις λειτουργικές δαπάνες των σχολείων κατά 60%, η κατάργηση της πρόσθετης και ενισχυτικής διδασκαλίας, το κλείσιμο αθλητικών - μουσικών σχολείων, τα ΕΠΑΛ και οι ΕΠΑΣ που οδεύουν σταδιακά προς κατάργηση, οι 16.000 λιγότεροι καθηγητές μέσω της διαθεσιμότητας, τα σχολεία με 27αρια και 30αρια τμήματα, με μετακινήσεις μαθητών και κατευθύνσεων και οι περιφερόμενοι εκπαιδευτικοί από σχολείο σε σχολείο για να καλύψουν τα κενά συμπληρώνουν την εικόνα του χάους που επικρατεί στην εκπαίδευση.
  • Επίσης, οι εργασιακές σχέσεις των εκπαιδευτικών επιδεινώνονται δραστικά (περισσότεροι με ελαστικές σχέσεις εργασίας - ωρομίσθιοι, αναγκαστικές αποσπάσεις σε άλλες περιφέρειες, διαρροές για αύξηση ωραρίου κλπ), ενώ την ίδια στιγμή στοχοποιούνται στο πλαίσιο του κοινωνικού αυτοματισμού.
  • Το κράτος σταδιακά «αποσύρεται» και από την εκπαίδευση, ως πεδίο κοινωνικής αναπαραγωγής. Στον αντίποδα, διαμορφώνονται σταδιακά οι όροι για σχολεία πολλών ταχυτήτων, για μία «εκπαιδευτική αποκέντρωση» με την πρωτοβάθμια και δευτεροβαθμία εκπαίδευση στην τυπική ή/και ουσιαστική αρμοδιότητα της Τ.Α. που θα αποτυπώνει άμεσα τις κοινωνικές ανισότητες. Σκληροί ταξικοί φραγμοί για την πλειοψηφία της μαθητικής νεολαίας, πειθάρχηση και διαμόρφωση ενός εργαζόμενου πειθαρχημένου, ευέλικτου και προσαρμόσιμου στις αλλαγές στην αγορά εργασίας. Κυριαρχία της λογικής του «λιγότερου κόστους» που στον βωμό της αγοράς όλο και πιο έντονα η εκπαίδευση θα μετατρέπεται σε εμπόρευμα και οι γονείς και μαθητές σε πελάτες ιδιωτών.
  • Το τοπίο που διαμορφώνεται στην εκπαίδευση είναι εκρηκτικό. Το επόμενο διάστημα υπάρχουν οι όροι σημαντικών κινημάτων τόσο από τους εκπαιδευτικούς, όσο και από τη μαθητιώσα νεολαία. Τα τοπικά κινήματα μπορούν να έχουν σε αυτό καταλυτική εμπλοκή τόσο στο επίπεδο της στήριξης, όσο και στο επίπεδο της άμεσης εμπλοκής. Η πρόσφατη εμπειρία της απεργίας της ΟΛΜΕ, η προσπάθεια συγκρότησης τοπικών επιτροπών αλληλεγύης, η πραγματική δυνατότητα συγκρότησης κοινών συντονιστικών και επιτροπών σε κάθε περιοχή εκπαιδευτικών, των μαθητών, φοιτητών, εργαζομένων και κατοίκων μπορεί να απελευθερώσει πολύ σημαντικές δυναμικές.

65. Η διάλυση του δημόσιου συστήματος υγείας και η πάλη για την επιβίωση μεγάλου μέρους του πληθυσμού

  • Το δημόσιο σύστημα υγείας και η κοινωνική ασφάλιση αποτέλεσε μία από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις του λαϊκού κινήματος στην ιστορία στο επίπεδο της κοινωνικής αναδιανομής. Τυπικά ως ένα βαθμό πάντα, μέσα από την φορολογία αλλά και τις ασφαλιστικές εισφορές εξασφαλίζονταν οι πόροι για την δωρεάν παροχή υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας στο σύνολο του πληθυσμού. Τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων, που αποτελούσαν τον πυλώνα στήριξης και λειτουργίας του δημόσιου συστήματος υγείας αποτέλεσαν αντικείμενο χρηματιστηριακής κερδοσκοπίας την προηγούμενη περίοδο, ενώ προσφάτως με το περίφημο PSI εξανεμίστηκαν για την στήριξη του τραπεζικού συστήματος.
  • Η δημοσιονομική πρσαρμογή έδωσε τη χαριστική βολή και στο δημόσιο σύστημα υγείας. Η κυριαρχία της λογικής της αυτοχρηματοδότησης οδηγεί στη διάλυση του πρωτοβάθμιου συστήματος υγείας, το κλείσιμο των ιατρείων του ΕΟΠΥ, στην ελαχιστοποίηση της κοινωνικής πρόνοιας, τη συρρίκνωση και το κλείσιμο οργανισμών και νοσοκομείων, στις ελλείψεις υγειονομικού προσωπικού - με την υπερεργασία και τις ελάχιστες αμοιβές όσων έχουν απομείνει - και υλικού, ενώ και η εκρηκτική αύξηση των ανασφάλιστων διαμορφώνει ένα τοπίο περιθωριοποίησης ευρύτατων κοινωνικών ομάδων και πληθυσμών και ουσιαστικής απαγόρευσης στην πρόσβαση στο σύστημα υγείας αλλά και σε φάρμακα. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η μείωση του προσδόκιμου χρόνου επιβίωσης, μία εξελισσόμενη «ανθρωπιστική κρίση» για τα λαϊκά στρώματα και τους εργαζόμενους.
  • Δεν είναι τυχαίο ότι οι υγειονομικοί είναι στην πρώτη γραμμή του αγώνα. Μαζικές γενικές συνελεύσεις σωματείων σε πολλά νοσοκομεία με αγωνιστικές αποφάσεις, δυναμικές εκδηλώσεις αλληλεγγύης για τα νοσοκομεία που κλείνουν και τους υγειονομικούς που απολύονται, η απεργία διαρκείας των γιατρών του ΕΟΠΥΥ. Διαμορφώνεται μία ασίγαστη κινηματική διαδικασία, με σωματειακό  συντονισμό από τα κάτω, διάθεση για συμπόρευση με τον γενικότερο απεργιακό αγώνα και ενεργό συντονισμό με τοπικά κινήματα (π.χ. Ασκληπειίο Βούλας). Υπάρχουν οι όροι κοινού αγώνα των υγειονομικών και των κατοίκων σε κάθε περιοχή για την προάσπιση της δημόσιας υγείας, των δημόσιων νοσοκομείων, της πρωτοβάθμιας περίθαλψης και της διεκδίκησης συνολικά δωρεάν, αποκλειστικά δημόσια και ποιοτική περίθαλψη για όλο το λαό.

66. Το μέτωπο της αντιφασιστικής και αντιρατσιστικής πάλης και της πάλης ενάντια στον κρατικό και εργοδοτικό αυταρχισμό, με κύριες κατευθύνσεις:

  • Το συντονισμό των δράσεων αλλά και το αναγκαίο βάθεμα της πολιτικής και ιδεολογικής πάλης ενάντια στη φασιστική απειλή και τον εντεινόμενο κρατικό αυταρχισμό
  • Την οικοδόμηση σε κάθε γειτονιά πλατειών λαϊκών πρωτοβουλιών που θα παλεύουν ενάντια στη φασιστική απειλή και την ένταση του κρατικού αυταρχισμού. Που θα περιλαμβάνουν πολιτικούς και κοινωνικούς φορείς (επιτροπές, συνελεύσεις, πρωτοβουλίες, σωματεία, οργανώσεις της αριστεράς κ.ο.κ.)
  • Τη σύνδεση του αντιφασιστικού αγώνα με τη μάχη για την συνολική ανατροπή της κοινωνικής βαρβαρότητας ΕΕ – ΟΝΕ - ΔΝΤ
  • Την έμπρακτη ανάκτηση χώρου από τους φασίστες σε κάθε γειτονιά και κοινωνικό χώρο, μέσα από πρακτικές μορφές παρεμπόδισης της δράσης τους, και εκδίωξης τους από χώρους ώστε να περιορίζουν ή να αναστέλλουν την τοπική τους δράση και την περιφρούρηση των λαϊκών αγώνων από κάθε μορφή κρατικής καταστολής.

Ν. Για μια μάχιμη κατεύθυνση στο τοπικό κίνημα

67. Η σημερινή επίθεση ενάντια στα δικαιώματα και τις κατακτήσεις του λαού και της εργατικής τάξης εκπορεύεται από την ίδια την φύση, την δομή και την λειτουργία του καπιταλισμού που γίνεται εξαιρετικά καταστροφικός και επικίνδυνος την περίοδο της κρίσης. Είναι μια επίθεση που απορρέει από την κυβέρνηση, την ΕΕ και το Δ.Ν.Τ. Η απάντηση σήμερα δεν αφορά την αλλαγή του προτύπου διαχείρισης, ούτε το «νοικοκύρεμα» των δημοσιονομικών μεγεθών.

68. Σήμερα περισσότερο από ποτέ, είναι αναγκαία η επιλογή της ρήξης και της σύγκρουσης με κυβέρνηση-ΕΕ-ΔΝΤ και της ανατροπής των μέτρων και της πολιτικής τους. Είναι αναγκαίοι μαζικοί, ενωτικοί, ανυποχώρητοι αγώνες, κόντρα στην κυβέρνηση που θέλει να θέλει στην παρανομία τους κοινωνικούς αγώνες και προωθεί τον εκφασισμό, κόντρα στον υποταγμένο συνδικαλισμό και τις γραφειοκρατικές ηγεσίες ΓΣΕΕ – ΑΔΕΔΥ, κόντρα και σε όσους σπέρνουν αυταπάτες και εκτονώνουν την κοινωνική οργή για τη δυνατότητα «φιλολαϊκής» πολιτικής στο εσωτερικό της ΕΕ, ή  «φιλολαϊκής» κυβερνητικής διαχείρισης στο πλαίσιο του ευρώ, της ΕΕ και του συστήματος.

69. Μόνο η κλιμάκωση, η ένταση και η πολιτικοποίηση του αγώνα μπορεί να εξασφαλίσει τη νίκη ενάντια στα αντιλαϊκά μέτρα και πολιτικές και να υψώσει ένα μεγάλο, δυνατό και αποφασιστικό τείχος υπεράσπισης των κοινωνικών δικαιωμάτων και κατακτήσεων, για να μη χαθούν εργασιακά δικαιώματα δεκαετιών που κερδίθηκαν με αγώνες. Για να μη γυρίσουμε σε ένα σύγχρονο εργασιακό και κοινωνικό Μεσαίωνα. Για να μη γίνουν οι συνθήκες στους χώρους εργασίας και κατοικίας, στην πόλη μας χειρότερες για τους εργαζόμενους. Για να δώσουμε νικηφορά προοπτική στις σύγχρονες κοινωνικές διεκδικήσεις.

70. Με αυτήν την έννοια καθώς μέσα σε έναν ολοκληρωτικό ιμπεριαλιστικό μηχανισμό όπως η Ε.Ε. είναι πλέον σχεδόν αδύνατον να προασπίσεις τα αυτονόητα και το τοπικό κίνημα πρέπει να προτάξει την πάλη ενάντια στην ΕΕ και το ΔΝΤ, το ζήτημα του δημόσιου χρέους και το αίτημα της διαγραφής του, την εθνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος και των μεγάλων επιχειρησέων, τον κοινωνικό και εργατικό έλεγχο σε όλες τις πλευρές της ανθρώπινης δραστηριότητας.

71. Με αυτήν την έννοια τόσο τα σωματεία όσο και οι οργανώσεις βάσης στις γειτονιές (επιτροπές κατοίκων, λαϊκές συνελεύσεις, εργατικές λέσχες κ.α.) πρέπει να αναβαθμίσουν την λειτουργία τους και να εμβαθύνουν τον πολιτικό τους λόγο. Μόνο αν μπορέσουμε σε κάθε γειτονιά να λειτουργεί οργανωμένα ο κόσμος μέσα από αυτοοργανωμένες μορφές που θα πάρουν την τύχη στα χέρια τους, μόνο αν μπορέσουμε να συντονίσουμε τον αγώνα μας μαζί με τα σωματεία σε κάθε κλάδο σε κάθε γειτονιά, θα μπορέσουμε να αποτελέσουμε ένα πραγματικό αντίπαλο δέος για την κυβέρνηση.

72. Σήμερα, είναι αναγκαία η οικοδόμηση ενός κοινωνικού μετώπου αντίστασης και ανατροπής της κυρίαρχης πολιτικής κράτους - Ε.Ε. - ΔΝΤ, στα σωματεία από τους εργαζόμενους, στις γειτονιές με λαϊκές επιτροπές από τους κατοίκους. Τα πρώτα βήματα είναι εδώ, είναι στις απεργιακές επιτροπές που καλούν οι ΕΛΜΕ και στα μοιράσματα των τοπικών κινημάτων για την απεργία τους, είναι στις επιτροπές αλληλεγγύης για τους απολυμένους στα φροντιστήρια ΑΝΕΛΙΞΗ, είναι στους αποκλεισμούς της ACS με πρωτοβάθμια σωματεία και οργανώσεις βάσης του τοπικού κινήματος, είναι στις κοινές τοπικές πορείες πριν τις μεγάλες απεργιακές συγκεντρώσεις, είναι στις κοινές κινητοποιήσεις για την προάσπιση των νοσοκομείων, είναι στην συμπαράσταση των τοπικών κινημάτων στους αγώνες στους εργαζόμενους στους δήμους, είναι στην κοινή αντιφασιστική πάλη τοπικών κινημάτων και σωματείων και ο κατάλογος είναι μακρύς.

  • Όμως αυτή η όσμωση αυτή η κοινή δράση πρέπει να αποκτήσει μόνιμα χαρακτηριστικά. Να φτιαχτούν τοπικά και κεντρικά συντονιστικά να παρθούν πρωτοβουλίες και κοινές κινητοποιήσεις, για να μπορέσουν οι διάσπαρτες αντιστάσεις να ενοποιηθούν και να μπορέσουν να χτυπήσουν μαζί και ταυτόχρονα...
  • Να μονιμοποιηθεί και δομικά η σχέση των πρωτοβάθμιων σωματείων με τις προσπάθειες  οργάνωσης του λαού στις γειτονιές.

73. Στην κατεύθυνση μάχιμης συγκρότησης του λαϊκού και εργατικού κινήματος σε τοπικό επίπεδο συμβάλλουν κυρίαρχα όλες οι μορφές αυτοοργάνωσης και πάλης:

  • Οι επιτροπές κατοίκων και οι λαϊκές συνελεύσεις, οι οποίες αποτελούν δομές λαϊκής αυτοοργάνωσης και πάλης. Αποτελούν μια ανταγωνιστική πολιτική μορφή και συνδικαλιστική πρακτική ως προς τις συγκροτημένες δομές της τοπικής αυτοδιοίκησης, τόσο ως προς τη δομική λειτουργία της δεύτερης ως μέρος ενός κραταιού κρατικού μηχανισμού καθώς αποτελεί σπερματική μορφή λαϊκής εξουσίας, όσο και ως προς τη λειτουργία της ως μηχανισμού πολιτικής ενσωμάτωσης και εκπροσώπησης των κυριαρχούμενων στρωμάτων, καθώς αποτελεί ακριβώς τον πολιτικό μηχανισμό των κυριαρχούμενων στρωμάτων. Οι επιτροπές κατοίκων συγκροτούν ένα πλαίσιο κοινωνικής διεκδίκησης διαφορετικών κοινωνικών κατηγοριών (κάτοικοι), που ενοποιούνται στο πλαίσιο πολιτικών αιτημάτων που συμπυκνώνουν συγκεκριμένα κάθε φορά άμεσα διαταξικά συμφέροντα τόσο στο επίπεδο της κοινωνικής αναπαραγωγής (π.χ. χαράτσια) όσο και σε σχέση με ευρύτερα πολιτικά θέματα (μνημόνιο, χρέος κ.α.). Η πολιτική λειτουργία των δομών αυτών συγκροτεί μια επί της ουσίας αντικαπιταλιστικής πολιτικής πρακτική αποτελεί όμως ζητούμενο το παραπέρα βάθεμα της πολιτικοποίησης τους. Αποτελεί στόχο η ύπαρξη επιτροπων κατοίκων και λαϊκών συνελεύσεων σε κάθε γειτονιά, ο οριζόντιος πολιτικός και κινηματικός συντονισμός τους και ο συντονισμός τους με σωματεία εργαζομένων. Η αυτοοργάνωση του λαού ανά γειτονιές να είναι ένας απ' τους κρίκους του συντονισμού των συντονισμών ώστε να συμβάλουν με τον καλύτερο τρόπο στην ανατροπή της επίθεσης. Σε αυτή την κατεύθυνση, με θετικό απολογισμό κινείται ο Συντονισμός Συλλογικοτήτων Αττικής που συντονίζει επιτροπές και συνελεύσεις κατοίκων από όλη την Αττική ενώ προσπαθεί να συντονιστεί με δράσεις του τοπικού κινήματος σε όλη την Ελλάδα και να έρθει σε συντονισμό με πρωτοβάθμια σωματεία.
  • Οι εργατικές λέσχες ως μορφές τοπικής εργατικής συλλογικότητας, που συμβάλουν στην ταξική ανασυγκρότηση του εργατικού κινήματος στη συλλογική οργάνωση εργαζομένων και ανέργων, στην ανάπτυξη ταξικής αλληλεγγύης και στην προώθηση εργατικού-λαϊκού πολιτισμού. Οι εργατικές λέσχες προωθούν την ταξική αλληλεγγύη στους αγώνες και στην καθημερινότητα, τη διεκδίκηση άμεσων αιτημάτων σε σχέση με την εργασία και την ανεργία, την υπεράσπιση των εργατικών δικαιωμάτων στους εργασιακούς χώρους της γειτονιάς. Λειτουργούν ενισχυτικά σε σχέση με τα σωματεία και τη δράση τους.
  • Οι επιτροπές - πρωτοβουλίες ενάντια στην κυβερνητική-κρατική καταστολή και τη φασιστική βία, ως κύτταρα αντιφασιστικής, αντικατασταλτικής - αντικυβερνητικής και αντιρατσιστικής δράσης καθώς και πρωτοβουλίες συντονισμένης δράσης-απάντησης απέναντι σε φασιστικά, ρατσιστικά και τρομοκρατικά χτυπήματα κράτους και κυβέρνησης στο λαό και τους αγώνες του.

74. Σημαντική πλευρά της λαϊκής δράσης και αυτοοργάνωσης των τελευταίων χρόνων είναι και οι μορφές λαϊκής αυτοάμυνας και αλληλεγγύης. Το θέμα της Αλληλεγγύης και πιο συγκεκριμένα της αλληλεγγύης από τον Λαό για τον Λαό δεν είναι κάτι καινούργιο. Υπήρχε και υπάρχει μέσα στην ιστορία του εργατικού κινήματος και έχει μπολιάσει τις λαϊκές συνειδήσεις όπως έχει πολλές φορές εκφραστεί μέσα από στήριξη απεργιών, αλληλεγγύη σε φυλακισμένους αγωνιστές, σε απεργούς πείνας για διάφορα αιτήματα, σε μετανάστες που φτάνουν εξαθλιωμένοι απ' τα σύνορα, σε φαντάρους αλλά και σε άτυπο επίπεδο μεταξύ γειτονιάς βοήθεια σε οικογένειες που πεινούν μεταφορά παιδιών στο σχολείο κτλ 

75. Η λαϊκή αυτοάμυνα και αλληλεγγύη, από το μεγαλειώδες κίνημα αλληλεγγύης στους απεργούς χαλυβουργούς αλλά και την υλική στήριξη κάθε εργατικού και λαϊκού αγώνα, την έμπρακτη προάσπιση των λαϊκών συμφερόντων κόντρα στον εκβιασμό της διακοπής ρεύματος με τις εκατοντάδες επανασυνδέσεις σε λαϊκά νοικοκυριά και την πάλη ενάντια στις εξώσεις και τους πλειστηριασμούς αλλά και ενάντια στη δράση των φασιστικών συμμοριών αποτελεί την καλύτερη απόδειξη ότι μόνο η συλλογική οργάνωση και αγώνας μπορούν μπορούν να οικοδομήσουν σήμερα τις αναγκαίες αντιστάσεις. Η αλληλεγγύη αποτελεί σήμερα στόχο του κινήματος και δε μπορεί παρά να είναι άρρηκτα δεμένη με τις δομές και τους φορείς του και απόρρεια της οργάνωσης του λαού. Να τροφοδοτείται από αυτή και να την τροφοδοτεί. Να μπολιάζονται με κινήσεις και αιτήματα συνολικής πολιτικής ανατροπής. Να δίνουν βαρύτητα σε κινήσεις αλληλεγγύης που αφορούν το εργατικό κίνημα, και της πολιτικές κινητοποιήσεις ανυπακοής. Προωθητικό ρόλο σε αυτή την κατεύθυνση διαδραματίζουν οι λαϊκές συνελεύσεις, οι επιτροπές κατοίκων, οι εργατικές λέσχες αλλά και μια σειρά κοινωνικών χώρων.

76. Σε σχέση με τις διάφορες δομές και μορφές «αλληλεγγύης» που αναπτύσσονται σήμερα (δωρεάν μαθήματα, συλλογικές κουζίνες, κοινωνικά ιατρεία, δίκτυα ανταλλαγής χωρίς χρήμα, κοινωνικά παντοπωλεία κ.α.)., αποτελεί ζητούμενο η ανάδειξη της θετικής αντικαπιταλιστικής πλευράς τους και των εναλλακτικών κοινωνικών μορφών ικανών να βοηθήσουν στην επιβίωση του λαού και να καταδείξουν πόσο πιο αποτελεσματικές μπορεί να είναι μορφές κοινωνικής οργάνωσης που δεν στηρίζονται στη λογική του κέρδους και την αγορά. Αντίστοιχα, οι μορφές εκείνες που δε θα αποτελέσουν κτήμα του λαού, που δεν θα συνδεθούν με μία αντίστοιχη άνοδο της ταξικής πάλης και των λαϊκών αγώνων και με ένα μαχητικό πρόγραμμα διεκδικήσεων και με μια μαζική αγωνιστική πρακτική, κινδυνεύουν να εκφυλιστούν είτε στη λογική της «κοινωνικής επιχειρηματικότητας» των ΜΚΟ και των ευρωπαϊκών κονδυλίων, είτε στο πλαίσιο άσκησης «κοινωνικής πολιτικής» των ΟΤΑ, είτε ακόμα σε αυτόνομες αντιλήψεις «νησίδων ελευθερίας», είτε απλά σε «μοίρασμα της φτώχιας» και να ενσωματωθούν.

77. Επίσης, σε μία περίοδο, δημοσιονομικής σκλήρυνσης για την εξυπηρέτηση του χρέους κ.ο.κ. που καταργείται κάθε μορφή κοινωνικής πρόνοιας και υποδομής, η στρατηγική κράτους, κεφαλαίου και Ε.Ε. για την υποκατάσταση ενός απολύτως αναγκαίου συστήματος αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης - έστω και σε στοιχειώδες επίπεδο, συγκριτικά με το παρελθόν – αποτυπώνεται στη δημιούργια ενός ποικιλόμορφου πλέγματος δικτύων αλληλεγγύης αλλά και συνεταιριστικών μορφών επιχειρηματικών δράσεων κ.ο.κ. στο πλαίσιο της λογικής του «όλοι μαζί μπορούμε» και με χρηματοδότηση απ' την Ε.Ε. Στο πλαίσιο αυτό, Δήμοι, Μ.Κ.Ο., ιδιώτες καπιταλιστές, επενδυτές, ακόμα και «πολιτικοποιημένες» ομάδες σε συνεργασία – άμεση ή έμμεση τελικά - με το κράτος και την Ε.Ε.  μετατρέπουν την υγεία, την παιδεία, την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, από δημόσια και δωρεάν όπως είχαν κατακτηθεί και διεκδικούνταν απ' τους αγώνες των λαών - καθώς υπάρχουν και διεθνή παραδείγματα όλα αυτά τα χρόνια - σε ελεημοσύνη αυτών που παράγουν την κρίση και τα προβλήματα προς αυτούς που τα υφίστανται. Το σχήμα απλό, ασχέτως προθέσεων. Φθηνή αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης και όποιος έχει χρήμα αγοράζει την πραγματική του κοινωνική και φυσική αναπαραγωγή. Το πιο απλό παράδειγμα στο χώρο της υγείας. Έχεις μικρά προβλήματα; Σε «επισκευάζουμε» μέσα απ' το διαλυμένο σύστημα υγείας, τα κοινωνικά ιατρεία κτλ. Έχεις σοβαρό πρόβλημα ή πληρώνεις ή πεθαίνεις.

Ξ. Για την πολιτική συγκρότηση στο τοπικό επίπεδο

78. Σήμερα, είναι αναγκαίο λοιπόν οι δυνάμεις της αντικαπιταλιστικής, αντιμπεριαλιστικής, αντισυστημικής και επαναστατικής αριστεράς να χαράξουν με ενιαίο τρόπο μια στρατηγική κατεύθυνση παρέμβασης τοπικά τόσο στο πολιτικό, όσο και στο κοινωνικό επίπεδο.

79. Μιας στρατηγικής κατεύθυνσης που θα αντιλαμβάνεται τόσο τα μέτωπα παρέμβασης που αναδεικνύονται όσο και την ειδική μορφή της παρέμβασης στο τοπικό επίπεδο. Που θα είναι σε θέση να συνδέσει το τοπικό με το κεντρικό, το ειδικό με το γενικό, την αντιπαράθεση με το συγκεκριμένο κάθε φορά μέτωπο με τη συνολική πάλη του λαού ενάντια στα μνημόνια - ΕΕ – ΟΝΕ – ΔΝΤ. Που δε θα επικαθορίζεται αλλά θα καθορίζει διεκδικώντας τον ηγεμονικό πολιτικό και ιδεολογικό ρόλο που της αντιστοιχεί μέσα στη σημερινή «χύτρα» της επερχόμενης κοινωνικής σύγκρουσης και της έντασης της ταξικής πάλης. Που θα συγκροτεί μία μάχιμη πολιτική συμμαχία στο τοπικό επίπεδο, ως αναπόσπαστο τμήμα του αναγκαίου σήμερα αριστερού μετώπου ρήξης και ανατροπής και που θα συνεισφέρει στην οικοδόμηση ενός ικανού κοινωνικού μπλοκ αντιηγεμονίας που θα διεκδικεί μία άλλη μορφή κοινωνικής εξουσίας.

80. Σήμερα, είναι αναγκαίο η αντικαπιταλιστική αριστερά να ανασυγκροτήσει την πολιτική της παρέμβαση στο τοπικό επίπεδο, στηριζόμενη πάνω στην πλούσια εμπειρία της παρέμβασής της σε πάμπολλα κοινωνικά πεδία και μέτωπα και κυρίως στα επιτυχημένα παραδείγματα και στη μεθοδολογία παρέμβασης που έστω και με μερικό τρόπο έχει κατακτήσει στο τοπικό επίπεδο.

  • Να συμβάλλουμε στη λαϊκή αυτοοργάνωση, στη δημιουργία επιτροπών κατοίκων και λαϊκών συνελεύσεων ενάντια στην κρίση και τα μνημόνια, συγκροτώντας την αναγκαία κοινωνική συμμαχία που θα επιτρέψει στην κοινωνική δυναμική να βρει το δρόμο της πραγματικής λαϊκής αυτοάμυνας και αλληλεγγύης.
  • Να συμβάλλουμε στην οργάνωση του κινήματος των ανέργων κατά τόπους ως ειδικό και αναγκαίο βραχίωνα του εργατικού και λαϊκού κινήματος και την ενίσχυση των τοπικών εργατικών αγώνων
  • Να συμβάλλουμε στην αντιφασιστική πάλη και την πάλη ενάτια στον κρατικό αυταρχισμό
  • Να εμπλακούμε εν τέλει με όλες τις γνήσιες μορφές που λαμβάνει η κοινωνική δυναμική, συμβάλλοντας όμως στη μάχιμη έκφρασή τους.

81. Κομβικό ρόλο σε αυτή την κατεύθυνση διαδραματίζει η συγκρότηση αριστερών, αντικαπιταλιστικών κινήσεων πόλης, ως πολιτικο-συνδικαλιστικών συλλογικότητών που θα συγκροτούν την αναγκαία σήμερα πολιτική συμμαχία, θα εξασφαλίζουν καλύτερους όρους για επιτυχημένη παρέμβαση στο τοπικό επίπεδο και θα λειτουργούν ως πολιτικό κέντρο με πρωτοπόρο ρόλο στα κοινωνικά κινήματα αλλά και θα ανατροφοδοτούνται από την εμπειρία που αντλούν από αυτά. Με κύρια χαρακτηριστικά:

  • Πρώτο στοιχείο οφείλει να είναι η μάχιμη αριστερή αντικαπιταλιστική πολιτική κατεύθυνση και φυσιογνωμία. Και ένα αριστερό σχήμα σήμερα πρέπει να αντιλαμβάνεται πως τα τοπικά ή περιβαλλοντικά προβλήματα συνδέονται άμεσα με τα κεντρικά πολιτικά μέτωπα. Πρέπει να αντιλαμβάνεται ότι η αντιπαράθεση με το στρατηγείο της επίθεσης που δεν είναι άλλο από την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ζήτημα κομβικής σημασίας. Πρέπει να αντιλαμβάνεται ότι το δημόσιο χρέος θα χρησιμοποιηθεί για να γίνουν όλα βορά στην εξυπηρέτηση του και με αυτήν την έννοια δεν μπορείς παρά να απαιτείς, την μη αναγνώριση και διαγραφή του. Ειδικά σήμερα που αποδεικνύεται το πιο βάρβαρο, το πιο αντιδημοκρατικό, το πιο σκληρό πρόσωπο της Ε.Ε. το οποίο αποτυπώνεται δομικά στην σύστασή της, η σύγκρουση με την Ε.Ε. και τις ντιρεκτίβες της είναι μονόδρομος. Αριστερά φυσιογνωμία είναι βέβαια και το να πιστεύεις στην μαζική λαϊκή πάλη. Να βάζεις ως προτεραιότητα τις αντιθέσεις που πηγάζουν από την βασική αντίθεση που είναι αυτή του κεφαλαίου απέναντι στην εργασία. Να είσαι προσανατολισμένος στο πως αλλάξεις συνολικά τη κοινωνία και τους συσχετισμούς και να μην κάθεσαι αυτάρεσκα σε φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά που απλά εξασφαλίζουν την πολιτική σου επιβίωση. Με αυτήν την έννοια η αριστερά πρέπει να είναι και ενωτική. Ενωτική αριστερά όχι απλά στην βάση της ανάγκης για την διεύρυνση της απεύθυνσής της, αλλά στη βάση των πραγματικών αναγκών του κινήματος για να πετύχει νίκες και ρωγμές σήμερα. Επίσης, αριστερά φυσιογνωμία σημαίνει να κάνεις πολιτική σε όλα τα επίπεδα να μην χαρίζεις πολιτικές μάχες που δεν είναι στο προνομιακό μας πεδίο στον αντίπαλο.  

Αντικαπιταλιστική γιατί αντιλαμβάνεται ότι ο τρόπος που δομείτε η πόλη το πλαίσιο μέσα στο οποίο ξεδιπλώνονται τα κινήματα πόλης δεν είναι μια ουδέτερη «φυσική» διαδικασία αλλά η δομική αποτύπωση των κυρίαρχων κοινωνικών σχέσεων εξουσίας, έτσι όπως επικαθορίζονται απ’ την αδιάκοπη ταξική πάλη. Έτσι η παρέμβαση ενός σχήματος πόλης πρέπει σε όποιο επίπεδο και να λειτουργεί (πολιτικό, οικονομικό, ιδεολογικό) να μπορεί να παρεμβαίνει απ’ την μεριά των δυνάμεων της εργασίας ενάντια στο καπιταλιστικό σύστημα παραγωγής να είναι μια δύναμη αντικαπιταλιστική. Και πρέπει να έχει και μια φυσιογνωμία μάχιμη μια φυσιογνωμία ανυποχώρητου αγώνα να απαντάει δυναμικά ακόμα και στις μορφές πάλης απέναντι στην εξουσία και στους εκφραστές της.

  • Δεύτερο στοιχείο πρέπει να είναι η αντιδιαχειριστική λογική. Μια τέτοια λογική αντιλαμβάνεται ότι η Τ.Α. αποτελεί τμήμα του κρατικού μηχανισμού, αναπόσπαστο στοιχείο της πολιτικής, ιδεολογικής και οικονομικής λειτουργίας του αστικού κράτους που εξασφαλίζει την μακροπρόθεσμη αναπαραγωγή των καπιταλιστικών σχέσεων εξουσίας και εκμετάλλευσης, ακριβώς γιατί αυτές οι υλικές σχέσεις ορίζουν το πεδίο αναφοράς και τα όρια της. Με αυτήν την έννοια δεν βλέπει τους δήμους ως πεδίο έκφρασης της λαϊκής δυναμικής, ούτε έναν θεσμό που μπορεί εν δυνάμει να εκφράσει τα τοπικά λαϊκά συμφέροντα. Δεν είναι τυχαίο, ότι οι σημερινές όψεις «αγωνιστικών δημοτικών αρχών» σήμερα εκπίπτουν απλά στο όριο της «χρηστής διαχείρισης» των «δημοτικών υποθέσεων», προσκρούοντας βίαια τόσο στην πραγματικότητα των μνημονίων και του Καλλικράτη, όσο και στην πραγματική φύση και λειτουργία του θεσμού της Τ.Α. Η τοπική αυτοδιοίκηση λοιπόν ούτε τοπική είναι, ούτε πολύ περισσότερο αυτοδιοίκηση. Επίσης, δεν μπορεί η πολιτική στοχοθεσία των σχημάτων να εδράζεται στην βάση της εύρυθμης λειτουργίας του κράτους, της ευνομίας και της σωστής λειτουργίας των θεσμών. Με λίγα λόγια δεν ψάχνουμε το ποιος και το πώς θα διαχειριστεί τους θεσμούς αλλά να διαμορφώσουμε σε μάχη και σε αντίθεση μαζί τους καλύτερες θέσεις μάχης για το λαϊκό κίνημα. Προφανώς, μόνο θεμιτό είναι να αξιοποιείς οποιαδήποτε ευκαιρία παρουσιάζεται μέσα και από τον θεσμικό δρόμο για να καθυστερείς να παρεμποδίζεις ή να δυσκολεύεις τον αντίπαλο αλλά δεν μπορεί αυτή να είναι η κυρίαρχη λειτουργία σου και να επικαθορίζεσαι από αυτήν.
  • Τρίτο στοιχείο είναι η οργάνωση του λαού, η πίστη στην αγωνιστική του διάθεση και η συμβολή στην πραγματική δημοκρατία του κινήματος. Η δημιουργία θεσμών αυτοοργάνωσης και εργατικής λαϊκής δημοκρατίας. Η δημιουργία λαϊκών συνελεύσεων και επιτροπών αγώνα, εργατικών λεσχών και στήριξη της λαϊκής αυτενέργειας και πρωτοβουλίας. Δεν μπορεί ένα αριστερό σχήμα ούτε να κουνάει το δάχτυλο προς τον λαό, ούτε να αρέσκεται στα κινήματα που έχουν την έγκριση και την κομματική σφραγίδα, ούτε να ζει και να αναπνέει από τα δημοτικά συμβούλια αλλά να ζυμώνεται, να παρεμβαίνει, να εμπνέεται και μαθαίνει από το μαζικό λαϊκό κίνημα.

82. Η λειτουργία όλων αυτών των χρόνων των αριστερών αντικαπιταλιστικών σχημάτων πόλης είναι πολύ ελπιδοφόρα και έχει καταφέρει πολλές φορές να επιδείξει κοινωνικά και πολιτικά εντυπωσιακά αποτελέσματα πολλές φορές πολλαπλάσια της κοινωνικής δυναμικής που εκφράζει η αντικαπιταλιστική αριστερά. Παρόλα αυτά η δράση των σχημάτων είναι αποσπασματική και δεν βασίζεται σε μια συντονισμένη προσπάθεια και λειτουργία αλλά σε πρωτοβουλίες που παίρνει και αναλαμβάνει το κάθε σχήμα. Είναι επιτακτική ανάγκη να συντονιστούν οι επιμέρους δράσεις τόσο σε πολιτικό όσο και σε κινηματικό επίπεδο. Να ανοίξουμε ξανά το δρόμο της ανασυγκρότησης της αντικαπιταλιστικής αριστεράς στο τοπικό επίπεδο. Σε αυτήν την διαδικασία πρέπει να αξιοποιήσουμε την εμπειρία που έχουμε αποκομίσει από παλιότερες προσπάθειες που έχουν γίνει (Διήμερο στο λόφο του Στρέφη, Πρωτοβουλία Αγώνα ενάντια στους νέους αυτοκινητόδρομους και το προεδρικό διάταγμα Υμηττού, κοινά κείμενα σχημάτων και συναντήσεις).

83. Μία αντικαπιταλιστική κίνηση πόλης πρέπει να συμβάλλει με όλες της τις μαζί και στο πλάι με το λαό και τους εργαζόμενους στην οικοδόμηση των αναγκαίων κοινωνικών και πολιτικών αντιστάσεων που θα σηματοδοτήσουν την απαρχή της νίκης για το λαϊκό και εργατικό κίνημα, ένα κίνημα ρήξης με τις αντιλαϊκές πολιτικές κυβέρνησης/ΕΕ/ΔΝΤ και ανατροπής τους. Για να πάρει πίσω ο μαχόμενος λαός τα κλεμμένα δικαιώματα του, για αξιοπρεπή δουλειά, μισθό, παιδεία, υγεία. Για συλλογική διεκδίκηση «πλήρους νομής και ιδιοκτησίας» του κοινωνικού πλούτου, του δημόσιου χώρου και του φυσικού περιβάλλοντος που λεηλατεί όλο και πιο άγρια το κεφάλαιο και οι κυβερνήσεις του. Για να ασκήσει χωρίς κανένα περιορισμό το αναφαίρετο δημοκρατικό, ιστορικό δικαίωμα να αντισταθεί και να καταργήσει το καθεστώς εκμετάλλευσης και καταπίεσης. Το απολυταρχικό καθεστώς των τραπεζιτών, βιομηχάνων, εφοπλιστών, της ΕΕ και του σάπιου πολιτικού τους συστήματος. Για να καταργήσει άδικους νόμους και εξουσίες, να αλλάξει τη ζωή και το μέλλον του αλλάζοντας την κοινωνία και τον κόσμο.

84. Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να θέτει το ακόλουθο γενικό πολιτικό πλαίσιο στόχων και διεκδικήσεων:

  • Ανατροπή της κυβέρνησης και της πολιτικής της, και κάθε κυβέρνησης με αντιλαϊκή πολιτική, μέσα από την αγωνιστική κλιμάκωση, την αντισυνδιαχειριστική λογική και την επίγνωση ότι δεν υπάρχει περιθώριο για μια «φιλολαϊκή» κυβερνητική διαχείριση στο πλαίσιο του ευρώ, της ΕΕ και του συστήματος
  • Υπεράσπιση της ζωής των εργαζομένων στην πάλη για την επιβίωση και η βελτίωση της θέσης τους, με ριζική αναδιανομή του παραγόμενου πλούτου, ενάντια στη δικτατορία των μνημονίων, του κέρδους και της ανταγωνιστικότητας.
  • Έξοδος από το ευρώ και την ΕΕ αλλά και από το ΝΑΤΟ. Στήριξη των αγώνων της εργατικής τάξης και των λαών της Ευρώπης και της Μ. Ανατολής ενάντια στην καπιταλιστική βαρβαρότητα, τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και τους πολέμους.
  • Πάλη για πραγματική δημοκρατία και λαϊκή κυριαρχία του εργαζόμενου λαού και η απελευθέρωση από τα δεσμά του σύγχρονου απολυταρχισμού του κεφαλαίου.
  • Να μην πληρώσει ο λαός το χρέος και την κρίση. Διαγραφή του χρέους - άρνηση πληρωμής.
  • Μονομερής κατάργηση των μνημονίων και των δανειακών συμβάσεων.
  • Διώξιμο της τρόικας και κάθε κηδεμόνα.
  • Εθνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος και των επιχειρήσεων στρατηγικής σημασίας χωρίς αποζημίωση.
  • Εργατικός και κοινωνικός έλεγχος στην παραγωγή και σε όλη την κοινωνία.
  • Αυξήσεις στους μισθούς, δουλειά για όλους, μέτρα για την καταπολέμηση της ανεργίας.
  • Κανένας εργαζόμενος στην εφεδρεία – καμία πρόσληψη από ΜΚΟ – προσλήψεις με βάση τις ανάγκες λειτουργίας για το κοινωνικό συμφέρον – μόνιμη και σταθερή δουλειά για όλους.
  • Κατάργηση του Καλλικράτη και των επιπτώσεων του στην τοπική αυτοδιοίκηση (απολύσεις δημοτικών υπαλλήλων, νέες αυξήσεις δημοτικών τελών, ΣΔΙΤ)
  • Κατάργηση του οικονομικού παρατηρίου των ΟΤΑ
  • Κατάργηση κάθε τοπικής φορολογίας σε εργαζόμενους, άνεργους, αυτοαπασχολούμενους – γενναία φορολόγηση των επιχειρήσεων.
  • Άμεση καταβολή από το κράτος των φόρων που έχουμε καταβάλει και πρέπει να αποδοθούν στην Τ.Α.
  • Έργα υποδομής για τις κοινωνικές ανάγκες – όχι στα ΣΔΙΤ – όχι στην επιχειρηματικοποίηση της τ.α. - Εργατικός – λαϊκός έλεγχος σε κάθε έργο.
  • Να ζούμε σε μια ανθρώπινη πόλη με επαρκή δημόσια και δωρεάν μέσα συγκοινωνίας, υπηρεσίες πρόνοιας και πολιτισμού και ελεύθερους χώρους κόντρα στα σχέδια του σημερινού και οποιουδήποτε άλλου δημάρχου και των εργολάβων.
  • Δημόσια, επαρκής και δωρεάν ασφάλιση, υγεία και εκπαίδευση για όλο το λαό.
  • Πολιτισμός και αθλητισμός είναι κοινωνικά δικαιώματα. Πρέπει να παρέχονται δωρεάν. Ενίσχυση του δημιουργικού ερασιτεχνικού χαρακτήρα τους.
  • Απόκρουση της κρατικής καταστολής, της εργοδοτικής αυθαιρεσίας και της φασιστικής και νεοναζιστικής τρομοκρατίας - Νομιμοποίηση και ίσα δικαιώματα σε όλους τους μετανάστες.

Ο. Για τις επερχόμενες δημοτικές εκλογές

85. Οι επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές αντικειμενικά θα εκλάβουν κεντρικό πολιτικό χαρακτήρα. Τόσο λόγω της εφαρμογής του Καλλικράτη και της δημοσιονομικής πολιτικής που περιορίζουν ασφυκτικά την πολιτική και οικονομική αυτοτέλεια των δήμων και των περιφερειών αλλά και της ταυτόχρονης διεξαγωγής των ευρωεκλογών – την ίδια στιγμή που είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο διεξαγωγής βουλευτικών εκλογών ή μίας διάχυτης «προεκλογικής περιόδου», όσο κυρίως εξαιτίας του βαθέματος της κρίσης και της εντεινόμενης πολιτικής και κοινωνικής αντιπαράθεσης.

86. Σε σχέση με την πολιτική γεωμετρία των εκλογικών συνδυασμών ΝΔ-ΠΑΣΟΚ και σε ορισμένες περιπτώσεις ίσως και η ΔΗΜΑΡ, θα επιδιώξουν τοπικές συνεργασίες για να επιβιώσουν εκλογικά και να διατηρήσουν μία τοπική πελατειακή γείωση. Στο πιο κεντρικό επίπεδο των περιφερειών ή κεντρικών δήμων η ΝΔ μάλλον θα κατέβει αυτόνομα επιδιώκοντας να επαναπατρίσει εκλογικά μέρος του δεξιού ακροατηρίου, ενώ ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ, ως πρώτη εκτίμηση, θα προσανατολιστούν ενδεχομένως σε στήριξη προσωπικοτήτων προσπαθώντας να περιορίσουν την πολιτική έκθεση. Το ΚΚΕ θα κατέλθει παντού αυτόνομα. Η Χ.Α. θα προσπαθήσει να έχει παρουσία στους μεγάλους δήμους και σε μία σειρά περιφερειακών, για να καταγράψει την πολιτική της παρουσία – θα εξαρτηθεί και από τις εξελίξεις στο κεντρικό πολιτικό σκηνικό.

87. Για το ΣΥΡΙΖΑ οι διπλές εκλογές αποτελούν κρίσιμη πολιτική μάχη και ευκαιρία για να καταγράψει ότι αποτελεί την πλειοψηφούσα δύναμη και να αποτελέσουν προοίμιο για κοινοβουλευτική πλειοψηφία – σε περίπτωση που αυτές δεν θα διεξαχθούν νωρίτερα ή ταυτόχρονα. Ο πολιτικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι η εκλογή όσων το δυνατόν περισσοτέρων δημάρχων που θα στηρίζονται από το ΣΥΡΙΖΑ, είτε αυτοτελώς, είτε στο πλαίσιο ευρύτερων συνεργασιών. Στο πλαίσιο αυτό, ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται κεντρικά να κινείται προς τη διαμόρφωση πιο πλατειών ψηφοδελτίων με συνεργασίες και από άλλους χώρους (πρώην ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ, Οικολόγοι, Κοινωνική Συμφωνία) – Ειδικά για τη σχέση ΣΥΡΙΖΑ – ΔΗΜΑΡ, οι αυτοδιοικητικές εκλογές μπορούν να αποτελέσουν αφετηρία για σχέδια κυβερνητικών συνεργασιών του ΣΥΡΙΖΑ με μία νέα κεντροαριστερά με κέντρο τη ΔΗΜΑΡ, καθώς η αντίστοιχη «κεντροαριστερή ανασύνθεση» με κέντρο το ΠΑΣΟΚ συνεχίσει να είναι αδύναμη, ως και απίθανη.

88. Η δεξιά στροφή του ΣΥΡΙΖΑ θα αποτυπωθεί και στην πολιτική του διάταξη ενόψη των εκλογών. Ο άξονας γύρω από τον οποίο θα συγκροτηθούν τα εκλογικά ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ συμπυκνώνεται σε κάλεσμα για δημιουργία «αγωνιστικού μετώπου των αντιμνημονιακών, προοδευτικών δημάρχων και δημοτικών συμβουλίων», με στόχο την ανατροπή «των κατεστημένων πολιτικών δυνάμεων και θα διαμορφώσει ταυτόχρονα τις προϋποθέσεις μιας γενικότερης ανατροπής στον αυτοδιοικητικό χάρτη της χώρας» που θα διεκδικεί «το μετασχηματισμό του σημερινού  Καλλικρατικού - μνημονιακού πλαισίου που λειτουργεί η Τ.Α.». Σε αντιστοιχία με τη συνολική του μετατόπιση, ο ΣΥΡΙΖΑ υπαναχωρεί από το προηγούμενο πλαίσιο του «αριστερού, αντιμνημονιακού μετώπου» σε αυτό του «δημοκρατικού – προοδευτικού μετώπου», που θα του επιτρέψει ευρύτατες συμμαχίες με τοπικούς παράγοντες, εκλογικούς μηχανισμούς και τοπικές πολιτικές δυνάμεις («αντάρτες» προηγούμενης περιόδου) με κομμάτια δηλαδή του τοπικού πολιτικού συστήματος της προηγούμενης περιόδου - που κατά τα άλλα καταγγέλλει. Υπό αυτό το πρίσμα, τα δημόσια «ενωτικά καλέσματα» σε αριστερές δυνάμεις που έχουν γίνει γνωστά αποτελούν είτε, κυρίως, προσπάθεια εξομάλυνσης τυχόν εσωτερικών του πιέσεων από κομμάτια του παλιού «ΡΙΖΑ» και διαμόρφωσης «αριστερών άλλοθι» σε περίπτωση αποδοχής τέτοιων καλεσμάτων, από αυτούς που «καταπίνουν την κάμηλο» κεντρικά και «διυλίζουν τον κώνωπα» τοπικά (βλ. συνιστώσες ΣΥΡΙΖΑ), είτε, σε μεμονομένες περιπτώσεις, αποτυπώνουν τοπικές πολιτικές γεωμετρίες που αντιστοιχούν σε οικοδομημένες πολιτικές σχέσεις και δεσμούς παλαιότερης περιόδου με κομμάτια της αντικαπιταλιστικής αριστεράς. Το τελευταίο, ακόμα και αν αποτυπώνει ειλικρινή πολιτική διάθεση σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αποτελέσει ένα αποδεκτό πολιτικό σχέδιο για τις δυνάμεις της αντικαπιταλιστικής αριστεράς και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ.

89. Σε σχέση με το τελευταίο, στο τοπικό επίπεδο έχουν διαμορφωθεί και πολιτικά σχήματα και παρεμβάσεις που αποτύπωναν τις πολιτικές αναγκαιότητες μίας προηγούμενης πολιτικής συγκυρίας. Στο βαθμό που αυτές αντανακλούν πραγματικές πολιτικές σχέσεις με αντίστοιχες κοινωνικές γειώσεις στην τοπική κοινωνία – και δεν είναι εφικτό με πολιτικούς όρους να τροποποιηθούν – πρέπει να προσεγγιστούν υπό το πρίσμα του μετωπικού χαρακτήρα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, χωρίς όμως η αναπόφευκτη έκθεση σε κάποια αυτοδιοικητικά σχήματα που διεμβολίζονται από την πάλη γραμμών που επικρατεί στο ΣΥΡΙΖΑ να αποτελέσουν εμπόδιο στη διατύπωση ενός σαφούς πολιτικού σχεδίου εκ μέρους της ΑΝΤΑΡΣΥΑ ενόψη των αυτοδιοικητικών εκλογών.

90. Για την αντικαπιταλιστική, αντιιμπεριαλιστική, ριζοσπαστική αριστερά και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ στις επόμενες ευρωεκλογές και αυτοδιοικητικές εκλογές – όπως και στις πρόσφατες - ανοίγονται τεράστιες δυνατότητες για να εισέλθει με σοβαρούς όρους στο κεντρικό πολιτικό σκηνικό. Πρέπει να αποτελεί πολιτικό στόχο η εκλογική κάθοδος σε όσο το δυνατόν περισσότερους δήμους και σε όλες τις περιφέρειες της χώρας.

91. Η δεξιά μετατόπιση του ΣΥΡΙΖΑ διαμορφώνει στο αυτοδιοικητικό επίπεδο ένα διευρυμένο πολιτικό κενό, το οποίο πρέπει να καλυφθεί προτάσσοντας όλες εκείνες τις αναγκαίες πλευρές του αγωνιστικού – αντικαπιταλιστικού πολιτικού πλαισίου που έχει διαμορφώσει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, τόσο σε σχέση με το μεταβατικό αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα πάλης, όσο και σε σχέση με την εξαιρετικά πλούσια εμπειρία των αντικαπιταλιστικών κινήσεων πόλης αλλά και της πρόσφατης εμπειρίας από την παρέμβαση σε περιφερειακά συμβούλια, με ενδεικτικό παράδειγμα την παρέμβαση της «Αντικαπιταλιστικής Ανατροπής στην Αττική».

92. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ πρέπει να αξιοποιήσει την πλούσια κινηματική και πολιτική της εμπειρία στο αυτοδιοικητικό επίπεδο και να διατάξει τις δυνάμεις της σε αυτήν την μάχη με όσον το δυνατόν πιο ενιαίο πολιτικό τρόπο στο επίπεδο του πολιτικού πλαισίου και στην προσπάθεια άρθρωσης ενός συγκεκριμένου πολιτικού σχεδίου όπως αυτό διατυπώνεται στην πρόσφατη συνδιάκεψη και την πολιτική απόφαση της για «μετωπική πολιτική συμπόρευση των δυνάμεων της αντικαπιταλιστικής, αντι-ΕΕ, αντι-ιμπεριαλιστικής και ριζοσπαστικής Αριστεράς στη βάση του αναγκαίου σήμερα αντικαπιταλιστικού μεταβατικού προγράμματος», με αιχμή τους παρακάτω στόχους:

  • Τη στήριξη των εργατικών και λαϊκών αγώνων.
  • Την έξοδο από την ευρωζώνη και την ΕΕ.
  • Την διαγραφή του χρέους.
  • Τον εργατικό και λαϊκό έλεγχο.
  • Την επιμονή στο δρόμο της ανατροπής και όχι της διαχείρισης.

 

Παναγιώτης Βασιλάκης

Νίκος Πυρουνάκης

Μέλη της Τ.Ε. ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥ.Α.

Νοτίων Προαστίων