αρχιτέκτονας, μέλος του σμτ, μέλος ΑΝΤΑΡΣΥΑ

Αυτές τις μέρες παντού ακούς και διαβάζεις για το άνοιγμα του Τσίπρα στον Καμμένο. Ακόμα κι ο Κουβέλης του την είπε – και για να πει ο Κουβέλης ότι κάτι δεν είναι αριστερό, πάει να πει ότι είναι πάρα, μα πάρα πολύ δεξιό.

Ήταν άραγε μια βλακεία; Μάλλον όχι. Γιατί αν υπάρχουν πολλοί που βλέπουν στο άνοιγμα του Τσίπρα έναν απεχθή χωρίς αρχές κυβερνητισμό, υπάρχουν άλλοι τόσοι που βλέπουν τον πειρασμό μιας εύκολης, ρεαλιστικής και άμεσης λύσης μέσω μιας αντιμνημονιακής κυβέρνησης (η οποία λύση όμως, ας το πούμε, έχει το μειονέκτημα ότι δεν υπάρχει). Έχει ιδιαίτερη σημασία ότι η ηγεσία του ΣΥΝ, πιθανότατα και υπό τις οδηγίες των δημοσκόπων της, επιλέγει τους δεύτερους εις βάρος των πρώτων.

Τι προσθέτει αυτό το επεισόδιο σε εκείνο που ήδη ξέραμε για τον ΣΥΝ: ότι είναι ένα κόμμα εκ γενετής προσανατολισμένο στο να κυβερνήσει, να διαχειριστεί τον καπιταλισμό; Η απάντηση μας φέρνει μπροστά σε  ένα κρίσιμο ερώτημα που ήδη τίθεται και θα τεθεί με μεγαλύτερη έμφαση στους εργαζομένους και τους καταπιεσμένους που εξεγείρονται.

Το πρώτο που πρέπει να δει κανείς είναι τι εκπροσωπούν οι Ανεξάρτητοι Έλληνες του Καμμένου. “Ανεξάρτητοι”, όπως όλοι οι δεξιοί που ντρέπονται να πούνε το όνομά τους, δηλαδή υποθετικά ακομμάτιστοι (λες και δεν είναι κόμμα) και ανέγγιχτοι από το πολιτικό κατεστημένο (λες και δεν είναι φτιαγμένοι από ανακυκλωμένους βουλευτές της ΝΔ και πρόχειρα διαλεγμένη σαβούρα του θεάματος, όπως ο Τέρενς Κουίκ). Και “Έλληνες”, δηλαδή χωρίς κοινωνικούς προσδιορισμούς: εργαζόμενοι, αφεντικά κλπ. Η κεντρική ιδέα της πολιτικής πρότασης του κόμματος είναι μια τεχνοκρατική διαχείριση μέσω μιας ατελείωτης σειράς από επιτροπές ειδημόνων. Το στίγμα της προεκλογικής ρητορικής του Καμμένου είναι η μαγκιά και το βρισίδι, σε μια προσπάθεια να προσεταιριστεί το πιο απολίτικο τμήμα του κόσμου που βρέθηκε πέρσι στις πλατείες, εκείνους που μούτζωναν χωρίς να ξέρουν ακριβώς ποιόν.

Όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Δεν πρόκειται για ένα άτσαλο πολιτικό παιχνίδι που για συγκυριακούς λόγους έχει κάποια επιτυχία. Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες αναντίρρητα εκφράζουν μια ποικιλία από μικροαστικά στρώματα, απογοητευμένα σήμερα, αλλά με φιλοδοξίες για αύριο. Ο λόγος που υπάρχει το κόμμα όμως δεν είναι βασικά αυτός – όπως άλλωστε διδάσκει η ιστορία, η μικροαστική τάξη δεν μπορεί να έχει μια ανεξάρτητη πολιτική έκφραση με σταθερότητα και διάρκεια. Όπως κάθε σούπα “εθνικής συναίνεσης”, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες έχουν ένα βασικό συστατικό που είναι και το μυστικό της συνταγής: το κεφάλαιο. Το κοινωνικό ισοδύναμο του κόμματος του Καμμένου είναι μια μερίδα της αστικής τάξης, μάλιστα της μεγάλης αστικής τάξης στην οποία ανήκει και ο ίδιος, η οποία δυσανασχετεί από τον τρόπο διαχείρισης της κρίσης του ελληνικού καπιταλισμού.

Υπάρχει, και είναι λογικό να υπάρχει, μια μερίδα του κεφαλαίου η οποία αισθάνεται να θίγεται από το μνημόνιο και την ύφεση που αυτό διαιωνίζει, τη στιγμή που ένα άλλο τμήμα – πρώτα από όλα οι τράπεζες – ευνοείται σκανδαλωδώς. Αυτό το τμήμα του ελληνικού κεφαλαίου επιδιώκει ένα άλλο “μνημόνιο”, μια διαφορετική διευθέτηση της κρίσης, ίσως λίγο πιο άμεσα καθοδηγούμενη από το κράτος, αλλά σίγουρα το ίδιο καπιταλιστική και ξένη προς τα συμφέροντα των εργαζομένων. Σε αυτό απευθύνεται το οικονομικό πρόγραμμα του Καμμένου, γεμάτο υποσχέσεις για την τόνωση της επιχειρηματικότητας, όπως άλλωστε και το αναμορφωμένο πρόγραμμα του ΛΑΟΣ υπό την επιμέλεια του Κύρτσου.

Την ίδια στιγμή οι Ανεξάρτητοι Έλληνες ανταποκρίνονται στην ανάγκη της αστικής τάξης να εκτονώσει τις πολιτικές πιέσεις που δημιουργεί η κρίση. Αφενός λειτουργούν οι ίδιοι ως αμορτισέρ για την απόσβεση των κραδασμών που προκαλεί η οργή της κοινωνικής πλειοψηφίας. Αφετέρου προτείνουν μια σειρά αυταρχικά μέτρα μισο-φασιστικού χαρακτήρα, που είναι απορίας άξιο αν τα πρόσεξε ο Τσίπρας. Ταξινομούν ρατσιστικά τους μετανάστες σε 3 κατηγορίες ανάλογα με την προέλευση (Δυτική Ευρώπη, Ανατολική Ευρώπη, λοιπές χώρες), κάνουν υπουργό Εθνικής Άμυνας τον Αρχηγό του ΓΕΣ και υπουργό Προστασίας του Πολίτη τον αρχηγό της αστυνομίας – δηλαδή καταργούν τον πολιτικό έλεγχο των σωμάτων ασφαλείας. Φανταστείτε προστασία που έχουμε να πάθουμε.

Το ποια τάξη εκπροσωπεί ο Καμμένος είναι επομένως προφανές. Η πολιτική πρωτοβουλία του ΣΥΝ δεν είναι ατύχημα, αλλά συνέπεια μιας πολιτικής που χωρίζει την κοινωνία όχι σε αντίπαλες τάξεις, ούτε καν σε αριστερά και δεξιά, αλλά σε “μνημονιακούς” και “αντιμνημονιακούς”. Αυτή ήταν η πολιτική που έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ τα τελευταία χρόνια, υποβοηθούμενη το τελευταίο διάστημα και από μια ρητορική που μιλούσε όλο και λιγότερο για τους εργαζόμενους και όλο και περισσότερο για την “Ελλάδα” και τους “Έλληνες” γενικώς.

Δεν ξέρω πόσο θα αντέξει ο ίδιος ο Καμμένος στους πειρασμούς των μνημονίων, αλλά αυτό δεν έχει μεγάλη σημασία. Ήταν αναμενόμενο ότι θα υπάρξει μια μερίδα του κεφαλαίου που θα στραφεί ενάντια στο μνημόνιο. Δεν αποκλείεται να υπάρξει μερίδα του που θα στραφεί και στον κρατικό προστατευτισμό ή στο εθνικό νόμισμα – παρότι προς το παρόν ο ελληνικός καπιταλισμός στηρίζεται σταθερά και στρατηγικά στην ΟΝΕ και στο νεοφιλελευθερισμό. Τίποτα από όλα αυτά όμως δεν μπορεί να τους κάνει συμμάχους μας, για τον απλό λόγο ότι τα ιστορικά μας συμφέροντα και οι βασικές μας ανάγκες είναι ασύμβατα με τον ίδιο τον καπιταλισμό και το κράτος του.

Το πολιτικό δίλημμα που φέρνει στην επιφάνεια το επεισόδιο Τσίπρα - Καμμένου είναι τελικά: ταξική ανεξαρτησία ή ταξική συνεργασία για την υπέρβαση της κρίσης; Οι εργαζόμενοι θα βασιστούν στις δικές τους δυνάμεις ή θα εναποθέσουν τις ελπίδες τους σε έναν κάπως επωφελή συμβιβασμό με το ελληνικό κεφάλαιο ή τμήματά του; Θα επιδιώξουν συμμαχία με τα  καταπιεσμένα μικροαστικά στρώματα εξηγώντας τους ότι έχουν κάθε λόγο να θέλουν μια κοινωνία όπου τα μέσα παραγωγής θα είναι συλλογικά ή κολακεύοντας τις φιλοδοξίες τους να αναρριχηθούν και να γίνουν κάποτε μεγάλοι επιχειρηματίες; Ο Τσίπρας μάλλον απάντησε. Το δίλημμα όμως θα μπει και θα ξαναμπεί σε όλους. Θα χτυπήσει σίγουρα και την πόρτα του ΚΚΕ, που παρά τις διαβεβαιώσεις του, θα έχει να αναμετρηθεί με μια μεγάλη παράδοση ταξικών συνεργασιών – και πρώτα από όλα με το όχι και τόσο μακρινό '89. Ο ρόλος της ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι να πει, αν και όταν χρειαστεί, μόνη της ή – ευκταίο - και με άλλους, εκείνο το όχι που καμιά φορά γίνεται όλη η ουσία της επαναστατικής πολιτικής.

Ενάντια στις κυβερνήσεις ταξικής συνεργασίας, για μια κυβέρνηση των ίδιων των εργαζομένων βασισμένη στις γενικές τους συνελεύσεις.

ΥΓ: νομίζω ότι είναι αξιέπαινο ότι κατάφερα να γράψω ένα άρθρο για τους Ανεξάρτητους Έλληνες χωρίς κανένα λογοπαίγνιο για το όνομα του Καμμένου