Απαντήσεις της Ομάδας LGBTQ ΑΝΤΑΡΣΥΑ στο ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ της ILGA

Ερ.1. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει καταδικάσει την Ελλάδα επειδή ο νόμος για το σύμφωνο συμβίωσης αποκλείει ρητά τα ζευγάρια του ίδιου φύλου από τη σύναψη συμφώνων. (7 Νοεμβρίου 2013, Υπόθεση Βαλλιανάτου και Άλλων κατά Ελλάδας).

Σκοπεύετε να προτείνετε νέο σχέδιο νόμου για το σύμφωνο συμβίωσης, σε σύντομο χρονικό διάστημα, το οποίο θα συμπεριλαμβάνει όλα τα ζευγάρια ανεξάρτητα από το φύλο των συμβαλλομένων και θα ρυθμίζει ζητήματα κληρονομικά, ασφαλιστικά και φορολογικά;

Η ουσιαστική ισότητα όμως, θα πραγματοποιηθεί όταν θα έχουν πρόσβαση στον πολιτικό γάμο όλα τα ζευγάρια, θα έχουν τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις και θα ρυθμίζονται επιπλέον θέματα όπως αυτά που αφορούν στα παιδιά.

Υποστηρίζετε την αναμόρφωση του Οικογενειακού Δικαίου έτσι ώστε να εφαρμοστεί ο πολιτικός γάμος για όλες/όλους, να αντικατοπτρίζει ένα σύγχρονο, περιεκτικό ορισμό της οικογένειας που αναγνωρίζει την πολυμορφία των οικογενειακών σχέσεων και να ρυθμίζει τις ανάγκες όλων των οικογενειών;

Σκοπεύετε να προωθήσετε την αμοιβαία αναγνώριση συντροφικών σχέσεων με χώρες όπου ήδη ισχύουν σύμφωνα συμβίωσης και πολιτικοί γάμοι;

Απάντηση: Ναι. Έχουμε τοποθετηθεί δημόσια ότι ζητάμε ίσα και πλήρη δικαιώματα για τα ομόφυλα ζευγάρια. Αυτό αφορά τόσο το σύμφωνο συμβίωσης, όσο και τον γάμο (πολιτικό ή θρησκευτικό) και ασφαλώς την παιδοθεσία.  Σε ανάρτησή μας για τις εκλογές που έγιναν στις 25-1-2015 γράφαμε τα εξής: «Για τα ομόφυλα ζευγάρια, απαιτούμε να κατοχυρωθεί το δικαίωμά τους στο σύμφωνο συμβίωσης, στο γάμο και στην παιδοθεσία. Επιπλέον, ζητάμε να διευρυνθεί το σύμφωνο συμβίωσης ώστε να μπορούν να το συνάψουν όσα ενήλικα άτομα το επιθυμούν, ανεξάρτητα από φύλο και αριθμό».(1)

Ερ.2. Υποστηρίζετε την τροποποίηση της νομοθεσίας για την καταπολέμηση των διακρίσεων στην απασχόληση και την παροχή αγαθών και υπηρεσιών (Ν.3004/2005) ώστε να συμπεριλαμβάνει και στις δύο περιπτώσεις τον σεξουαλικό προσανατολισμό καθώς και την αναθεώρηση του Ν. 3769/2009 προσθέτοντας και την ταυτότητα φύλου ως έδαφος προστασίας λόγω φύλου στην παροχή υπηρεσιών και αγαθών εναρμονίζοντας την Ελληνική νομοθεσία με την Κοινή Απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και Επιτροπής σύμφωνα με την οποία η εν λόγω ενσωματωθείσα Οδηγία πρέπει να έχει εφαρμογή και για λόγους ταυτότητας φύλου;

Υποστηρίζετε την εξίσωση των ορίων ηλικίας συναίνεσης στην σεξουαλική δραστηριότητα, την κατάργηση του 347 ΠΚ. και την επέκταση της νομοθεσίας για την Αντιμετώπιση της Ρατσιστικής Βίας ώστε να περιλαμβάνει τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου με μέριμνα για αποτελεσματική και επαρκή προστασία στα θύματα ομοφοβικής και τρανσφοβικής βίας; 

Απ. Υποστηρίζουμε κάθε νόμο κατά των διακρίσεων και κάθε μέτρο που προστατεύει τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Παρόλα αυτά, επειδή θεωρούμε ότι οι αιτίες της καταπίεσης είναι βαθιά ριζωμένες στο υπάρχον σύστημα και τους θεσμούς του, αναγνωρίζουμε τα συγκεκριμένα όρια που αυτά έχουν. Επιπλέον, στεκόμαστε με επιφύλαξη στον ρόλο του κράτους και των μηχανισμών του (αστυνομία, δικαιοσύνη) στην εφαρμογή τέτοιων νόμων. 

Ερ. 3. Προτίθεστε, να νομοθετήσετε αναθεωρώντας το πεπαλαιωμένο ελληνικό νομικό πλαίσιο [Νόμος 344/1976] που επιτρέπει την αλλαγή των εγγράφων (μικρό όνομα και φύλο) μόνο για τα διεμφυλικά πρόσωπα που έχουν κάνει επέμβαση επαναπροσδιορισμού φύλου; Προτίθεσθε, σύμφωνα με το εγκεκριμένο Ψήφισμα του Συμβουλίου της Ευρώπης της 22ας Απριλίου του 2015 [Resolution 2048 (2015), link: http://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/Xref-XML2HTML-en.asp?fileid=21736&la... ώστε οι διεμφυλικοί άνθρωποι να αλλάζουν τα έγγραφά τους χωρίς την προϋπόθεση στείρωσης ή άλλων ιατρικών διαδικασιών, ψυχιατρικών διαγνώσεων ή διάλυσης πρότερου γάμου;

Προτίθεστε, ακόμη, να νομοθετήσετε ώστε να καλύπτονται πλήρως ασφαλιστικά οι επεμβάσεις επαναπροσδιορισμού φύλου καθώς και για την αναθεώρηση των ταξινομητικών καταλόγων ώστε η ταυτότητα φύλου να αφαιρεθεί απ’ αυτούς;

Απ. Είμαστε ρητά ενάντια σε όλα τα κανονιστικά πρότυπα και σε οποιαδήποτε εμπλοκή του κράτους και των νόμων στον καθορισμό του φύλου. Υποστηρίζουμε το δικαίωμα κάθε ανθρώπου στον αυτοπροσδιορισμό. Δεν πιστεύουμε ότι το φύλο ενός ατόμου θα πρέπει να καθορίζεται με ιατρικούς ή ψυχιατρικούς τρόπους. Συγκεκριμένα έχουμε γράψει τα εξής:

«Για τους τρανς ανθρώπους, ζητάμε να αναγνωριστεί πλήρως η ταυτότητα φύλου χωρίς προϋποθέσεις και να τους παρέχεται δωρεάν πρόσβαση σε ορμονοθεραπείες και επεμβάσεις επιβεβαίωσης φύλου (εφόσον τις επιθυμούν)».(2)

Υποστηρίζουμε ρητά την αλλαγή εγγράφων χωρίς προϋποθέσεις. Ασφαλώς η διάλυση ενός πρότερου γάμου δεν μπορεί να τίθεται ως προϋπόθεση. Τα ίδια τα εμπλεκόμενα άτομα θα πρέπει να αποφασίζουν για τη σχέση τους. Εφόσον το επιθυμούν, θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να πάρουν διαζύγιο με συνοπτικές διαδικασίες.

Ερ. 4. Υποστηρίζετε την εισαγωγή μαθημάτων σεξουαλικής αγωγής σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες με ισότιμη αναφορά σε σεξουαλικό προσανατολισμό και ταυτότητα φύλου η οποία θα συνοδεύεται από την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών σε θέματα σεξουαλικής ταυτότητας και ταυτότητας φύλου καθώς και την αναγνώριση και αποτελεσματική αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού (bullying) λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου;

Απ. Συμφωνούμε με την εισαγωγή μαθημάτων σεξουαλικής αγωγής που να περιλαμβάνει τον σεξουαλικό προσανατολισμό (όπως και με την επαναφορά των βιβλίων για τη θεωρία της εξέλιξης). Επειδή προφανώς οι ερωτικές σχέσεις δεν περιορίζονται στο σεξ, πιστεύουμε ότι ένα τέτοιο μάθημα θα πρέπει επίσης να διδάσκει τα στοιχεία που είναι απαραίτητα σε μια καλή σχέση: τρόπους αποτελεσματικής επικοινωνίας και διαχείρισης των συναισθημάτων.

Θεωρούμε ότι η διαπαιδαγώγηση των νέων και η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών είναι μια καλή αρχή αλλά από μόνη της δεν αρκεί. Όπως επισημαίνουμε πιο πάνω, πιστεύουμε ότι ο ρατσισμός και οι κάθε είδους διακρίσεις εξυπηρετούν το υπάρχον σύστημα. Λειτουργούν διχαστικά, καλλιεργώντας την αντιπαλότητα μεταξύ των ανθρώπων. Τα στοιχεία αυτά επιτείνονται από τις κοινωνικές ανισότητες. Γι’ αυτό παλεύουμε για μια ριζικά διαφορετική κοινωνία, όπου καμιά κοινωνική ομάδα δεν θα υφίσταται καταπίεση και εκμετάλλευση.

Σχετικά με τον εκφοβισμό και την κακοποίηση (bullying) στους χώρους τους εκπαίδευσης, πιστεύουμε ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μέσα από τη συνεργασία μαθητών/τριών, εκπαιδευτικών και γονιών. Θα πρέπει να περιφρουρήσουν το ζωτικό τους χώρο χωρίς την παρουσία της αστυνομίας και χωρίς προσπάθειες καταστολής. Αναγνωρίζουμε επίσης ότι τα παιδιά που καταφεύγουν στο bullying συχνά έχουν πέσει και τα ίδια θύματα κακοποίησης και άρα έχουν ανάγκη όχι από τιμωρία αλλά από ψυχολογική βοήθεια.

Ερ. 5. Τα LGBTQI+ άτομα οχι μόνο δέχονται διακρίσεις ακόμα και στον χώρο της υγείας αλλά τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις απέναντι τους είναι τόσο ισχυρά ώστε να συνυφαίνουν τον σεξουαλικό προσανατολισμό με επικίνδυνη συμπεριφορά όπως συμβαίνει π.χ. στην περίπτωση αποκλεισμού από την αιμοδοσία όσων είχαν ομοερωτική σεξουαλική επαφή,

Ενώ σε άλλες περιπτώσεις δεν θεωρούνται ότι δεν είναι σε θέση να λάβουν καθοριστικές για την ζωή τους αποφάσεις όπως στις περιπτώσεις ανθρώπων μη καθορισμένων χαρακτηριστικών φύλου, όπου οι γονείς ή οι κηδεμόνες μπορούν να προβούν σε κανονικοποιητικές χειρουργικές επεμβάσεις χωρίς την συγκατάθεση του ίδιου του προσώπου με αποτέλεσμα την κακοποίηση του ατόμου και την δημιουργία τραυματικών (σωματικών και ψυχικών ) εμπειριών για το εν λόγω πρόσωπο

Ποια είναι η θέση σας σε αυτές τις περιπτώσεις;

Απ. Η συσχέτιση των ΛΟΑΤΚΙ+ ανθρώπων με τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα ξεκίνησε με αφορμή την εκδήλωση του HIV. Ακόμη και αν τα πρώτα χρόνια της εμφάνισης του ιού υπήρχε κάποια βάση σ’ αυτή τη συσχέτιση, η εικόνα άλλαξε γοργά λόγω της εγρήγορσης των ΛΟΑΤΚΙ+ κοινοτήτων και των συμπαραστατών τους. Ο στιγματισμός ωστόσο παρέμεινε, με αποτέλεσμα να υπάρχουν ακόμη αποκλεισμοί και διακρίσεις. Υποστηρίζουμε την άμεση άρση όλων αυτών των ρατσιστικών πρακτικών.

Ακόμη πιο αντιδραστική και επικίνδυνη είναι η αφαίρεση από τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα της δυνατότητας να αποφασίζουν για το σώμα και τη ζωή τους. Προφανώς τέτοιες αποφάσεις δεν πρέπει να αφήνονται σε γονείς, κηδεμόνες ή γιατρούς. Πιστεύουμε ότι κάθε άτομο θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να επιλέξει αν θέλει να προχωρήσει σε κάποιο είδος επέμβασης. Η πολιτεία θα πρέπει να προσφέρει κάθε δυνατή ενημέρωση αλλά και την απαραίτητη στήριξη των ανθρώπων που θα ήθελαν να προβούν σε κάτι τέτοιο, εφόσον αποτελεί ελεύθερη επιλογή τους.

Τέλος, θα θέλαμε να προσθέσουμε ότι η ομάδα μας έχει οργανώσει μια σειρά από συζητήσεις και έχει συμμετάσχει σε ποικίλες κινητοποιήσεις για τη διεκδίκηση των ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιωμάτων. Δεν πιέζουμε μόνο για κάποιες νομοθετικές μεταρρυθμίσεις. Παλεύουμε και ενάντια στη φασιστική απειλή που έχει στοχοποιήσει την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα. Παράλληλα, συνδέουμε το ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα με άλλα κινήματα που αγωνίζονται ενάντια στην καταπίεση και την εκμετάλλευση. Στόχος μας είναι η δημιουργία μιας άλλης, πραγματικά απελευθερωμένης κοινωνίας.

Σημειώσεις:

1. «Εκλογές και ΛΟΑΤΚΙ δικαιώματα: Ώρα μηδέν», ανάρτηση της ομάδας μας για τις εκλογές στις 25-1-2015, https://lgbtqantarsya.wordpress.com/2015/01/18/ekloges-kai-lgbtqi-dikaiomata/
2. Ό.π. Αντίστοιχες θέσεις εκφράζονται και στις παρακάτω αναρτήσεις μας: «Και μετά τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, τι;», https://lgbtqantarsya.wordpress.com/2015/02/14/meta-ti-niki-tou-syriza-ti/, «Τα δικαιώματα δεν χαρίζονται – Οι αγώνες μας συνεχίζονται», https://lgbtqantarsya.wordpress.com/2015/06/09/pride-2015/