H κρίση στη Δημοκρατία της Μακεδονίας

του Λέανδρου Μπόλαρη, μέλος του ΠΣΟ της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, από την Εργατική Αλληλεγγύη,10/05/2017, No 1273

 

«Σε υπαρξιακή κρίση τα Σκόπια», «στα πρόθυρα εμφυλίου τα Σκόπια» είναι μερικοί από τους τίτλους άρθρων και σχολίων στα ΜΜΕ για τις εξελίξεις στη γειτονική Δημοκρατία. Ο Χόλτεν Μπράιαν Γι, αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ έκανε έκτακτη επίσκεψη και επαφές, το ίδιο και ο αρμόδιος Επίτροπος της ΕΕ, ο Γιοχάνες Χαν. Ο Κοτζιάς και ο Καμμένος δηλώνουν την «ετοιμότητα» της κυβέρνησης για «κάθε ενδεχόμενο». 

 

Την Πέμπτη 27 Απρίλη το θερμόμετρο της κρίσης έφτασε στα ύψη, όταν οι υποστηρικτές του VMRO-DPMNE, εισέβαλαν στο κοινοβούλιο ξυλοκοπώντας, ανάμεσα σε άλλους, δέκα βουλευτές των Σοσιαλδημοκρατών (SDSM) και τον πρόεδρό τους τον Ζόλταν Ζάεφ. Η αφορμή ήταν η εκλογή προέδρου από μια πλειοψηφία των Σοσιαλδημοκρατών και κομμάτων της αλβανικής μειονότητας (περίπου το 25% του πληθυσμού). 

 

Η εκλογή προέδρου της βουλής σημαίνει ότι υπάρχει η απαραίτητη πλειοψηφία για το σχηματισμό κυβέρνησης. Όμως, ακριβώς αυτή την εξέλιξη θέλει να μπλοκάρει ο πρώην πρωθυπουργός Νικόλα Γκρουέφσκι και ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο Γιόργκε Ιβάνοφ, που προέρχεται κι αυτός από το VMRO-DPMNE. Δηλώνουν ότι τυχόν κυβέρνηση των Σοσιαλδημοκρατών με τα αλβανικά κόμματα θα θέσει σε κίνδυνο την ακεραιότητα της Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Το γεγονός ότι ο Γκρουέφσκι βρίσκεται υπό εισαγγελική έρευνα για μια σειρά σκανδάλων είναι προφανώς ένα επιπρόσθετο κίνητρο για τις πατριωτικές ανησυχίες του. 

 

Οι ΗΠΑ, η ΕΕ και από κοντά η Ρωσία παριστάνουν τους ψύχραιμους ειρηνοποιούς που αποτρέπουν τους θερμοκέφαλους Βαλκάνιους να στραφούν ο ένας ενάντια στον άλλον. Στην πραγματικότητα, η κρίση στη Δημοκρατία της Μακεδονίας είναι προϊόν των δικών τους ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων. Είναι η συνέχεια των επεμβάσεών τους (με το μανδύα των «ειρηνευτικών σχεδίων») στους πολέμους στην πρώην Γιουγκοσλαβία στα μέσα της δεκαετίας του ’90, του νατοϊκού πολέμου στο Κόσοβο και την Σερβία το 1999.

 

Το 2001, όταν η φωτιά του πολέμου απείλησε να αγκαλιάσει τη Δημοκρατία της Μακεδονίας, η παρέμβαση της ΕΕ και των ΗΠΑ οδήγησε τα αλβανικά και τα μακεδονικά κόμματα να υπογράψουν την Συμφωνία της Οχρίδας. Όπως ανέφερε τότε το περιοδικό Σοσιαλισμός από τα Κάτω (τεύχος 40) σε άρθρο με τίτλο «Μακεδονία: Ένας ακόμα πόλεμος του ΝΑΤΟ»:

 

Συμφωνία

 

«Απαραίτητο κομμάτι της Συμφωνίας της Οχρίδας είναι η παρουσία μιας ΝΑΤΟϊκής στρατιωτικής δύναμης για να εξασφαλίσει ότι όλοι θα την τηρήσουν, θα αφοπλίσει τους αλβανούς αντάρτες και θα επιβλέψει την εφαρμογή των αλλαγών στο Σύνταγμα. 

 

Αυτή η λύση φαίνεται λογική, αντί να πολεμούν, ας επεξεργαστούν συνταγματικές αλλαγές. Φαίνεται λογική αλλά δεν είναι. Επιχειρήματα όπως "αν δεν επέμβει η Δύση θα συνεχίσουν να ολληλοσκοτώνονται" έχουν ακουστεί πολλές φορές στο παρελθόν: στην Β. Ιρλανδία και στην Κύπρο για παράδειγμα. Έλεγαν "Οι ελληνοκύπριοι κα οι τουρκοκύπριοι θα αλληλοσφάζονται αν δεν υπάρχουν οι εγγυήτριες δυνάμεις". Οι Εγγυήτριες Δυνάμεις είναι εκεί αλλά η Κύπρος είναι στην κατάσταση που ξέρουμε εδώ και 40 χρόνια. Το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας του 1960 προέβλεπε ελληνοκύπριο πρόεδρο της Δημοκρατίας και τουρκοκύπριο αντιπρόεδρο που θα είχε το δικαίωμα βέτο. Ξέρουμε την κατάληξη. Ένας πόλεμος το 1974 και πολλές ένοπλες συγκρούσεις πριν. 

 

Η εμπειρία του Κόσοβο και της Βοσνίας στα Βαλκάνια μας οδηγεί να απορρίψουμε μια τέτοια λύση, το ίδιο και η παγκόσμια εμπειρία: οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις -κάτω από το μανδύα της εξισορρόπησης αντίπαλων πληθυσμών- είναι μια φόρμουλα με την οποία επιδιώκουν την επιβολή των δικών τους συμφερόντων». 

 

Δεκαέξι χρόνια έχουν περάσει από τότε και το οικοδόμημα που υποτίθεται ότι θα έφερνε ειρήνη και συμφιλίωση τρίζει. Οι «ειρηνοποιοί» επιστρέφουν δίνοντας τις ίδιες υποσχέσεις ενώ στην πραγματικότητα ο καθένας προσπαθεί να ενισχύσει την επιρροή του. Χρειάζεται να είμαστε ξεκάθαροι: είμαστε αντίθετοι σε κάθε επέμβαση είτε από τον Τραμπ, την Μέρκελ ή τον Πούτιν, είτε από τα γειτονικά κράτη (Σερβία, Αλβανία, Ελλάδα, Βουλγαρία).

 

Όχι στα εθνικιστικά παραμύθια 

 

Από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 όταν η κυβέρνηση του Μητσοτάκη και του Σαμαρά οργάνωναν τα εθνικιστικά συλλαλητήρια για το «όνομα της Μακεδονίας μας», το μοτίβο όλων αυτών των εκστρατειών ήταν ότι πρόκειται για «ανύπαρκτο έθνος», «κατασκεύασμα» ή, στις πιο ακραίες εκδοχές «χυλός» που μπορεί να διαλυθεί με έναν περίπατο του στρατού «μας». Το δεύτερο επιχείρημα ήταν ότι η ύπαρξη ενός κράτους με την ονομασία Μακεδονία στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας αποτελεί απειλή για την εδαφική ακεραιότητα της χώρας από τον «σκοπιανό αλυτρωτισμό»: σήμερα παίρνουν το όνομα, αύριο οι «Σκοπιανοί» θα απειλούνε τη Θεσσαλονίκη…

 

Στο φύλλο της 2 Απρίλη η Εφημερίδα των Συντακτών μας θύμισε την «ανοιχτή επιστολή -ενημέρωση, έκκληση- έξι επιφανών συμπατριωτών μας προς τους Ευρωπαίους εταίρους. Ήταν οι Οδυσσέας Ελύτης, Μελίνα Μερκούρη, Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, Δημήτρης Τσάτσος, Αριστόβουλος Μάνεσης, Γιάννης Γεωργάκης» 25 χρόνια πριν. 

 

Ανέφεραν για παράδειγμα ότι: «Με το σφετερισμό και την ιδιοποίηση της ονομασίας ”Μακεδονία” τα Σκόπια -αν το κράτος τους τύχει της αναγνώρισής σας- δημιουργούν ένα πλάσμα (fiction), το οποίο θα δηλώνει καθημερινά στη διεθνή κοινότητα και θα καλλιεργεί στους κατοίκους του, ως “εθνικό όραμα” την προοπτική μιας “ενιαίας Μακεδονίας”, τμήμα της οποίας θα θεωρείται και η λεγόμενη “Μακεδονία του Αιγαίου” -όπως σκοπίμως και μονίμως αποκαλούν την ελληνική Μακεδονία- με στόχο το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, μιας πόλης που κατοικείται 100% από Ελληνες.

 

Τέτοια ήταν άλλωστε, καθώς το μαρτυρούν πάμπολλα στοιχεία, η προοπτική και αρχικά, όταν το 1944 ο Τίτο ίδρυσε το ομόσπονδο κρατίδιο της “Μακεδονίας” και κατασκεύασε αντίστοιχη “εθνότητα”».

 

Ποιός απειλεί ποιόν;

 

Στα 25 χρόνια που μεσολάβησαν από τότε, βέβαια, οι «Σκοπιανοί» δεν πήραν την Θεσσαλονίκη αλλά οι έλληνες καπιταλιστές αγόρασαν ό,τι μπορούσε να αγοραστεί στο «κρατίδιο» όπως ονομάζουν υποτιμητικά τη γειτονική χώρα κάθε λογής σχολιαστές και δημοσιογράφοι. 

 

Ο ισχυρισμός ότι η Δημοκρατία της Μακεδονίας αποτελούσε απειλή ήταν αστήρικτος από τότε. Όμως, σήμερα εικοσιπέντε χρόνια μετά, με τους διάφορους «υπερπατριώτες» να τρίβουν τα χέρια τους από ευχαρίστηση για την «υπαρξιακή κρίση των Σκοπίων» είναι καταφανώς γελοίος. Ποιος μπορεί να ισχυριστεί σήμερα ότι τα «Σκόπια» απειλούν την Θεσσαλονίκη; 

 

Ο ελληνικός καπιταλισμός συμμετείχε στους ανταγωνισμούς και τα παζάρια για το μοίρασμα των Βαλκανίων, όλα τα προηγούμενα χρόνια, με τις εκβιαστικές εκστρατείες για το «όνομα που είναι η ψυχή μας» και αξιοποιώντας τη θέση στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Μαζί με τους «μεγάλους» ιμπεριαλιστές έχει το δικό του μερτικό για το αίμα, τη φτώχεια και τις εθνικές έχθρες που αναζωπυρώνονται κάθε τόσο. 

 

Γι’ αυτό η λύση μπορεί να έρθει μόνο από τα κάτω: Αλβανοί, Μακεδόνες και Έλληνες εργάτες μπορούν να παλέψουν ενωμένοι ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και στην πολιτική της αγοράς που σκορπάει τη φτώχεια και την απόγνωση. Χρέος της Αριστεράς εδώ είναι να παλέψει για αυτή την προοπτική, ξεκινώντας από την πάλη ενάντια στις εθνικιστικές εκστρατείες και τα ψέματα.