“Λύση” δυο κρατών ή Ελεύθερη Παλαιστίνη;

του Λέανδρου Μπόλαρη από την Εργατική Αλληλεγγύη No 1596

 

«Το Ισραήλ έχει δικαίωμα στην αυτοάμυνα» είναι το μόνιμο ρεφρέν των υποστηρικτών του, ακόμη και τώρα που οι ισραηλινές βόμβες ισοπεδώνουν νοσοκομεία και σχολεία στη μαρτυρική Γάζα. Κι από κοντά οι πιο «φιλελεύθερες» και «ψύχραιμες» φωνές που λένε «μακάρι όταν ξεριζωθεί η τρομοκρατία, οι Παλαιστίνιοι να θέλουν να ζήσουν μαζί με το Ισραήλ». Στη γλώσσα των διπλωματών, αυτή είναι η πολυπόθητη «επίλυση του παλαιστινιακού»: κάποιας μορφής κρατική ύπαρξη για τους Παλαιστίνιους, αλλά εφόσον έχουν εξασφαλιστεί πλήρως οι απαιτήσεις ασφαλείας του ισραηλινού κράτους. Αν κάτι έχει εμποδίσει αυτή την έκβαση είναι οι «φανατικοί», τα «θρησκευτικά μίση» κυρίως των «καθυστερημένων» μουσουλμάνων, μας λένε. 

 

Αυτή η συλλογιστική είναι μια πλήρης αντιστροφή της ιστορίας και της πραγματικότητας. Το ισραηλινό κράτος, ένα κράτος-απαρτχάιντ, είναι αυτό που δεν μπορούσε και δεν μπορεί να «ζήσει» με τους Παλαιστίνιους. Το κράτος του Ισραήλ ιδρύθηκε επίσημα τον Μάη του 1948. Δεν ήταν μια αποικία που πήρε την ανεξαρτησία της. Ήταν το προϊόν μιας ολόκληρης στρατηγικής εποικισμού στη γη της ιστορικής Παλαιστίνης από το σιωνιστικό κίνημα, που στις αρχές του 20ου αιώνα έκφραζε μια μικρή μειοψηφία Εβραίων στην Ευρώπη. Ο σκοπός τους ήταν η ίδρυση ενός αποκλειστικά εβραϊκού κράτους με τη στήριξη κάποιας μεγάλης, αποικιοκρατικής δύναμης, στη συγκεκριμένη περίπτωση της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. 

 

Οι σιωνιστές χρησιμοποιούσαν τη Βίβλο σαν απόδειξη ότι η Παλαιστίνη τους ανήκει. «Αυτή είναι η Εντολή μας» φώναζε ο Μπεν-Γκουριόν, ένας από τους πρωταγωνιστές του κινήματος και πρώτος πρωθυπουργός του Ισραήλ, κραδαίνοντάς την μπροστά σε μια Βρετανική Επιτροπή το 1937 (η Παλαιστίνη είχε περάσει στον έλεγχο της Βρετανίας όταν οι νικητές του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου διαμέλισαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία ως «Εντολή» της Κοινωνίας των Εθνών). 

 

Σιωνιστές

 

Η Παλαιστίνη κάθε άλλο παρά «γη χωρίς λαό» ήταν, όπως υποστήριζαν οι σιωνιστές. Έτσι από πολύ νωρίς τα σχέδια για την «μεταφορά» των Παλαιστινίων απέκτησαν κεντρική θέση στη στρατηγική τους. Μεταφορά «εθελοντική» (με τη συμφωνία των αραβικών μοναρχιών) ή «υποχρεωτική». Κι όπως είχε πει ο Μπεν-Γκουριόν τον Μάη του 1938 «είμαι υπέρ της υποχρεωτικής μεταφοράς. Δεν βλέπω κάτι ανήθικο σ’ αυτήν».  

 

Η απόφαση του ΟΗΕ του Νοέμβρη του 1947 πρόβλεπε την ύπαρξη δυο κρατών, ενός ισραηλινού και ενός αραβικού. Το ισραηλινό έπαιρνε το 56% της Παλαιστίνης, τις πιο εύφορες εκτάσεις και τις παράκτιες πόλεις. Το πρόβλημα για την ισραηλινή ηγεσία ήταν ότι και με αυτή τη λύση ο μισός πληθυσμός του νέου κράτους θα ήταν Παλαιστίνιοι. Γι’ αυτό από τις αρχές του ’48 οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις άρχιζαν να εφαρμόζουν την «υποχρεωτική μεταφορά», δηλαδή την εθνοκάθαρση. 

 

Η πιο γνωστή στιγμή της εθνοκάθαρσης ήταν η σφαγή του χωριού Ντερ-Γιασίν τον Απρίλη του 1948. Το έγκλημα διέπραξε η ακροδεξιά σιωνιστική οργάνωση Ιργκούν που υποτίθεται δεν έκφραζε την επίσημη ηγεσία του σιωνιστικού κινήματος και τη Χαγκανά, τον στρατό της. Όμως δεν ήταν κάποια «παραφωνία». Η εθνοκάθαρση είχε προετοιμαστεί μεθοδικά τα προηγούμενα χρόνια, ακόμα και με την αεροφωτογράφιση των παλαιστινιακών χωριών, και πήρε την τελική της μορφή με το Σχέδιο Ντάλετ (το τέταρτο γράμμα του εβραϊκού αλφαβήτου) τον Μάρτη του 1948 απ’ το επιτελείο της Χαγκανά. 

 

Οι Παλαιστίνιοι ξεριζώθηκαν, συστηματικά και βάρβαρα, σε αυτό που ονομάζουν Νάκμπα (Καταστροφή). Το αποτέλεσμα ήταν ότι περισσότερο από μισό εκατομμύριο Παλαιστίνιοι  έγιναν πρόσφυγες, χωρίς δικαίωμα επιστροφής στα χωριά και τις πόλεις τους, άλλωστε πεντακόσια -σχεδόν τα μισά- καταστράφηκαν ολοσχερώς.  

 

Έτσι το Ισραήλ έφτασε να ελέγχει το 80% της έκτασης της Παλαιστίνης. Το υπόλοιπο 20%, η σημερινή Δυτική Όχθη, πέρασε στον έλεγχο της ιορδανικής μοναρχίας που είχε φροντίσει να κλείσει σχετικές συμφωνίες από το 1947 με την ηγεσία του σιωνιστικού κινήματος (η Γάζα καταλήφθηκε από την Αίγυπτο). Οι Παλαιστίνιοι που απέμειναν στο εσωτερικό του κράτους υπόκειντο σε στρατιωτικό νόμο μέχρι το 1966 και ακόμα και σήμερα είναι πολίτες δεύτερης -στην καλύτερη περίπτωση- κατηγορίας. Οι απόγονοι των προσφύγων του 1948 δεν έχουν το δικαίωμα της επιστροφής στους τόπους τους. 

 

Την αρχική υπεροπλία του το 1948 το Ισραήλ την είχε εξασφαλίσει από τη Ρωσία του Στάλιν, με τα φορτία τσέχικων όπλων που κατέφτασαν για να ενισχύσουν τον στρατό του. Όμως, ο πραγματικός στρατηγικός του ρόλος έγινε σύντομα ξεκάθαρος σε όλους. Ένα οπλισμένο σαν αστακός προπύργιο του δυτικού ιμπεριαλισμού στην «ταραγμένη» Μέση Ανατολή με τα πετρέλαιά της. 

 

Ο Πόλεμος των Έξι Ημερών τον Ιούνη του 1967 επισφράγισε αυτό το ρόλο. Ο ισραηλινός στρατός προέλασε και κατέλαβε τη Δυτική Όχθη του Ιορδάνη, τη Γάζα, την Ανατολική Ιερουσαλήμ, τα Υψίπεδα του Γκολάν (στη Συρία) και τη Χερσόνησο του Σινά. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωνε ικανοποιημένο: «οι Ισραηλινοί κέρδισαν τον πόλεμο μονομιάς, ξελάσπωσαν τις ΗΠΑ και υπηρέτησαν τα συμφέροντά τους, όπως και τα δικά μας». 

 

Συμβιβασμός

 

Το Ισραήλ αποσύρθηκε από τη Χερσόνησο του Σινά αλλά μέχρι τώρα συνεχίζει να κατέχει τη Δυτική Όχθη, την Ιερουσαλήμ και τα Υψίπεδα του Γκολάν. Ο λόγος γι’ αυτό είναι ότι ακόμα και τα «σύνορα του ‘48» ήταν ένας συμβιβασμός για την ισραηλινή ηγεσία, ένα «ιστορικό λάθος που θα το πληρώσουν οι επόμενες γενιές» όπως είχε γράψει ο Μπεν-Γκουριόν. Η καρδιά του «Μεγάλου Ισραήλ» είναι η Ιερουσαλήμ και η Δυτική Όχθη (το Διαμέρισμα της Ιουδαίας και της Σαμάρειας όπως ονομάζει την περιοχή επίσημα). 

 

Το παλαιστινιακό εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα διεκδικούσε από τη γέννησή του ένα ενιαίο δημοκρατικό κράτος στην Παλαιστίνη για τους ανθρώπους όλων των θρησκειών. Γι’ αυτό δεν αναγνώριζε ως «τετελεσμένα» τα αποτελέσματα της Νάκμπα και το κράτος του Ισραήλ.

 

Όμως, από τη δεκαετία του ’70 ο ρεαλισμός της ηγεσίας την έφερε να υιοθετήσει τη «λύση των δυο κρατών», στα «σύνορα του 1967» που είχε υιοθετήσει ο ΟΗΕ με το ψήφισμα 242 εκείνη τη χρονιά. Ήταν το βήμα που οδήγησε στις Συμφωνίες του Όσλο το 1993. Η Παλαιστινιακή Αρχή απέκτησε ένα περιορισμένο έλεγχο σε κάποιες «νησίδες» της Δυτικής Όχθης με αντάλλαγμα την αναγνώριση του Ισραήλ και την αόριστη υπόσχεση ότι κάποτε θα υπάρξει ένα «κανονικό» παλαιστινιακό κράτος. 

 

Τριάντα χρόνια μετά, οι ισραηλινοί έποικοι έχουν φτάσει τις 700 χιλιάδες, η κλοπή της γης των Παλαιστίνιων συνεχίζεται, η Παλαιστινιακή Αρχή είναι πλήρως ανίσχυρη. Ο Μπλίνκεν, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ μπορεί να υπόσχεται στον Μ. Αμπάς, τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής, ότι «οι ΗΠΑ θα εργαστούν για την εκπλήρωση των νόμιμων παλαιστινιακών προσδοκιών για την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους», αλλά αυτό που εννοεί είναι η νεκρανάσταση των χρεωκοπημένων Συμφωνιών του Όσλο. 

 

Γι’ αυτό είναι τουλάχιστον προβληματικό, δυνάμεις της Αριστεράς, όπως το ΚΚΕ να προβάλλουν ως λύση στον αγώνα των Παλαιστίνιων -και αίτημα για το κίνημα αλληλεγγύης- τη «λύση» των δυο κρατών, στα «σύνορα του 1967». Μάλιστα σε άρθρο του στον Ριζοσπάστη της 27/10, ο Λ. Αναστασόπουλος υπεύθυνος της Ιδεολογικής Επιτροπής της Κ.Ε του κόμματος επιτίθεται στο ΣΕΚ και σε άλλες «ομαδούλες» επειδή: «δεν προτείνουν στο κίνημα το αίτημα ύπαρξης Παλαιστινιακού κράτους σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΟΗΕ». 

 

Το ΣΕΚ στηρίζει το ιστορικό αίτημα του παλαιστινιακού κινήματος για ένα ελεύθερο ενιαίο δημοκρατικό κράτος στην Παλαιστίνη για τους ανθρώπους όλων των θρησκειών, απαλλαγμένο από το ισραηλινό κράτος-απαρτχάιντ. Η ηγεσία του ΚΚΕ πρέπει να πάψει να συγκατοικεί στη «λύση» των δυο κρατών μαζί με υποστηρικτές του Ισραήλ, όπως ο Μητσοτάκης που αερολόγησε την περασμένη βδομάδα στο συνέδριο του Εκόνομιστ στην Αθήνα για την «αναβίωση του διαλόγου για δύο κράτη. Δηλαδή το δικαίωμα των Παλαιστινίων να έχουν το δικό τους κράτος χωρίς να απειλούν το δικαίωμα του Ισραήλ να έχει το δικό του κράτος». 

 

Η διχοτόμηση της ιστορικής Παλαιστίνης, η «λύση των δυο κρατών» ήταν η αφετηρία από την οποία το σιωνιστικό κίνημα άρχισε να κτίζει το ρατσιστικό κράτος του Ισραήλ, με τη στήριξη των ιμπεριαλιστών. Η πραγματική δικαίωση για τον αγώνα των Παλαιστίνιων είναι σύμφωνα με τα λόγια του ισραηλινού ιστορικού Ιλάν Παπέ: «Μια αποσιωνιστικοποιημένη, απελευθερωμένη και δημοκρατική Παλαιστίνη από τον ποταμό μέχρι την θάλασσα. Μια Παλαιστίνη που θα υποδεχθεί πίσω τους πρόσφυγες και θα χτίσει μια κοινωνία η οποία δεν θα κάνει διακρίσεις στην βάση της κουλτούρας, της θρησκείας, της εθνικότητας». Κι η δύναμη για να γίνει πράξη αυτό όραμα είναι η εργατική επανάσταση στη Μέση Ανατολή που θα ανατρέψει τις δικτατορίες και τα διεφθαρμένα καθεστώτα τα οποία αστυνομεύει το κράτος του Ισραήλ για λογαριασμό των ΗΠΑ.