Δημήτρης Δεσύλλας
▸ Νέοι «τσιφλικάδες» λόγω πολιτικής κυβερνήσεων και ΕΕ, νέας ΚΑΠ και «Πράσινης Μετάβασης»
Ο πανευρωπαϊκός αγροτικός ξεσηκωμός έφερε στο προσκήνιο της πολιτικής αντιπαράθεσης το σύγχρονο αγροτικό-διατροφικό ζήτημα. Αυτό συνίσταται στην παγκόσμια έκρηξη της αντίθεσης υπερπαραγωγής τροφίμων, από τη μια, και πείνας και κακής νοθευμένης διατροφής από την άλλη. Η παγκόσμια παραγωγή τροφίμων είναι σήμερα υπερδιπλάσια των διατροφικών αναγκών, με 7.000 θερμίδες κατά κεφαλή την ημέρα αντί για 3.000. Την ίδια ώρα (σύμφωνα με έρευνα της Oxfam), πεθαίνουν από πείνα 11 άνθρωποι κάθε λεπτό ή 16.000 την ημέρα, κυρίως παιδιά. Στην Ινδία κάθε μέρα αυτοκτονούν τριάντα αγρότες, ενώ στη Γαλλία ένας αγρότης κάθε δύο ημέρες. Μας το θύμισε δημαγωγικά και η Λεπέν, καβάλα σε ένα τρακτέρ!
Η αγροτική εξέγερση δεν αποτελεί «κεραυνό εν αιθρία». Η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της ΕΕ δεν έπεσε από τον ουρανό, ισχύει από το 1961. Λειτούργησε πάντοτε υπέρ των πολυεθνικών της αγροτοδιατροφής, των βιομηχάνων και των καπιταλιστών-μεγαλοαγροτών και εις βάρος της εργατικής τάξης και της φτωχολογιάς χωριού και πόλης. Σύμφωνα με την Eurostat, στη 15ετία 2005-2020, η εφαρμογή της ΚΑΠ ξεκλήρισε πέντε εκατομμύρια φτωχούς αγρότες (μείωση από 15 στα 10 εκατομμύρια), ενώ η μέση αγροτική έκταση αυξήθηκε από τα 117 στα 170 στρέμματα. Την ίδια περίοδο, στην Ελλάδα ξεκλήρισε 200.000 φτωχούς αγρότες (μείωση από 900.000 στις 700.000), ενώ η μέση αγροτική έκταση αυξήθηκε από τα 48 στα 70 στρέμματα —δείγματα ραγδαίας επιτάχυνσης της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης στον αγροτικό τομέα. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Επιτροπής Γεωργίας του Ευρωκοινοβουλίου για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Γεωργίας, έως το 2040 προβλέπεται νέα μείωση των αγροτών της ΕΕ κατά 62%, από τα 10 στα 3,9 εκατομμύρια, με παραπέρα συγκέντρωση της αγροτικής γης σε φάρμες άνω των 500 στρεμμάτων — δηλαδή στους σύγχρονους «τσιφλικάδες»!
Τα βασικά «εργαλεία» της ΚΑΠ για την άμεση καπιταλιστική αναδιάρθρωση είναι δύο: οι λεγόμενες «αγροτικές επιδοτήσεις» και το «Μητρώο Αγροτών». Τις «αγροτικές» επιδοτήσεις τις πληρώνουν στα ταμεία της ΕΕ, μέσω του ΦΠΑ, η εργατική τάξη και όλοι οι εργαζόμενοι. Τις εισπράττουν οι βιομήχανοι της αγροτοδιατροφής, οι μεγαλοαγρότες, ακόμη και ο Μητσοτάκης! Το 20% των μεγαλοαγροτών της ΕΕ κατέχει το 90% της γης και εισπράττει το 90% των «αγροτικών» επιδοτήσεων.
Το «Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων» (σε εφαρμογή του βασικού κανονισμού ΕΟΚ αριθ. 2328/1991) επιβάλλει νομοθετικά-διοικητικά το μοντέλο του καπιταλιστή «κατά κύριο επάγγελμα αγρότη». Στόχος του το ξεκλήρισμα, με τον αποκλεισμό από όλες τις επιδοτήσεις και κρατικές ενισχύσεις, όλης της αγροτικής φτωχολογιάς (εργατοαγρότες, αγροτοεργάτες, φτωχοί αγρότες). Από τους 700.000 αγρότες σήμερα, θα μείνουν μόνο 275.000 μεγαλοαγρότες και λίγοι μεσαίοι αγρότες. Αυτό έχουν ψηφίσει –συγκεκριμένα στις 22/5/2016– στη Βουλή, με το άρθρο 65 του πολυνομοσχεδίου του 3ου Μνημονίου, πέντε «φιλοαγροτικά» κόμματα (ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι) και συνολικά 222 βουλευτές!
Το ΚΚΕ δεν ψήφισε, αλλά προωθεί το «Μητρώο» δια της πλαγίας οδού, μιλώντας για «πραγματικούς αγρότες», απηχώντας την ηγεμονία των μεγαλοαγροτών στο εσωτερικό του. Είδαμε, δυστυχώς, τους αγροτοσυνδικαλιστές του να δηλώνουν στις τηλεοράσεις: «αναγκαστήκαμε από 50 να πάμε στα 300-500 στρέμματα για να επιβιώσουμε», «εμείς δεν θέλουμε να κλείσουμε τους δρόμους, η αστυνομία τους κλείνει» και «δεν αντιπαλεύουμε τον πρωθυπουργό και την κυβέρνηση, διάλογο ζητάμε»! Αποτέλεσμα: Ενώ οι εφοπλιστές πληρώνουν το πετρέλαιο 0,50 ευρώ/λίτρο και οι αγρότες 1,70 ευρώ/λίτρο, ο Μητσοτάκης επιστρέφει τώρα μόνο ένα τμήμα του ΕΦΚ (82 εκατ. ευρώ, 2-3 ευρώ/στρέμμα) και μόνο στους εγγεγραμμένους στο «Μητρώο»!
Το καινούργιο ποιοτικό στοιχείο της πανευρωπαϊκής αγροτικής εξέγερσης είναι ότι η νέα ΚΑΠ (2023-27) είναι πολύ χειρότερη και πλήττει βάναυσα όλους τους αγρότες. Συγκεκριμένα: α) με τη διόγκωση του κόστους παραγωγής, λόγω και του πολέμου στην Ουκρανία και της ενεργειακής κρίσης, β) την καταβύθιση των αγροτικών τιμών στο χωράφι και την απογείωση τους στο ράφι, με την ακρίβεια να καλπάζει ασύδοτη, γ) τις συνεχιζόμενες τεράστιες αδασμολόγητες αγροτικές εισαγωγές από Ουκρανία, αλλά και Λατινική Αμερική (εμπορική συμφωνία ΕΕ-Mercosur) και κυρίως δ) με την υποταγή της νέας ΚΑΠ στη στρατηγική της «Πράσινης Μετάβασης» (Green Deal) της ΕΕ. Με συνολική περικοπή των «αγροτικών» επιδοτήσεων, αναπροσανατολισμό τους σε όφελος του αγροτοδιατροφικού κεφαλαίου και των μεγαλοαγροτών και πολύ αυστηρούς, δήθεν φιλοπεριβαλλοντικούς, νέους όρους αγροτικής παραγωγής (το λεγόμενο «πρασίνισμα»).
Κλιμάκωση του αγώνα με αληθινά μπλόκα, κατάργηση Μητρώου και ΚΑΠ, αποδέσμευση από την ΕΕ
Όταν η ΕΕ και ο Μητσοτάκης δωρίζουν 50 δισ. ευρώ στον Ζελένσκι (λεφτά μιας ετήσιας ΚΑΠ) και εμπαίζουν αγρίως τους αγρότες με «κατανόηση και σεβασμό», καταστολή, ψίχουλα, λιγότερη «αγρανάπαυση» και αγροτικό «112»(!), τότε αποπροσανατολίζεται κάθε συζήτηση για διόρθωση, τροποποίηση, χαλάρωση (προσωρινή ή μόνιμη), παρέκκλιση ή και «εθνική εξαίρεση» από τη νέα ΚΑΠ. Λογική που οδηγεί σε εκτόνωση και ήττα του αγροτικού αγώνα. Η τεράστια φιλοΕΕ πολιτική συναίνεση αστικών και μικροαστικών κομμάτων και η τραγική απουσία αντιΕΕ Αριστεράς, οδηγούν στην επικίνδυνη και πανευρωπαϊκή πολιτική άνοδο του ακροδεξιού-φασιστικού «ευρωσκεπτικισμού», που καπηλεύεται και αχρηστεύει τις αντιΕΕ λαϊκές διαθέσεις, φορώντας την προβιά ενός κάλπικου «αντισυστημισμού», μπροστά και στις ευρωεκλογές.
Στις κρίσιμες αυτές συνθήκες, η επιβίωση της αγροτικής φτωχολογιάς απαιτεί και προϋποθέτει:
Πρώτο, κλιμάκωση του αγώνα με αληθινά μπλόκα, όχι μπλόκα εικονικά που ανοιγοκλείνουν σαν μαγαζιά.
Δεύτερο, κοινό μέτωπο πάλης φτωχής αγροτιάς, εργατών γης, εργατικής τάξης, φοιτητών και νεολαίας.
Τρίτο, κατάργηση «Μητρώου» και ΚΑΠ, συνολική ανατροπή της αντιλαϊκής πολιτικής κυβέρνησης-ΕΕ-ΝΑΤΟ-κεφαλαίου.
Τέταρτο, αντικαπιταλιστική-διεθνιστική έξοδο από την ΕΕ με κομμουνιστική προοπτική. Η ριζική λύση στο σύγχρονο διατροφικό-αγροτικό ζήτημα μπορεί να γίνει μόνο με επαναστατικό τρόπο, από τη σύγχρονη εργατική τάξη, ηγεμονεύουσα σε μια σύγχρονη εργατοαγροτική ταξική συμμαχία. Αυτό μας δίδαξε και ο Λένιν.
του Σωτήρη Κοντογιάννη
Αντώνης Δραγανίγος
