Ολυμπιακοί αγώνες: Όχι στην τρανσφοβία

Αφροδίτη Φράγκου, Εργατική Αλληλεγγύη, 06/08/2024, No 1634

 

 

 

Ένα νέο κύμα τρανσφοβίας εξαπολύθηκε με αφορμή τη φετινή διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Η Άντζελα Καρίνι παραιτήθηκε από αγώνα μποξ 46’’ μετά την έναρξή του, ισχυριζόμενη ότι κινδυνεύει από την αντίπαλό της, Ιμάν Χελίφ. 

 

Εξ αιτίας του περσινού αποκλεισμού της αλγερινής μποξέρ Χελίφ, που φέτος λαμβάνει μέρος κανονικά στους Ολυμπιακούς Αγώνες, μια σειρά ΜΜΕ διαδίδουν ψευδώς ότι πρόκειται για τρανς γυναίκα. Σπέρνουν “ηθικό πανικό” λέγοντας ότι καταπατώνται τα δικαιώματα των (κατά τη γνώμη τους “πραγματικών”) γυναικών. Η Χελίφ αποκλείστηκε μετά από τεστ -άλλες πηγές λένε τεστ τεστοστερόνης και άλλες μιλάνε για χρωμοσωμικό τεστ. Όχι επειδή είναι τρανς. Επιπλέον τόσο ο αποκλεισμός της όσο και η τωρινή υπεράσπισή της από την Ολυμπιακή Επιτροπή είναι μέρος πολιτικών παιχνιδιών. 

 

Η ΙΒΑ, διεθνής ομοσπονδία μποξ, η οποία την απέκλεισε πέρσι στους αγώνες στο Νέο Δελχί, έχει Ρώσο πρόεδρο και είχε κατηγορηθεί για αμφίβολη διαιτησία, για διοχέτευση χρηματοδότησης από την Gazprom. Όταν η Χελίφ νίκησε την ρωσίδα μπόξερ Α. Αμινέβα αποκλείστηκε από την ομοσπονδία, με την τελευταία να επικαλείται τεστ που δεν μπορεί να δημοσιοποιήσει αλλά έχουν να κάνουν με την εγκυρότητα της συμμετοχής της ως προς το φύλο. Αντίθετα η Ολυμπιακή Επιτροπή, αφού διέγραψε την ΙΒΑ από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, διαχειρίζεται η ίδια το μποξ και υπερασπίζεται τη συμμετοχή της Χελίφ. Βέβαια η υποκρισία της περισσεύει, αφού επιτρέπει τη συμμετοχή στο Ισραήλ.

 

Υποκρισία

Η Χελίφ ακολούθησε το άθλημα αυτό σε μια χώρα που τα κορίτσια δεν ενθαρρύνονται καθόλου και ο ίδιος της ο πατέρας δεν στήριζε αυτή την επιλογή της, όπως λέει η ίδια. Ακόμα ωστόσο και να ήταν τρανς γυναίκα, η επίκληση του fair play και οι προτάσεις για ξεχωριστές κατηγορίες τρανς αθλητών είναι υποκριτικές και επικίνδυνες. Βασική γραμμή των ελέγχων για το φύλο και τα επίπεδα τεστοστερόνης είναι το “αθέμιτο βιολογικό πλεονέκτημα”. 

 

Η ομάδα μπάσκετ της διοργανώτριας Γαλλίας διαθέτει τον Βίκτορ Ουεμπανυάμα, έναν παίκτη ύψους 2.24, που κανένα πρόβλημα δεν είχαν τα ΜΜΕ να γράψουν ότι έδωσε το καθοριστικό πλεονέκτημα της ομάδας του με 11 ριμπάουντ στην επιτυχή προσπάθειά της να περάσει στην επόμενη φάση. Ο Μάικλ Φελπς, με 28 ολυμπιακά μετάλλια, είναι η προσωποποίηση του βιολογικού πλεονεκτήματος. Η αναλογία άνω άκρων και κάτω άκρων είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη στον μέσο άνθρωπο, οι μύες του παράγουν λιγότερο γαλακτικό οξύ, ενώ και τα πέλματά του είναι πιο πλατιά. Ποτέ όμως δεν έχει συζητηθεί ο αποκλεισμός του Φελπς λόγω αθέμιτου πλεονεκτήματος – τη στιγμή που η τρανς κολυμβήτρια Λία Τόμας έχει αποκλειστεί ακριβώς γι αυτόν τον λόγο. Ανέκαθεν η επιτυχία στον πρωταθλητισμό ήταν συνδυαστικό προϊόν του ταλέντου, της σκληρής δουλειάς και του βιολογικού πλεονεκτήματος. Πολλές φορές και προϊόν ντόπινγκ βέβαια. Αλλά το βιολογικό πλεονέκτημα συζητιέται σαν κάτι αρνητικό μόνο όταν προκύπτει ζήτημα τεστοστερόνης. 

 

Η τεστοστερόνη συνδέεται με την επίδοση, αλλά όχι με ευθεία γραμμή. Είναι μέρος πολλών μηχανισμών που επηρεάζουν με ποικίλους τρόπους το σώμα, τόσο στη λειτουργία του σε μια δοσμένη χρονική στιγμή όσο και στην ανάπτυξή του στο βάθος του χρόνου. Φυσικά παίζουν ρόλο και παράγοντες εξωτερικοί των μηχανισμών του σώματος, όπως η αφοσίωση στην προπόνηση, οι συνθήκες του αθλητισμού στη χώρα προέλευσης κλπ. 

 

Επίσης, δεν υπάρχει “ένας” αθλητισμός. Αυτό που για έναν αθλητή είναι το πεδίο του, για άλλον είναι αδυναμία. Υπάρχουν τουλάχιστον 400 γυναίκες που είναι καταγεγραμμένα γρηγορότερες από τον “γρηγορότερο άνθρωπο του κόσμου” τον Ουσεϊν Μπολτ. Αυτό βέβαια συμβαίνει στα 800 μέτρα (αντί τα 200 που είναι το πεδίο του Μπολτ) και πρόκειται για ένα κυριολεκτικά άλλο άθλημα – όπως λέει κι ο ίδιος άλλωστε.

 

Συντήρηση στερεοτύπων

Το βιβλίο “Testosterone: An Unauthorized Biography” περιέχει πληθώρα παραδειγμάτων στα οποία ο ρόλος της τεστοστερόνης -στον αθλητισμό και όχι μόνο- υπεραπλουστεύεται. Οι συγγραφείς του εξηγούν πώς η ύπαρξη μιας προεξέχουσας “ανδρικής ορμόνης” είναι καθοριστική σε ιδεολογικό επίπεδο για τη συντήρηση στερεοτύπων σχετικά με τα φύλα. 

 

Είναι διπλά υποκριτική η ανησυχία για τα “δικαιώματα των γυναικών” - τα οποία επικαλέστηκε η φασίστρια Μελόνι, καθώς ήταν ιταλίδα η αθλήτρια που αποχώρησε από τον αγώνα με την Χελίφ - τη στιγμή που οι ίδιοι οι έλεγχοι “φύλου” στις διεθνείς διοργανώσεις γίνονται κυρίως σε γυναίκες και αποτελούν ένα παραβιαστικό μέτρο από μόνοι τους. Και είναι τριπλά υποκριτική η ανησυχία για τα “αθέμιτα πλεονεκτήματα” όταν είναι γνωστό ότι το ντόπινγκ είναι μια ολόκληρη βιομηχανία και υπάρχει μεγάλη διαφθορά πίσω από τους ελέγχους και κατά πόσον αυτοί είναι ισομοιρασμένοι σε όλους/ες.

 

Μέσα από διοργανώσεις με την επίδραση και το πρεστίζ των Ολυμπιακών Αγώνων  δίνεται στα συντηρητικά ΜΜΕ και στην ακροδεξιά μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να επαναβιολογικοποιηθεί το φύλο, παρά τα όσα έχει κερδίσει το ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα στην αντίθετη κατεύθυνση. Η όλη διαμάχη φαινομενικά γίνεται μέσα σε ένα επιστημονικό πλαίσιο και φυσικά με την απαραίτητη ηθική δικαιολόγηση – τη “δικαιοσύνη” στον αθλητισμό. Αλλά η δηλητηριώδης τρανσφοβία είναι το κυρίαρχο στοιχείο αυτής της διαμάχης. 

 

Μπορούμε να δώσουμε πολύ καλύτερες προτάσεις για δικαιοσύνη στον αθλητισμό: να αποκλειστούν οι πλούσιοι/ες παίκτες/τριες, γιατί έχουν αθέμιτο πλεονέκτημα ως προς τον ελεύθερο χρόνο, την καλύτερη διατροφή, την πρόσβαση στους καλύτερους προπονητές, συμβούλους και γιατρούς. Να απαγορευτούν οι επαγγελματικές ομάδες, γιατί σπρώχνουν τις ερασιτεχνικές εκτός συναγωνισμού χάρη στα μεγάλα και καλύτερα γήπεδά τους και τη δυνατότητα να αγοράζουν παίκτες. Και φυσικά, να καταργηθεί ο πρωταθλητισμός και οι Ολυμπιακοί Αγώνες, που διαστρεβλώνουν κάθε έννοια ευγενούς άμιλλας και έχουν κάνει τον αθλητισμό μια ακόμα καταστροφική βιομηχανία.