Ένας πολιτικός φορέας, είτε είναι κόμμα είτε είναι μέτωπο, πρέπει να είναι σε θέση να περιγράψει σε μεγάλο βαθμό την πολιτική του πρόταση, τον εναλλακτικό δρόμο που προτείνει σε αντιπαράθεση με αυτόν που τώρα βαδίζει μια χώρα.

 

Ο εκπεφρασμένος πολιτικός στόχος της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, της αντι-καπιταλιστικής αριστεράς στην Ελλάδα, είναι η έξοδος της χώρας από την Ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση με αντι-καπιταλιστική ανατροπή, με κατάργηση των Μνημονίων και ταυτόχρονη στάση εξωτερικών πληρωμών και διαγραφή  του χρέους, εθνικοποιήσεις στρατηγικών επιχειρήσεων, αύξηση μισθών, μείωση ωρών εργασίας, εργατικό έλεγχο, φορολογία στο κεφάλαιο και άλλα αντικαπιταλιστικά μέτρα. Η δε κατάργηση των μνημονίων, σημαίνει εδώ και τώρα άρνηση των θανατηφόρων δόσεων και άρνηση πληρωμών για το χρέος που τώρα είναι πλέον χρέος προς την ΕΚΤ και τις χώρες της ΕΕ. Σημαίνει δηλαδή μια συνολική σύγκρουση και ρήξη των σχέσεων της χώρας με τους επί πολλά έτη «συμμάχους» της στην Ευρώπη και αλλού.

 

Στα πλαίσια του ενδο-αριστερού πολιτικού διαλόγου αναρωτιέται κανείς αν μια τέτοιου μεγέθους ανατροπή/επανάσταση μπορεί να ευδοκιμήσει με τον υπάρχον παγκόσμιο συσχετισμό δυνάμεων σε μια χώρα. Σε αυτό το σχεδόν εκατονταετές ερώτημα αν είναι δυνατόν να επιβιώσει μια επανάσταση σε μία μόνο χώρα, εγώ θα έλεγα ότι πριν φτάσουμε στην επανάσταση και στην επιβίωσή της, πρέπει να κατανοήσουμε ότι η άμεση βραχυπρόθεσμη επιβίωση του λαού περνά μέσα από τη σύγκρουση με τις δύο θεμελιώδης καπιταλιστικές επιλογές της ελληνικής και της Ευρωπαϊκής άρχουσας τάξης, την Ευρωζώνη και τη φεντεραλιστική Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι άμεση ανάγκη ο λαός να συγκρουστεί και να προσπαθήσει να ανατρέψει τις δύο αυτές επιλογές ώστε να εξασφαλίσει τη φυσική του επιβίωση. Αν αυτή η σύγκρουση φέρει την αντικαπιταλιστική ανατροπή του συστήματος, την εργατική επανάσταση και τον σοσιαλισμό, έχει καλώς. Πριν όμως φτάσουμε σε αυτά τα επιθυμητά αποτελέσματα, προέχει η βραχυπρόθεσμη επιβίωση του λαού, η οποία όλα τα δεδομένα δείχνουν ότι δεν μπορεί να επιτευχθεί εντός του στραγγαλιστικού πλαισίου της Ευρωζώνης και της ΕΕ. Επείγει η ανάγκη να αρχίσουμε από κάπου αυτή την προσπάθεια επιβίωσης, να πιάσουμε από κάπου το νήμα της αντίστασης και της ανατροπής. Και η άρνηση αποπληρωμής του χρέους, η διαγραφή του και η έξοδος από την Ευρωζώνη και την ΕΕ είναι η απαραίτητη αφετηρία.

 

Ακούγονται διάφορες «εχθρικές» προς την πρόταση αυτή απόψεις, μέσα και από τους κόλπους της αριστεράς. Όποιος λέει ζητά την έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη και την ΕΕ είναι εθνικόφρωνας, εθνολαϊκιστής, αντι-ευρωπαϊστής, οπισθοδρομικός, απομονωτιστής και αντι-διεθνιστής! Ελπίζω να μην ξέχασα τίποτα. Όποια και να είναι η πολιτική εκτίμηση του καθενός για το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει η αριστερά και ο λαός, είναι στην καλύτερη περίπτωση τουλάχιστον άδικο και αστήριχτο να θεωρεί κανείς τον συνομιλητή του ένα από τα παραπάνω και κυρίως αντι-διεθνιστή. Το κίνημα στην Ελλάδα προφανώς επηρεάζεται και βρίσκεται σε άμεση επαφή με τις διεθνείς πολιτικές εξελίξεις και τα κινήματα ανατροπής σε όλο τον κόσμο, ίσως περισσότερο τώρα από οποιαδήποτε άλλη στιγμή στην ιστορία. Το έθνος-κράτος όμως παραμένει το άμεσο πεδίο αγώνων και κατακτήσεων δημοκρατίας, δικαιοσύνης και ανατροπής του καπιταλισμού για έναν λαό.

 

Να θέσουμε ένα άλλο, σχετικό με το θέμα, κρίσιμο ερώτημα: Πραγματοποιεί η αριστερά και η εργατική τάξη στην Ελλάδα το διεθνιστικό της καθήκον προτείνοντας προς την αριστερά και τις εργατικές τάξεις της υπόλοιπης Ευρώπης μια πιο ισότιμη συνεργασία μεταξύ των καπιταλιστικών τους κρατών, στα πλαίσια της Ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Όχι βέβαια! Διεθνιστικό μας καθήκον είναι να απευθύνουμε ανατρεπτικό αντι-καπιταλιστικό κάλεσμα στην εργατική τάξη των άλλων χωρών-μελών της ΕΕ για να οργανώσουμε κοινό αγώνα διάλυσης της ΕΕ.

 

Είναι αυτό ένα δύσκολο πολιτικό εγχείρημα; Βεβαίως και είναι. Πολύ δύσκολο. Αλλά αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση πως συνεπάγεται αυτόματα ότι η συμμετοχή της χώρας σε αντι-δημοκρατικούς, βαθιά αντι-δραστικούς, αντι-λαϊκούς και ιμπεριαλιστικούς υπερεθνικούς μηχανισμούς όπως η ΕΕ είναι μονόδρομος. Ή ότι η έξοδος από την Ευρωζώνη και την ΕΕ ταυτίζεται με απομονωτισμό. Ποιο λογικό άλμα μας επιτρέπει να ταυτίσουμε τα δύο;

 

Πολύς κόσμος αναρωτιέται: Ναι, τα πράγματα είναι πολύ άσχημα! Μήπως όμως τα πράγματα θα ήταν ακόμα χειρότερα αν δεν ήμασταν προσδεμένοι στο «όχημα» που λέγεται Ευρωζώνη, Ευρωπαϊκή Ένωση και «Δύση» γενικότερα;

 

Η ελληνική αστική τάξη έβαλε τη χώρα στην ΕΟΚ πριν 32 χρόνια δίνοντας στο λαό τρεις βασικές υποσχέσεις. Πρώτον, την ομαλοποίηση του πολιτικού βίου και την εγγύηση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, δεύτερον την εξασφάλιση των συνόρων από τους εξ ανατολών κινδύνους, και τρίτον την καπιταλιστική οικονομική ανάπτυξη στα πρότυπα των πιο ανεπτυγμένων βιομηχανικά χωρών της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης.

 

Όσον αφορά τη διασφάλιση της δημοκρατίας, ακόμα και της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, θα έπρεπε ειδικά σε αυτή τη χώρα να γνωρίζουμε ότι ο μόνος που μπορεί να τη διασφαλίσει, να την υπερασπιστεί αν χρειαστεί, και να την βαθύνει είναι ο λαός. Κανείς άλλος δεν μπορεί να την εγγυηθεί, και σίγουρα όχι οι άρχουσες τάξεις άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Το θέμα της υποτιθέμενης εξασφάλισης των συνόρων από τους εταίρους, λόγω του εξ ανατολών κινδύνου, είναι τόσο έωλο επιχείρημα που αυτή η «εξασφάλιση» έχει οδηγήσει την Ελλάδα να έχει μία από τις υψηλότερες παγκοσμίως κατά κεφαλήν εξοπλιστικές δαπάνες με νούμερα που φέρνουν ζάλη λόγω του μεγέθους τους. Όσον αφορά την υποτιθέμενη ανάπτυξη στα πρότυπα των πιο καπιταλιστικά βιομηχανοποιημένων χωρών, στην πραγματικότητα έχει συμβεί ακριβώς το αντίθετο. Η βιοτεχνική παραγωγή έχει συρρικνωθεί τραγικά, η βιομηχανική παραγωγή έχει σχεδόν μηδενιστεί, ενώ και ο πρωτογενής τομέας έχει υποστεί τραγικών διαστάσεων συρρίκνωση¹. Τα στοιχεία που αποδεικνύουν το ρήμαγμα της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας ακριβώς λόγω της συμμετοχής της χώρας στην ΕΕ και στην Ευρωζώνη είναι συντριπτικά¹. Πολλές εργασίες-βιβλία που εξετάζουν τα οικονομικά δεδομένα και αποδεικνύουν του λόγου το αληθές έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια από τους Κ. Λαπαβίτσα, Σ. Κουβελάκη, Λ. Βατικιώτη, Π. Παπακωνσταντίνου, Ν Μπογιόπουλο και μια σειρά από άλλους αριστερούς οικονομολόγους και πολιτικούς αναλυτές, έλληνες και ξένους.

 

Ο Αλέκος Αλαβάνος αναφερόμενος στην ανάγκη να χαράξουμε έναν διαφορετικό δρόμο αρχίζοντας από την κατάργηση του μνημονίου και την έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη, έγραφε πριν λίγους μήνες²: «Υπάρχει η άποψη ότι αν η αριστερά πει στον κόσμο όλη την αλήθεια (ότι η έξοδος από το μνημόνιο οδηγεί στην έξοδο από το ευρώ) θα χάσει την επαφή της με την κοινωνία. Εδώ όμως διαχωρίζεται η αριστερά από τις άλλες δυνάμεις. Εκείνες παρασκήνια και κόλπα, αυτή αλήθεια και όλη την αλήθεια. Η αριστερά προειδοποιεί με ευθύνη τον λαό. Δεν του λέει μόνο ότι ο δρόμος έξω από το μνημόνιο είναι και δρόμος έξω από το ευρώ, αλλά ότι είναι και ιδιαίτερα επώδυνος, όμως με προοπτική. Του δίνει τη δυνατότητα να επεξεργασθεί την ανησυχία του, που δεν είναι αβάσιμη. Δεν τον αφήνει να βρεθεί σε άγνωστο λιμάνι, να αιφνιδιασθεί, να στραφεί τελικά με μένος ενάντια στους υπαιτίους.»

 

Η αντι-καπιταλιστική αριστερά πρέπει να περιγράψει με μεγαλύτερη ακρίβεια στον κόσμο το όραμά της, τον εναλλακτικό δρόμο που προτείνουμε, το πώς φαντάζεται τη χώρα εκτός Ευρώ και ΕΕ. Πάντα υπήρχε στην πολιτική ένα παράδοξο. Αυτό που σχεδιάζουμε σαν αριστερά δεν σημαίνει ότι θα πραγματοποιηθεί, αλλά για να γίνει πραγματικότητα πρέπει πρώτα να το φαντασθούμε και να το περιγράψουμε. Αυτό ακριβώς πρέπει να κάνουμε. Είναι καθήκον μας να βοηθήσουμε την κοινωνία να καταλάβει ότι μπορεί να ζήσει με αξιοπρέπεια και ευημερία εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όχι ρομαντικά και με υπερβολές, αλλά με ένα πραγματιστικό πολιτικό σχέδιο και με πλήρη συναίσθηση των δυσκολιών. 

 

Μια πολιτική ανατροπή τέτοιου μεγέθους, η περιγραφόμενη αποδέσμευση-έξοδος από την καταστροφική σε όλα τα επίπεδα συμμετοχή της χώρας στην ΟΝΕ και την ΕΕ, είναι προφανές πως μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο ως προϊόν ενός μαχητικού λαϊκού κινήματος αντι-καπιταλιστικής ανατροπής. Τέτοιου μεγέθους ανατροπές δεν γίνονται μέσω της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Όπως επεσήμανε πρόσφατα ο Άγγελος Χάγιος³, τέτοιες ανατροπές δεν γίνονται με την διαδικασία της ανάθεσης της ευθύνης και της υποχρέωσης που έχει ο κάθε πολίτης να είναι πολιτικά ενεργός, προς κάποιους εκλεγμένους αντιπροσώπους-βουλευτές. Γίνεται μόνο σε συνθήκες κινήματος.

 

Εκείνο που δεν πρέπει να αποφεύγουμε, όσο μεγάλος και τρομακτικός κι αν φαντάζει ο αντίπαλος, είναι να κοιτάζουμε κατάματα το θηρίο που έχουμε απέναντί μας και λέγεται παγκόσμιος ολοκληρωτικός καπιταλισμός και ιμπεριαλισμός. Τα ίδια διλλήματα είχε πάντα ο λαός σε τέτοιες ιστορικές στιγμές. Να συσπειρωθούν όλες οι υγιείς δυνάμεις τις κοινωνίας και με μπροστάρη την αριστερά να αποπειραθούν να αποτινάξουν από την ράχη τους την αστική τάξη και την ιμπεριαλιστική εξάρτηση για να σταθεί ο λαός στα δικά του πόδια, ή να συνεχίσει να ακολουθεί τις ίδιες καταστροφικές επιλογές.

 

Το μεγαλύτερο όπλο του λαού ήταν και είναι η συλλογική προσπάθεια, η συλλογική διεκδίκηση και η συλλογική ελπίδα ότι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει στο παρόν πιάνουν τόπο και αφήνουν παρακαταθήκη για το μέλλον. Γιατί είναι άλλο να πεινάς και να ξέρεις ότι όλες σου οι προσπάθειες πάνε χαμένες στην αποπληρωμή παράνομων και επαχθών δανείων και άλλο να πεινάς αλλά να ξέρεις ότι ο καθημερινός σου μόχθος είναι ένα μικρό λιθαράκι στο δρόμο για ένα καλύτερο μέλλον.

 

Όσο όμως το μεγαλύτερο μέρος του λαού παραμένει αμέτοχο, όλα αυτά που συζητάμε δεν είναι παρά μόνο ασκήσεις επί χάρτου. Διότι, όπως είπε πρόσφατα και ο Παναγιώτης Μαυροειδής «οι μεγάλοι επαναστατικοί δρόμοι θα περπατηθούν μόνο αν βρούμε τον τρόπο να συγκροτείται σε μαχόμενο υποκείμενο ο λαός που μάχεται για την επιβίωση του.»⁴

 

Σαν υστερόγραφο, σαν υποσημείωση προς την αριστερά και προς αυτόν τον αγωνιζόμενο λαό, ένα ποίημα του Μπρεχτ:

 

"Λες...;"
Λες:
Πολύ καιρό αγωνίστηκες. Δεν μπορείς άλλο πια
ν’ αγωνιστείς.
Άκου λοιπόν:
Είτε φταις είτε όχι:
Σαν δε μπορείς άλλο να παλέψεις, θα πεθάνεις.
Λες: Πολύ καιρό έλπιζες. Δεν μπορείς άλλο πια
να ελπίσεις.
Έλπιζες τi ;
Πως ο αγώνας θαν’ εύκολος;
Δεν είν’ έτσι.
Η θέση μας είναι χειρότερη απ’ όσο νόμιζες.
Είναι τέτοια που:
Αν δεν καταφέρουμε το αδύνατο
Δεν έχουμε ελπίδα.
Αν δεν κάνουμε αυτό που κανείς δεν μπορεί να μας ζητήσει
Θα χαθούμε.
Οι εχθροί μας περιμένουν να κουραστούμε.
Όταν ο αγώνας είναι στην πιο σκληρή καμπή του,
οι αγωνιστές έχουν την πιο μεγάλη κούραση.
Οι κουρασμένοι, χάνουν την μάχη.

 

----------------------------------------------------------------------------------------

 

1. «Για την ΕΕ χωρίς ιδεοληψίες», Γιώργος Π. Τριανταφυλλόπουλος, 28/11/12, http://aristeroblog.gr/node/1193

 

2. «15 Σημειώσεις στο Πρόχειρο για τις Εκλογές, για το Μνημόνιο και κυρίως για το Ευρώ», Αλέκος Αλαβάνος, 15/05/12

http://tometopo.gr/home/metopo/725-a-.html

 

3. Ομιλία στην παρουσίαση του βιβλίου του Γ. Ρούση ''ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ-ΠΟΛΕΜΟΣ ΘΕΣΕΩΝ'', Άγγελος Χάγιος, 15/12/12, http://aristeroblog.gr/node/1236

 

4. Ομιλία του Παναγιώτη Μαυροειδή σε εκδήλωση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ στη Λαμία, 14/11/12

http://www.antarsyafthiotidas.blogspot.gr/2012/11/blog-post_21.html

http://www.antarsyafthiotidas.blogspot.gr/2012/11/blog-post_19.html

 

Δημοσιεύθηκε στο aristeroblog