Δεν πέρασε πολύς καιρός από τη συγγραφή των θέσεων για τη Συνδιάσκεψη και οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν δραματικά ότι  τα σύννεφα των ιμπεριαλιστικών πολέμων πυκνώνουν. Το κουβάρι των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων ξετυλίγεται, γενικεύεται η έκταση των πολεμικών αναμετρήσεων στην περιοχή, οι τοπικοί πόλεμοι μετατρέπονται σε υπερτοπικούς, εκατομμύρια οι νεκροί, οι τραυματίες, οι εκτοπισμένοι. Αυτά τα γεγονότα δημιουργούν συνειρμούς που παραπέμπουν στην εποχή πριν από τους παγκόσμιους πολέμους και στο ερώτημα, πώς σήμερα το εργατικό κίνημα και η επαναστατική αριστερά θα ανατρέψει την πορεία στη βαρβαρότητα.

Παράλληλα, το προσφυγικό μπαίνει σε νέα φάση, που απαιτεί βαθύτερες απαντήσεις από μεριάς της αντικαπιταλιστικής, κομμουνιστικής αριστεράς.  Οι πρόσφυγες που όχι μόνο περνούν από τη χώρα, αλλά μένουν στην Ελλάδα πολλαπλασιάζονται.  Η ενίσχυση της παρουσίας του ΝΑΤΟ και η χορήγηση δικαιοδοσίας στο Αιγαίο με τη σύμφωνη γνώμη Ε.Ε., ελληνικής και τουρκικής κυβέρνησης, για τη «φύλαξη» των συνόρων από τους «εχθρούς πρόσφυγες» και την «αναχαίτιση των ροών», οξύνει την πολεμική ένταση και αποδείχνει τον  επικίνδυνο τυχοδιωκτισμό των αστικών τάξεων της περιοχής μας.

Προφανώς οι εξελίξεις στο θέμα των πολεμικών ανταγωνισμών και το προσφυγικό θα επιδράσουν στις συνειδήσεις και με κρίσιμο τρόπο σε όλα τα πολιτικά πεδία και το  αντιπολεμικό κίνημα και το κίνημα αλληλεγγύης στους πρόσφυγες συνδέονται άρρηκτα. Με ποιο αντιπολεμικό κίνημα όμως και με ποια αλληλεγγύη στους πρόσφυγες μπορούμε να αντιστρέψουμε τους επιχειρούμενους αντιδραστικούς σχεδιασμούς;  Οι παρακάτω σκέψεις δε φιλοδοξούν να δώσουν ολοκληρωμένες απαντήσεις, αλλά να θέσουν κάποιες πλευρές.

Οι θέσεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ σωστά επισημαίνουν τις αιτίες του πολέμου στους «ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς για το μοίρασμα των σφαιρών επιρροής που ξεσπάνε με απίστευτη βιαιότητα λόγω της καπιταλιστικής κρίσης -που κάνει το κεφάλαιο να αναζητά απεγνωσμένα νέες αγορές για να ξεπεράσει την κρίση υπερσυσσώρευσης- και λόγω της κρίσης ηγεμονίας του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, που αφήνει χώρο στην ανταγωνιστική ανάπτυξη άλλων ισχυρών ιμπεριαλιστικών πόλων όπως η Ρωσία και η Κίνα. Οι τελευταίες διεκδικούν αναβαθμισμένο ρόλο, παρότι δεν είναι σε θέση ακόμα να αμφισβητήσουν ανοιχτά την αμερικάνικη ηγεμονία. Η «στροφή στην Ασία» των ΗΠΑ για τον γεωπολιτικό έλεγχο της περιοχής οδηγεί σε επικίνδυνη κλιμάκωση του ανταγωνισμού με την Κίνα... Στο όλο πλαίσιο των αντιθέσεων ειδικό ρόλο παίζουν δυνάμεις που αναδεικνύονται σαν υπο-ιμπεριαλισμοί και διεκδικούν να παίξουν ρόλο τοπικού χωροφύλακα στην περιοχή τους. Οι κλιμακούμενες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στην Μ. Ανατολή, την Αφρική, την Ουκρανία, και κυρίως ο «κρυφός παγκόσμιος πόλεμος» δι’ «αντιπροσώπων» που διεξάγεται στην Συρία ανάμεσα στο αντιδραστικό καθεστώς Άσαντ … και τον υπεραντιδραστικό τζιχαντισμό του Ισλαμικού Κράτους υπογραμμίζουν τη σημασία του ζητήματος του πολέμου σε ένα πολυπολικό πλέον κόσμο, σε έδαφος όξυνσης της καπιταλιστικής κρίσης. την απίστευτη βιαιότητα που ξεσπάνε και υπογραμμίζουν τη σημασία του ζητήματος του πολέμου.  Εύστοχα αναφέρεται ότι στο επίκεντρο του παγκόσμιου ανταγωνισμού βρίσκεται η Μέση Ανατολή. Ότι οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, το χτύπημα της «Αραβικής Άνοιξης» και η ενίσχυση των θρησκευτικών διαχωρισμών -επιλογές τόσο του ιμπεριαλισμού όσο και των αντιδραστικών καθεστώτων της περιοχής (ιδιαίτερα στην Αίγυπτο, το Ιράκ και τη Συρία) άνοιξαν το δρόμο για την εμφάνιση και ενδυνάμωση υπεραντιδραστικών δυνάμεων όπως το ISIS.

Ωστόσο, χρειάζεται να αναβαθμίσουμε την εκτίμηση για το ρόλο της Ε.Ε. με βάση και την επικαιρότητα. Στο ρόλο της ως «ιμπεριαλιστικής Ένωσης του κεφαλαίου για διεξαγωγή του κοινωνικού πολέμου ενάντια στην εργατική τάξη», όπως γράφουμε, τώρα προστίθεται και ρόλος στην εξέλιξη «πολέμων ενάντια στους λαούς» με πραγματικά πυρά. Γιατί ασκείται με νέα ένταση και ποιότητα η πολεμική ιμπεριαλιστική πολιτική στη Λιβύη, στη Μ. Ανατολή, στη Συρία, στη στήριξη  της κυβέρνησης του Κιέβου, στην κάλυψη από την Ε.Ε. της Τουρκίας για την επέμβαση στη Συρία και για τον πόλεμο ενάντια στους Κούρδους. Για αυτό αναβαθμίζεται και η συνεργασία της Ε.Ε. με το ΝΑΤΟ για την αναχαίτιση των προσφύγων. Ταυτόχρονα, στο όνομα της υποστήριξης των πολεμικών επιχειρήσεων από τις χώρες της Ε.Ε. και  στο όνομα της ασφάλειας από τρομοκρατικές επιθέσεις με την κατάσταση «έκτακτης ανάγκης» στο εσωτερικό των χωρών δημιουργούν το υπόβαθρο για τον περιορισμό των δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών στις χώρες της Ε.Ε.. Και η όλη κατάσταση αναδεικνύει όχι μόνο ότι η παραμονή στην Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ δεν συνιστά παράγοντα ειρήνης και ασφάλειας για το λαό, αλλά αντίθετα η αντικαπιταλιστική αποδέσμευση από το σφαγείο είναι ο δρόμος για τη μείωση του πολεμικού κινδύνου.

Γίνεται φανερό ότι υτή η πολιτική δεν αντιμετωπίζεται από ένα Λαϊκό Μέτωπο συμμαχίας με αστικές δυνάμεις που ομνύουν στην ΕΕ, το ΝΑΤΟ, το φιλοατλαντισμό, με το βλέμμα στραμμένο στα αντιφασιστικά μέτωπα της προπολεμικής περιόδου; Οι ιστορικές εμπειρίες εκείνης της περιόδου και η εξέλιξη των καπιταλιστικών ολοκληρώσεων, καθιστούν ολοφάνερο ότι ούτε σε αυτό το πεδίο δεν μπορεί να αντιπαρατεθεί άλλο μέτωπο, εκτός από το Αντικαπιταλιστικό Μέτωπο, που όπως αναφέρουν και οι θέσεις είναι ταυτόχρονα μέτωπο αντιϊμπεριαλιστικό-αντιπολεμικό. Δεν μπορεί να κινητοποιήσει, να εμπνεύσει, να δημιουργήσει ρεύμα ένα αντιπολεμικό κίνημα που θα δρα ως μια πασιφιστική κίνηση, με περιορισμό σε γενικές αναφορές ενάντια στον πόλεμο, το ρατσισμό, την ισλαμοφοβία και που αναζητά τη μαζικοποίηση του σε πολιτικές συμμαχίες με οργανώσεις του κυβερνητικού κόμματος ή τη στήριξή του σε κρατικούς-θεσμικές-συστημικούς φορείς. Προφανώς αυτός ο προσανατολισμός δεν συμβάλλει σε ένα μαχητικό κίνημα για την ειρήνη, παρά στη συσκότιση των αιτιών και στην εκτόνωση της αντιπολεμικής διάθεσης.

Απαιτείται, αντίθετα, ένα αντιπολεμικό-διεθνιστικό. εργατικό και αντικαπιταλιστικό κίνημα που με λαϊκό, αποδεικτικό και κατανοητό τρόπο να έχει στο στόχαστρό του το ρόλο του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε., τις ευθύνες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και όλων των πολιτικών και οικονομικών δυνάμεων του συστήματος για τη συμμετοχή της χώρας στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, για τις συνεργασίες της με τα καθεστώτα Ισραήλ και Αιγύπτου και  να εκφράζει τις λαϊκές διαθέσεις για απαλλαγή από την επιτροπεία και την υποτέλεια στις υπερεθνικές καπιταλιστικές ολοκληρώσεις,  να είναι σε αντιπαράθεση με τις πολιτικές που υποδαυλίζουν τους εθνικισμούς, την πατριδοκαπηλεία, να αναδεικνύει τις αιτίες που γεννούν τους πολέμους, τα ανταγωνιστικά ιμπεριαλιστικά συμφέροντα των αστικών τάξεων κλπ. Που να μπορεί να πείθει ότι υπάρχει άλλος δρόμος, χωρίς το φόβο των πολεμικών απειλών.

Από την άλλη είναι φανερό ότι εξελίσσονται σε Παλαιστίνη, Ροζάβα κ.α. εθνικοαπελευθερωτικοί αγώνες με απέραντο ηρωισμό,  συνεπή αντιϊμπεριαλισμό, αγώνες που εμπνέουν, συσπειρώνουν, εκφράζουν τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων των περιοχών τους, δημιουργούν αναταράξεις, γεγονότα και κατακτήσεις. Δεν μπορεί αυτοί οι αγώνες να υποτιμούνται με το επιχείρημα ότι εκφράζουν παρωχημένα στενά εθνικά συμφέροντα ή καθοδηγούνται από ανταγωνιστικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Η αυτοδιάθεση του έθνους των εργατών μιας περιοχής που καταπιέζεται και αποτελεί αντικείμενο εκμετάλλευσης από ένα κράτος είναι δικαίωμα που πρέπει να υποστηρίζεται από την αντικαπιταλιστική-επαναστατική αριστερά  και να κατευθύνεται προς την επανάσταση και τη συνολική κοινωνική απελευθέρωση. Και με αυτό το πρίσμα της απαίτησης για μια ανώτερη ποιότητα μετασχηματισμού τους με την παρέμβαση ενός σύγχρονου κομμουνιστικού κινήματος πρέπει να αντιμετωπίζονται και οι  εξεγέρσεις της Αραβικής Άνοιξης που δημιούργησαν προσδοκίες, όχι πάντα γειωμένες στην κατεύθυνση που κυριαρχούσε στον προσανατολισμό τους. Γίνεται και εκεί φανερό ότι το έλλειμμα ενός διεθνιστικού εργατικού μαζικού κομμουνιστικού κινήματος είναι δραματικό. Και αυτό αναδεικνύει ότι δεν μπορούμε να αρκεστούμε σε εκτιμήσεις ότι ισχυρότερη ή μόνη δύναμη για τη Μ. Ανατολή είναι οι εξεγέρσεις, ή «το αραβικό πεζοδρόμιο», που αναφέρουν οι θέσεις. Αλλά να αναδείξουμε ότι για να ανατραπεί η βαρβαρότητα και να σταματήσουν οι πόλεμοι, μόνος δρόμος και τρόπος είναι το γκρέμισμα του καπιταλισμού με ότι αυτό σημαίνει για τα  καθήκοντα της αντικαπιταλιστικής-επαναστατικής αριστεράς και τις απαιτήσεις για τη διεθνιστική οργάνωση και τον προσανατολισμό του εργατικού κινήματος και των αγώνων.

Παράλληλα, με το κλείσιμο των βορείων συνόρων της χώρας, οι πρόσφυγες που χρησιμοποιούσαν την Ελλάδα ως διάδρομο προς τις χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης εγκλωβίζονται και πολλαπλασιάζεται ο αριθμός όσων μένουν στη χώρα. Γίνεται επιτακτικά επείγον να αναβαθμίσουμε στις θέσεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ το προσφυγικό. Γιατί πάνω σε αυτό οι αστικές δυνάμεις οικοδομούν τους σχεδιασμούς τους και γιατί είναι ανάγκη να ξεδιπλωθεί μια αγωνιστική, ταξική, διεθνιστική, διεκδικητική αλληλεγγύη για τα δικαιώματα των προσφύγων, σε διάκριση από την απολίτικκη αλληλεγγύη με χαρακτηριστικά φιλανθρωπίας.

Η στάση της κυβέρνησης αποδείχνεται επικίνδυνη για τους πρόσφυγες και για τους ντόπιους. Τα κλειστά σύνορα με την Τουρκία σε συνεργασία με αυτήν, η εναρμόνιση με τις αποφάσεις της Ε.Ε. για απόκρουση των προσφύγων και με τη χρήση του ΝΑΤΟ, οι απελάσεις, τα μέτρα εγκλεισμού,  η ανάθεση όχι μόνο της κατασκευής, αλλά και της λειτουργίας των επίσημων κέντρων διαμονής στο στρατό και τη Frontex είναι βάρβαρη πολιτική. Παράλληλα, δεν είναι μόνο από ανικανότητα και  ανοργανωσιά, αλλά μια ανεύθυνη και επικίνδυνη επιλογή, όπως οι ίδιοι δηλώνουν, η μη παραχώρηση κατάλληλων χώρων για τη διαμονή των προσφύγων, η απουσία των δημόσιων δομών και υποδομών στους χώρους που συγκεντρώνονται οι πρόσφυγες στην Ειδομένη, στο Λιμάνι του Πειραιά, στο Δυτ. Αεροδρόμιο στο Ελληνικό, που στοχεύει στη δημιουργία αποτρεπτικής εικόνας για εισροή νέων προσφύγων. Αποτέλεσμα η πείνα, η διανυκτέρευση στο ύπαιθρο ή σε ακατάλληλες συνθήκες, η ανυπαρξία εγκαταστάσεων υγιεινής συμβάλλουν στο να υποσκάπτεται η υγεία των προσφύγων. Καμιά μέριμνα για πληροφόρηση των δικαιωμάτων τους που πάει μαζί με την ποινικοποίηση και τις διώξεις σε αλληλέγγυους και την απομάκρυνση των μη διαπιστευμένων δομών.

 Μαζί έρχεται να προστεθεί η πλήρης εκχώρηση όλης της οικονομικής διαχείρισης του προσφυγικού στην Ύπατη Αρμοστεία και μέσω αυτής σε αμαρτωλές ΜΚΟ. Οι αδιαφανείς διαδρομές των χρηματοδοτήσεων θα συνεχιστούν και πάλι θα ενισχύσουν την κερδοσκοπία του κεφαλαίου.  Πάνω στο προσφυγικό οι ακραίοι αντιδραστικοί κύκλοι επιδιώκουν να διαδώσουν την ξενοφοβία και το ρατσισμό, να διασπάσουν την εργατική τάξη, να πιέσουν για ακόμα πιο αντεργατικά μέτρα και περιορισμό δημοκρατικών ελευθεριών, να εκχωρήσουν δημόσιες λειτουργίες στο κεφάλαιο και κρατικές αρμοδιότητες σε υπερεθνικούς φορείς.

Άρα, η δική μας αλληλεγγύη στους πρόσφυγες χρειάζεται να ανέβει ψηλότερα, να αποκαλύπτει και να καταγγέλλει τις ευθύνες της κυβέρνησης, όλου του αστικού πολιτικού συστήματος, της Ε.Ε., και της οικονομικής ολιγαρχίας, να μην αφήσει περιθώρια στην ξενοφοβική προπαγάνδα, να συνδράμει τους πρόσφυγες στις ανάγκες τους, να υψώσει ταυτόχρονα διεκδικητικό αγώνα για τα δικαιώματά τους και να μετασχηματίζεται σε κοινό αντιϊμπεριαλιστικό-αντιπολεμικό-ταξικό αγώνα με τους πρόσφυγες που διαμένουν στη χώρα, αγώνα με διεθνιστικό, αντικαπιταλιστικό περιεχόμενο.

Μαρία Μπικάκη, ΤΕ Βύρωνα-Παγκρατίου