4η Συνδιάσκεψη ΑΝΤΑΡΣΥΑ: Για να πάμε μπροστά, με δυνατή αντικαπιταλιστική Αριστερά

 

του Γιώργου Πίττα

 

Το επόμενο Σαββατοκύριακο 21-22 Απρίλη η ΑΝΤΑΡΣΥΑ θα προχωρήσει την 4η Συνδιάσκεψή της ενώ εδώ και λίγες μέρες το μετωπικό σχήμα της αντικαπιταλιστικής αριστεράς μπήκε ήδη στον δέκατο χρόνο ζωής.

 

Η δημιουργία της ΑΝΤΑΡΣΥΑ δεν ήταν προϊόν πολιτικών «συνοικεσίων» από αυτά που μας έχουν συνηθίσει τα κόμματα της κυρίαρχης τάξης. Προέκυψε μέσα στους αγώνες που έδωσαν οι εργαζόμενοι και οι νέοι ενάντια στις επιθέσεις της κυβέρνησης Καραμανλή, ξεκινώντας από τις απεργίες των δασκάλων και τις φοιτητικές καταλήψεις το 2006-7 και στη συνέχεια στην εξέγερση του Δεκέμβρη του 2008. Και αντίθετα με τα όσα προφήτευαν λογής-λογής Κασσάνδρες, δεν ήταν μια ευκαιριακή προεκλογική συγκόλληση. 

 

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ πάτησε πάνω στην εμπειρία χρόνων. Eμπειρία κοινών σχημάτων μέσα στους χώρους εργασίας, όπως οι Παρεμβάσεις στους εκπαιδευτικούς ή τα ΕΑΑΚ στις σχολές. Εμπειρία και παράδοση της επαναστατικής αριστεράς που κατάφερε να μείνει ζωντανή από το Πολυτεχνείο μέχρι σήμερα. Εμπειρία από προηγούμενες ανταρσίες της βάσης στα κόμματα της ρεφορμιστικής αριστεράς. Έτσι, μέσα στην κοινή δράση άνοιξε ο διάλογος και φτάσαμε αρχικά στην κοινή συγκέντρωση ΜΕΡΑ-ΕΝΑΝΤΙΑ στο Σπόρτινγκ στις 31 Γενάρη 2009 και στη συνέλευση στην Αθηναϊδα στις 22 Μαρτίου του 2009, δυνάμεις με διαφορετικές αφετηρίες, διαδρομές και υπαρκτές διαφωνίες να δημιουργήσουν την ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Το κείμενο της πολιτικής απόφασης της Αθηναϊδας κατέληγε τότε: 

 

«Περισσότερο παρά ποτέ, οι εργαζόμενοι, ο λαός, η νεολαία, χρειάζονται μια Αριστερά δυνατή και ενωτική, που θα συμβάλλει στην αγωνιστική ενότητα όλων των εργαζόμενων και της νεολαίας και θα οργανώνει την κοινή δράση! Μια Αριστερά πρωτοπόρα σε νικηφόρους αγώνες, έτσι ώστε να πληρώσουν την κρίση οι καπιταλιστές και να ανατραπούν οι κυβερνήσεις του κεφαλαίου και της ΕΕ! Μια Αριστερά της αυτοπεποίθησης, που θα διατηρεί την πολιτική και οργανωτική της αυτοτέλεια και δεν θα δορυφοροποιείται γύρω από το ρεφορμισμό! Μια Αριστερά ανατρεπτική αντικαπιταλιστική, που αγωνίζεται για την επανάσταση, την εξουσία των εργαζομένων, το σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό! Αυτή την Αριστερά, με συνείδηση των δυσκολιών, αλλά και της ανάγκης, φιλοδοξούμε να οικοδομήσουμε με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ».

 

Τι πετύχαμε όλο αυτό το διάστημα και που βρισκόμαστε, αλήθεια, σήμερα σε σχέση με αυτές τις εκτιμήσεις και τις προσδοκίες; 

 

Μοιάζει σήμερα, ίσως υπερβολικό αυτό το εισαγωγικό «περισσότερο παρά ποτέ». Όταν γράφονταν αυτές οι γραμμές η λέξη «μνημόνιο» δεν υπήρχε στο λεξιλόγιό μας.

 

Κι όμως, είχε εξαιρετική σημασία, το γεγονός ότι, ένα χρόνο κιόλας πριν τις 23 Απριλίου του 2010, οπότε ο Γιώργος Παπανδρέου ανακοίνωσε το πρώτο «πρόγραμμα σταθερότητας» από το Καστελόριζο, υπήρχε μια νέα πολιτική δύναμη μέσα στην Αριστερά που έβαζε ξεκάθαρα αυτές τις παραπάνω βασικές κατευθύνσεις. 

 

Κρίσιμος ρόλος

 

Ο ρόλος που έπαιξε ήταν κρίσιμος από τα πρώτα της κιόλας βήματα, καταρχήν μέσα στους αγώνες. Στις 17 Δεκέμβρη 2009, και ενώ ψηφίζεται ο προϋπολογισμός-προΐμιο των μνημονίων που θα ακολουθήσουν, οι ηγεσίες στη ΓΣΕΕ και την ΑΔΕΔΥ αρνούνται να καλέσουν έστω και μια 24ωρη. Οι δυνάμεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ ρίχνουν όλες τους τις δυνάμεις σε πρωτοβάθμια σωματεία, συνδικάτα και ομοσπονδίες που παίρνουν απεργιακές αποφάσεις οδηγώντας σε μια πανεργατική απεργία από τα κάτω. 

 

Έτσι άνοιξε ο δρόμος για τις περίπου 40 πανεργατικές απεργίες που έχουν ακολουθήσει από τότε μέχρι σήμερα. Τα καλέσματα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ στο Μουσείο και την Πατησίων -ανάμεσα στις καθιερωμένες συγκεντρώσεις ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ στο Πεδίο του Άρεως και του ΠΑΜΕ στην Ομόνοια- μετατρέπονται στις πανεργατικές απεργίες σε χώρο συγκέντρωσης των πιο μαχητικών κομματιών της εργατικής τάξης που δεν διαιρούσε αλλά κατάφερνε να ενώνει στο δρόμο ολόκληρη την εργατική τάξη. 

 

Η προοπτική του εργατικού ελέγχου, για την οποία η ΑΝΤΑΡΣΥΑ χαρακτηριζόταν λίγο ως πολύ «ουτοπική», ζωντάνεψε έστω και σε εμβρυακή μορφή, κυρίως στην ΕΡΤ αλλά και σε μια σειρά από άλλα ΜΜΕ. 

 

Ο ρόλος της ΑΝΤΑΡΣΥΑ ήταν κρίσιμος για την οργάνωση της κοινής δράσης και πάνω στις μεγάλες πολιτικές μάχες που έχει δώσει το κίνημα, ενάντια στον φασισμό, τον ρατσισμό, τον σεξισμό. Με διάλογο και συντροφική αντιπαράθεση –και στο εσωτερικό της ΑΝΤΑΡΣΥΑ- αλλά και ταυτόχρονα μέσα από πρωτοβουλίες μετωπικής δράσης όπως η ΚΕΕΡΦΑ -που δημιουργείται και αυτή το 2009- η αντιρατσιστική και αντιφασιστική δράση γίνονται ταυτόσημες με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Από την Αθήνα πόλη Αντιφασιστική, δύο μέρες μετά την δολοφονία του Σαχζάτ Λουκμάν τον Γενάρη του 2013 μέχρι τον αντιφασιστικό ξεσηκωμό μετά την δολοφονία του Παύλου Φύσσα και από την συμμετοχή στις μέρες διεθνούς αντιφασιστικής δράσης που οργανώνονται κάθε Μάρτη μέχρι τα Pride και τους αγώνες για ίσα δικαιώματα των γυναικών και των ομοφυλόφιλων, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ αναδεικνύεται στη δύναμη που δένει την μάχη ενάντια στον φασισμό, τον ρατσισμό και την καταπίεση με την μάχη ενάντια στο σύστημα που τα γεννάει.

 

Όταν το εξεγερτικό πνεύμα της πλατείας Ταχρίρ φτάνει το καλοκαίρι του 2011 στην πλατεία Συντάγματος θα βρει τα μέλη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ να συμμετέχουν μαζικά στο κίνημα. Στις συνελεύσεις, στις πλατείες ανοίγοντας την κόντρα με τα ακροδεξιά και εθνικιστικά στοιχεία που κάνουν την απόπειρα να δώσουν χαρακτήρα «εθνικού» συλλαλητηρίου, καθορίζουν τον ταξικό χαρακτήρα του κινήματος των πλατειών. Απέναντι στην «αποχή» και την καταγγελία του ΚΚΕ στο μαζικό κίνημα αλλά και στην στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ που από τότε καλοβλέπει τα «αντιμνημονιακά» μέτωπα με την «λαϊκή δεξιά» (μια στρατηγική που τελικά θα οδηγήσει στην συγκυβέρνηση με τον Καμένο) η ΑΝΤΑΡΣΥΑ προβάλει ένα εναλλακτικό αντικαπιταλιστικό δρόμο ενάντια στα μνημόνια. 

 

Ήδη από το 2010, με τις μάχες ενάντια στο πρώτο μνημόνιο να βρίσκονται στην αρχή της, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ επεξεργάζεται και διατυπώνει τις δικές της θέσεις για μια αντικαπιταλιστική διέξοδο από την κρίση. Στις 27-28 Μάρτη του 2010 στη διήμερη συνέλευση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ στο Σινέ Κεραμεικός, προβάλλονται οι θέσεις της απέναντι στο χρέος και την κρίση, που στη συνέχεια θα συγκεκριμενοποιηθούν ακόμα περισσότερο στο αντικαπιταλιστικό μεταβατικό πρόγραμμα πάλης, ρήξης και ανατροπής της ΑΝΤΑΡΣΥΑ: στάση πληρωμών-διαγραφή του χρέους, εθνικοποίηση των τραπεζών με εργατικό έλεγχο, απαγόρευση των απολύσεων, αντικαπιταλιστική ρήξη με την ΕΕ.

 

Έτσι, από το 2009 μέχρι το 2015 η ΑΝΤΑΡΣΥΑ πετυχαίνει να παίζει ένα καθοριστικό διπλό ρόλο στις εξελίξεις: Λειτουργώντας αφενός με την μετωπική και αγωνιστική στάση σαν πυροδότης και επιταχυντής των αγώνων και παίζοντας αφετέρου βασικό ρόλο στην πολιτική του διαμόρφωση σε ριζοσπαστική κατεύθυνση, με βασικά εργαλεία το αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα πάλης και την έμφαση στο αντιφασιστικό-αντιρατσιστικό μέτωπο. 

 

Στις εκλογές του 2012 και του 2015, αυτό το ριζοσπαστικό ρεύμα που συντάραξε την Ευρώπη, όπως έχει συμβεί πολλές φορές στην ιστορία, τροφοδότησε πλειοψηφικά το κομμάτι εκείνο της Αριστεράς που υποσχόταν ότι θα μπορούσε «ρεαλιστικά» και άμεσα να το βγάλει από τα μνημόνια μέσα από την διαχείριση του αστικού συστήματος από μια αριστερή κυβέρνηση – δηλαδή τον ΣΥΡΙΖΑ. 

 

Κόντρα στην τεράστια πίεση από τις δυνάμεις του ρεφορμισμού να προσαρμοστεί, η ANTAΡΣΥΑ υπεράσπισε την «πολιτική και οργανωτική της αυτοτέλεια» και δεν σύρθηκε ούτε το 2012 ούτε το 2015 πίσω από τις πολιτικές του ρεφορμισμού. Δεν επαναλήφθηκε αυτό που λίγα χρόνια νωρίτερα είχαμε δει να συμβαίνει στην Ιταλία όταν σύσσωμη η αντικαπιταλιστική αριστερά σύρθηκε πίσω από την επιλογή της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης να μπει στην κυβέρνηση Πρόντι με αποτέλεσμα την σχεδόν εξαφάνισή της σήμερα από τον εκλογικό, τουλάχιστον, χάρτη της Ιταλίας.

 

Αντίθετα, στην Ελλάδα την πολιτική κρίση και τις διαδοχικές καταρρεύσεις της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, της κυβέρνησης Παπαδήμου, της τρικομματικής ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ και στο τέλος της κυβέρνησης των Σαμαροβενιζέλων, την διαδέχθηκε ένα ριζοσπαστικό κίνημα, το οποίο εκφράστηκε με μεγαλειώδη τρόπο στο 62% του ΟΧΙ στο δημοψήφισμα του 2015. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ στήριξε ξανά με όλες της τις δυνάμεις αυτή τη μάχη.

 

Εναλλακτική στον κατήφορο του ΣΥΡΙΖΑ

 

Από το καλοκαίρι του 2015 και μετά, η ανατροπή του μεγάλου ΟΧΙ από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ σήμανε συνέχιση των μνημονιακών επιθέσεων λιτότητας και ιδιωτικοποιήσεων, αλλά η κατρακύλα δεν σταμάτησε εκεί. Τρία χρόνια κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έχουν σημάνει: Εφαρμογή της ρατσιστικής συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, κλειστά σύνορα, απελάσεις και στρατόπεδα για τους πρόσφυγες, καμιά διαδικασία νομιμοποίησης των μεταναστών, πλήρη ένταξη στα νατοϊκά σχέδια του Τραμπ, ενίσχυση του αντιδραστικού άξονα Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, νέους εξοπλισμούς. 

 

Και μέσα σε αυτή τη νέα περίοδο ο ρόλος της ΑΝΤΑΡΣΥΑ αναδεικνύεται κομβικός σε όλα τα παραπάνω ζητήματα: 

 

• Στο εργατικό κίνημα, με πρωτοβουλίες κοινής δράσης όπως ο Συντονισμός ενάντια στα Μνημόνια, το Συντονιστικό στα νοσοκομεία, οι προσπάθειες συντονισμού των συμβασιούχων και των αδιόριστων εκπαιδευτικών του δημοσίου, αλλά και σε μια σειρά από άλλους χώρους για την υπεράσπιση του δικαιώματος στην εργασία στον ιδιωτικό τομέα, ενάντια στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων που βάζει μπρος να υλοποιήσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. 

 

• Στην πρώτη γραμμή της μάχης για αλληλεγγύη στους πρόσφυγες, διαδηλώνοντας στον Έβρο για ανοιχτά σύνορα, στα νησιά ενάντια στα προσφυγικά στρατόπεδα συγκέντρωσης της ΕΕ, στις πόλεις με αίτημα καλοδεχούμενοι οι πρόσφυγες, επιβάλλοντας στην πράξη την ένταξη των προσφυγόπουλων στα σχολεία σε κόντρα με τις απόπειρες της Χρυσής Αυγής να ξαναζωντανέψει επιτροπές «αγανακτισμένων». 

 

• Στην πρώτη γραμμή της σύγκρουσης με τον φασισμό. Στη δίκη της Χ.Α στο Εφετείο και στον Κορυδαλλό, ξεσκεπάζοντας και αποδεικνύοντας μέρα τη μέρα την ναζιστική φύση και δράση της εγκληματικής συμμορίας. Παντού όπου τα τάγματα εφόδου τολμήσανε να ξαναβγαίνουν στους δρόμους, στον Ασπρόπυργο και αλλού -πετυχαίνοντας σε αυτές τις μάχες να ενώσουν όλες τις δυνάμεις της αριστεράς από τη βάση του ΣΥΡΙΖΑ, μέχρι το ΚΚΕ και τον χώρο της αναρχίας.

 

• Στο μέτωπο του πολέμου και του εθνικισμού, που τους τελευταίους μήνες έχει ανοίξει ορμητικά. Την ίδια στιγμή που η Μέση Ανατολή και η Ανατολική Μεσόγειος βυθίζονται μέσα στην πολεμική δίνη των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ αναδεικνύεται στο μοναδικό μέτωπο της αριστεράς που όχι μόνο αντιτίθεται στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και τη συμμετοχή της Ελλάδας σε αυτές, αλλά υψώνει και ένα ηχηρό διεθνιστικό ΟΧΙ στον εθνικισμό και την πολεμοκαπηλεία. 

 

Ενάντια στον αντιδραστικό άξονα Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ και τα κυβερνητικά σχέδια επέκτασης του ελληνικού καπιταλισμού στην ανατολική Μεσόγειο και την επικίνδυνη πολεμική όξυνση των ανταγωνισμών με τον τουρκικό καπιταλισμό. Ενάντια στα «εθνικά» σχέδια που θέλουν τον ελληνικό καπιταλισμό Νόνο των Βαλκανίων, ανοίγοντας το δρόμο στην ακροδεξιά και την δεξιά να οργανώνει εθνικιστικά συλλαλητήρια, που απειλούν να ξαναβγάλουν τα τάγματα εφόδου στους δρόμους.  

 

Μέσα σε αυτό το κλίμα όξυνσης των ανταγωνισμών, παγκόσμιας οικονομικής αστάθειας και πολιτικής κρίσης οι υποσχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για «έξοδο από τα μνημόνια» και «επιστροφή στην κανονικότητα» γίνονται όλο και πιο θολές και μακρινές για τους εργαζόμενους, τους συνταξιούχους, τους νέους, τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που εξακολουθούν να βιώνουν –και κυρίως να αγωνίζονται ενάντια στην «κανονικότητα» της λιτότητας, της ανεργίας, της αδιοριστίας, των διαλυμένων δημοσίων δομών, των στρατοπέδων προσφύγων και του μόνιμου πλέον πολεμικού συναγερμού. 

 

Γι’ αυτό, τα ζητήματα που θέτει το αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα πάλης εξακολουθούν να αποτελούν σήμερα τη μοναδική εναλλακτική λύση απέναντι στο ζοφερό μονόδρομο των μνημονίων και των αδιεξόδων του καπιταλισμού – και είναι αυτή μια συζήτηση που η ΑΝΤΑΡΣΥΑ επιδιώκει συστηματικά να ανοίξει πλατιά με όλες τις δυνάμεις της Αριστεράς. Ιδιαίτερα, όταν μέσα σε αυτήν, εξακολουθούν είτε να κυκλοφορούν απόψεις για νέα «πατριωτικά μέτωπα» που οδηγούν σε ΣΥΡΙΖΑ ξαναζεσταμένο είτε απόψεις που σε αναμονή μιας μελλοντικής «λαϊκής εξουσίας», υπερασπίζονται τα «εθνικά συμφέροντα» μέχρι την Ανατολική Μεσόγειο. 

 

Είναι στο χέρι της ΑΝΤΑΡΣΥΑ -ξεπερνώντας μια σειρά από προβλήματα και αδυναμίες- να συνδεθεί και να κερδίσει στο αμέσως επόμενο διάστημα πλατειά κομμάτια αγωνιστών που προσβλέπουν σε αυτή. Οι δυνατότητες είναι ορατές, όχι μόνο στις κατά καιρούς δημοσκοπήσεις, αλλά κυρίως στην άνοδο των δυνάμεών της μέσα στους εργατικούς χώρους. Γίνονται ακόμη περισσότερο ορατές, μέσα στους αγώνες, μέσα στις γειτονιές και τους χώρους εργασίας, στην απλή επικοινωνία με τον κόσμο, όταν υποχωρούν σεχταρισμοί και εσωστρέφειες.

 

 

Δυνατή ΑΝΤΑΡΣΥΑ σημαίνει δύναμη για το εργατικό κίνημα και την αριστερά, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και έξω από αυτήν, καθώς παντού ένα μεγάλο κομμάτι κόσμου αναζητά εναλλακτική στα αδιέξοδα και τις προδοσίες του ρεφορμισμού. Αυτή τη δύναμη, «με συνείδηση των δυσκολιών, αλλά και της ανάγκης», μπορούμε να την αναδείξουμε το επόμενο διάστημα, ξεκινώντας με μια γόνιμη συζήτηση στην 4η Συνδιάσκεψη.